Đề bài: Đánh giá nhân vật Lượm trong bài thơ Lượm
I. Tóm tắt chi tiết
II. Bài văn mẫu
Đánh giá về nhân vật Lượm trong bài thơ Lượm
I. Bố cục Đánh giá nhân vật Lượm trong bài thơ Lượm (Chuẩn)
1. Khởi đầu:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, và hình tượng của nhân vật Lượm.
2. Phần chính:
a. Ngữ cảnh xuất hiện của nhân vật:
- Lượm xuất hiện đậm nét trong ký ức của tác giả.
b. Hình ảnh mô tả:
- Dáng vẻ đáng yêu và nghịch ngợm.
- Sự hoạt bát, nhanh nhẹn của chân thoăn thoắt và đầu nghênh nghênh.
- Lượm in sâu với tính lạc quan, yêu đời; với đầu ca lô đội lệch và miệng luôn huýt sáo vang; đôi chân nhỏ thoăn thoắt.
→ Gợi nhớ đến hình ảnh chim chích nhỏ bé, hồn nhiên nhảy múa trên những con đường quê xưa.
c. Tinh thần đổi mới từ khi còn nhỏ:
- Với Lượm, công việc liên lạc viên không bao giờ là gánh nặng, mà là niềm vui thú vị.
- Lượm tích cực tham gia, là một đại diện xuất sắc của thanh thiếu niên hướng theo lời dạy của Bác Hồ 'Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy sức mình'.
- Lượm là một chiến sĩ cách mạng trẻ, gan dạ và dũng cảm, không ngại khó khăn.
d. Tinh thần hy sinh gan dạ:
- 'Vượt qua trận mưa đạn/Đạn bay phơi phới': Không khí hỗn loạn, nguy hiểm của chiến trường, là biểu tượng rõ nét cho lòng dũng cảm và sẵn sàng đương đầu của Lượm.
- Nhận thức đúng về quan trọng của công việc liên lạc, đặc biệt là với những lá thư 'thượng khẩn'.
- Vượt qua mọi nỗi sợ hãi, đối mặt với nguy hiểm 'Đạn bay phơi phới', chỉ mong muốn chuyển giao những bức thư quan trọng đến nơi an toàn.
=> Tôn vinh lòng dũng cảm và quyết tâm cách mạng của Lượm trong cuộc chiến tranh đầy cam go của dân tộc.
- Hình ảnh 'Bỗng lòe lên đám lửa đỏ...Một dòng máu tươi!' thể hiện cái chết bi thương nhưng không khuất phục của chàng trai Lượm.
=> Nguồn động viên sâu sắc, thấu hiểu đầy lòng quê hương, độc lập và trả thù cho đất nước.
3. Tổng kết:
Đưa ra cảm nhận về nhân vật Lượm.
II. Bài văn mẫu Đánh giá nhân vật Lượm trong bài thơ Lượm (Chuẩn)
Tố Hữu, người vừa là chiến sĩ vừa là nhà thơ, là biểu tượng đặc biệt nhất cho thơ ca trữ tình chính trị Việt Nam. Bút pháp sáng tạo cùng với những bài thơ đầy khí thế, sáng tạo niềm tin vào Đảng và cách mạng, đã làm động viên, truyền động lực mạnh mẽ cho nhiều thế hệ chiến sĩ trong cuộc chiến chống Pháp và chống Mỹ. Trong số những tác phẩm của ông, bài thơ về Lượm đứng đầu về sự độc đáo. Nó mô tả về chàng trai giao liên tên Lượm - một chiến sĩ trẻ tuổi, anh dũng, hy sinh không tiếc để góp phần vào cuộc chiến giành độc lập cho đất nước.
Tác giả gặp Lượm trong bối cảnh đặc biệt, vào 'Ngày Huế đổ máu', khi cuộc kháng chiến chống Pháp lần thứ hai bắt đầu vào năm 1947. Đây là thời điểm mọi người ở cố đô bắt đầu sẵn sàng chiến đấu. Mặc dù chỉ là một cuộc gặp ngẫu nhiên và ngắn ngủi, nhưng nó đã in sâu vào trí nhớ của tác giả về hình ảnh của một cậu bé giao liên nhỏ tuổi nhưng đầy lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc. Điều này là một điều đáng khâm phục và đáng tôn trọng.
