Danh sách 17 Ngôi chùa cổ xưa tại Việt Nam

1. Chùa Dâu - Bắc Ninh

2. Chùa Trấn Quốc - Hà Nội

Chùa Trấn Quốc, điểm đến tâm linh tại Hà Nội, là ngôi chùa cổ nhất với lịch sử hơn nghìn năm. Nằm yên bình trên đảo nhỏ của Hồ Tây, chùa Trấn Quốc mang đến không gian thanh tịnh và thiêng liêng. Với kiến trúc độc đáo hình bông sen, chùa là biểu tượng văn hóa, tâm linh không chỉ của thủ đô mà còn của cả nước.

Nơi đây chứng kiến nhiều thăng trầm lịch sử, từ thời Lý - Trần đến ngày nay. Bảo tháp Lục độ đài sen, tượng Phật A Di Đà, cây bồ đề thụ cổ... là những điểm độc đáo thu hút hàng nghìn du khách và Phật tử mỗi năm.

Chùa Trấn Quốc, với vẻ đẹp tuyệt vời và hòa mình vào không gian linh thiêng, là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai tìm kiếm bình an trong cuộc sống hối hả.

3. Chùa Tây Phương

Chùa Tây Phương - Điểm đến tâm linh ẩn mình trên đỉnh đồi Câu Lâu, Hà Nội. Với lịch sử hơn nghìn năm, chùa là bảo tàng kiến trúc nghệ thuật, là di tích quốc gia đặc biệt. Hành lang 239 bậc thang đá ong dẫn lên chùa là bước đi khám phá không gian tâm linh huyền bí và thiêng liêng.

Chùa Tây Phương là ngôi chùa cổ thứ 2 ở Việt Nam, lưu giữ vẻ đẹp cổ kính qua thời gian. Với những bức tượng pháp, chạm trổ độc đáo, chùa là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai muốn tìm kiếm bình an và sự thiêng liêng.

4. Chùa Thầy

Cùng với Chùa Láng, Chùa Thầy - Di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng tại Hà Nội. Nơi đây kết nối với cuộc đời của thiền sư Từ Đạo Hạnh - vị sư có đóng góp lớn cho việc dạy học, chữa bệnh và sáng lập nghệ thuật múa rối nước.

Chùa Thầy, giữa không gian núi non hùng vĩ của Sài Sơn, mang đến vẻ thanh bình và tâm linh. Nằm 20km từ trung tâm Hà Nội, chùa là điểm hẹn của những người tìm kiếm sự tĩnh lặng và giáo lý Phật giáo.

Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo với ba chùa song song - Hạ, Trung, Thượng, tạo nên khung cảnh tuyệt vời với hồ nước, cầu nhỏ và đường thăm dài. Lễ hội hàng năm vào ngày 5/3 âm lịch thu hút đông đảo tín đồ và du khách tham gia.

5. Chùa Hương

Chùa Hương - Trung tâm quần thể văn hóa, tôn giáo với hàng chục ngôi chùa, đền thờ và đình miếu. Nằm tại Hương Sơn, Hà Nội, chùa Hương là điểm đến tâm linh và lễ hội lớn hàng năm, thu hút triệu phật tử và du khách.

Chùa Hương, lịch sử từ thế kỷ 15, đã trải qua nhiều biến cố lớn và được phục dựng vào năm 1989. Ngày mồng sáu tháng giêng là khai hội, kéo dài đến hạ tuần tháng 3 âm lịch, thu hút đông đảo người tham gia và tận hưởng không khí tôn giáo.

Chùa nổi tiếng với hang động Hương Tích, nơi có nhiều nhũ đá độc đáo. Lễ hội chùa Hương còn là dịp thú vị để trải nghiệm các sinh hoạt văn hóa truyền thống và ngồi thuyền thưởng ngoạn phong cảnh.

