Tết truyền thống là biểu tượng văn hóa của người Việt, mỗi ngày Tết chúng ta đều dành những mâm cỗ để thờ cúng và tri ân tổ tiên của mình. Tuy nhiên, mỗi vùng miền Bắc – Trung – Nam lại có một mâm cỗ đặc trưng riêng. Mỗi vùng cũng có những món ăn đặc trưng không thể thiếu trong bữa cỗ Tết. Dưới đây là danh sách 13 món ngon không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Nam.
Dưa giòn
Dưa giòn là một món dưa muối phổ biến và không thể thiếu trong bữa ăn Tết của người miền Nam với vị mát và giòn ngon đặc trưng. Dưa giòn muối chua không chỉ đơn giản mà còn dễ ăn. Vị chua ngọt và độ giòn của món dưa giòn sẽ làm cân bằng hương vị của bữa ăn Tết.
Món dưa giá chua thường được ưa chuộng trong những ngày Tết, khi bàn ăn thịt thà liên tục có thể gây ngán. Dưa giá thường được kết hợp với cơm, cuốn bánh tráng, nhưng ăn kèm với thịt kho hột vịt trong những ngày Tết là lựa chọn phù hợp nhất, giúp giải ngán hiệu quả. Thành phần của món dưa giá bao gồm giá, hẹ, cà rốt, mang lại dinh dưỡng cho cơ thể. Món này có thể được muối xổi hoặc muối kỹ.
Dưa giá
Dưa giá
Bánh gai
Bánh gai là một loại bánh ngọt truyền thống của Việt Nam, có nguồn gốc từ vùng Đồng Bằng Bắc Bộ. Bánh có hình dạng vuông, màu sắc đen của lá gai, mang mùi thơm đặc trưng của đậu xanh và gạo nếp. Bánh gai hiện nay có mặt ở khắp các vùng miền, và là một món ăn Tết miền Nam rất đặc trưng. Bạn có thể dễ dàng mua những chiếc bánh này ở chợ, siêu thị hoặc đặt làm, cũng có thể tự làm tại nhà. Bánh gai có nhân đậu xanh hoặc nhân dừa, được bọc trong lớp nếp và lá gai đen, tạo nên chiếc bánh dẻo thơm với màu sắc đặc biệt.
Có lẽ món ăn này đã trở nên quen thuộc và được coi là biểu tượng của đất nước. Nếu nhắc đến món ăn ngày Tết miền Nam, thì bánh gai là điều không thể thiếu. Người ta thường đặt mua bánh gai ở các cửa hàng bánh, và mang về ăn Tết. Bánh gai miền Nam có hai loại nhân ngọt là nhân đậu xanh và nhân dừa với đường, tùy thuộc vào sở thích của mỗi người. Màu đen của nếp kết hợp với lá gai tạo nên vẻ đẹp hấp dẫn. Khi thưởng thức một miếng bánh, bạn sẽ cảm nhận được hương vị thơm ngon và sự thú vị của ẩm thực Tết miền Nam Việt Nam.
Bánh gai
Bánh gai
Xôi vò
Trái ngược với miền Bắc, mâm cơm Tết miền Nam luôn thể hiện sự phong phú của nông sản với đa dạng loại thịt, rau củ và màu sắc hương vị hấp dẫn. Không giống như khí hậu lạnh của miền Bắc, miền Nam vẫn giữ được chút nắng ấm vào dịp Tết. Do đó, ẩm thực Tết miền Nam có hơi hướng của vùng nhiệt đới, và trong đó, xôi vò là một món ăn không thể thiếu trong bữa cơm Tết. Món xôi này mang lại hương vị thơm ngon, tạo nên không khí ấm áp, hạnh phúc cho bữa cơm đoàn viên.
