Danh mục các loại đá

Dưới đây là danh sách các loại đá được mô tả theo các nhà thạch học.

Đá magma

Andesit - đá núi lửa trung tính

Anorthosit - đá siêu mafic chủ yếu là plagiocla

Aplit - đá magma xâm nhập với hạt rất mịn

Basalt - đá núi lửa mafic

Adakit - nhóm basalt chứa lượng nhỏ nguyên tố vết ytri và ytterbi

Hawaiit - basalt hình thành quần đảo đại dương (điểm nóng)

Icelandit

Picrit

Basanit - đá núi lửa mafic, thực chất là bazan chưa bão hòa silica

Boninit - bazan đặc trưng bởi pyroxen

Carbonatit - đá magma hiếm chứa trên 50% khoáng vật carbonat

Charnockit - granit ít gặp chứa pyroxen

Enderbit - một dạng của charnockit

Dacit - đá núi lửa felsic đến trung tính chứa nhiều sắt

Diabaz hay dolerit - đá magma xâm nhập mafic hình thành trong các dyke hoặc Sill

Diorit - đá magma xâm nhập trung tính hạt thô với plagiocla, pyroxen hoặc amphibol

Dunit - đá cumulate ultramafic chứa olivine và các khoáng vật phụ

Essexit - đá magma mafic chưa bão hòa silica (thực chất là gabbro chứa foid)

Foidolit - đá magma chứa trên 90% khoáng vật feldspathoid

Gabbro - đá magma xâm nhập hạt thô chứa pyroxen và plagiocla, tương tự basalt

Granit - đá magma xâm nhập hạt thô chứa orthocla, plagiocla và thạch anh

Granodiorit - đá magma xâm nhập tương tự granit nhưng với plagiocla > orthocla, trung gian giữa diorit và granit

Granophyr - đá xâm nhập nông giống granit

Harzburgit - một dạng peridotit; đá cumulate ultramafic

Hornblendit - đá cumulate mafic hoặc ultramafic chứa >90% hornblende

Hyaloclastit - đá núi lửa chủ yếu là thủy tinh và tuff thủy tinh

Icelandit - đá núi lửa

Ignimbrit - đá núi lửa mảnh vụn

Ijolit - đá xâm nhập bão hòa silica rất hiếm gặp

Kimberlite - đá núi lửa siêu mafic hiếm và là nguồn cung cấp kim cương

Komatiit - đá núi lửa siêu mafic cổ xưa

Lamproit - đá núi lửa giàu natri

Lamprophyr - đá xâm nhập siêu mafic giàu natri, chủ yếu là phenocryst trên nền feldspar

Latit - loại andesit không bão hòa silica

Lherzolit - đá siêu mafic, thực chất là peridotit

Monzogranit - granit chưa bão hòa silica với <5% thạch anh chuẩn

Monzonit - đá xâm nhập sâu với <5% thạch anh chuẩn

Nephelin syenit - đá xâm nhập sâu chưa bão hòa silica, nephelin thay thế orthocla

Nephelinit - đá xâm nhập sâu chưa bão hòa với >90% nephelin

Norit - gabro chứa hypersthen

Obsidian - một loại thủy tinh núi lửa

Pegmatit - đá xâm nhập (hoặc biến chất) với các tinh thể lớn

Peridotit - đá siêu mafic xâm nhập sâu hoặc đá cumulate, thành phần >90% olivin

Phonolit - đá núi lửa chưa bão hòa silica, tương tự nephelin syenit

Picrit - basalt chứa olivin

Porphyry - thường là đá granit với kiến trúc porphyr

Pseudotachylit - thủy tinh hình thành từ sự tan chảy trong đứt gãy do ma sát

Đá bọt (Pumice) - đá núi lửa hạt mịn với nhiều lỗ hổng

Pyroxenit - đá xâm nhập sâu hạt thô chiếm >90% pyroxen

Diorit thạch anh - diorit với >5% thạch anh

Monzonit thạch anh - đá xâm nhập sâu trung tính, dạng monzonit với 5-10% thạch anh

