Danh sách 12 Bài văn phân tích và cảm nhận sâu sắc về tình cảm bà cháu trong bài thơ 'Tiếng gà trưa' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) nổi bật

Chủ đề về người bà và người mẹ đã trở nên quen thuộc trong thơ ca, đặc biệt là trong thời kỳ kháng chiến. Những hình ảnh bà, mẹ trong thơ thường mang dáng vẻ giản dị nhưng đầy cao cả, với tình cảm rộng lớn. Xuân Quỳnh đã khắc họa hình ảnh người bà kính yêu trong bài thơ “Tiếng gà trưa”, khiến người đọc cảm nhận sâu sắc tình cảm bà cháu chân thành và đậm đà.

Hình ảnh người bà trong ký ức của Xuân Quỳnh gắn liền với âm thanh của tiếng gà trưa, và khi nghe tiếng gà “cục ta cục tác” từ một khu xóm nhỏ trên con đường hành quân, những ký ức tuổi thơ bên bà lại ùa về:

“Trên con đường hành quân dài
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động giữa trưa hè
Nghe chân bớt mỏi mệt
Nghe về tuổi thơ”

Tuổi thơ của Xuân Quỳnh là những năm tháng hạnh phúc bên bà, bên “ổ trứng hồng của tuổi thơ”, một tuổi thơ êm đềm và tràn ngập yêu thương dưới sự chăm sóc của bà. Trong ký ức xa xưa ấy, bà hiện lên mộc mạc qua những lời mắng yêu:

“- Gà đẻ mà mày xem
Rồi sau này lười biếng!”

Hình ảnh người bà không xa lạ, không lý tưởng hóa mà rất gần gũi và giản dị. Bài thơ không sử dụng nhiều cử chỉ hay lời nói thể hiện tình yêu của bà, nhưng qua sự chăm sóc đàn gà hàng ngày, người đọc cảm nhận được tấm lòng của bà:

“Tiếng gà trưa
Tay bà khum ôm trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho gà mái ấp

Cứ hàng năm, hàng năm
Khi gió mùa đông đến
Bà lo lắng đàn gà
Mong trời đừng có sương muối”

Đối với người dân quê nghèo, đàn gà là tài sản quý giá, gánh vác một phần lo toan của gia đình, và mất đàn gà là một thiệt hại lớn. Đặc biệt, đối với bà trong bài thơ, đàn gà còn là niềm vui nhỏ bé của đứa cháu:

“Để cuối năm bán gà
Cháu có bộ quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Mọi nỗ lực và vất vả của bà chỉ để đổi lấy bộ quần áo mới cho cháu vào cuối năm với “cái quần chéo go, cái áo trúc bâu” để cháu có một cái Tết vui vẻ. Món quà tuy nhỏ nhưng chứa đựng cả tâm huyết và tình yêu thương vô bờ của bà.

Nhận thức được tình cảm đó, người cháu không khỏi xúc động và yêu thương bà, và khi nhớ về những kỷ niệm bên bà, nhớ về sự chăm sóc tận tụy của bà, nhớ về tình yêu thương của bà, Xuân Quỳnh dâng lên một lòng quyết tâm mạnh mẽ:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng gần gũi
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Hình ảnh bà, dù nhỏ bé, đã được nâng lên ngang tầm với Tổ quốc vĩ đại. Tình yêu Tổ quốc của tác giả có thể bắt nguồn từ tình yêu làng xóm và tình yêu bà. Lòng quyết tâm chống lại kẻ thù chính là sự thúc đẩy từ những tình cảm bình dị mà lớn lao đó.

Bài thơ thể hiện tình cảm bà cháu chân thành và giản dị, nhưng không kém phần vĩ đại. Chính những tình cảm giản dị này đã kết tinh thành tình yêu Tổ quốc của nhiều thế hệ, là động lực cho từng bước chân của nhà thơ trên con đường hành quân đầy thử thách.

Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc, và bài thơ “Tiếng gà trưa” là một tác phẩm tiêu biểu phản ánh phong cách của bà.

Bài thơ nhẹ nhàng và sâu lắng thể hiện tình cảm bà cháu của một cô thanh niên du kích khi nhớ về bà khi đang hành quân:

“Trên đường hành quân dài
Dừng chân bên xóm nhỏ
Nghe tiếng gà nhảy ổ
Cục cục tác cục ta”

Mở đầu bài thơ, tác giả miêu tả hoàn cảnh sáng tác và cảm xúc nhớ quê, phản ánh sự ngậm ngùi của những người lính trẻ vừa rời xa ghế nhà trường để lên đường bảo vệ Tổ quốc. Nỗi nhớ quê được thể hiện cụ thể qua tiếng gà gáy trưa, làm dậy lên một vùng ký ức và tình cảm chân thành của người chiến sĩ:

“Nghe xao động nắng trưa
Nghe chân đỡ mỏi mệt
Nghe về tuổi thơ”

Điệp từ “nghe” lặp lại ba lần thể hiện nỗi nhớ quê thiết tha. Qua đó, quê hương hiện lên rõ nét với những ký ức về bà và “ổ trứng hồng” của tuổi thơ. Những hình ảnh gà mái mơ và gà mái vàng đánh thức ký ức về bà, những kỷ niệm bị mắng yêu khi tò mò xem trứng gà:

“- Gà đẻ mà mày xem
Rồi sau này lười biếng!”

