Danh sách 10 bài văn đặc sắc thể hiện cảm xúc của bạn về bài thơ 'Sang thu' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo)

Khoảnh khắc giao mùa là thời điểm kỳ diệu nhất trong tự nhiên, mang đến cho con người những cảm xúc nhẹ nhàng và hòa quyện. Khi chúng ta vẫn chưa rời xa những hình ảnh của Xuân Diệu “tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì” thì đã bị cuốn hút bởi Hữu Thỉnh qua những dòng thơ tinh tế về “Sang Thu”.

Bài thơ là những cảm nhận tinh tế và những rung động nhẹ nhàng của tác giả trước vẻ đẹp và sự biến đổi huyền bí của thiên nhiên trong lúc giao mùa. Không phải là hình ảnh “mơ phai” hay “con nai vàng ngơ ngác” mà là mùi hương ổi quen thuộc từ vườn mẹ, đánh thức mọi giác quan của nhà thơ:

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se,

Câu thơ mang hương vị ấm áp của đầu thu nơi một miền quê nhỏ. Tín hiệu đầu tiên để tác giả nhận ra mùa thu chính là “hương ổi”. Mùi hương của quê nhà, mộc mạc, “phả” vào gió, nhẹ nhàng lan tỏa trong không gian. Cảm giác đến bất ngờ như một điều đã chờ đợi từ lâu. Câu thơ không chỉ miêu tả mà còn gợi liên tưởng đến màu vàng ươm, vị ngọt, chua chua của trái ổi vườn. Sương thu cũng dường như chứa đựng tâm trạng, nhẹ nhàng, từ từ trải rộng trên mọi nẻo đường thôn:

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về .

Sương thu được nhân hóa, với “chùng chình” diễn tả bước đi chậm rãi của mùa thu. Nếu ở câu thơ đầu, nhà thơ “bỗng nhận ra” thu đến một cách bất ngờ thì sau khi cảm nhận sương thu, gió thu, thi sĩ vẫn thốt lên tự hỏi: “Hình như thu đã về?” Tâm hồn thi sĩ nắm bắt những chuyển biến nhẹ nhàng, mong manh của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa cũng êm đềm, bâng khuâng như bước đi nhẹ nhàng của mùa thu. Không gian nghệ thuật của bức tranh thu được mở rộng, cái bỡ ngỡ ban đầu nhường chỗ cho những cảm xúc mãnh liệt trước không gian thu rộng lớn:

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Sông nước đầy nên “dềnh dàng”, nhẹ nhàng trôi như cố tình chậm lại, trong khi những đàn chim vội vã bay về phương nam. Không gian thu thư thái, hữu tình và tràn đầy thi vị, đặc biệt là hình ảnh:

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu

Câu thơ giúp ta hình dung về đám mây mỏng nhẹ, trắng xốp, kéo dài như tấm khăn voan của người thiếu nữ thảnh thơi, nhẹ nhàng “vắt nửa mình sang thu”. Câu thơ tạo hình không gian và diễn tả sự chuyển động của thời gian: thu bắt đầu đến, hạ chưa qua hết, mùa thu mới chớm, rất nhẹ, rất dịu, như cả đất trời đang thay áo mới. Khổ thơ thứ ba thể hiện rõ sự biến chuyển của không gian và là một thoáng suy tư của nhà thơ trước cảnh vật, đất trời:

Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa

Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi

Những hình ảnh của mùa hạ như nắng, mưa, sấm chớp vẫn còn đó, nhưng chỉ là “vẫn còn”, “đã vơi dần”, “cũng bớt bất ngờ” vì mùa thu đã đến. Ý thơ còn gợi liên tưởng đến con người khi đã trưởng thành, những thăng trầm của cuộc đời ít làm người ta ngạc nhiên. Những suy tư của tác giả góp phần làm cho “Sang thu” trở nên sâu sắc hơn.

Những hình ảnh thơ đẹp, ngôn từ tinh tế, giọng thơ êm đềm cùng những rung động man mác của tác giả trong khoảnh khắc giao mùa tạo nên một dấu ấn không dễ phai mờ trong lòng độc giả. Có lẽ vì vậy mà sau khi đọc “Sang thu” của Hữu Thỉnh, ta càng yêu mến hơn mùa thu dịu dàng của quê hương.

