Đánh giá về nghệ thuật mô tả nhân vật Mã Giám Sinh

Đánh giá về nghệ thuật mô tả nhân vật Mã Giám Sinh
 

1. Đánh giá về nghệ thuật mô tả nhân vật Mã Giám Sinh, mẫu số 1:

Người ta đã nói rất nhiều về tài nghệ thuật tạo hình nhân vật của Nguyễn Du. Trong tác phẩm Truyện Kiều, những nhân vật, dù là tích cực hay tiêu cực, đều được mô tả rất sinh động. Chỉ với vài nét vẽ, họ hiện lên trước mắt độc giả với cả vẻ bề ngoại lẫn nội tâm. Đoạn trích về việc Mã Giám Sinh mua Kiều đã thể hiện phần nào tài năng về mô tả nhân vật của Nguyễn Du. Tính cách của tên buôn thịt bán người dần được hé lộ qua màn kịch ngắn này.

Mã Giám Sinh xuất hiện như một 'viễn khách'. 'Viễn khách' là người khách từ xa đến. Ngay từ đầu, sự đáng ngờ về người khách này đã bắt đầu nảy sinh:

Hỏi tên rằng: 'Mã Giám Sinh''
Hỏi quê, rằng: 'Huyện Lâm Thanh cũng gần.

Tư duy lung tung, cách ứng xử bừa bãi kia đã tiết lộ sự thiếu lịch sự của người 'viễn khách' này. Cách trả lời đó hoàn toàn không phù hợp với một người có học như hắn tự cho là: sinh viên trường Quốc Tử Giám. Ngay cả việc hắn chỉ nói họ mà không tiết lộ tên đã cho thấy hắn muốn che đậy danh tính của mình. Khi được hỏi về quê quán, hắn cũng chỉ trả lời vội vã để kết thúc cuộc trò chuyện. Bản tính thật của Mã Giám Sinh dần hé lộ qua cách Nguyễn Du mô tả vẻ bề ngoại của hắn:

Quá niên trạc ngoại tứ tuần
Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.

'Trạc ngoại tứ tuần' tức là đã trên bốn mươi tuổi. Trong thời đại đó, ở tuổi như vậy thì hắn vẫn 'mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao'. Tác giả cố ý nêu bật sự mâu thuẫn giữa tuổi tác và cách ăn mặc sắc sảo, tỉa tót quá mức của hắn. Cụm từ 'nhẵn nhụi', 'bảnh bao' không chỉ phản ánh sự kệch cỡm của Mã Giám Sinh mà còn biểu hiện thái độ châm biếm của Nguyễn Du. Cách ăn mặc 'bảnh bao' của hắn càng làm rõ hắn không phải là sinh viên trường Quốc Tử Giám tôn trọng và quý mến. Có vẻ như hắn đang cố gắng che giấu một bí mật nào đó, qua cách ăn diện quá lố lăng đó. Tuy nhiên, dù cố che giấu, bản chất thật của hắn vẫn lộ ra:

Trước thầy sau tớ lao xao
Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang.
Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,

'Trước thầy sau tớ' tỏ ra trịnh trọng, nhưng sao lại 'lao xao'? 'Lao xao'' là hỗn loạn, không gì trật tự. Cả tớ lẫn thầy đều không giữ ý tứ khi bước vào nhà Vương ông. Ngay khi đặt chân vào, Mã Giám Sinh đã ngồi ngay trên 'ghế trên' một cách 'sỗ sàng'. Cử chỉ ngồi của y chỉ làm rõ hơn nét vô học của y. Một sinh viên trường Quốc Tử Giám thực sự ít nhất cũng phải lịch sự như Kim Trọng:

Nẻo xa mới lộ diện người
Khách đà xuống ngựa tới tự tình.

Mã Giám Sinh lại hoàn toàn ngược lại: y nói năng cục cằn, ăn mặc kệch cỡm, đi lại rối ren, hợm hĩnh,... Tất cả đã làm cho chúng ta hiểu rõ con người của y. Nguyễn Du không dừng lại ở đó, ông còn tiếp tục phơi bày bản chất của Mã Giám Sinh. Trước 'nét buồn như cúc, điệu gầy như mai' của Kiều, y chẳng chút động lòng trắc ẩn. Thậm chí y còn bắt Kiều làm thơ, gảy đàn để y 'đắn đo cân sắc cân tài'. Sau đó y mặc cả. Y xem Kiều như một món hàng không hơn không kém. Ban đầu y còn giả vờ là người có tâm:

Rằng: 'Mua ngọc đến Lam Kiều,
Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường?

Kế đó y lộ diện là kẻ 'buôn thịt bán người' tài giỏi:

Cò kè bớt thêm hai,
Nhưng giá chỉ còn 'bốn trăm'.

Từ 'đáng giá nghìn vàng' y 'cò kè' thêm, bớt chỉ còn 'bốn trăm'. Nghĩa là chưa được một nửa... Điều đó chứng tỏ y rất thủ đoạn trong việc mua bán. Mã Giám Sinh đã hiểu rõ tình hình của gia đình Vương ông, y đã tìm cách giảm giá hàng đến mức thấp nhất. Khi màn kịch khép lại, chiếc mặt nạ cuối cùng đã bị lật tung. Mã Giám Sinh không còn cần giả vờ là một sinh viên trường Quốc Tử Giám nữa. Y đã hoàn thành nhiệm vụ của mình:

Định ngày nạp thái vu quy,
Tiền lưng đã có việc gì chẳng xong!

