1. Vai trò của giáo viên trong việc lập kế hoạch dạy học và giáo dục môn học là gì?
Trả lời
Giáo viên đóng góp ý kiến trong việc xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn và thực hiện các kế hoạch đã được phê duyệt bởi ban giám hiệu.
2. Kế hoạch dạy học của tổ chuyên môn cần bao gồm các nội dung chính nào? Nội dung nào là quan trọng nhất?
Trả lời
Kế hoạch dạy học cần có:
+ Tình hình đội ngũ giáo viên, số học sinh, phòng học bộ môn
+ Phân phối chương trình và kiểm tra định kỳ
+ Các nội dung khác
Trong đó, phân phối chương trình và kiểm tra định kỳ là phần quan trọng nhất.
3. Câu hỏi: Các bước cần thực hiện để xây dựng phân phối chương trình cho các khối lớp là gì? Công việc nào là thách thức lớn nhất đối với tổ chuyên môn và lý do là gì?
- Bước 1: Phân tích chương trình để xác định các mạch nội dung theo từng khối lớp và thời gian cần thiết cho mỗi mạch nội dung, từ đó phân bổ số tiết cho từng phần.
- Bước 2: Xác định chủ đề và yêu cầu cần đạt cho từng chủ đề, phân chia thời gian cho từng chủ đề.
- Bước 3: Xác định các thiết bị dạy học cần thiết
- Bước 4: Xác định nội dung kiểm tra và đánh giá định kỳ
- Bước 5: Lên kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục
- Bước 6: Lên kế hoạch cho các nội dung khác (nếu có)
Thách thức lớn nhất thường nằm ở bước 1: Do đặc thù của từng môn học, tổ chuyên môn gặp khó khăn trong việc tổng hợp, phụ thuộc vào chỉ đạo từ phòng giáo dục.
4. Câu hỏi: Xin các thầy/cô vui lòng nộp kế hoạch giáo dục của tổ chuyên môn để chuẩn bị cho buổi thảo luận bồi dưỡng trực tiếp.
Vui lòng gửi 2 tài liệu sau:
Kế hoạch dạy học môn học
Kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục
5. Câu hỏi: Các yêu cầu cần đảm bảo khi xây dựng kế hoạch giáo dục của giáo viên là gì? Yêu cầu nào là quan trọng nhất và tại sao?
Đảm bảo tính pháp lý: Kế hoạch giáo dục của giáo viên cần tuân thủ các quy định và hướng dẫn của ngành, phù hợp với điều lệ đã đề ra và góp phần vào việc thực hiện kế hoạch giáo dục chung của nhà trường cũng như tổ chuyên môn.
Đảm bảo tính thực tiễn: Mỗi trường học có bối cảnh riêng về kinh tế, xã hội, tài chính và nguồn lực. Do đó, giáo viên cần phân tích điều kiện thực tế để đặt ra mục tiêu phù hợp, chọn phương thức thực hiện khả thi và tìm kiếm hỗ trợ để đạt được hiệu quả công việc và mục tiêu đề ra.
Đảm bảo sự cụ thể và rõ ràng trong nhiệm vụ, mục tiêu và kế hoạch hành động: Kế hoạch cần được xác định cụ thể cho từng thời kỳ ngắn hạn, trung hạn, dài hạn hoặc từng nhiệm vụ, tháng, tuần, phù hợp với điều kiện cụ thể của mình.
Đảm bảo tính vừa sức: Kế hoạch giáo dục phải hợp lý với khả năng và tiến độ thực hiện của giáo viên. Điều này bao gồm việc xác định nhiệm vụ, biện pháp thực hiện và thời hạn hoàn thành để phân bổ công việc hợp lý và đạt được mục tiêu chung của tổ chuyên môn và nhà trường.
Đảm bảo tính khoa học: Kế hoạch giáo dục phải dựa trên nguyên lý và nguyên tắc của khoa học giáo dục, phù hợp với độ tuổi và cấp học khác nhau.
Đảm bảo tính đồng bộ và lịch sử cụ thể: Kế hoạch giáo dục của giáo viên cần phù hợp với kế hoạch giáo dục chung của nhà trường, dựa vào kết quả đánh giá năm học trước, để điều chỉnh và cải thiện trong năm học mới.
Tất cả các yêu cầu trên đều quan trọng và cần được đảm bảo đầy đủ trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục của giáo viên.