Mùa thu miền Bắc từ bao giờ đã trở thành nguồn cảm hứng dồi dào cho thơ ca, nhạc họa, và cảm xúc dạt dào. Bài thơ 'Sang thu' của Hữu Thỉnh góp phần làm phong phú thêm bức tranh thu đó với một sắc thái độc đáo, khác biệt. 'Sang thu' là một bài thơ ngũ ngôn của Hữu Thỉnh, bao gồm ba khổ thơ, mỗi khổ là một bức tranh thu thanh thoát, miêu tả vẻ đẹp bình yên của mùa thu mới chớm.

Bài thơ thể hiện phong cách nghệ thuật tinh tế, nhẹ nhàng, diễn tả những cảm xúc mơ màng, bâng khuâng của tác giả trước sự biến đổi kỳ diệu của thiên nhiên trong những ngày đầu thu. Hình ảnh được thể hiện chủ yếu là vẻ đẹp của mùa thu nơi đồng quê miền Bắc. Trong khi Xuân Diệu miêu tả sắc “mơ phai” của lá thu, Hữu Thỉnh lại tập trung vào “hương ổi” phảng phất trong làn gió thu se lạnh, gợi nhắc về kỷ niệm tuổi thơ nơi vườn quê:

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se.

Hữu Thỉnh không miêu tả trực tiếp mà chỉ gợi mở, tạo nên hình ảnh hương ổi thơm ngát, làm nổi bật sự hòa quyện giữa gió thu se lạnh và hương trái ổi chín. Nhiều tác giả như Thạch Lam, Vũ Bằng đã viết về hương cốm mùa thu, nhưng “hương ổi” của Hữu Thỉnh lại mang một sắc thái dân dã đặc trưng. Tiếp theo, bài thơ miêu tả sương thu như một yếu tố thơ mộng làm chậm trễ thời gian:

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.

Sương thu được nhân hóa, với sự mô tả “chùng chình” tạo ra cảm giác mùa thu đến từ từ. Trong khi các từ như “bỗng nhận ra” thể hiện sự bất ngờ, thì “hình như” thể hiện sự phỏng đoán mơ hồ về mùa thu. Không gian của bức tranh thu được mở rộng với hình ảnh dòng sông, cánh chim, và đám mây mùa thu, tất cả đều được nhân hóa:

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu.

Dòng sông mùa thu lững lờ, cánh chim vội vã bay về phương Nam, và đám mây mùa hạ kéo dài ra, tạo nên một bức tranh thu đầy thi vị. Khổ thơ cuối cùng thể hiện sự cảm nhận sâu sắc về những hiện tượng tự nhiên trong thời kỳ giao mùa:

Vẫn còn bao nhiêu nắng.

Đã vơi dần cơn mưa.

Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi.

Những hiện tượng như nắng, mưa, sấm mùa thu được Hữu Thỉnh cảm nhận tinh tế, thể hiện sự thay đổi và khó khăn trong cuộc sống. 'Sấm' và 'hàng cây đứng tuổi' là những ẩn dụ về sự trưởng thành và kinh nghiệm. Bài thơ, viết vào đầu những năm 80, phản ánh tinh thần kiên cường của nhân dân trong thời kỳ khó khăn. 'Sang thu' không chỉ là một tác phẩm đẹp mà còn chứa đựng những cảm xúc chân thành về mùa thu và quê hương.

Nếu mùa xuân là thời điểm của những sáng tạo nghệ thuật tươi mới thì mùa thu lại nhẹ nhàng bước vào thơ ca với sự gần gũi và mộc mạc. Nguyễn Khuyến đã nổi tiếng với ba bài thơ về mùa thu, còn Xuân Diệu với tác phẩm “Đây mùa thu tới”. Hữu Thỉnh, với sự khiêm nhường của mình, cũng đã thêm vào bức tranh mùa thu một góc nhìn từ quê hương qua bài thơ 'Sang thu'.

Trong 'Sang thu', Hữu Thỉnh khắc họa cảnh thu qua những chuyển động tinh tế của thiên nhiên khi mùa thu đến. Thời gian luôn tuân theo quy luật, và mọi vật đều chuyển mình theo quy luật đó. Bài thơ mở đầu với một phát hiện bất ngờ:

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”

Phát hiện “bỗng nhận ra hương ổi” như một cảm giác bất ngờ, như là tình cờ hay cơ duyên giúp nhà thơ quan sát sự xuất hiện của mùa thu bằng tất cả các giác quan. Từ góc nhìn này, hình ảnh mùa thu được nhà thơ thể hiện một cách sinh động và tự nhiên.