6. Chùa Keo Thái Bình

Chùa Keo Thái Bình - Ngôi chùa cổ 400 năm tuổi tại xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Chùa Keo, hay còn gọi là Thần Quang tự, mang đậm phong cách kiến trúc thời Lê, được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Mỗi năm, hội xuân và hội thu thu hút đông đảo du khách với trò chơi dân gian, ẩm thực truyền thống và lễ hương Phật.

7. Chùa Bái Đính

Chùa Bái Đính - Danh thắng tâm linh trong quần thể du lịch sinh thái Bái Đính – Tràng An với lịch sử lâu dài hơn 1000 năm, kết nối với các triều đại từ nhà Đinh, nhà Tiền Lê đến nhà Lý. Chùa Bái Đính là quần thể chùa lớn nhất Đông Nam Á, cách Hà Nội 95 km, rộng 539 ha, bao gồm khu chùa cổ và khu chùa mới.

Khu chùa cổ yên bình trên sườn núi; khám phá các hang động, đền thờ như đền thần Cao Sơn hay Đền thánh Nguyễn, Giếng Ngọc,... Khu chùa cổ mang nét kiến trúc, đồ vật cổ của thời nhà Lý. Khu chùa mới với kiến trúc hoành tráng, lưu giữ nét đẹp của làng nghề truyền thống Việt Nam. Đặc biệt, có nhiều tượng Phật, tượng La Hán,... được điêu khắc tỉ mỉ, công phu, thu hút sự quan tâm của du khách đến Ninh Bình.

Bái Đính giữ nhiều kỷ lục:

• Diện tích lớn nhất Việt Nam
• Tượng Phật bằng đồng dát vàng lớn nhất châu Á
• Nhiều tượng La Hán nhất châu Á
• Tượng Phật Di Lặc lớn nhất châu Á

Chùa Bình An nằm bên lề con đường yên bình ẩn mình trong khu phố Đội Cấn, quận Ba Đình. Được xây dựng vào thời kỳ của vua Lý Thái Tổ (1049), ngôi chùa với tên chữ Diên Hựu - ý tứ là sự an lành kéo dài. Từ những thăng trầm của quá khứ, chùa Bình An hiện đại hóa vào năm 1955, đến nay được biết đến như một kiến trúc độc đáo tại Châu Á.

Khởi công từ năm Kỷ Sửu 1049, dưới triều đại của vua Lý Thái Tông, chùa Bình An được xây dựng theo chiêm bao của nhà vua. Trong giấc mơ, Phật bà Quan Âm trụ trên đài sen toả sáng, mời vua lên. Tỉnh giấc, vua chia sẻ với nhà sư Thiền Tuệ. Nhờ lời khuyên, vua quyết định xây chùa trên trụ đá, làm nơi Phật bà ngự ở như trong giấc mơ.

Năm 1962, quần thể chùa Bình An được công nhận là Di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật Quốc gia. Năm 2012, chùa Bình An chính thức lọt vào Kỷ lục châu Á với danh hiệu “Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo nhất Châu Á”. Cấu trúc ban đầu của chùa được hỗ trợ bởi các dầm gỗ chắc chắn nằm gần cột đá. Kiến trúc hiện đại của chùa gồm: Cột trụ, đài Liên hoa, mái chùa. Cột trụ cao 4 m, đường kính rộng 1,2 m, mang đến ấn tượng mạnh mẽ như bàn thạch vững chãi.

Chùa Bình An là nơi mọi người đến để cầu mong trí tuệ thông thái và năng lượng tích cực. Với kiến trúc nghệ thuật vô cùng nhân văn, nơi này là biểu tượng của sự thuần khiết và thanh thoát, như cánh sen tượng trưng cho trí tuệ thông thái. Cột trụ hình trụ, là nguồn năng lượng tích cực, kết hợp với hồ Linh Chiểu tạo ra một không gian sinh động và trường thọ.

Truyền thống thắp hương của các vị vua vào ngày 8/4 Âm Lịch vẫn được duy trì đến ngày nay. Mọi dịp mồng Một, ngày Rằm, người dân cũng hướng về ngôi chùa linh thiêng, tận hưởng không khí tinh khôi lâu dài.