Bà dành dụm từng quả trứng để cuối năm bán lấy tiền mua quần áo mới cho cháu, thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm sâu sắc. Điều này tạo nên niềm hạnh phúc trong những năm tháng tuổi thơ nghèo khó. Những câu thơ giản dị nhưng đầy cảm xúc:

“Ôi cái quần chéo co
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Những hình ảnh này làm sâu sắc thêm tình cảm của người đọc. “Tiếng gà trưa” mang lại hạnh phúc và gợi nhớ những kỷ niệm tuổi thơ, khơi dậy tình yêu quê hương và động lực chiến đấu:

“Tiếng gà trưa
Mang bao niềm hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”

Những câu thơ nhẹ nhàng nhưng chứa đựng sâu sắc tình cảm bà cháu, làm cho bài thơ trở thành một tác phẩm nổi bật về tình bà cháu trong thời kỳ kháng chiến, để lại ấn tượng sâu đậm cho người đọc.

Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ nổi bật của văn học Việt Nam. Bài thơ “Tiếng gà trưa” của bà khắc họa sâu sắc tình cảm bà cháu, đầy chân thành và cảm động.

Khi đang hành quân, người cháu tình cờ ghé vào một xóm nhỏ và nghe tiếng gà gáy trưa - âm thanh gợi nhớ ký ức tuổi thơ bên bà. Từ đó, những kỷ niệm về bà và những ngày tháng bên bà trở lại rõ ràng trong tâm trí cháu:

“Trên đường hành quân dài
Dừng chân bên xóm nhỏ
Nghe tiếng gà nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe chân đỡ mỏi mệt
Nghe gọi về tuổi thơ”

Dù cuộc sống bên bà không dễ dàng, nhưng những ngày tháng đó đầy hạnh phúc nhờ tình yêu thương của bà:

“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà mắng yêu
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lười biếng!
Cháu về soi gương
Lòng trẻ thơ lo lắng”

Kỷ niệm đáng nhớ nhất là khi cháu tò mò xem gà đẻ trứng và bị bà mắng. Lời mắng của bà, mặc dù nghiêm khắc, lại chứa đựng sự quan tâm và lo lắng. Bà chắt chiu từng quả trứng, dành dụm để cuối năm bán lấy tiền mua quần áo mới cho cháu:

“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho gà mái ấp”

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông về
Bà lo đàn gà khỏi chết
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”

Cuộc đời bà dâng hiến cho cháu mà không màng đến bản thân, bà luôn mong mọi điều tốt đẹp nhất cho cháu. Sự hy sinh của bà tạo nên một hình ảnh đẹp và giản dị:

“Ôi cái quần chéo co
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Bà luôn được cháu kính trọng và yêu thương sâu sắc:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thiết
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Xuân Quỳnh đã khéo léo sử dụng điệp từ “vì” để nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người cháu, không chỉ vì Tổ quốc và quê hương mà còn vì bà, người đã hy sinh cả đời vì cháu. Tiếng gọi “Bà ơi” chứa đựng tất cả tình yêu thương và sự trân trọng.

Bài thơ “Tiếng gà trưa” là một tác phẩm cảm động về tình bà cháu, thể hiện rõ phong cách của Xuân Quỳnh.

Xuân Quỳnh là một nhà thơ nổi bật với những tình cảm chân thành và gần gũi. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà là bài thơ “Tiếng gà trưa”, trong đó tình cảm bà cháu được thể hiện rất sâu lắng và chân thật.

Bài thơ xây dựng một tình huống đặc biệt để khắc họa tình cảm bà cháu. Một người chiến sĩ đang hành quân, tình cờ ghé vào một xóm nhỏ và nghe thấy tiếng gà gáy trưa, gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ bên bà:

“Trên đường hành quân dài
Dừng chân bên xóm nhỏ
Nghe tiếng gà nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe chân đỡ mỏi mệt
Nghe gọi về tuổi thơ”

Dù những ngày tháng bên bà vất vả, nhưng chúng lại tràn ngập hạnh phúc vì tình yêu thương của bà:

“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà mắng yêu
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lười biếng!
Cháu về soi gương
Lòng trẻ thơ lo lắng”

Người cháu nhớ lại kỷ niệm xem trộm gà đẻ trứng và bị bà mắng. Tuy nhiên, lời mắng của bà lại chứa đựng sự quan tâm sâu sắc và mong muốn tốt đẹp cho cháu. Bà chắt chiu từng quả trứng, lo lắng cho đàn gà để cuối năm bán lấy tiền mua quần áo mới cho cháu:

“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà khỏi chết
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”

Cuộc đời bà toàn tâm lo lắng cho cháu, không nghĩ đến bản thân. Sự hy sinh và tần tảo của bà khiến người cháu xúc động. Bà hiện lên với vẻ đẹp giản dị, bình dị:

“Ôi cái quần chéo co
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Người cháu dành cho bà tất cả tình yêu và sự kính trọng sâu sắc:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Xuân Quỳnh sử dụng điệp từ “vì” để nhấn mạnh động cơ chiến đấu của người cháu, không chỉ vì Tổ quốc và quê hương mà còn vì bà - người đã dành cả đời để lo lắng cho cháu. Tiếng gọi “Bà ơi” thể hiện tình cảm trìu mến và sự trân trọng sâu sắc.