Mở đầu với hình ảnh hương ổi đặc trưng của mùa thu Việt Nam, “phả” vào gió thu sớm. “Phả” là động từ diễn tả sự xuất hiện chủ động của hơi thu trong không gian. Màn sương buổi sáng cùng hương ổi khiến con người bừng tỉnh: Hình như thu đã đến. Những chi tiết này không còn là hình ảnh quen thuộc nữa mà trở nên mới mẻ và bất ngờ. Hữu Thỉnh đã mang đến một góc nhìn mới về hương ổi, một yếu tố quen thuộc nhưng lại lạ lẫm khi được đưa vào thơ.

“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”

Tất cả các hình ảnh trong thơ đều được miêu tả trong trạng thái “ngập ngừng” nhưng đầy chủ động. “Sông được lúc, chim bắt đầu, đám mây, vắt nửa mình” cho thấy sự vật không chỉ hiện tại mà còn gợi nhớ về quá khứ của chúng, một quá khứ sôi động của mùa hạ, tạo ra một cảm giác tiếc nuối:

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”

Hình ảnh nắng mùa hạ đang hiện tại, trong khi mưa đã trở thành quá khứ. Trạng thái của thời tiết lại một lần nữa khẳng định sự chuyển động của thời gian. Hàng cây, từ một hình ảnh trẻ trung, giờ đã trở thành “hàng cây đứng tuổi”, như một chứng nhân của thời gian trôi qua, khiến con người cảm thấy tiếc nuối trước sự thay đổi. Hữu Thỉnh đã khắc họa tâm trạng này qua thiên nhiên, với sự chuyển mình của mọi vật trong mùa thu.

Mùa thu không chỉ gắn liền với hình ảnh lá vàng và ngõ đầy lá rụng, mà qua “Sang thu” của Hữu Thỉnh, người đọc nhận thấy: Hương ổi, màn sương, dòng sông, đám mây, và tia nắng cũng góp phần tạo nên vẻ đẹp riêng của mùa thu Việt Nam. Đây chính là sức hấp dẫn của bài thơ “Sang thu”.

“Sang thu” không chỉ mang đến cho người đọc những cảm nhận mới về mùa thu quê hương mà còn làm sâu sắc thêm tình cảm quê hương trong lòng mọi người. Bài thơ là một tấm gương phản chiếu hình ảnh quê hương và tâm hồn của người đọc. Hữu Thỉnh, qua cách miêu tả tinh tế và khác biệt, đã khẳng định dấu ấn của mình trên con đường sáng tạo nghệ thuật.

Bài thơ ghi lại những cảm xúc mơ màng, bâng khuâng của tác giả trước sự biến đổi kỳ diệu của thiên nhiên khi mùa thu đến. Thay vì những hình ảnh quen thuộc như “sắc mơ phai” hay “con nai vàng ngơ ngác”, nhà thơ Hữu Thỉnh đã khắc họa mùa thu qua hương ổi quen thuộc từ vườn mẹ, đánh thức các giác quan tinh tế:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se,

Câu thơ mang đến cảm giác ấm áp của mùa thu ở một vùng quê nhỏ. Tín hiệu đầu tiên mà tác giả nhận ra mùa thu chính là “hương ổi”. Mùi hương quen thuộc từ quê nhà dường như “phả” vào gió thu, làm nhà thơ cảm thấy như có sự bất ngờ đã được chờ đợi từ lâu. Câu thơ không chỉ miêu tả mà còn gợi lên hình ảnh của trái ổi với màu vàng ươm, hương thơm ngọt ngào và vị giòn ngọt. Cả màn sương thu cũng mang tâm trạng, nhẹ nhàng, chùng chình, giăng mắc trên các con đường thôn:

Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sương thu được nhân hóa, với hai chữ “chùng chình” miêu tả sự chậm rãi của mùa thu. Nếu trong câu đầu tiên nhà thơ cảm nhận mùa thu một cách đột ngột, thì sau khi cảm nhận sương thu, gió thu, nhà thơ vẫn ngỡ ngàng tự hỏi: “Hình như thu đã về?”. Tâm hồn của nhà thơ cảm nhận sự chuyển động nhẹ nhàng của thiên nhiên trong phút giao mùa, mang đến cảm giác êm đềm và bâng khuâng. Không gian của bức tranh thu trở nên rộng lớn hơn, với những cảm xúc mãnh liệt trước không gian thu:

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã

Sông nước nhẹ trôi như cố tình chậm lại, còn các đàn chim vội vã bay về phương nam. Không gian thu trở nên thư thái và thơ mộng, đặc biệt là hình ảnh:

Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Câu thơ tạo hình với đám mây mỏng nhẹ như tấm khăn voan của thiếu nữ, “vắt nửa mình sang thu”. Câu thơ không chỉ tạo hình không gian mà còn diễn tả sự chuyển động của thời gian: thu bắt đầu đến, mùa hè chưa hoàn toàn kết thúc, mùa thu mới chớm, rất nhẹ nhàng và êm ả, như cả trời đất đang chuyển mình.

Khổ thơ cuối miêu tả rõ sự chuyển mình của không gian và những suy tư của nhà thơ trước cảnh vật:

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi

Nắng, mưa, sấm của mùa hạ vẫn còn đó, nhưng chỉ là “vẫn còn”, “đã vơi dần”, “cũng bớt bất ngờ” vì mùa thu đã đến. Ý thơ gợi liên tưởng đến sự từng trải của con người, khi tuổi tác và kinh nghiệm làm cho những thăng trầm của cuộc đời không còn bất ngờ nữa. Những suy tư này góp phần làm cho “Sang thu” trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn.

Giữa bốn mùa của đất trời, mùa xuân luôn được ca ngợi là thời khắc đẹp nhất với sự tươi mới và sức sống dồi dào, nguồn cảm hứng vô tận cho thi ca và nghệ thuật. Tuy nhiên, mùa thu cũng có một vẻ đẹp riêng biệt, là nguồn cảm hứng cho những tâm hồn nhạy cảm. Nguyễn Khuyến từng nổi tiếng với ba bài thơ về mùa thu như “Thu điếu”, “Thu ẩm”, “Thu vịnh”, Tản Đà với “Cảm thu - Tiễn thu”, Lưu Trọng Lư với “Tiếng thu” và Xuân Diệu với “Đây mùa thu tới”. Nhưng khi nói đến thời điểm giao mùa, có lẽ bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh nổi bật hơn cả.

Bài thơ “Sang thu” được sáng tác vào năm 1977, thể hiện những cảm nhận nhạy bén của tác giả trước sự thay đổi của thiên nhiên và sức sống của tạo vật trong những khoảnh khắc giao mùa.

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Khởi đầu bài thơ, từ “bỗng” thể hiện sự ngạc nhiên, đột ngột, một cảm nhận từ khứu giác, đánh thức tâm hồn và gợi lên hình ảnh thơ về “hương ổi”. Hương vị đặc trưng của mùa thu bất ngờ làm nhà thơ cảm động, không phải là hương của hoa mà là mùa ổi chín, rất mộc mạc, dân dã. Hương ổi gợi nhớ về quê hương, lan tỏa mạnh mẽ vào gió se, làm cho mùa thu miền Bắc thêm phần nồng nàn. Từ láy “chùng chình” được nhân hóa, mang dáng vẻ nhẹ nhàng như thiếu nữ đôi mươi, và câu thơ “hình như thu đã về” khép lại cảm xúc bất ngờ của nhà thơ, đánh dấu sự xuất hiện của mùa thu.

Sự hiện diện của mùa thu giờ đây rõ rệt hơn, không còn mơ hồ mà cụ thể trong từng cảnh vật. Dòng sông chảy nhẹ nhàng, lững lờ, trái ngược với sự vội vã của đàn chim di trú chuẩn bị cho hành trình mới. Mùa thu không chỉ có sự thư thái mà còn sự gấp gáp. Không gian bức tranh “Sang thu” được mở rộng qua khổ tiếp theo:

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Sự chuyển giao mùa được cụ thể hóa qua sự thay đổi của thiên nhiên. Dòng sông dềnh dàng, ung dung sau những ngày hè vội vã. Đàn chim di trú đang vội vã chuẩn bị cho mùa lạnh. Sự kết hợp giữa “vội vã” và “dềnh dàng” tạo nên không khí thư thái nhưng cũng gấp gáp. Đám mây mùa hạ duyên dáng như vắt nửa mình sang thu, tượng trưng cho sự giao thoa giữa hai mùa.