Tính cách lừa đảo, giả dối, xảo trá của Mã Giám Sinh được Nguyễn Du mô tả sinh động. Thông qua ngoại hình, ngôn ngữ và hành động, Nguyễn Du lộ bản chất xấu xa của Mã và thái độ khinh ghét của mình.

Dưới đây là Phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật Mã Giám Sinh. Ngoài ra, hãy tìm hiểu thêm về Soạn bài Tập làm văn: Nghe, kể lại câu chuyện: Dại gì mà đổi và Soạn bài Bài ca ngất ngưởng để nâng cao kiến thức về Ngữ Văn.

2. Phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật Mã Giám Sinh, mẫu số 2:

Đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều (câu 619 - 652) kết hợp trữ tình và tự sự, kể và tả, qua bút pháp châm biếm, chế giễu. Bức chân dung của Mã Giám Sinh được mô tả độc đáo và xuất sắc nhất.

Trong Truyện Kiều, phần Gia biến và lưu lạc, Kiều bán mình để cứu cha gia đình. Đoạn này tập trung vào việc Mã Giám Sinh đến mua Kiều.

Bốn câu thơ đầu tiên giới thiệu Mã Giám Sinh, người chính trong cuộc mua bán người.

Mã Giám Sinh được giới thiệu là viễn khách, người đến từ xa với mục đích trang trọng. Tuy nhiên, cách hắn trả lời khiến người ta cảm thấy cộc lốc, khó chịu.

Khi bước lên thềm, Mã Giám Sinh trả lời cộc lốc, không muốn tiết lộ tên thật, chỉ xưng danh và giới thiệu chức danh của mình.

Sau khi phục sức, ăn mặc, Mã Giám Sinh tỏ ra láo nháo, bắng nhắng, kệch cỡm và vô học.

Mô tả bộ dạng của Mã, Nguyễn Du sử dụng từ 'tót' để diễn tả hành động thô lỗ của gã, tạo nên sự đối lập với trang trọng và lịch sự.

Mã Giám Sinh, người đã ngoài bốn mươi tuổi, mới đi hỏi vợ, phản ánh sự lố bịch, buồn cười của hắn trong tác phong và ăn mặc.

Hành động nhảy tót lên ghế ngồi của Mã khiến người ta ngạc nhiên và phản cảm, đối lập hoàn toàn với trang trọng và lịch sự.

Khi bắt đầu làm việc, Mã tiếp tục phô diễn bản chất buôn bán của mình. Hắn suy tính cẩn trọng trước khi hành động, đánh đổi, vài nghìn suy nghĩ trong đầu, rồi mới thử Kiều đánh đàn, làm thơ trên quạt. Khi đã hài lòng với mọi thứ, y biết cách nói chuyện một cách uyển chuyển, lịch thiệp:

Rằng: 'Muốn mua ngọc để tặng cho Lam Kiều, xin hỏi bao nhiêu tiền để yêu cầu dạy bảo?

Nghe mụ mối nêu giá, y bắt đầu thương lượng, cân nhắc từng chi tiết, và sau cùng:

Thương lượng tới mức cảm thấy hài lòng, giá cả đã được thảo luận và chấp nhận ngoài số tiền bốn trăm vàng ban đầu.

Tại đây, hắn hiện ra như một tay 'buôn người' tinh ranh, chuyên nghiệp. 'Cò kè' là từ chốt khai thác bản chất của Mã Giám Sinh. Đó là kẻ 'cò kè', tham lam, ti tiện, hèn mọn, dâm đãng, đúng là hình mẫu của loài người như Mã Giám Sinh.

Sau khi thỏa thuận giá, từ 'nghìn vàng' giảm xuống chỉ còn 'bốn trăm lạng', Mã Giám Sinh lại trở lại với giọng điệu, lời nói lịch thiệp giả dối, kiểu cách. Hắn hiểu rõ tình hình khó khăn của gia đình họ Vương, và vì thế, hắn tận dụng cơ hội đó để ép giá. Đó là lúc nhà Kiều đang cần tiền gấp, đang gặp khó khăn, và hắn đã tận dụng cơ hội đó để đòi giá cao hơn. Ở đây, Mã Giám Sinh hoàn thành vai trò của mình như một tên buôn người chuyên nghiệp, giả dối, láu cá của chính mình.

Với một đoạn thơ ngắn, Nguyễn Du đã tạo ra hình ảnh sống động của Mã Giám Sinh qua ngoại hình, lời nói và hành động. Với tài năng nghệ thuật đặc biệt, họ Mã được tái hiện chân thực qua từng câu chữ. Nguyễn Du thật sự là một thiên tài trong việc sử dụng từ ngữ. Từ ngữ mà ông lựa chọn, quý giá, thể hiện đúng bản chất của kẻ buôn người Mã Giám Sinh.