Đánh giá về nội dung thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Những bài văn mẫu lớp 9 hay nhất

Hy vọng rằng thông qua tài liệu này, các bạn sẽ có thêm nhiều tư liệu tham khảo, củng cố kiến thức và mở rộng vốn từ để đạt được kết quả cao trong các bài kiểm tra và kỳ thi vào lớp 10 sắp tới. Bên cạnh đó, các bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài văn mẫu khác như: Trải nghiệm cuộc sống của một người lính lái xe kể lại bài thơ, Phân tích 2 khổ thơ đầu trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính và nhiều bài văn mẫu lớp 9 khác được cập nhật trên Mytour. Chúc các bạn học tốt nhé!

Đánh giá về chất thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Mẫu 1

Trong một cuộc phỏng vấn, nhà thơ Phạm Tiến Duật từng chia sẻ: ở thời kỳ trẻ, ông có tính cách sôi nổi, dễ nổi loạn, thích khám phá và muốn thể hiện sự mới mẻ, thậm chí là nghịch ngợm so với những gì thông thường. Bài thơ về tiểu đội xe không kính, được Phạm Tiến Duật viết khi ông còn là binh sĩ mới nhập ngũ, đã thể hiện rõ những suy tư này của ông. Ngay từ câu đầu tiên, sự rối loạn đã trở nên rõ ràng:

'Không có kính không phải vì xe không có kính'

Trong chỉ một câu thơ, có đến ba từ 'không', và còn lặp đi lặp lại: 'không có kính', 'không có kính', chỉ để nhấn mạnh sự bất thường: xe không có kính. Thơ xưa thường trau chuốt từng câu, từng chữ, theo nguyên tắc rõ ràng, hẳn không thể chấp nhận cách viết như vậy. Thơ Mới (1932 - 1945) nổi tiếng về sự đột phá nhưng vẫn giữ được sự mềm mại, mượt mà. Ngay cả trong một bài thơ thông thường, nếu lặp đi lặp lại quá nhiều mà không có ý nghĩa rõ ràng, có thể sẽ bị giáo viên phê là 'lủng củng'...

Tuy nhiên, đây lại là điểm nổi bật của bài thơ. Khi nhắc đến Phạm Tiến Duật, mọi người thường nhớ ngay đến Bài thơ về tiểu đội xe không kính, và ai cũng thuộc câu 'Không có kính không phải vì xe không có kính'. Trong câu thơ của Phạm Tiến Duật, sự 'đột phá' không chỉ thể hiện ở cách lặp lại từ ngữ một cách có chủ ý mà còn ở giọng điệu hóm hỉnh, cách thể hiện những sự việc mà người ta thường cho rằng 'không có gì cả'. Không chỉ mang vào thơ những chi tiết, hình ảnh của cuộc sống mà ngay cả ngôn ngữ thơ cũng được thay đổi hoàn toàn để truyền đạt những chi tiết về cuộc sống hàng ngày của những người lính một cách thực tế nhất. Những từ thêm, tình trạng từ... đã được dùng trong thơ ('Không có kính ừ thì có bụi', 'Không có kính ừ thì ướt áo') đã tạo ra cho câu thơ sự phong phú, mới mẻ, gần gũi hơn và hấp dẫn hơn với đa số độc giả. Cũng từ những chi tiết sống động, từ kiểu ngôn ngữ thơ chứa đựng nhiều cảm xúc của cuộc sống hàng ngày trên chiến trường (bom giật, bom rung...) đã được tái hiện rất rõ ràng, giúp người đọc có thể hình dung được về những năm tháng hào hùng trong lịch sử dân tộc, cảm nhận được những mất mát, hi sinh, hiểu được rằng để có được những ngày hạnh phúc như hôm nay, thế hệ cha anh đã phải hy sinh ra sao.