Bài thơ “Tiếng gà trưa” là một tác phẩm cảm động về tình bà cháu, thể hiện rõ nét phong cách của Xuân Quỳnh.

Tình bà cháu là một tình cảm giản dị nhưng đầy sâu lắng và thiêng liêng. Xuân Quỳnh đã thể hiện điều này một cách xuất sắc qua bài thơ “Tiếng gà trưa”.

Trong bài thơ, nhân vật chính là một người chiến sĩ trẻ tuổi, tạm gác lại sách vở để lên đường bảo vệ Tổ quốc. Từ những hồi ức tuổi thơ bên bà, anh cảm nhận nỗi nhớ quê hương, gia đình và đất nước một cách mãnh liệt. Bài thơ mở đầu với hình ảnh người lính dừng chân ở một xóm nhỏ và nghe thấy tiếng gà trưa, khiến những kỷ niệm tuổi thơ với bà bỗng trỗi dậy:

“Trên đường hành quân xa

Dừng chân bên xóm nhỏ

Tiếng gà ai nhảy ổ:

Cục, cục tác, cục ta

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ.”

Tiếng gà trưa ấy, dù chỉ là âm thanh nhỏ bé, lại khiến anh cảm thấy như mọi thứ xung quanh trở nên sống động hơn. Nó làm dịu đi cơn mệt mỏi, gợi lại những khao khát và kỷ niệm tuổi thơ, đồng thời khơi dậy sự xúc động sâu sắc trong lòng người chiến sĩ. Những hình ảnh quen thuộc của gà mái và trứng trong ổ rơm là biểu tượng của tình yêu thương và sự chăm sóc mà bà đã dành cho cháu:

“Tiếng gà trưa

Ổ rơm hồng những trứng

Này con gà mái mơ

Khắp mình hoa đốm trắng

Này con gà mái vàng

Lông óng như màu nắng…”

Những hình ảnh này không chỉ gợi nhớ về bà mà còn thể hiện sự tần tảo, hy sinh của bà để chăm lo cho cháu. Bà lo lắng cho đàn gà, mong chúng khỏe mạnh để cuối năm có thể bán và mua quần áo mới cho cháu. Hạnh phúc giản dị của gia đình, những mong mỏi tuổi thơ đều được gói gọn trong tiếng gà trưa:

“Tiếng gà trưa

Mang bao nhiêu hạnh phúc

Đêm cháu về nằm mơ

Giấc ngủ hồng sắc trứng.”

Ngay cả khi đã trở thành chiến sĩ nơi biên cương, hình ảnh và cảm xúc về bà và tiếng gà trưa vẫn luôn hiện hữu trong tâm hồn anh. Đối với anh, tiếng gà trưa không chỉ là âm thanh quen thuộc mà còn là biểu tượng của tình yêu, hạnh phúc và những ước mơ về quê hương. Bài thơ kết thúc bằng một lời tâm sự chân thành và sâu lắng:

“Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

Bà ơi, cũng vì bà

Vì tiếng gà: “Cục tác”

Ổ trứng hồng tuổi thơ.”

Như vậy, bài thơ “Tiếng gà trưa” không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một biểu hiện sâu sắc của tình yêu bà cháu và lòng yêu nước. Đó là một bài thơ thật cảm động về tình cảm gia đình và quê hương.

Xuân Quỳnh, một nữ thi sĩ nổi tiếng với những tác phẩm đầy cảm xúc về tình yêu, đã thể hiện sự tinh tế trong việc viết về tình cảm gia đình qua bài thơ “Tiếng gà trưa”. Được sáng tác năm 1968, bài thơ mang đến những hình ảnh gần gũi và chân thực về tình bà cháu. Mở đầu bài thơ là những vần thơ giản dị nhưng sâu lắng, như kể lại một câu chuyện cuộc sống:

“Trên đường hành quân xa…

Nghe gọi về tuổi thơ”

Nhà thơ Xuân Quỳnh, trong vai trò là một thanh niên xung phong, tham gia vào cuộc hành quân ra miền Nam để bảo vệ tổ quốc. Trên con đường hành quân vất vả, khi dừng chân bên một xóm nhỏ, tiếng gà trưa vang lên, gợi nhớ bao kỷ niệm tuổi thơ. Điệp từ “nghe” được lặp lại ba lần, nhấn mạnh sâu sắc cảm xúc của người chiến sĩ, làm cho tiếng gà trưa trở nên sống động và sâu lắng hơn. Tiếng gà không chỉ làm dịu đi cái nắng hè mà còn làm giảm mệt mỏi, an ủi tinh thần và gợi lại những kỷ niệm đã bị lãng quên:

