1. Bánh chưng
Bánh chưng không chỉ là một món ăn truyền thống, mà còn là biểu tượng của văn hóa, tình thân trong mỗi gia đình Việt. Chiếc bánh vuông, màu xanh đậm, với hương vị độc đáo của gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn đã gắn bó với ngày Tết qua hàng nghìn năm. Người Việt tin rằng, khi ăn bánh chưng, họ đang nhận lấy năng lượng tích cực từ đất trời, tạo nên sức mạnh mới cho một năm mới tràn đầy may mắn và hạnh phúc.
Bánh chưng là hiện thân của sự kỳ diệu, là sự hài hòa của ngũ hành trong từng hạt cơm gạo nồng, từng đợt nước cạn nở. Mỗi chiếc bánh là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và hiện đại. Vị ngọt của đậu xanh, vị mặn của lá chuối, vị đặc trưng của thịt lợn, và vị thơm của lá dong, tất cả hòa quyện tạo nên một hương vị đặc sắc khó cưỡng. Nhấm nháp từng miếng bánh chưng là như trải qua một hành trình qua thời gian, nơi mà truyền thống được giữ gìn và kế thừa, giữa mâm cỗ Tết ấm cúng của gia đình Việt.


2. Giò
Mâm cỗ Tết tràn ngập hương vị đặc trưng của miền Bắc, và giò là một trong những ngôi sao sáng giữa đó. Giò lụa mềm mịn, thơm ngon với hương vị đặc trưng là điểm nhấn không thể thiếu. Người Bắc xưa thường gói giò lụa trong lá chuối, lá dong, tạo nên hình dáng độc đáo và gần gũi với thiên nhiên. Đến ngày nay, giò lụa vẫn là một biểu tượng của sự truyền thống và đậm đà văn hóa ẩm thực miền Bắc.
Không chỉ giò lụa, giò xào cũng là một lựa chọn ngon miệng. Được làm từ thịt lợn, mộc nhĩ, và các gia vị tinh tế, giò xào có hương vị độc đáo và bắt mắt. Cách thức chế biến truyền thống đã được bảo tồn và phát triển, làm cho mỗi miếng giò xào trở thành một tác phẩm nghệ thuật ẩm thực.


3. Dưa hành
Dưa hành là một món ăn kèm truyền thống, thường góp vị chua cay dịu nhẹ, tạo điểm nhấn ngon miệng khi ăn cùng bánh chưng xanh hay nhiều món khác tại miền Bắc. Cách làm dưa hành ở đây không cầu kỳ, giữ nguyên vị truyền thống để tạo ra hương vị quen thuộc và gần gũi. Đặc biệt, việc thêm đoạn mía dưới hũ khi nén hành làm cho hương vị càng thêm phong phú và đặc sắc.
Muối dưa hành miền Bắc là một món ăn dân giã, đơn giản nhưng mang đến hương vị truyền thống và quen thuộc. Muối dưa hành được chuẩn bị cẩn thận, đặc biệt chỉ muối dưa hành vào dịp Tết để thưởng thức hương vị đặc biệt nhất.


4. Thịt bò kho
Thịt bò kho là món ăn truyền thống được chuẩn bị từ những ngày cuối năm. Việc nấu thịt bò kho không cầu kỳ, chỉ cần xào thơm hành tỏi, thêm cà rốt, khoai tây và thịt bò, nấu cùng với các gia vị như hoa hồi, sả đập dập. Thời gian ninh nấu tùy thuộc vào cách bạn chọn: truyền thống trên bếp lửa hoặc nhanh chóng với nồi áp suất.
Thịt bò kho có màu sắc hấp dẫn, hương vị đậm đà và thơm ngon. Món ăn này phù hợp khi ăn kèm với cơm, bún, hoặc bánh mỳ. Thịt bò kho không chỉ là sự bổ sung dinh dưỡng mà còn là biểu tượng của bữa cỗ Tết miền Bắc, phản ánh sự truyền thống và ấm cúng trong gia đình.