'Chàng trai loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái bước thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Có chiếc lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên con đường làng'
Ngay từ đầu bài thơ, hình ảnh của Lượm tạo ấn tượng bởi vẻ ngoại hình tinh nghịch, dễ thương phù hợp với độ tuổi. Dáng vẻ nhỏ bé 'loắt choắt', bên hông đeo 'chiếc xắc xinh xinh' thường trông bình thường nhưng lại chứa đựng nhiều thư từ quan trọng. Sự nhanh nhẹn, hoạt bát của Lượm hiện rõ qua hình ảnh 'đôi chân thoăn thoắt', 'đầu nghênh nghênh'. Việc sử dụng ngôn ngữ hình ảnh khi mô tả Lượm không chỉ mang lại giai điệu, nhịp nhàng, hạnh phúc mà còn rõ nét hình ảnh của cậu bé trong trắng, hồn nhiên.
Bên cạnh vẻ trong trắng và hoạt bát, Lượm để lại ấn tượng mạnh với độc giả bởi tinh thần lạc quan, yêu đời. Cậu bé giao liên này luôn mang theo 'ca lô đội lệch', miệng luôn 'huýt sáo vang', đôi chân nhỏ 'thoăn thoắt', tạo nên hình ảnh của một loài chim chích nhỏ bé, ríu rít nhảy múa trên những con đường làng quê xưa.
Lượm, đứa trẻ đang bước vào tuổi ăn tuổi lớn, dù còn ham chơi nhưng lại là người chiến sĩ nhỏ tuổi, gan dạ và có trách nhiệm.
'Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú ơi
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà
Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần...'
Trong tâm hồn của Lượm, công việc làm liên lạc viên không phải là áp lực và gian nan, mà là niềm vui, niềm hứng khởi. Khác biệt với đám trẻ khác, Lượm không chỉ thích ở nhà nghỉ ngơi mà còn yêu thích việc tham gia vào công cuộc kháng chiến, nơi em cảm thấy hạnh phúc và đam mê hơn. Mặc dù chưa thể hiểu hết về những khó khăn của cuộc chiến tranh và lý tưởng cách mạng, nhưng tinh thần yêu nước và ý thức về độc lập, tự do đã khiến Lượm hăng hái tham gia, là một tác nhân tích cực trong công cuộc giải phóng đất nước. Với lòng yêu nước nồng nàn và mong muốn quê hương được bình yên, Lượm đã tích cực đóng góp vào sự nghiệp vĩ đại của dân tộc, thể hiện tinh thần hy sinh cao cả dù tuổi còn nhỏ. Dù chênh lệch về tuổi tác, nhưng trước mắt Tố Hữu và trong lòng mọi người, Lượm không chỉ là một đồng chí, mà còn là một chiến sĩ cách mạng, người chiến đấu vì tương lai hạnh phúc của Tổ quốc.
Cuộc gặp gỡ ngắn kết thúc, Lượm trở lại công việc liên lạc viên, hình ảnh cậu bé 'Vụt qua mặt trận/Đạn bay vèo vèo' ấn tượng với sự dũng cảm, không ngại gian khó. Là biểu tượng của những người chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi, Lượm luôn hiểu rõ tầm quan trọng của công việc vận chuyển thư khẩn.
Tâm hồn kiên cường, không sợ hãi của Lượm khẳng định tầm vóc và ý chí cách mạng, trở thành biểu tượng cho những người chiến sĩ nhỏ tuổi giác ngộ lý tưởng chiến đấu vì độc lập tự do từ rất sớm.
Nhưng đau lòng, Lượm, đứa trẻ dũng cảm, kết thúc trong tầm đạn giặc. Hình ảnh 'Bỗng lòe chớp đỏ...Một dòng máu tươi!' biểu thị cái chết đau thương nhưng không bi lụy của cậu bé. Lượm hi sinh vì Tổ quốc, để lại tâm hồn trong sự hy sinh, bi tráng, giữa bản lúa tươi.
Lượm không phải là bài thơ xuất sắc nhất, nhưng là tác phẩm nổi bật với lối thơ 4 chữ, linh hoạt, vui tươi, khắc họa anh hùng nhỏ tuổi, truyền đạt tinh thần chiến đấu và hy sinh cho thế hệ sau.