“Tiếng gà trưa…

Lông óng như màu nắng”

Kỷ niệm tuổi thơ của tác giả rất đỗi bình dị và trong sáng, với hình ảnh con gà mái mơ, mái vàng và ổ rơm đầy trứng hồng. Những hình ảnh đó đưa người bà hiện lên trong khổ thơ tiếp theo:

“Tiếng gà trưa…

Cho con gà mái ấp”

Từ những ký ức tuổi thơ, hình ảnh người bà tần tảo hiện ra, với sự chăm sóc và yêu thương. Bà lo lắng cho đàn gà, với hy vọng rằng sự chăm sóc của bà sẽ mang lại niềm vui cho cháu, như được thể hiện qua:

“Cứ hàng năm hàng năm…

Cháu được quần áo mới”

Đến mùa đông, bà dồn hết tâm sức vào việc chăm sóc đàn gà để có thể mua sắm quần áo mới cho cháu. Điều này thể hiện sự hy sinh và tình yêu vô bờ của bà. Từ tiếng gà trưa, những kỷ niệm và tình cảm yêu thương của bà đã trở thành động lực cho người chiến sĩ trẻ, giúp anh thêm sức mạnh để chiến đấu vì Tổ quốc và quê hương:

“Cháu chiến đấu hôm nay…

Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Khổ thơ kết thúc thể hiện mục đích chiến đấu không phải vì những điều vĩ đại, mà vì những điều giản dị và thân thuộc nhất, vì quê hương và bà. Bài thơ “Tiếng gà trưa” qua những câu thơ nhẹ nhàng và ấm áp đã truyền tải được tình cảm bà cháu sâu sắc và lòng yêu nước chân thành của người chiến sĩ trẻ.

Tình cảm gia đình luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho các tác giả. Chúng ta cảm động với tình cha con trong 'Chiếc lược ngà' của Nguyễn Quang Sáng, hay tình mẫu tử trong 'Mẹ ốm' của Trần Đăng Khoa và 'Trong lòng mẹ' của Nguyên Hồng. Đến với thơ Xuân Quỳnh, chúng ta gặp gỡ tình cảm bà cháu ấm áp qua bài thơ 'Tiếng gà trưa', một tác phẩm giản dị nhưng sâu sắc, được trích từ tập 'Hoa dọc chiến hào' trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

'Trên đường hành quân xa
...
Nghe gọi về tuổi thơ'

Người cháu đã trưởng thành, trở thành chiến sĩ trên chiến trường. Trong lúc nghỉ ngơi trên con đường hành quân dài, tiếng gà trưa vang lên như một liều thuốc tinh thần, xua tan mệt mỏi và gợi lại những ký ức tuổi thơ. Tiếng gà làm sáng bừng cảnh vật và đưa về hình ảnh con gà mái, ổ trứng hồng và bà, gợi nhớ những kỷ niệm xúc động.

Nhà là nơi mang lại cảm giác thổn thức khi xa quê. Tiếng gà cục tác trở nên thiêng liêng và quý giá, gợi nhớ hình ảnh bà với những kỷ niệm ấm áp. Bà luôn dành tình yêu thương cho cháu, từ những lời mắng yêu đến việc chăm sóc từng quả trứng để đàn gà sinh sản và mang lại quần áo mới cho cháu:

'Tiếng gà trưa

Có tiếng bà vẫn mắng:

- Gà đẻ mà mày nhìn

Rồi sau này lang mặt!

Cháu về lấy gương soi

Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa

Tay bà khum soi trứng

Dành từng quả chắt chiu

Cho con gà mái ấp'

Những ngày đông, bà lo lắng cho đàn gà để chúng có thể sống sót qua mùa lạnh, để cuối năm có tiền mua sắm quần áo mới cho cháu. Dù là những bộ quần áo bình dị, nhưng với cháu, đó là món quà quý giá, biểu hiện của tình yêu thương và sự quan tâm của bà. Niềm vui từ bộ quần áo mới của cháu cũng chính là niềm vui của bà, thể hiện tình cảm gia đình chân thành trong điều kiện khó khăn:

'Cứ hàng năm hàng năm

Khi gió mùa đông tới

Bà lo đàn gà toi

Mong trời đừng sương muối

Để cuối năm bán gà

Cháu được quần áo mới'

Bài thơ mang đến hình ảnh bà với tình yêu thương bao la, là nguồn động lực để cháu tiếp tục chiến đấu vì Tổ quốc và quê hương. Tiếng gà trưa không chỉ gợi nhớ về bà mà còn là niềm hạnh phúc, mang đến sự bình an trong những giấc mơ của cháu:

'Tiếng gà trưa

Mang bao nhiêu hạnh phúc

Đêm cháu về nằm mơ

Giấc ngủ hồng sắc trứng'

Tiếng gà trưa là biểu hiện của tình cảm bà, của những ký ức ấm áp, khiến lòng cháu luôn thổn thức và yêu quê hương, đất nước. Bài thơ với những biện pháp nghệ thuật tinh tế và lời thơ giản dị đã khắc sâu tình cảm gia đình và lòng biết ơn đối với những người bà yêu thương.