5. Thịt đông
Thịt đông là món ăn phổ biến không thể thiếu trong bữa cỗ Tết miền Bắc. Với hương vị đặc trưng, thịt đông không chỉ làm ấm lòng gia đình mà còn làm cho không khí ngày Tết trở nên trang trọng và ấm cúng. Thịt đông có thể được làm từ thịt lợn, thịt gà hoặc chân giò lợn, được ướp gia vị và đông lại trong thời tiết se lạnh của mùa đông.
Nấu thịt đông không quá khó khăn, chỉ cần thịt đã được ướp gia vị thấm đều, sau đó xào chín cùng với mộc nhĩ, nấm hương, và cà rốt. Thêm gia vị nêm nếm theo khẩu vị gia đình, để thịt mềm ngon và đậm đà hương vị. Thịt đông sau khi đun nấu và đông lại có thể bảo quản trong tủ lạnh để dùng dần trong những ngày Tết.


6. Canh măng hầm chân giò
Canh măng hầm chân giò là một món canh truyền thống không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết miền Bắc. Với sự kết hợp hài hòa giữa chân giò mềm ngon và măng khô thơm ngon, món canh mang đến hương vị đặc trưng của đất trời miền Bắc.
Chuẩn bị nguyên liệu như chân giò tươi ngon và măng khô được ngâm qua đêm, bạn sẽ bắt đầu công đoạn xào chân giò với hành tím để thịt săn lại. Măng khô sau khi được luộc sạch và nở, sẽ được ninh chín cùng với chân giò trong nước dùng thơm ngon và đậm đà. Thêm mộc nhĩ, nấm hương, hành lá, và hạt tiêu để tạo thêm hương vị hấp dẫn.
Canh măng hầm chân giò không chỉ là món canh truyền thống mà còn là biểu tượng của sự ấm cúng, sum vầy trong gia đình ngày Tết. Hương thơm của canh măng lan tỏa, làm cho không khí trở nên ấm áp và đậm đà hương vị miền Bắc.


7. Nem rán (chả đa nem)
Canh măng chân giò là một món canh truyền thống không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết miền Bắc. Với sự kết hợp hài hòa giữa chân giò mềm ngon và măng khô thơm ngon, món canh mang đến hương vị đặc trưng của đất trời miền Bắc.
Chuẩn bị nguyên liệu như chân giò tươi ngon và măng khô được ngâm qua đêm, bạn sẽ bắt đầu công đoạn xào chân giò với hành tím để thịt săn lại. Măng khô sau khi được luộc sạch và nở, sẽ được ninh chín cùng với chân giò trong nước dùng thơm ngon và đậm đà. Thêm mộc nhĩ, nấm hương, hành lá, và hạt tiêu để tạo thêm hương vị hấp dẫn.
Canh măng hầm chân giò không chỉ là món canh truyền thống mà còn là biểu tượng của sự ấm cúng, sum vầy trong gia đình ngày Tết. Hương thơm của canh măng lan tỏa, làm cho không khí trở nên ấm áp và đậm đà hương vị miền Bắc.


8. Chạo (tái)
Trong mâm cỗ ngày Tết, không thể thiếu món chạo chân giò hoặc thịt vai, còn được biết đến với tên gọi tái. Thịt được áp chảo cùng với lá thơm như lá sả, lá bòng, lá ổi, tạo nên hương vị đặc trưng và hấp dẫn. Thịt chảo vàng, sau đó được thái mỏng, trộn với riềng say, lá chanh, củ sả, khế chua hoặc xoài xanh thái nhỏ, gia vị trộn đều. Khi ăn, món chạo được gói trong lá sung và các loại rau thơm, chấm với nước mắm pha thêm chanh, tỏi, ớt, đường.
Cách làm món chạo chắc chắn là công thức nằm trong danh sách món ngon của rất nhiều bà nội trợ. Một món ăn dân dã, bình dị nhưng lại là sự kết hợp tinh tế của nhiều nguyên liệu tự nhiên. Mùi thơm của chân giò hòa quyện với hương thơm tự nhiên của sả, lá chanh, của riềng tạo nên hương vị tuyệt vời, đặc biệt phù hợp cho bữa cơm gia đình hay những buổi nhậu vui vẻ.