6. Câu hỏi: Trình bày các căn cứ cần thiết để xây dựng kế hoạch giáo dục của giáo viên.
- Dựa vào kế hoạch giáo dục tổng thể của nhà trường
- Dựa vào nội dung môn học: Các chủ đề, số tiết, thời điểm, thiết bị và địa điểm dạy học
- Dựa vào tình hình đội ngũ giáo viên, học sinh, và điều kiện trang thiết bị của nhà trường
7. Câu hỏi: Vui lòng tóm tắt quy trình xây dựng kế hoạch giáo dục của giáo viên cho năm học.
Xây dựng kế hoạch giảng dạy các bài học và chuyên đề lựa chọn: Ở giai đoạn này, giáo viên dựa vào nội dung dạy học của khối lớp được phân công, kết hợp với phân phối chương trình chung đã được tổ chuyên môn thống nhất để xác định các bài học, số tiết, thời điểm dạy, thiết bị và địa điểm giảng dạy.
(1) Đối với tên gọi, số tiết và trình tự các bài học cùng chuyên đề lựa chọn, giáo viên căn cứ vào kế hoạch dạy học của tổ chuyên môn để xác định.
(2) Để xác định thời điểm dạy, giáo viên cần cân nhắc khung thời gian chương trình môn Sinh học (số tiết/tuần) và quy định thời lượng của môn Sinh học do nhà trường đặt ra. Cần tránh thời gian kiểm tra định kỳ đã được kế hoạch của tổ chuyên môn chỉ định. Thời điểm dạy các chuyên đề cũng cần được sắp xếp hợp lý với nội dung bài học để tối ưu hóa việc tiếp thu của học sinh.
(3) Để xác định thiết bị dạy học, giáo viên dựa vào tình hình thiết bị mô tả trong kế hoạch của tổ chuyên môn, đặc điểm nội dung bài học và chuyên đề lựa chọn, cùng khả năng cá nhân trong việc chuẩn bị thiết bị dạy học để liệt kê các phương tiện phù hợp.
(4) Về địa điểm dạy học, giáo viên căn cứ vào nội dung bài học và ý tưởng dạy học, cùng đặc điểm phòng học bộ môn/phòng thí nghiệm/phòng đa năng/sân chơi được mô tả trong kế hoạch của tổ chuyên môn để xác định địa điểm dạy học phù hợp.
Xây dựng kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ khác (nếu có): Ngoài các nội dung chính, nếu giáo viên có các nhiệm vụ bổ sung như bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, hoặc tổ chức các hoạt động giáo dục khác, cần xây dựng kế hoạch cho những nhiệm vụ này. Mặc dù không có khuôn mẫu cụ thể, kế hoạch cần thể hiện mục tiêu, nội dung, thời gian, địa điểm, phương tiện và hỗ trợ phối hợp nếu có. Giáo viên cũng nên dự kiến và nêu rõ các số liệu liên quan như số tiết dự giờ, thao giảng, báo cáo chuyên đề, v.v.
8. Câu hỏi: Vai trò của việc xây dựng kế hoạch bài dạy trong tổ chức thực hiện chương trình giáo dục môn học là gì?
- Kế hoạch bài dạy là kịch bản của giáo viên cho mỗi buổi lên lớp với học sinh, xác định rõ nội dung trong một khoảng thời gian và không gian cụ thể. Việc xây dựng kế hoạch bài dạy là giai đoạn chuẩn bị cần thiết cho lớp học, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thành công của bài dạy.
- Kế hoạch bài dạy có nhiều ý nghĩa quan trọng đối với giáo viên, bao gồm:
+ Tạo ra môi trường dạy học phù hợp.
+ Định hướng tâm lý giảng dạy.
+ Xác định rõ các yếu tố liên quan đến chủ đề giảng dạy.
+ Tận dụng hiệu quả kiến thức hiện có.
+ Phát triển kỹ năng dạy học.
+ Quản lý thời gian hiệu quả.
9. Câu hỏi: Tại sao mỗi hoạt động dạy học cần phải thể hiện trình tự các bước: chuyển giao nhiệm vụ, thực hiện nhiệm vụ học tập, báo cáo kết quả và thảo luận, kết luận về quá trình và kết quả thực hiện nhiệm vụ?
Mỗi hoạt động dạy học cần có trình tự rõ ràng: chuyển giao nhiệm vụ, thực hiện nhiệm vụ học tập, báo cáo kết quả và thảo luận, kết luận về quá trình và kết quả thực hiện nhiệm vụ. Hệ thống hoạt động này giúp đảm bảo học sinh tiếp thu nội dung dạy học một cách hiệu quả, đạt được mục tiêu đã đặt ra.
10. Câu hỏi: Sự khác biệt giữa cấu trúc kế hoạch bài dạy theo công văn 5512/BGDĐT-GDTrH ngày 18/12/2020 và công văn 5555 là gì?