Tình cảm bà cháu thật gần gũi và thiêng liêng. Xuân Quỳnh đã viết một bài thơ đầy cảm xúc về đề tài này với bài thơ 'Tiếng gà trưa'.

Nhân vật trong bài thơ là một chiến sĩ trẻ tuổi, đang dấn thân vào cuộc chiến chống Mỹ. Dù phải tạm rời xa sách vở, anh vẫn không quên nỗi nhớ bà và quê hương. Những kỷ niệm ấm áp tuổi thơ và tình cảm bà cháu sâu nặng đã làm gia tăng tình yêu đối với gia đình và đất nước.

Bài thơ mở đầu với hình ảnh người chiến sĩ tạm nghỉ chân ở một xóm nhỏ, và tiếng gà trưa bất chợt vang lên, gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ:

Trên đường hành quân xa

Dừng chân bên xóm nhỏ

Tiếng gà ai nhảy ổ:

Cục, cục tác, cục ta

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ.

Chỉ một tiếng gà quen thuộc từ xóm nhỏ đã làm dậy lên bao cảm xúc, làm dịu mệt mỏi và gợi lại khao khát tuổi thơ. Điệp từ “nghe” được nhắc lại nhiều lần để thể hiện nỗi nhớ quê hương sâu sắc của người chiến sĩ. Hình ảnh tiếng gà trưa còn làm xao động cả lòng người, nhắc nhở về những ký ức đẹp đẽ của tuổi thơ:

Tiếng gà trưa

Ổ rơm hồng những trứng

Này con gà mái mơ

Khắp mình hoa đốm trắng

Này con gà mái vàng

Lông óng như màu nắng…

Làm sao quên được hình ảnh của những ổ trứng hồng, của con gà mái xinh xắn? Và làm sao quên được người bà tần tảo, với những lời mắng yêu và sự chăm sóc cẩn thận cho đàn gà, để cuối năm có tiền mua quần áo mới cho cháu:

Cứ hàng năm hàng năm

Khi gió mùa đông đến

Bà lo đàn gà toi…

Để cuối năm bán gà

Cháu được quần áo mới.

Cuộc đời bà đầy vất vả, nhưng tất cả vì cháu, không bao giờ nghĩ đến bản thân. Niềm hạnh phúc giản dị của gia đình được gói gọn trong tiếng gà trưa, với những khao khát và tình yêu thương sâu sắc:

Tiếng gà trưa

Mang bao nhiêu hạnh phúc

Đêm cháu về nằm mơ

Giấc ngủ hồng sắc trứng.

Hình ảnh tiếng gà trưa vẫn luôn sống động trong tâm hồn người chiến sĩ, là biểu hiện của tình yêu quê hương và tổ quốc. Đó là nguồn động lực để anh chiến đấu vì hạnh phúc và yêu thương, với ước mơ về một tương lai tươi sáng:

Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

Bà ơi cũng vì bà

Vì tiếng gà: “Cục tác”

Ổ trứng hồng tuổi thơ.

Khổ thơ cuối cùng là lời tâm sự chân thành của người cháu gửi về bà, thể hiện niềm khao khát về quê hương và tình yêu sâu sắc. Bài thơ năm chữ giúp truyền tải tâm tư và tình cảm, và điệp khúc “Tiếng gà trưa” như một giai điệu mãi mãi về tuổi thơ đầy yêu thương.

Nhà văn I-li-a-Ê-ren-bua đã đúng khi nói rằng: “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vonga. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”. Với người chiến sĩ trong “Tiếng gà trưa”, tình yêu bà và nỗi nhớ tuổi thơ đã khơi dậy tình yêu đất nước thiêng liêng và sâu lắng.

Bài thơ 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh là một tác phẩm nổi bật, chứng tỏ sự trường tồn và giá trị của nó qua thời gian. Bài thơ không chỉ nổi bật với mạch cảm xúc sâu lắng mà còn với âm thanh của tiếng gà trưa vang vọng, như một nét chạm vào tâm hồn người đọc. Âm thanh này không chỉ là một hình ảnh nổi bật mà còn chiếm lĩnh toàn bộ tác phẩm.

Mở đầu bài thơ, tiếng gà Cục...cục tác cục ta vang lên đã xao động tâm hồn người chiến sĩ đang hành quân đến chiến trường:

Tiếng gà ai nhảy ổ

Cục…cục tác cục ta

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ.

Chỉ một tiếng gà trưa vang lên giữa lúc hành quân ngắn ngủi đã làm dấy lên hàng loạt cảm xúc trong lòng, âm thanh ấy đã khắc sâu vào tâm hồn nhà thơ. Điệp từ “nghe” lặp đi lặp lại ba lần không chỉ diễn tả sự xúc động mà còn như một sợi dây vô hình nối kết âm thanh tiếng gà với những ký ức sâu lắng, gợi nhớ về những ngày êm đềm đã qua.