9. Canh bóng thập cẩm
Canh bóng thập cẩm là một món ăn đặc trưng trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc. Trong thời tiết lạnh, một bát canh nóng vô cùng dinh dưỡng sẽ làm cho bữa cơm thêm phần trọn vẹn. Canh này kết hợp bóng, su hào, cà rốt, đậu Hà Lan, giò lụa, trứng thái chỉ, tôm nõn, thịt thăn… và được trang trí bằng mấy cọng rau mùi. Đây là một món canh đòi hỏi sự kỳ công, khéo léo và tất nhiên hương vị rất đặc sắc.
Món canh bóng thập cẩm cũng có thể được chế biến từ các nguyên liệu như thịt, giò sống, cải xanh, nấm… đặc biệt là bóng bì. Bóng bì chính là da heo được ngâm mềm và ướp với rượu trắng, gừng, có màu ngả vàng. Phần bóng bì còn đòi hỏi sự kỹ thuật chế biến cao. Bạn trải giò sống, ướp gia vị, cuối cùng đặt lát trứng lên trên và cuốn lại bằng cọng hành lá. Nước dùng được ninh từ xương để mang lại vị ngọt tự nhiên, cùng với rau củ quả. Món canh thơm ngon, hấp dẫn này kết hợp cùng cơm trắng làm cho bữa ăn trở nên ngon miệng và đáng nhớ.


10. Xôi
Tết đến xuân về là dịp để chúng ta sum vầy bên gia đình và bạn bè, thưởng thức những món ngon ngày Tết miền Bắc vừa hấp dẫn, vừa đậm đà. Một trong những món không thể thiếu trong bữa cỗ Tết là xôi, món ăn phổ biến với nguyên liệu chính là gạo, đỗ, lạc… hấp chín hoặc mang đi đồ. Xôi thường ăn nóng, hạt gạo chín dẻo thơm ngon. Trong những dịp lễ Tết, xôi gấc là một lựa chọn ưa chuộng. Màu đỏ tự nhiên của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, phú quý theo quan niệm truyền thống Á Đông.
Xôi gấc không chỉ ngon miệng mà còn bổ dưỡng, đặc biệt tốt cho thị lực. Món xôi gấc không chỉ được ưa chuộng bởi hương vị thơm ngon mà còn là một biểu tượng của sự may mắn trong năm mới. Do đó, trong mâm cỗ ngày Tết miền Bắc, xôi gấc thường là món quà ý nghĩa dành cho bạn bè và người thân.


11. Thịt gà luộc
Tết Nguyên Đán là thời khắc bắt đầu cho một năm mới, là dịp sum họp gia đình, nhớ về ông bà tổ tiên. Dù cuộc sống có khó khăn, nhưng chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên là truyền thống không thể thiếu, mong mọi điều tốt lành cho năm mới. Trong bữa cỗ Tết, thịt gà luộc là một món không thể thiếu.
Gà luộc thường được cúng trong đêm giao thừa và ngày đầu năm mới. Tin người ta rằng việc dâng món ăn này sẽ mang lại may mắn, phúc lợi cho gia đình. Gà được mổ sao cho giữ được hình dạng, thêm một lớp dầu để làm bóng da gà. Trên bàn thờ tổ tiên, gà được bày cùng với các món khác. Khi thưởng thức, miếng thịt gà có màu vàng tươi, thêm lá chanh và gia vị tạo nên hương vị đặc trưng. Đây là một món truyền thống quan trọng trong ẩm thực Tết miền Bắc.


12. Chè kho
Một món ăn dùng để đối khách trong ngày Tết miền Bắc là chè kho. Cách nấu chè rất đơn giản nhưng thơm ngon. Hương vị đặc biệt của đỗ xanh, chút nước hoa bưởi tạo nên hương thơm mát lạ. Đây là món ngày Tết rất quen thuộc với người dân Hà Nội. Chè kho với đậu xanh, vừng trắng và đường cát, khiến mỗi miếng chè mềm mịn tan trong miệng, cảm nhận hương vị thanh mát.
Món ăn này thường được dùng để cúng Phật và tổ tiên. Cũng là món quà ngon mời khách quý trong dịp Tết. Chè kho được cắt thành hình hoa thị và ấm trà sen. Mỗi gia đình nấu chè kho theo khẩu vị riêng. Có nhà thơm vani, nhà thoảng mùi thảo quả, nhà lại thơm mùi hoa bưởi… Trong những ngày Tết, thưởng thức miếng chè kho mềm, mát, thoảng mùi đỗ xanh và thảo quả, làm nhớ nhà người xa quê.