Xôi vò được coi là loại xôi quan trọng nhất của miền Nam, không thể thiếu trong bữa cơm Tết. Đây đã trở thành một truyền thống hàng năm và được nhiều người ưa chuộng. Xôi vò không chỉ đơn giản là một món ăn, mà còn là một phần không thể thiếu trong không khí đoàn viên và ấm áp của ngày Tết. Dù được làm từ những nguyên liệu đơn giản như nếp, đậu xanh và nước cốt dừa, nhưng xôi vò lại mang đến hương vị thơm ngon, cuốn hút. Nếu có cơ hội thưởng thức các món ngon Tết miền Nam, hãy không bỏ qua xôi vò này.
Xôi vò
Xôi vò
Canh măng
Trong những ngày Tết, mọi người thường không chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Vì vậy, một trong những món ngon cung cấp nhiều chất xơ và các vitamin cho cơ thể là canh măng. Ở miền Bắc, người ta thường dùng măng khô, nhưng ở miền Nam lại thích sử dụng măng tươi. Nhờ vậy, món canh có hương vị đặc trưng, các chất tươi mát không bị mất đi. Bữa cỗ ngày Tết miền Nam trở nên phong phú, đậm đà hơn với món canh này.
Canh măng là một món ăn cung cấp nhiều chất xơ và vitamin cho cơ thể, trở thành món ăn tết miền Nam được nhiều gia đình yêu thích. Điều đặc biệt của canh măng ở miền Nam là sử dụng măng tươi nấu, tạo ra vị ngon đặc trưng. Thưởng thức món canh măng trong ngày lễ tết với hương vị thơm ngon tuyệt vời, ai cũng sẽ phải mê mẩn với sự cuốn hút đặc biệt của nó.
Canh măng
Canh măng thơm ngon
Củ cải ngâm nước mắm
Miền Nam có vị ngọt ngào của hoa thơm, nơi này cũng là lò sinh sản ra nhiều món ăn đặc sản. Trong đó củ cải ngâm mắm là món không thể thiếu trong bữa cơm ngày tết. Trong bữa ăn tết, ngoài các món giàu chất béo, chất đạm, cũng cần những món dân dã như củ cải ngâm mắm để giữ sự cân bằng. Chọn nguyên liệu củ cải, cà rốt cần chọn củ to, đều, non, tránh củ già vì thường có xơ và không ngon.
Nguyên liệu càng tươi thì món ăn càng ngon. Củ cải, cà rốt sau khi rửa sạch, gọt vỏ, xắt thành miếng dày mỏng hoặc tỉa hoa tùy ý, nhưng cần xắt đều để gia vị thấm đều. Sau đó, muối được bóp chung với củ cải, cà rốt, để ra nước, vắt ráo và phơi. Chỉ cần phơi đến khi héo là được. Món củ cải ngâm nước mắm có vị chua, ngọt, dai, giòn, đậm đà không thể thiếu trong bữa ăn tết miền Nam. Ngoài việc 'chống ngán' trong ngày tết, củ cải ngâm mắm còn hấp dẫn khi ăn kèm bánh tét, món ăn phổ biến trong ngày tết miền Nam.
Củ cải ngâm nước mắm
Củ cải ngâm nước mắm
Chả giò
Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam không thể thiếu món chả giò, món này thơm ngon, giòn tan trong miệng nhờ sự thơm ngon, giòn tan. Đặc biệt, chả giò miền Nam có nhân đặc biệt từ hoa quả cho mùi vị mới lạ. Để làm chả giò, cần chọn nguyên liệu tươi ngon như thịt heo xay, tôm tươi, mộc nhĩ, hành khô, cà rốt, khoai môn và các gia vị. Ăn chả giò kèm rau sống và nước chấm.
Người miền Nam cũng ăn chả giò với nước chấm chua ngọt giống như người miền Bắc. Nước chấm chua ngọt làm cho món chả giò thêm hấp dẫn. Pha nước chấm chả giò cần chuẩn bị đường, nước đun sôi để nguội, nước mắm ngon, ớt, chanh, tỏi băm nhỏ. Cách pha nước chấm không khó, đun đường và nước, khuấy cho đường tan, sau đó cho nước chanh, nước mắm, ớt, tỏi vào, trộn đều. Nêm gia vị vừa ăn.