Nhưng vượt qua tất cả những hiện thực khắc nghiệt đó, vẫn là thế giới tâm hồn của những người lính. Những chàng trai trẻ vừa từ bàn ghế học ra, đầy ước mơ và khát vọng hy sinh. Ở đây cần phải nói đến tinh thần sẵn lòng hy sinh cho đất nước như một đặc điểm của dân tộc đã được hình thành qua hàng thế kỷ dựng nước và giữ nước. Truyền thống đẹp đó cùng với lý tưởng của thời đại đã tạo nên vẻ đẹp của một thế hệ: vượt qua mọi nguy khốn, sẵn sàng đối mặt với hy sinh gian khổ, sống và chiến đấu với tinh thần lạc quan, luôn hướng về phía trước. Cuộc sống trên chiến trường với những gian khổ hàng ngày, hàng giờ, phải chứng kiến những mất mát, đau thương, phải trải qua những khó khăn xô bồ nhưng những con người dũng cảm, tràn đầy nghị lực luôn nhìn nhận mọi vấn đề từ góc độ lạc quan, lấy đó làm động lực để sống và chiến đấu. Nhiều người gọi đó là tinh thần lính - là cái nhìn lạc quan, tinh thần can đảm - món quà chủ yếu mà thế hệ cha anh thời chiến tranh đã mang theo trong mình.

Những chiếc cửa kính ban đầu được thiết kế để bảo vệ người lái xe khỏi mưa gió, bụi đường...Nhưng khi cửa kính bị vỡ, điều đó có thể gây ra rất nhiều phiền toái. Tuy nhiên, với những người lính, việc không có kính cũng không hẳn là điều bất lợi. Ngược lại, không có kính lại mang lại một lợi ích không ngờ:

'Thấy gió thổi vào làm mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào trái tim
Thấy sao trên bầu trời và cánh chim đột ngột bay lên
Giống như sao mà ùa vào buồng lái.'

Thực sự là cái nhìn rất lãng mạn - lãng mạn của tuổi trẻ, của những con người biết cách kiểm soát, vượt qua hoàn cảnh. Không phải khói bụi, không phải gió mưa xô vào làm mắt cay, mà là gió nhẹ nhàng thổi vào làm mắt mát, con đường thì đi thẳng vào trái tim, người lái thoải mái giao tiếp với thiên nhiên mà không bị cửa kính cản trở như thường lệ. Bụi cát thì sao, dù 'Bụi phun tóc trắng như người già'. Áo ướt sẽ khô, tiếng cười phấn khích và cái bắt tay qua cửa kính vỡ mới thật đáng chú ý. Khoảng cách giữa con người và thiên nhiên, con người với con người dường như được thu ngắn lại. Nếu không có kính vỡ, e rằng sẽ không dễ dàng như thế được. Cái nhìn hài hước - một phẩm chất chỉ có ở những tâm hồn yêu cuộc sống - đã làm giảm đi nhiều nỗi khổ đau.

'Bếp Hoàng Cầm đặt giữa trời
Chia sẻ bát đũa là biểu tượng của gia đình
Võng treo lơ lửng, xe chạy qua lại
Lại đi, lại đi làm cho trời xanh thêm sáng.'

Những câu thơ ấm áp về tinh thần đồng đội, về cuộc sống hàng ngày được mô tả trong bối cảnh yên bình, như không phải trong thời chiến. Không phải là những người lính đang cố quên đi nỗi đau khổ, mà chính sự can đảm, ý chí mạnh mẽ kết hợp với tâm hồn lãng mạn cùng với tinh thần quyết tâm hy sinh cho đất nước đã giúp họ vượt qua những khó khăn hàng ngày. Sức mạnh của những người lính thời Hồ Chí Minh là sự kết hợp giữa truyền thống và lý tưởng của thời đại. Họ là biểu tượng của anh hùng cách mạng, là một trong những hình tượng đẹp nhất của thế kỷ XX.

Những người lính không muốn nói về chiến công, cũng không muốn nói về gian khổ, khó khăn. Họ chỉ nói về công việc hàng ngày - một công việc nguy hiểm nhưng được thể hiện như nhiều công việc khác. Câu thơ 'Lại đi, lại đi làm cho trời xanh thêm sáng' thể hiện chính tâm hồn của người lính, khát vọng và niềm tin mà họ mang theo trên con đường của mình.

Và đây mới là điều quan trọng nhất:

'Nếu không có kính, rồi xe không có đèn
Nếu không có mui xe, thùng xe có xước
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim.'