Rhyodacit - đá núi lửa felsic, dạng trung gian giữa rhyolit và dacit

Rhyolite - đá núi lửa felsic

Comendit - rhyolit peralkaline

Pantellerit - rhyolit-rhyodacit kiềm với các tinh thể amphibol

Scoria - đá núi lửa mafic nhiều lỗ hổng

Sovit - đá carbonatit hạt thô

Syenit - đá núi lửa sâu thành phần chính là fenspat orthocla, một dạng granitoid

Tachylyt - thủy tinh bazan

Tephrit - đá núi lửa chưa bão hòa silica

Tonalit - granitoid chứa nhiều plagiocla

Trachyandesit - đá núi lửa kiềm trung gian

Benmoreit - trachyandesit natri

Basaltic trachyandesit

Mugearit - trachyandesit bazan natri

Shoshonit - trachyandesit bazan kali

Trachyt - đá núi lửa chưa bão hòa silica, thực chất là rhyolit chứa feldspathoid

Troctolit - đá magma xâm nhập sâu siêu mafic chứa olivin, pyroxen và plagioclas

Trondhjemit - một dạng tonalit với fenspat là oligocla

Tuff - đá núi lửa hạt mịn tạo từ tro núi lửa

Websterit - dạng pyroxenit, chứa clinopyroxen và orthopyroxen

Wehrlit - đá xâm nhập sâu siêu mafic, dạng peridotit với olivin và clinopyroxen

Đá trầm tích

Anthracit - loại than đá chất lượng cao

Argillit - đá trầm tích chủ yếu gồm các hạt nhỏ như sét

Arkose - đá trầm tích tương tự sa thạch

Thành hệ sắt phân dải - đá trầm tích hóa học với thành phần chủ yếu là oxit sắt, hạt mịn

Breccia - đá trầm tích hoặc đá kiến tạo với thành phần là mảnh vụn của các loại đá khác

Cataclasit - đá hình thành từ hoạt động đứt gãy địa chất

Đá phấn - đá trầm tích với thành phần chủ yếu là hóa thạch coccolith

Chert - đá trầm tích hóa học hạt mịn, thành phần chủ yếu là silica

Sét kết - đá trầm tích hình thành từ sự kết tụ của sét

Than đá - đá trầm tích hình thành từ vật chất hữu cơ

Cuội kết - đá trầm tích chứa các mảnh vỡ lớn tròn cạnh của các đá khác

Diamictit - cuội kết với chọn lọc kém

Coquina - đá carbonat hình thành từ sự tích tụ của mảnh vỡ và hóa thạch vỏ sò

Diatomit - đá trầm tích hình thành từ hóa thạch diatom

Dolomit hay dolostone - đá carbonat chủ yếu gồm khoáng vật dolomit và +/- canxit

Evaporit - đá trầm tích hóa học hình thành từ sự lắng đọng khoáng vật sau khi bốc hơi

Flint - một dạng chert

Greywacke - loại đá trung gian giữa cát và cát kết với thành phần thạch anh, fenspat và mảnh vụn đá trong hỗn hợp sét

Gritstone - đá kết hạt thô hình thành từ sạn hạt nhỏ

Itacolumit - cát kết màu vàng với các lỗ rỗng

Jaspillit - đá trầm tích hóa học giàu sắt, tương tự như chert hoặc thành hệ sắt phân dải

Lignit - than nâu, đá trầm tích với thành phần chủ yếu là vật liệu hữu cơ

Đá vôi (Limestone) - đá trầm tích chủ yếu gồm khoáng vật cacbonat

Marl - đá vôi chứa một tỷ lệ khoáng vật silicat nhất định

Đá bùn - đá trầm tích với thành phần sét và bùn

Đá phiến dầu - đá trầm tích với thành phần chủ yếu là vật liệu hữu cơ

Oolit - đá trầm tích hóa học, một dạng đá vôi

Cát kết - đá trầm tích với mảnh vụn theo kích thước hạt

Đá phiến sét - đá trầm tích với mảnh vụn theo kích thước hạt

Bột kết - đá trầm tích với mảnh vụn theo kích thước hạt

Turbidit - đá trầm tích phân lớp hình thành trong môi trường biển sâu

Wackestone - đá trầm tích có cấu trúc carbonat

Đá biến chất

Amphibolit - đá biến chất với thành phần chính là amphibol

Epidiorit

Đá phiến lam - đá biến chất chủ yếu chứa amphibol natri màu xanh dương

Eclogit - đá biến chất siêu cao hình thành từ basalt hoặc gabro; một dạng đá biến chất đặc biệt

Gneis - đá biến chất với cấu trúc hạt thô

Gossan - sản phẩm phong hóa của đá sulfide hoặc thân quặng

Granulit - đá biến chất cao cấp từ basalt; một dạng đá biến chất độc đáo

Đá phiến lục - thuật ngữ chỉ các đá biến chất mafic chủ yếu chứa amphibol màu xanh lục