Chả giò
Chả giò
Gỏi gà xé phay
Gỏi gà xé phay là món ăn nhanh gọn với vị chua ngọt dịu mát. Món này giàu dinh dưỡng nhưng không gây tăng cân, và không gây ngán như các món thịt khác vì vị chua đã làm hòa hết vị ngấy. Nguyên liệu chính của món gỏi gà xé phay bao gồm thịt gà, rau răm, lá muối, hành tây và các gia vị như giấm, đường, mắm... Với cách nêm nếm và khẩu vị riêng, người miền Nam đã tạo ra một món ăn đơn giản mang hương vị đặc trưng của vùng miền. Món này thường xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết.
Gỏi gà xé phay là món quen thuộc với người Nam Bộ, miếng gà xé thơm ngọt, rau củ giòn giòn, khi thưởng thức miếng gỏi gà, bạn sẽ nhớ về quê hương không nguôi. Có nhiều cách chế biến gỏi gà xé phay khác nhau, tùy thuộc vào loại rau củ kết hợp với thịt gà như bắp cải, cà rốt, dưa leo, hoa chuối... Cách làm gỏi gà xé phay đơn giản, nhưng mỗi người có một bí quyết riêng tạo nên sự độc đáo cho món ăn. Điều quan trọng là chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu. Món này thêm hấp dẫn khi ăn kèm với nước mắm chua ngọt và bánh phồng tôm chiên.
Gỏi gà xé phay
Gỏi gà xé phay
Lạp xưởng
Theo quan niệm Á Đông, màu đỏ biểu tượng cho sự may mắn. Vì vậy, không gì lạ khi lạp xưởng được coi là biểu tượng của may mắn trên bàn ăn Tết của người miền Nam. Ngoài ra, theo truyền thống Trung Hoa, việc có tiền trong nhà vào ngày Tết mang lại may mắn, tài lộc. Lạp xưởng được chọn vì hình dáng giống xâu tiền, tượng trưng cho sự giàu sang. Vì vậy, người Việt thường dùng lạp xưởng trong bữa cỗ Tết để dâng cúng tổ tiên và chúc tết.
Lạp xưởng là món ăn phổ biến ở miền Nam, thường được mua về để ăn và đãi khách trong dịp Tết. Có nhiều loại lạp xưởng như: Lạp xưởng tươi, lạp xưởng khô, lạp xưởng nạc, lạp xưởng tôm, lạp xưởng cá... Người dân thường mua lạp xưởng sẵn thay vì tự làm, và món này an toàn khi mua từ nơi làm truyền thống ở miền Tây. Mặc dù chỉ là món phụ trong bữa cỗ Tết ở miền Nam nhưng không thể thiếu. Đặc biệt, trẻ em thường rất thích món này.
Lạp xưởng
Lạp xưởng
Củ kiệu tôm khô
Hình ảnh Tết đầu tiên cho mỗi gia đình Việt Nam là những bó củ kiệu, củ hành, củ cải từ chợ mang về để làm dưa. Một trong những món được ưa chuộng nhất ở miền Nam là củ kiệu. Nếu miền Bắc có dưa hành ăn với bánh chưng, thì miền Nam có củ kiệu tôm khô. Đây là một món ăn dân dã nhưng không thể thiếu trong bữa cỗ Tết của người miền Nam, được ăn kèm với bánh tét vào dịp Tết và cũng được coi là món dưa cay cao cấp cho những người nhậu vào dịp Tết.