Tuổi thơ của người chiến sĩ là một chuỗi những nỗi niềm, với sự thiếu vắng của mẹ, cha và sống cùng bà. Người bà già nua, vất vả ở một làng quê nghèo là chỗ dựa duy nhất của người chiến sĩ. Tình cảm của bà bù đắp cho sự thiếu vắng tình mẹ, tình cha, và chứa đựng cả sự bao dung của mẹ và sự nghiêm khắc của cha. Bà dành toàn bộ tình yêu thương và chăm sóc cho đứa cháu, mong muốn cháu có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nghe tiếng gà trưa, nhà thơ hình dung hình ảnh bà chăm sóc từng quả trứng:

Dành từng quả chắt chiu

Cho con gà mái ấp.

Nhà thơ còn cảm nhận được nỗi lo lắng của bà khi mùa đông đến:

Bà lo đàn gà toi

Mong trời đừng sương muối

Để cuối năm bán gà

Cháu được quần áo mới.

Trong ký ức, tiếng bà mắng nhắc nhở và chăm sóc cháu như một lời quan tâm đầy yêu thương. Những lời mắng đó không phải là sự trách móc mà là tình yêu thương chân thành. Âm thanh tiếng gà trở thành biểu tượng của cuộc sống khó khăn, vất vả của bà, và tình cảm bà cháu gắn liền với âm thanh ấy.

Cảnh tượng những con gà mái vàng, mái mơ với ổ trứng hồng hiện lên như một bức tranh đẹp trong ký ức. Nhà thơ vẫn cảm nhận được màu nắng rực rỡ trên lông gà và kỷ niệm về những lần tò mò xem gà đẻ trứng. Những khát vọng tuổi thơ về quần áo mới từ tiền bán gà cũng được gợi nhớ. Âm thanh bình dị của tiếng gà trở nên thiêng liêng trong tâm hồn nhà thơ, gắn với tình bà cháu và tình quê hương.

Tuy nhiên, đó chỉ là phần nổi của tảng băng, phần cảm xúc chân thành và gần gũi của cuộc sống. Bài thơ còn chứa đựng một thông điệp sâu xa về cuộc sống bình yên, hạnh phúc, và khát vọng của con người. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, âm thanh tiếng gà trở thành niềm mong đợi, là ý nghĩa cao cả của cuộc chiến. Mỗi khi tiếng súng và bom làm vỡ nát cuộc sống, một chút bình yên là niềm khát khao lớn lao.

Âm thanh tiếng gà không chỉ là niềm mong đợi của người chiến sĩ mà còn là biểu tượng của sức mạnh chính nghĩa, tình yêu đất nước trong cuộc chiến. Bài thơ khuyến khích và động viên sức mạnh chiến đấu. Tư tưởng sâu sắc của bài thơ thể hiện rõ qua âm thanh tiếng gà, từ tình bà cháu đến tình yêu quê hương. Bài thơ viết theo thể ngũ ngôn, một thể thơ dân gian được Xuân Quỳnh biến tấu, tạo ra sự kết nối giữa các hình ảnh và cảm xúc một cách hợp lý.

Tâm lý của nhân vật trữ tình ngày càng đi sâu theo âm thanh tiếng gà trưa, từ sự xao động ban đầu đến hồi tưởng về tình bà cháu, và tiếp tục xuyên sâu vào tâm thức để phản ánh ý nghĩa cao cả của cuộc chiến. Âm thanh tiếng gà từ cảm nhận cảm tính đến lý tính, tạo nên chất thơ ngọt ngào, vượt qua thời gian và vẫn vững bậc trong lòng người đọc.

Trong cuộc đời, tình cảm gia đình luôn là thứ tình cảm thiêng liêng và phong phú nhất. Đó là sự bảo bọc ấm áp từ cha, sự dịu dàng và chăm sóc của mẹ, và sự bao dung vô bờ của ông bà. Tuổi thơ của chúng ta cũng trở nên ngọt ngào nhờ có ông bà với bao kỷ niệm đáng nhớ.

Bà, một danh xưng giản dị nhưng đầy yêu thương. Hình ảnh người bà hiền hậu, tận tâm dạy dỗ con cháu với tình thương và sự nhân ái hiện diện trong cuộc sống. Bà luôn chăm sóc và lo lắng cho những đứa cháu nghịch ngợm. Bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh mang đến cho tôi những ấn tượng sâu sắc, đặc biệt là vẻ đẹp giản dị của tình bà cháu.