Điểm khác biệt:
* Cấu trúc kế hoạch bài dạy theo công văn 5512/BGDĐT-GDTrH ngày 18/12/2020 bao gồm 4 hoạt động:
Hoạt động 1: Khởi động/mở đầu/xác định vấn đề...
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề...
Hoạt động 3: Luyện tập
Hoạt động 4: Vận dụng
* Trong khi đó, cấu trúc kế hoạch bài dạy theo công văn 5555 có 5 hoạt động:
Hoạt động 1: Khởi động/mở đầu/xác định vấn đề...
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề...
Hoạt động 3: Luyện tập
Hoạt động 4: Vận dụng
Hoạt động 5: Tìm tòi-Mở rộng
Cả hai cấu trúc đều có mối liên hệ mật thiết và thống nhất
Modul 1: Tóm tắt chương trình GDPT 2018 và yêu cầu của môn Mĩ Thuật, từ đó xác định nhiệm vụ học tập
Modul 2: Áp dụng phương pháp dạy học nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh và xác định các bước trong xây dựng chuỗi bài dạy, cùng phẩm chất và năng lực cụ thể cho từng chủ đề
Modul 3: “Kiểm tra, đánh giá học sinh THCS theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực” để xây dựng hình thức kiểm tra phù hợp qua hoạt động luyện tập và vận dụng
Chuỗi hoạt động dạy học cần bao gồm: (i) Mở đầu/xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập – (ii) Hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề/ thực thi nhiệm vụ – (iii) Luyện tập – (iv) Vận dụng (tham khảo phụ lục 4 – Công văn 5512).
Giáo viên có thể linh hoạt xác định chuỗi hoạt động dạy học tùy thuộc vào kiểu bài dạy cụ thể.
Chú ý, không phải bài học nào cũng cần có số lượng hoạt động tương ứng với nội dung kiến thức, và hoạt động vận dụng có thể được giao cho học sinh làm ở nhà.
11. Câu hỏi: Các bước tổ chức hoạt động học là gì?
Các bước tổ chức hoạt động học bao gồm:
- Hoạt động 1: Mở đầu
- Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
- Hoạt động 3: Luyện tập
- Hoạt động 4: Trưng bày, giới thiệu sản phẩm – Vận dụng
12. Câu hỏi: Phân tích và đánh giá kế hoạch bài dạy minh họa (đính kèm) theo các tiêu chí trong Công văn 5555/BGDĐT-GDTrH (theo bảng tiêu chí phân tích đính kèm), và nộp bản phân tích lên hệ thống LMS
Phân tích kế hoạch bài dạy theo công văn số 5555/BGDĐT- GDTrH ngày 08 tháng 10 năm 2014 về hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lý các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng.
Các câu hỏi để phân tích kế hoạch bài dạy bao gồm:
- Sau bài học, học sinh sẽ tiếp thu và áp dụng kiến thức, kỹ năng của chủ đề như thế nào?
- Học sinh sẽ thực hiện những hoạt động học nào trong bài học?
- Qua các hoạt động học, phẩm chất và năng lực nào có thể được hình thành và phát triển cho học sinh?
- Khi hình thành kiến thức mới, học sinh sẽ sử dụng thiết bị dạy học/học liệu nào?
- Học sinh sẽ sử dụng thiết bị/học liệu ra sao (đọc/nghe/nhìn/làm) để tiếp thu kiến thức mới?
- Sản phẩm học tập nào học sinh cần hoàn thành trong hoạt động hình thành kiến thức mới?
- Giáo viên cần đánh giá kết quả hoạt động hình thành kiến thức mới của học sinh như thế nào?
- Khi luyện tập/vận dụng kiến thức mới, học sinh sẽ sử dụng thiết bị/học liệu nào?
- Học sinh sử dụng thiết bị/học liệu ra sao (đọc/nghe/nhìn/làm) để luyện tập/vận dụng kiến thức mới?
- Sản phẩm học tập nào học sinh cần hoàn thành trong hoạt động luyện tập/vận dụng kiến thức mới?
- Giáo viên cần đánh giá kết quả luyện tập/vận dụng kiến thức mới của học sinh như thế nào?
13. Câu hỏi: Thầy (cô) hãy cho biết các ý kiến đóng góp của các thành viên tổ chuyên môn trong video tập trung vào những nội dung gì?