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Kết thúc bài thơ, vẻ đẹp của mùa thu được khẳng định qua sự suy ngẫm và kinh nghiệm. Nắng nhạt dần, mưa ít đi, sấm không còn bất ngờ. Hình ảnh “hàng cây đứng tuổi” vừa tả thực vừa ẩn dụ, gợi lên sự vững vàng của cây trước thiên nhiên và sự trưởng thành của con người trước những biến cố của cuộc đời. Bài thơ khép lại bằng một bức tranh thiên nhiên đầy cảm xúc và sự yêu thích thiên nhiên của Hữu Thỉnh.

Hữu Thỉnh, một nhà thơ trưởng thành từ quân đội, đã tạo nên một tác phẩm độc đáo với bài thơ “Sang thu”. Nhờ vào sự nhạy cảm và tài năng của mình, ông đã khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên khi mùa hạ nhường chỗ cho mùa thu. “Sang thu” không chỉ đơn thuần là một mùa mới bắt đầu, mà là khoảnh khắc giao mùa với những dấu hiệu tinh tế của thu. Trong khi Xuân Diệu miêu tả mùa thu qua hình ảnh rặng liễu buồn, thì Hữu Thỉnh lại chú ý đến một mùi hương quen thuộc trong gió se, đặc trưng của mùa thu miền Bắc. “Hương ổi” không chỉ là dấu hiệu của mùa thu, mà còn là nét đẹp giản dị của quê hương. Mùi hương này dường như “phả” vào gió, làm nổi bật sự chuyển mình của thiên nhiên từ mùa hè sang thu. Sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ đã mở ra một tín hiệu mùa thu mới mẻ, làm cho chúng ta cảm thấy rõ rệt sự chuyển giao giữa các mùa. Từ “Sương chùng chình qua ngõ” tạo ra một hình ảnh mơ màng, huyền ảo của mùa thu, làm nổi bật vẻ đẹp dịu dàng và bình yên của cảnh vật. Bằng cách sử dụng các giác quan, nhà thơ không chỉ cảm nhận mà còn thể hiện sự tinh tế trong cách nhìn nhận và cảm nhận mùa thu. Khi mùa thu đến, mọi thứ trở nên nhẹ nhàng và thanh thản hơn, như dòng sông dềnh dàng, cánh chim vội vã, và đám mây mùa hạ “vắt nửa mình sang thu”. Các hình ảnh này đều được nhân hóa, tạo nên một bức tranh thu đầy thi vị và cảm xúc. Bài thơ không chỉ miêu tả cảnh sắc thiên nhiên mà còn phản ánh sự chuyển giao trong cuộc đời con người. Hữu Thỉnh đã khắc họa sự chuyển giao từ sự sôi nổi của tuổi trẻ sang sự chín chắn và yên tĩnh của tuổi trưởng thành, qua hình ảnh “Sấm cũng bớt bất ngờ trên hàng cây đứng tuổi”. “Sang thu” là một tác phẩm tinh tế, mang đến cho người đọc cảm giác về sự chuyển giao không chỉ của thiên nhiên mà còn của cuộc sống.

“Thơ là mùa thu của tâm hồn, mùa thu là thơ của vũ trụ.” Suốt bao năm qua, mùa thu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các tác phẩm nghệ thuật. Những cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, bầu trời thu trong trẻo, khí thu dễ chịu, tất cả đã làm say đắm trái tim của biết bao nhà thơ. Với sự nhẹ nhàng và khiêm tốn, Hữu Thỉnh đã góp vào bức tranh thiên nhiên một phần không thể thiếu của mùa thu trong bài thơ “Sang thu,” để cùng tôn vinh vẻ đẹp của đất trời và quê hương.

Khi mở đầu bài thơ, nhà thơ Hữu Thỉnh đã mang đến cho người đọc một cảm nhận tinh tế về mùa thu tại vùng nông thôn:

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.”

Giữa không gian quen thuộc của vùng đồng bằng Bắc Bộ, nhà thơ tình cờ nhận ra mùi hương ổi chín. Đó là mùi hương ngọt ngào và tinh khiết của quê hương, phản ánh sự chăm sóc và trân trọng của người dân. Hương ổi không chỉ gợi nhắc đến mùa thu mà còn hòa quyện vào gió se lạnh, tạo nên một cảm giác đầy thư thái. Cái mùi hương mạnh mẽ và ngọt ngào ấy càng làm nổi bật cảm giác thu đến.