Bài thơ với thể ngũ ngôn tự do mở ra những ký ức đẹp về tuổi thơ, tình bà cháu nồng thắm và lòng yêu nước của một người chiến sĩ. Khi hành quân, người chiến sĩ dừng lại bên xóm nhỏ và nghe tiếng gà “cục tác… cục ta” vang lên, lòng anh tràn đầy xúc động. Những cảm xúc hiện tại như trở về quá khứ, gợi nhớ bao kỷ niệm cảm động:

“Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Tác giả lặp lại từ “nghe” để nhấn mạnh cảm xúc sâu sắc của người chiến sĩ khi nghe tiếng gà trưa. Âm thanh không chỉ được cảm nhận bằng thính giác mà còn bằng cảm xúc và ký ức. Tiếng gà trưa gợi nhớ những kỷ niệm đẹp trong tình yêu thương của bà, giúp anh quên đi sự mệt mỏi và thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc.

Trong phần giữa của bài thơ, tiếng gà trưa gợi nhắc bao kỷ niệm sâu sắc từ thời thơ ấu trong tình yêu thương của bà. Những lời mắng yêu chân thành của bà vẫn còn văng vẳng:

“Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!”

Sợ bị lang mặt, “cháu về lấy gương soi, lòng dại thơ lo lắng”. Những kỷ niệm đơn giản nhưng chân thực và sâu sắc.

Bà luôn chăm sóc và lo lắng cho đàn gà:

“Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”

Hằng năm vào mùa đông, bà lo lắng cho đàn gà, mong trời không có sương muối để cuối năm bán gà, mua sắm quần áo mới cho cháu:

“Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Khi được quần áo mới, cháu vui mừng không chê bai vì hiểu sự vất vả và tình yêu của bà dành cho mình.

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Tác giả lặp lại từ “vì” để nhấn mạnh nguyên nhân người chiến sĩ ra trận, không phải vì lý do to lớn nào khác mà chính là vì bà, quê hương và những kỷ niệm tuổi thơ gắn liền với tiếng gà cục tác.

Âm thanh tiếng gà trưa, tuy bình dị nhưng thiêng liêng, được lặp lại bốn lần trong bài thơ như một nhắc nhở và kêu gọi tình cảm đẹp. Tình cảm gia đình làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương của người chiến sĩ, tạo nên một tình bà cháu đẹp đẽ và ấm áp.

Tiếng gà trưa không chỉ là âm thanh quen thuộc của làng quê mà còn là tiếng vọng của ký ức và những hồi ức đẹp. Hình ảnh người bà trong bài thơ khiến tôi nhớ đến bà của mình đã khuất. “Tiếng gà trưa” quả là một bài thơ tuyệt vời.

Tình bà cháu là một mối quan hệ gần gũi, tự nhiên và vô cùng thiêng liêng. Xuân Quỳnh đã viết một bài thơ tuyệt vời về chủ đề giản dị nhưng đầy cảm xúc này, đó là bài thơ “Tiếng gà trưa”.

Nhân vật trong bài thơ là một người chiến sĩ trẻ tuổi. Anh đã từ bỏ sách vở để ra trận chống Mỹ theo tiếng gọi của Tổ quốc. Trong bài thơ, nỗi nhớ bà, nhớ quê hương của anh thật sâu sắc. Những kỷ niệm ngọt ngào từ tuổi thơ và tình cảm bà cháu đã làm cho tình yêu gia đình, quê hương trở nên sâu đậm hơn.

Bài thơ mở đầu với hình ảnh người chiến sĩ tạm dừng chân ở một xóm nhỏ trong lúc hành quân, và tiếng gà trưa bất chợt vang lên, gợi nhớ về kỷ niệm tuổi thơ:

“Trên con đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà cục tác vang lên
Nghe nắng trưa xao động
Nghe chân bớt mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Chỉ một tiếng gà trưa quen thuộc nghe được giữa trưa hè đã làm sống dậy những kỷ niệm trong quá khứ. Tiếng gà trưa không chỉ làm xao động nắng hè và giúp chân đỡ mỏi, mà còn gợi nhớ bao khao khát tuổi thơ và cảm xúc trong lòng người chiến sĩ. Điệp từ “nghe” được lặp lại nhiều lần, làm nổi bật tình cảm sâu sắc của người lính đối với quê hương và ký ức tuổi thơ:

“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng trứng
Con gà mái mơ
Với hoa đốm trắng
Con gà mái vàng
Lông óng ánh như nắng”

Làm sao có thể quên hình ảnh “Ổ rơm hồng trứng”, các con gà mái với bộ lông rực rỡ và hình ảnh người bà đã tần tảo vì con cháu. Cảnh đứa cháu bị bà mắng khi nhìn trộm gà đẻ: “Gà đẻ mà mày nhìn, rồi sau này lang mặt”. Dù bị mắng, cháu vẫn hành động đáng yêu: “Cháu về lấy gương soi, lòng dại thơ lo lắng”. Giờ đây, người cháu mong ước trở về tuổi thơ để nghe tiếng mắng yêu của bà và nhìn thấy bà soi trứng, chăm sóc từng quả trứng hồng để có một đàn gà con đông đúc:

“Hàng năm khi gió mùa đông về
Bà lo lắng đàn gà
Để cuối năm bán gà
Cháu có quần áo mới”