Để làm món này, củ kiệu được làm sạch và phơi khô, sau đó đặt vào lọ. Khi cho củ kiệu vào lọ, xen kẽ với lớp đường cát trắng, sau đó đậy kín để củ kiệu tự chảy ra nước, ngâm khoảng 10 ngày là có thể ăn được, nếu muốn cay hơn thì để thêm vài ngày nữa. Củ kiệu chua trộn với tôm khô ăn kèm bánh tét thì ngon tuyệt vời, mang đến hương vị thơm ngon, ngọt lịm. Món này phù hợp cho phụ nữ, trẻ con, nhưng cũng là món đưa cay hàng đầu trong dịp Tết, đặc biệt phù hợp với những người thích uống rượu bia vì dễ ăn và khoái khẩu. Nhiều người khi đi chúc Tết, uống rượu suốt ngày nhưng chỉ có củ kiệu, tôm khô trong bụng.
Củ kiệu tôm khô
Củ kiệu tôm khô
Bánh tráng cuốn
Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam không thể thiếu món bánh tráng cuốn, một món ăn phổ biến từ xưa đến nay, đặc biệt trong những dịp tết. Bánh tráng nướng thường là phần không thể thiếu trong bữa cỗ cúng tổ tiên, đại diện cho tình cảm của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Bánh tráng được làm từ gạo, biểu tượng cho nền nông nghiệp của quê hương. Trong ngày tết, mỗi gia đình thường chỉ nấu cơm một lần để cúng tổ tiên, thời gian còn lại dành cho việc đi thăm bạn bè, người thân. Khi trở về, bánh tráng thịt heo rau sống thường là món ăn thay thế cơm. Khi có khách, bánh tráng cũng là một lựa chọn phổ biến.
Món bánh tráng cuốn cũng có ở miền Bắc, nhưng không phải là món đặc trưng trong ngày tết như ở miền Nam. Người Bắc kiêng kỵ ăn tôm vào những ngày đầu năm. Nhưng đối với người miền Nam, đây lại là một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng trong bữa cỗ tết. Để có được từng miếng bánh tráng trắng phau, cần chọn loại gạo ngon để ngâm và xay thành bột, sau đó trải thành từng miếng để cuốn với thức ăn. Bánh tráng thường được cuốn cùng thịt, cá nướng, tôm, lạc xưởng và các loại rau. Món ăn này ngon hơn khi kèm nước chấm mang hương vị miền Nam, mang lại cảm giác mát mẻ mà không bị ngán.
Bánh tráng cuốn
Bánh tráng cuốn
Canh khổ qua
Khổ qua, hay còn được gọi là mướp đắng, là một món ăn được người dân miền Nam thường làm trong mâm cỗ ngày Tết, khác biệt hoàn toàn so với phong tục của miền Bắc (ở miền Bắc ngày Tết không có món này và khổ qua thường chỉ để xào hoặc nhồi thịt hấp). Đúng như tên gọi của nó, món canh khổ qua mang ý nghĩa niềm hy vọng rằng những khó khăn của năm cũ sẽ qua đi, để năm mới sẽ gặp nhiều điều may mắn hơn. Dù là món quen thuộc, nhưng khi xuất hiện trên bàn ăn ngày Tết, canh khổ qua trở nên có ý nghĩa sâu sắc hơn, dường như có một tô canh khổ qua nhồi thịt khiến mọi người cảm thấy yên tâm hơn rằng những khó khăn của năm cũ đã qua, hy vọng vào một năm mới tốt lành hơn.
Đối với người miền Nam, canh khổ qua mang ý nghĩa đặc biệt là tượng trưng cho hy vọng vượt qua khó khăn trong năm mới và mang lại may mắn và bình an. Mặc dù khổ qua có vị đắng, nhưng đối với người miền Nam, đây là đặc sản của vùng miền họ, là một phần của văn hóa cần được giữ gìn, đồng thời cũng có tác dụng giải ngán trong những ngày Tết. Canh khổ qua được nấu từ những nguyên liệu chính như: Khổ qua tươi, thịt băm, xương hầm. Trái khổ qua tươi sau khi gọt ruột được nhồi thịt băm và nấu trong nước dùng gia vị.