Hữu Thỉnh cũng miêu tả đám mây vào lúc thu mới chớm: “Sương chùng chình qua ngõ.” Từ “chùng chình” gợi lên vẻ đẹp mộng mơ và e ấp của màn sương, bao quanh các con ngõ, tạo nên một không gian huyền ảo và lãng mạn. Trước mùi hương ổi và màn sương nhẹ nhàng, nhà thơ cảm thấy như mùa thu đã đến. Từ “hình như” thể hiện sự bâng khuâng và ngạc nhiên của nhà thơ, phản ánh sự tiếc nuối khi mùa hè sắp rời xa và mùa thu đang đến gần. Đây là cảm xúc của một tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên sâu sắc.

Khổ thơ tiếp theo thể hiện sự tinh tế trong cảm nhận thiên nhiên mùa thu:

“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.”

Dòng sông vào thu trở nên êm đềm, không còn sự vội vã và gấp gáp như mùa hè, mà lặng lẽ trôi qua các cánh đồng xanh của làng quê. Những cánh chim bắt đầu tìm nơi trú ẩn, cho thấy mùa thu đang đến. Đám mây trên trời như một cầu nối giữa mùa hè và mùa thu, vẫn mang chút nắng ấm của mùa hè nhưng đang dần chuyển mình sang thu. Mùa thu hiện lên qua những chi tiết tinh tế, làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên trong thời khắc giao mùa. Đây là một bức tranh thu duyên dáng và tinh tế do Hữu Thỉnh khắc họa.

Khổ thơ cuối cùng chứa đựng những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời:

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.”

Hữu Thỉnh đã gửi gắm những thông điệp ý nghĩa qua hình ảnh “nắng, mưa, sấm,” đại diện cho những thử thách và biến cố trong cuộc đời. Khi trải qua nhiều năm tháng, con người trở nên bình tĩnh hơn trước những thử thách của cuộc sống. Những cơn mưa, những tiếng sấm không còn gây bất ngờ như trước, và con người trưởng thành trở nên điềm đạm hơn. Đó là thông điệp sâu sắc mà Hữu Thỉnh muốn truyền tải qua bài thơ của mình.

Với thể thơ năm chữ và ngôn ngữ hình ảnh tinh tế, Hữu Thỉnh đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên mùa thu thật đẹp và duyên dáng. Bài thơ “Sang thu” không chỉ góp phần vào bản hòa ca mùa thu của quê hương mà còn để lại ấn tượng sâu đậm và cảm xúc cho người đọc.

Mùa thu luôn sở hữu sức hút đặc biệt, khiến nhiều nhà thơ phải rung động và xao xuyến. Không như mùa xuân với sự tươi mới và tràn đầy sức sống, cũng không giống như mùa đông lạnh lẽo, mùa thu mà tạo hóa ban tặng cho con người mang đến sự dịu dàng, yên bình và thanh thản. Chính vì thế, khi thu vào thơ, nó luôn khiến người đọc đắm chìm trong những cảm xúc man mác, trong không gian mờ ảo của sương thu, khí thu và trời thu. Đọc 'Sang thu' của Hữu Thỉnh, ta càng cảm thấy yêu mùa thu hơn bao giờ hết.

'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Hương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về'

Có lẽ vào một sớm mai, khi nhà thơ còn đang thưởng thức không khí trong lành của buổi sớm, hương ổi nhẹ nhàng và ngọt ngào đã lan tỏa. Nhà thơ 'bỗng' cảm nhận sự bất ngờ từ hương ổi hòa quyện với gió se lạnh. Không giống như lá vàng trong thơ của Lưu Trọng Lư hay Nguyễn Khuyến, cũng không phải là hương cốm mới của Nguyễn Đình Thi, đây là hương ổi quê, một trái cây giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Hương ổi 'phả' vào gió se, làm dâng lên trong lòng nhà thơ sự cảm động và một chút ngỡ ngàng, vừa tiếc nuối mùa hè vừa háo hức đón thu.

'Sương chùng chình qua ngõ.'