Suốt cả đời bà vất vả, lo lắng cho cháu mà không nghĩ đến bản thân. Bà lo cho đàn gà, mong chúng không bị bệnh để mỗi mùa đông cháu có quần áo mới. Niềm vui của đứa cháu với “cái quần chéo go” hay “cái áo cánh trúc bâu” càng làm nổi bật tình yêu của bà. Hạnh phúc gia đình giản dị, ấm áp gói gọn trong tiếng gà trưa:

“Tiếng gà trưa
Mang đến hạnh phúc
Đêm cháu mơ giấc ngủ
Hồng sắc trứng”

Khi đã cầm súng nơi biên cương, hình ảnh và kỷ niệm ấy vẫn luôn nặng trĩu trong tâm hồn anh. Đối với người chiến sĩ, đó là quê hương. “Tiếng gà trưa” là tất cả, là hạnh phúc, là tình yêu vô bờ. Nó đã thắp sáng tâm hồn người lính và nâng anh lên đến những ước mơ đẹp đẽ:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà: “Cục tác”
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Khổ thơ cuối cùng là lời tâm sự chân thành của người cháu gửi về bà kính yêu. Dù trải qua bao thử thách, anh luôn hướng về quê hương và mong có sức khỏe để chiến đấu vì hạnh phúc gia đình, vì bà, vì xóm giềng và tiếng gà yêu thương. Điệp từ “vì” làm cho lý do chiến đấu càng thêm cao cả và thiêng liêng.

Bài thơ với thể thơ năm chữ giúp nhân vật trữ tình chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ về tuổi thơ và người bà yêu quý. Câu thơ ba tiếng “Tiếng gà trưa” lặp đi lặp lại như điệp khúc bất tử về tuổi thơ đầy yêu thương.

Trong “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, tình yêu bà và nỗi nhớ tuổi thơ đã nuôi dưỡng tình yêu đất nước thiêng liêng và sâu sắc của người chiến sĩ.

Tình cảm giữa bà và cháu luôn là một mối quan hệ thiêng liêng, ấm áp và gần gũi. Hình ảnh bà gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ hồn nhiên và trong sáng. Bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh mang đến một tình bà cháu giản dị nhưng đầy cảm động như vậy.

Cảm xúc về bà được khơi dậy trong tâm hồn tác giả qua âm thanh quen thuộc của cuộc sống - “tiếng gà trưa”. Đây chính là chủ đề dẫn dắt toàn bộ tác phẩm:

“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà cục tác vang lên
Nghe xao động nắng trưa
Nghe chân bớt mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Âm thanh quen thuộc từ làng quê vang vọng trong tâm trí người lính trên đường hành quân đã làm sống dậy bao kỷ niệm tuổi thơ. Điệp từ “nghe” xuất hiện ba lần thể hiện sự xúc động và nghẹn ngào của người lính. “Nghe” không chỉ bằng thính giác mà bằng cả tâm hồn và tình yêu thương dành cho bà kính yêu. Bà luôn dành cho cháu tình yêu và sự quan tâm vô bờ:

“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà mắng yêu:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”

Những lời mắng yêu của bà thật ấm áp và gần gũi. Người cháu ngây thơ tưởng rằng lời bà là thật, về lấy gương soi với lòng lo lắng. Kỷ niệm bình dị nhưng sâu sắc, khiến ta như nghe thấy lời dặn dò của bà ngày xưa. Tình bà cháu thắm thiết hiện lên qua hình ảnh bà luôn tảo tần sớm khuya:

“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”

Ta hình dung được sự chăm chút tỉ mỉ của bà khi lựa từng quả trứng cho con gà mái ấp. Đây là toàn bộ sự chắt chiu của bà để dành tình yêu thương cho các cháu. Yêu cháu, bà sẵn sàng hy sinh tất cả để cháu có được điều tốt đẹp nhất:

“Mỗi năm khi gió mùa đông về
Bà lo lắng đàn gà
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu có quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Những lo lắng của bà về đàn gà khi mùa đông đến chính là vì hạnh phúc của cháu. Bà mong trời không sương muối để cuối năm bán gà, cháu có được bộ quần áo mới. Sự vất vả của bà nhằm mang lại niềm vui cho cháu. Bộ quần áo, dù không vừa vặn, chứa đựng tình yêu và sự chắt chiu của bà. Nhận thức được điều đó, người cháu trân trọng và kính yêu bà vô bờ. Tình bà cháu càng trở nên thiêng liêng khi gắn bó với tình yêu Tổ quốc:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Người chiến sĩ ra trận không chỉ vì tình yêu Tổ quốc mà còn vì một nguyên nhân giản dị: vì bà, vì xóm làng với tiếng gà cục tác và ổ trứng hồng tuổi thơ.

Tình bà cháu giản dị, gần gũi và ấm áp chính là nguồn cảm hứng xuyên suốt bài thơ, tạo nên giá trị của tác phẩm. Thành công của bài thơ là đánh thức tình cảm cao đẹp với người thân yêu luôn hiện diện trong mỗi chúng ta.