Greenstone

Đá sừng - đá biến chất hình thành từ nhiệt tác động lên đá mác ma

Đá hoa - đá vôi đã trải qua quá trình biến chất

Migmatit - đá biến chất cao cấp ven khối mác ma

Mylonit - đá biến chất động lực hình thành từ lực cắt

Pelit - đá biến chất có nguồn gốc từ đá trầm tích giàu sét (như bột kết)

Phyllit - đá biến chất cấp thấp chủ yếu chứa khoáng vật mica

Psammit - đá biến chất có nguồn gốc từ đá trầm tích giàu thạch anh (như cát kết)

Quartzit - đá biến chất từ các kết thạch anh với hàm lượng thạch anh >95%

Đá phiến - đá biến chất cấp thấp đến trung bình

Serpentinit - đá siêu mafic biến chất chủ yếu chứa khoáng vật serpentin

Skarn - đá biến chất hình thành do tiếp xúc với magma

Đá bảng - đá biến chất cấp thấp từ phiến sét hoặc bột kết

Suevit - đá hình thành từ sự nóng chảy một phần do tác động của thiên thạch

Talc carbonat - đá siêu mafic chứa chủ yếu khoáng vật talc đã bị biến chất; tương tự như serpentinit

Soapstone - thực chất là schist talc

Các loại đá đặc biệt

Các tên gọi sau đây mô tả các loại đá không theo quan điểm thạch học thông thường, mà dựa trên các tiêu chí khác; phần lớn chúng là các loại đá thuộc các nhóm đặc biệt, hoặc những dạng biến thể của các đá đã đề cập trước đó.

Adamellit - một biến thể của monzonit chứa thạch anh

Appinit - nhóm biến thể của lamprophyr, chủ yếu là hornblend

Aphanit - đá núi lửa felsic ẩn tinh nhận diện qua đặc điểm quang học

Borolanit - một biến thể của nepheline syenit từ Loch Borralan, Scotland

Granit lam - thực chất là larvikit, một loại monzonit

Epidosit - đá biến chất tiếp xúc hình thành từ basalt

Felsit - đá núi lửa felsic ẩn tinh nhận diện qua đặc điểm quang học

Flint - dạng đặc biệt của chert, jasper, hoặc tuff

Ganister - thuật ngữ Cornwall dùng để chỉ palaeosol hình thành trên sa thạch

Ijolit - đá xâm nhập sâu chưa bão hòa silica, liên kết với nepheline syenit

Jadeitit - đá rất hiếm hình thành từ sự tập trung khoáng vật jadeit pyroxen; một dạng serpentinit

Jasperoid - hematit-silica biến chất tiếp xúc, tương tự skarn

Kenyt - biến thể của phonolit, phát hiện đầu tiên ở Mount Kenya

Vogesit - biến thể của lamprophyr

Larvikit - biến thể của monzonit với bộ ba fenspat microperthitic ở Larvik, Na Uy

Litchfieldit - nepheline syenit bị biến chất tiếp xúc gần Litchfield, Maine

Luxullianit - granit chứa tourmalin với kiến trúc đặc biệt, phân bố tại Luxulyan, Cornwall, Anh

Mangerit - monzonit chứa hypersthen

Minett - biến thể của lamprophyr

Novaculit - thành hệ chert tìm thấy ở Oklahoma, Arkansas và Texas

Pyrolit - thành phần hóa học tương tự phần trên của manti

Granit Rapakivi - granit với kiến trúc rapakivi độc đáo

Rhomb porphyry - loại latit có các tinh thể fenspat hình thoi

Shonkinit - thuật ngữ cổ chỉ các đá melilitic và kalsititic; đôi khi được sử dụng hiện nay

Taconit - thành hệ sắt phân dải chủ yếu ở Hoa Kỳ

Teschenit - thực chất là gabro chứa analcim, chưa bão hòa silica

Theralit - thực chất là gabro nephelin

Variolit - thủy tinh đục

• Danh sách khoáng vật
• Danh sách đá
• Khoa học khoáng vật
• Á khoáng vật
• Thạch học
• Chu trình thạch học
• Đá
• Thành hệ đá: danh sách các mỏ đá kỳ lạ hoặc có ý nghĩa văn hóa.
• Đá magma
• Đá trầm tích
• Đá biến chất

Các liên kết bên ngoài

• British Geological Survey
• Phân loại đá magma Lưu trữ 2005-08-29 tại Wayback Machine
• Phân loại đá và đất phổ biến
• Phân loại đá biến chất Lưu trữ 2005-12-14 tại Wayback Machine
• Đá núi lửa Lưu trữ 2009-12-14 tại Wayback Machine