Chế tạo kế hoạch dạy học dự án theo chủ đề với sự kiên trì và định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh
- Thời gian thực hiện nên được kéo dài hơn
- Theo sát quy trình dạy học và công văn 5555
- Lên kế hoạch sớm để GVBM tham khảo
- Tạo nhóm Zalo để thảo luận
- Góp ý cho kế hoạch dạy học dự án: Các bước thực hiện dự án cần cụ thể hơn, xác định rõ phẩm chất và năng lực của chủ đề, và cần chuẩn bị đầy đủ công cụ đánh giá.
14. Câu hỏi: Thầy (cô) có đề xuất nào để cải thiện quy trình tổ chức buổi sinh hoạt tổ chuyên môn và kế hoạch bài dạy trong video không?
Để sinh hoạt tổ chuyên môn đạt hiệu quả, phòng GD cần ban hành công văn hướng dẫn chi tiết về nội dung chương trình môn học trước khi tổ chức dạy.
- GVBM cần nghiên cứu kỹ nội dung môn học và lập kế hoạch.
- Tổ bộ môn cần hỗ trợ giáo viên trong việc xây dựng chuyên đề và đưa ra ý kiến thẳng thắn.
- Thành viên tổ bộ môn cần phối hợp nhịp nhàng trong công tác chuyên môn từ lập kế hoạch chung, kế hoạch cá nhân đến chuyên đề và tiết dạy theo phương pháp nghiên cứu bài học.
15. Câu hỏi: Mục tiêu xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường là gì?
Trả lời
1. Xây dựng khung thời gian thực hiện chương trình trong năm học
Đảm bảo kế hoạch giáo dục của nhà trường đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông, linh hoạt và phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục.
2. Tổ chuyên môn lập kế hoạch dạy học và giáo dục theo khung thời gian
Kích thích tính chủ động, sáng tạo của tổ chuyên môn và giáo viên trong thực hiện chương trình; sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất và thiết bị dạy học để đáp ứng yêu cầu dạy học và kiểm tra đánh giá năng lực, phẩm chất học sinh.
3. Hoàn thiện và ban hành kế hoạch giáo dục của nhà trường
Nâng cao hiệu quả quản trị hoạt động dạy học và giáo dục; đảm bảo sự đồng thuận và thống nhất giữa các lực lượng giáo dục trong thực hiện kế hoạch giáo dục.
16. Câu hỏi: Phân tích và đưa ra ví dụ về việc thực hiện yêu cầu: “Khai thác hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; phù hợp với năng lực nhận thức của học sinh và đội ngũ giáo viên” trong xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục?
Trả lời
Để khai thác hiệu quả cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, kế hoạch giáo dục cần phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh và điều kiện cụ thể của địa phương.
Nhà trường nên chọn nội dung và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực học sinh và điều kiện thực tế. Đồng thời, khai thác tối đa cơ sở vật chất và thiết bị dạy học.
Ví dụ:
GỢI Ý 1:
Tại trường ở thành phố, học sinh có đầy đủ thiết bị học tập như điện thoại, máy tính, ipad. Đối với học sinh khó khăn, kế hoạch giáo dục cần phù hợp với điều kiện địa phương, chủ yếu tổ chức hoạt động trên lớp và sử dụng video giới thiệu cho những trường hợp không thể tham quan thực tế. Trường đã trang bị đầy đủ ti vi, máy chiếu, phòng bộ môn để hỗ trợ việc học tập.
GỢI Ý 2:
Tại trường vùng ven, học sinh thuần nông, kế hoạch giáo dục cần phù hợp với điều kiện địa phương, chủ yếu là hoạt động trên lớp kết hợp với video giới thiệu. Mặc dù chưa có điều kiện tham quan thực tế, trường đã trang bị đầy đủ ti vi, máy chiếu để tối ưu hóa việc phát triển năng lực nhận thức của học sinh và đội ngũ giáo viên.
17. Câu hỏi: Hãy đưa ra ví dụ về việc phân phối thời gian thực hiện chương trình cho một môn học cụ thể, phù hợp với đặc điểm và điều kiện của nhà trường nơi thầy cô công tác?
Nộp file PPCT
Câu hỏi: Những khó khăn và lúng túng mà tổ bộ môn gặp phải trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 là gì?
Trả lời
- Chương trình chỉ quy định số tiết dạy hàng năm, gây khó khăn trong việc sắp xếp và phân bổ giáo viên cho dạy cuốn chiếu hoặc dạy song song.
- Không có thời gian dành cho ôn tập trước kỳ kiểm tra. Đối với học sinh lớp 6 ở khu vực trung du miền núi, việc không có thời gian ôn tập sẽ làm các em gặp khó khăn trong việc hoàn thành bài kiểm tra.