Khác với sương mai mùa hạ dày đặc và vội vã, sương thu đến một cách bình thản và dịu dàng, như một cô gái e ấp nhẹ nhàng len lỏi qua từng ngõ nhỏ của làng quê. Không gian mờ ảo của sương thu tạo nên một vẻ đẹp huyền bí, lung linh và gợi cảm, khiến cho khung cảnh trở nên thật thơ mộng.

'Hình như thu đã về'

Từ 'hình như' ở đầu câu thể hiện sự bối rối và ngỡ ngàng của nhà thơ khi nhận ra sự thay đổi của cảnh vật, vừa luyến tiếc mùa hè qua lại vừa vui mừng vì mùa thu đã đến.

'Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.'

Thời gian trôi qua, mọi thứ đều thay đổi, mùa thu đến cũng mang theo sự chuyển mình. Dòng sông trở nên rộng lớn và chậm rãi hơn, như muốn tận hưởng sự nhẹ nhàng của mùa thu. Những cánh chim bắt đầu vội vã, chuẩn bị về phương Nam tránh rét, trong khi dòng sông vẫn chầm chậm, ôm lấy cảnh vật yên bình của làng quê. Đám mây mùa hạ như đang 'vắt nửa mình' để chuyển giao sang thu, tạo nên một bầu trời thu xinh đẹp và quyến rũ. Hình ảnh này thể hiện sự chuyển mình tinh tế và đầy cảm xúc của mùa thu.

Đám mây như một cầu nối giữa mùa hạ và mùa thu, vừa lưu luyến mùa hè, vừa háo hức đón thu mới. Bức tranh mùa thu qua ngòi bút của Hữu Thỉnh thật duyên dáng và đầy sức hấp dẫn.

'Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi'.

Khi mùa thu đến, nắng vẫn còn ánh lên trên mái nhà, trên những khóm tre, và trong không khí của đất trời. Mưa giông của mùa hè dần giảm bớt, và sấm chớp không còn làm ta bất ngờ như trước. Khổ thơ không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn truyền tải thông điệp sâu sắc về cuộc đời và nhân sinh. 'Mưa' và 'sấm' tượng trưng cho những thử thách không thể tránh khỏi trong cuộc sống, còn 'hàng cây đứng tuổi' đại diện cho những con người trưởng thành, đã vượt qua nhiều thử thách và trở nên vững vàng hơn. Thời gian giúp con người trở nên mạnh mẽ và bình thản trước mọi khó khăn.

Hữu Thỉnh đã tạo ra một bản giao hưởng mùa thu đầy sắc thái và cảm xúc, với ngôn từ tinh tế và trái tim chân thành gửi gắm vào tác phẩm.

Theo Xuân Diệu, mùa thu mang vẻ buồn man mác với những làn gió rung rinh lá, nhánh cây khô gầy. Trong thơ của Lưu Trọng Lư, mùa thu hiện lên qua hình ảnh thơ mộng của con nai vàng trên lá khô. Nguyễn Khuyến miêu tả thu qua không gian vắng lặng, yên bình bên hồ thu. Hữu Thỉnh, trong bài thơ 'Sang thu', khắc họa mùa thu đang chuyển giao từ hạ với một làn hương mới. Bài thơ không mang cảm giác tĩnh lặng buồn bã như các tác giả khác, mà là một mùa thu tươi đẹp và đầy sức sống. Mở đầu bài thơ là một sự phát hiện bất ngờ:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.

Mùa thu đến với một làng quê Việt Nam qua hương ổi thơm mộc mạc. Hương ổi hòa quyện với làn gió nhẹ, tạo nên cảm giác vui tươi và mới mẻ. Sương mờ ướt lạnh tạo nên phong cảnh đáng yêu. Động từ 'chùng chình' thể hiện sự chậm chạp, như đang đợi ai đó. Cảm giác ngỡ ngàng trước mùa thu dần chuyển thành sự rung cảm mãnh liệt với mùa thu sáng tươi:

Sông bắt đầu dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Những đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.

Khổ thơ thứ hai cho thấy dấu hiệu chuyển mùa rõ nét hơn. Tác giả cảm nhận bằng thị giác, từ láy 'dềnh dàng' mô tả sự chậm rãi của dòng sông mùa thu. Cánh chim vội vã vì ngày thu ngắn hơn. Đám mây mùa hạ 'vắt nửa mình sang thu' biểu thị sự chuyển giao giữa hai mùa. Mùa thu đang đến nhưng vẫn còn dư âm của mùa hạ. Hình ảnh đẹp này thể hiện sự chuyển giao nhẹ nhàng của đất trời, với đám mây như chiếc cầu nối giữa hai mùa. Sự quyến luyến của đám mây mùa hạ được nhân hóa, làm nổi bật nét đẹp của sự giao mùa.