Canh khổ qua
Canh khổ qua
Thịt kho
Ở miền Nam trong mâm cỗ ngày Tết không thể thiếu món thịt kho (thịt kho trứng hoặc thịt kho nước dừa). Đây là món ăn hấp dẫn mà chỉ có miền Nam làm vào ngày Tết. Người miền Nam có cách kho riêng tạo nên một hương vị đặc trưng khó cưỡng lại. Thịt kho là một trong những món ăn được người miền Nam ưa chuộng trong dịp Tết, nhưng để có được nồi kho ngon đúng điệu thì không đơn giản. Món ăn gồm những nguyên liệu quen thuộc và đòi hỏi sự tỉ mỉ trong quá trình chuẩn bị và nêm nếm sao cho nước dùng ngon đậm đà và có màu vàng nâu hấp dẫn.
Nguyên liệu để làm món thịt kho gồm có: Thịt ba rọi (thịt ba chỉ theo cách gọi của người miền Bắc) được thái miếng to tầm khoảng 3 ngón tay, thịt được ướp với các gia vị như nước mắm, đường, hành tỏi, ớt. Sau khi nấu thịt sôi với nước dừa xiêm thì mới cho trứng đã luộc chín vào, sau đó ninh cho đến khi thịt mềm, nước trong nồi có màu cánh gián là được. Thường món thịt kho được ăn với cơm trắng để cơm có vị đậm đà kết hợp với dưa giá khiến người thưởng thức khó mà quên được.
Thịt kho
Thịt kho
Bánh tét
Trong ngày Tết miền Bắc có bánh chưng xanh là đặc trưng, còn đối với người miền Nam thì họ có đặc trưng là bánh tét. Bánh tết miền Nam tượng trưng cho sự no ấm từ đời này qua đời khác, vì vậy người dân miền Nam coi đây là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết. Giống như bánh chưng, bánh tét có nhiều loại như bánh tét mặn, bánh tét nhân thập cẩm, bánh tét ngọt, bánh tét chay. Người dân miền Nam thường gói bánh tét trước nửa tháng, ngoài việc cúng tổ tiên thì bánh tét còn được dùng làm quà biếu.
Muốn có chiếc bánh tét ngon, người ta thường sử dụng lá cẩm ngon, nếp mùa u dẻo tròn. Gạo nếp phải được vo sạch và để ráo nước rồi xào với nước cốt dừa và nước lá cẩm. Phần nhân bánh gồm các nguyên liệu như chuối, đậu xanh, giò lợn bắc thảo, thịt, trứng, nấm. Chiếc bánh được gói thành đòn dài rồi luộc. Bánh chín được cắt thành từng lát, khi đó có màu tím thẫm của chuối, màu trắng của mỡ, màu đỏ cam của trứng vịt muối và màu vàng của đậu. Để bánh tét ăn ngon hơn, người miền Nam thường ăn cùng với thịt kho tàu, dưa cải, củ kiệu, tạo ra sự hòa quyện đặc trưng.
Bánh tét
Bánh tét
Khám phá mâm cỗ cổ truyền ngày Tết ở miền Nam chúng ta càng thấy được sự độc đáo trong từng món ăn, hơn nữa còn thấy được những nét đặc sắc trong văn hoá của người Việt tại mỗi vùng miền. Mỗi nét văn hoá đều thể hiện tinh thần của chúng, sự kính trọng và nhớ ơn đối với ông bà tổ tiên. Hy vọng thông qua chia sẻ về món ăn ngày tết miền Nam trên đây sẽ giúp bạn chuẩn bị cho cái tết nguyên đán sắp tới của gia đình mình chu đáo và trọn vẹn hơn bao giờ hết. Tết là dịp đoàn viên cả gia đình, mọi người quây quần bên nhau chào đón năm mới với những câu chuyện của năm cũ trong suốt một năm vừa qua. Chúc bạn có một cái tết trọn vẹn và ấm áp bên cạnh tất cả những người thân yêu của mình!
Được đăng bởi: Thảo Nguyên