'Chỉ cần trong xe có một trái tim' - Không có lời giải nào đơn giản và thiêng liêng hơn. Nếu không có kính, không có đèn, không có mui xe, nhiều điều 'không' chỉ để đến một điều 'có'. Chỉ cần có một trái tim yêu nước, dũng cảm, mọi gian khổ, khó khăn sẽ ở phía sau.

Sau những lời ca ngợi anh hùng giải phóng quân của Tố Hữu, Dáng đứng Việt Nam của Lê Anh Xuân..., Bài thơ về Tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật đã kế thừa những bài hát ca về những người lính trong cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc.

Chất thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Mẫu 2

Phạm Tiến Duật đứng đầu danh sách những nhà thơ nổi bật trong văn học kháng chiến chống Mỹ giữ nước. Dù tác phẩm của ông chủ yếu tập trung vào chủ đề người lính, nhưng vẫn đậm chất nghệ thuật mới mẻ, đặc sắc, thể hiện vẻ đẹp hùng vĩ của quân nhân. Bài thơ 'Tiểu đội xe không kính' là một minh chứng rõ ràng cho tài năng của ông và đồng thời là điển hình cho văn học kháng chiến chống Mỹ giữ nước.

Thành công đầu tiên của Phạm Tiến Duật trong bài thơ về Tiểu đội xe không kính là việc tạo ra một ngôn ngữ tự nhiên, sôi động, thật gần gũi và sức sống. Ngôn ngữ trong bài thơ gần gũi như lời nói hàng ngày, mang đầy tính khẩu ngữ, tự nhiên và sinh động:

“Nếu không có kính, rồi xe sẽ không có kính”

“Nếu không có kính, ư thì sẽ có bụi”

“Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa bầu trời

Ăn cùng một bát đũa là dấu hiệu của một gia đình

Dùng giọng điệu tự nhiên, trẻ trung, với một chút tinh nghịch, pha lẫn ngang tàng, hoàn toàn phù hợp với những nhân vật miêu tả:

“Bom giật, bom rung, kính vỡ bay
Buồng lái thoải mái ngồi đây,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”.

Ngôn ngữ và giọng điệu đó rất thích hợp với việc mô tả hình ảnh những chiến sĩ lái xe trẻ trung, kiên định, đương đầu với nguy hiểm, khó khăn. Họ là những người lính trẻ tuổi, đam mê cuộc sống, yêu quê hương, tràn đầy niềm tin, quyết tâm chiến đấu, hy sinh cho sự thống nhất đất nước.

Lời thơ tự nhiên đến mức khiến người ta tin vào sự dũng cảm của các chàng trai lái xe. Sự tự nhiên trong lời thơ này nằm ở việc không cầu kỳ hoá hay tô điểm thêm bất kỳ điều gì, vẫn hiển nhiên sự sáng ngời của cuộc sống.

Tác giả đã linh hoạt kết hợp thể thơ 7 chữ và 8 chữ, tạo nên điệu thơ gần gũi với lời nói tự nhiên, sống động, và linh hoạt trong biểu hiện nghệ thuật. Ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ đã thực sự giúp khắc họa hình ảnh những người chiến sĩ lái xe trên đường Trường Sơn một cách chân thực và sinh động.

Câu thơ giản dị như lời nói thường, với giọng điệu thản nhiên, ngang tàng, hóm hỉnh. Sự lặp lại cấu trúc “không có…”, “ừ thì…”, “chưa cần” cùng với các từ ngữ như “phì phèo”, “cười ha ha”, “mau khô thôi” làm nổi bật niềm vui, tiếng cười của người lính giữa gian khổ, hiểm nguy của chiến trường. Nghệ thuật đảo ngữ và điệp ngữ được sử dụng một cách khéo léo, nhấn mạnh tư thế ung dung, bình tĩnh, tự tin của người lính lái xe.

Cuộc sống chiến đấu của người lính vẫn đầy niềm vui dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt, nguy hiểm.

Tác giả thông qua nghệ thuật biểu hiện đã tìm thấy, phát hiện, và khẳng định cái chất thơ, cái đẹp ẩn chứa trong cuộc sống hàng ngày, thậm chí trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất, ngay cả trong bối cảnh tàn phá, ác liệt của chiến tranh.