Cuối bài thơ, mùa thu hiện ra rõ nét với hình ảnh: Vẫn còn bao nhiêu nắng, mưa giảm dần, sấm không còn bất ngờ. Hàng cây mùa thu đứng vững, như một biểu tượng của sự trưởng thành và sức sống mãnh liệt. Mùa thu làm cho cây trông già dặn hơn nhưng vẫn tràn đầy sức sống, chuẩn bị cho nhiệm vụ mới. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi mang ý nghĩa sâu xa về con người trưởng thành trước thử thách của cuộc đời.

Với cách tả thực và nghệ thuật ẩn dụ, bài thơ 'Sang thu' của Hữu Thỉnh mang đến cho người đọc cái nhìn mới mẻ về mùa thu, với những chuyển biến nhẹ nhàng và rõ rệt từ hạ sang thu. Tác giả đã vẽ nên bức tranh mùa thu quê hương ấm áp và sống động, tôn vinh vẻ đẹp của đất nước Việt Nam.

Bài thơ 'Sang thu' của Hữu Thỉnh chỉ gồm 12 câu thơ năm chữ, nhưng đã khắc họa một bức tranh mùa thu đầu mùa tinh tế và đẹp đẽ, với sự chuyển giao nhẹ nhàng giữa các mùa. Tác giả, bằng cảm nhận sâu sắc của mình, đã phát hiện tín hiệu mùa thu qua mùi hương ổi chín nhẹ nhàng trong làn gió se lạnh:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se

Mùi hương ổi chín, quen thuộc ở nông thôn Việt Nam, khiến tác giả ngạc nhiên khi nhận thấy sự chuyển mình của đất trời vào mùa thu. Từ “bỗng” mang đến cảm giác bất ngờ khi một mùi hương quen thuộc bỗng trở nên nổi bật khi thu đến. Làn gió đầu thu làm hương ổi thêm phần đậm đà, điều này tạo nên một cảm giác gần gũi và mới mẻ trong thơ Hữu Thỉnh. Tiếp theo là làn sương mỏng nhẹ nhàng chuyển động qua xóm nhỏ:

Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.

Làn sương được miêu tả với từ “chùng chình”, như đang từ từ lan tỏa theo nhịp của mùa thu. Mùi hương ổi và làn sương làm tác giả bâng khuâng và cảm nhận sự đến của thu qua giác quan. Từ “hình như” phản ánh sự mơ hồ của tác giả trước những dấu hiệu của mùa thu. Tác giả đã mở rộng cảm nhận từ khu vườn ra không gian bên ngoài, với hình ảnh dòng sông và bầu trời:

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã.

Sông trôi chậm rãi để tận hưởng mùa thu, trong khi chim vội vàng chuẩn bị cho mùa đông. Sự trái ngược này phản ánh quy luật tự nhiên và tâm trạng con người trước sự thay đổi. Đám mây mùa hạ cũng đang chuyển mình sang thu:

Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.

Hình ảnh đám mây như nhịp cầu giữa mùa hạ và mùa thu, thể hiện sự chuyển giao thời gian và sự bâng khuâng trong lòng tác giả. Bài thơ được viết vào năm 1977, khi Hữu Thỉnh, một người lính trở về từ cuộc chiến, cảm nhận sự chuyển mình của đất nước và sự mất mát. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi và tiếng sấm phản ánh sự trưởng thành và sự bình thản trước sự thay đổi:

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Sự chuyển giao mùa chưa hoàn tất khi vẫn còn dấu vết của mùa hạ. Nắng hạ giảm dần, mưa vơi đi và sấm cũng ít dần. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi, chứng nhân của thời gian, gợi sự trưởng thành và bình thản. Bài thơ mang thông điệp về sự tiếp nhận mùa thu với sự bình an, đồng thời khẳng định bản lĩnh của dân tộc trước khó khăn. 'Sang thu' không chỉ là bức tranh thiên nhiên mà còn là sự suy tư sâu sắc về cuộc sống và tình yêu quê hương.