Chùa Diệu Lạc Thanh Thọ kết hợp với lễ hội độc đáo, là biểu tượng văn hóa uyên bác, giữ gìn bản sắc truyền thống của xứ Thanh. Được xếp hạng di tích quốc gia, chùa Diệu Lạc Thanh Thọ tọa lạc tại thôn Duy Tinh, xã Văn Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa, là nơi thờ đại tướng Trần Hưng Đạo.

Ngày nay, chùa giữ lại nhiều hiện vật quý từ thời Lý, hiếm có tại các di tích cùng thời. Trong số đó, hàng rồng lớn trổ họa trên đá là mảnh vụ còn lại của tháp lớn, những đầu rồng và phượng gốm to bằng những vật vũ trụ. Tam bảo còn 3 bệ đá hoa sen tương tự chùa Thầy Hà Nội, được làm kĩ hơn. Tượng gỗ quý trong chùa, đặc biệt là 3 pho tượng Quan Âm từ thế kỷ 17. Đồ thờ như bàn, ngai, khám, ỷ có từ thế kỷ 17, 18, 19. Chuông đúc năm Gia Long thứ 11 (1812).

Qua cầu đá đưa vào chùa, du khách thấy hai tượng Hộ pháp trang nghi ngay trước cổng. Bên phải là tiền đường phụ cho gia chủ thực hiện nghi lễ, bên trái là nhà ở tăng ni. Tiền đường chính lớn, là nơi diễn ra các hoạt động tế lễ chủ yếu. Bước qua cửa, du khách trước mặt là hàng loạt pho tượng uy nghi rải dài. Bên trái sảnh đường là kệ thờ thân nhân phật tử. Du khách có thể khám phá nghệ thuật của nghệ nhân hoặc chứng kiến cảnh cầu siêu.

Chùa tổ chức lễ hội hàng năm từ ngày 8-10/2 âm lịch, thu hút phật tử và đại biểu tỉnh, huyện cũng như khách thập phương. Mùng một tết, người dân trong huyện đổ về chùa để thăm và cầu nguyện.

Thiền viện Trầm Hương hay còn được biết đến là Chùa Trầm Hương hoặc Long Hưng Tự, là một ngôi chùa trên núi Yên Tử, nằm ở thôn Nam Mẫu, xã Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh, thuộc Quần thể di tích Yên Tử. Đây không chỉ là điểm du lịch hấp dẫn mà còn là khu vực tâm linh thanh bình, là nơi vua Trần Nhân Tông từ giã cuộc sống hạnh phúc, tu hành. Thiền viện Trầm Hương ngày nay tọa lạc trên núi Yên Tử, thôn Nam Mẫu, Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí, Quảng Ninh. Nguyên có tên chùa Lân, vua Trần Nhân Tông đã sửa sang năm 1293, tạo nên một không gian trang trọng và linh thiêng. Đây là nơi Phật hoàng thường tu hành, giảng đạo cho đồ đệ.

Ngày nay, quần thể di tích danh thắng Trầm Hương là điểm tâm linh lớn, thu hút hàng ngàn du khách mỗi năm. Chùa là một phần của quần thể di tích Yên Tử với nhiều điểm thăm quan. Trước khi lên Yên Tử, du khách sẽ đến đền Trình để nghỉ ngơi. Thiền viện Trầm Hương rộng lớn, là nơi các sư thầy tu hành, học kinh sách Phật pháp. Đây được coi như trường học của những người theo đạo, nơi họ được giảng dạy về tri thức Phật giáo, thiền định… Còn rất nhiều địa điểm khác như: Chùa Hương Yên, tháp Trầm Quang, chùa Một Mái, chùa Bảo Sái, chùa Vân Tiêu, chùa Đồng. Chùa Đồng là ngôi chùa cao nhất Yên Tử, toàn bộ các bộ phận của chùa đều được làm từ đồng. Việc vượt qua đỉnh Yên Tử để đến chùa Đồng bằng đường đi bộ là một chặng đường kỳ diệu. Đây là nơi linh thiêng, nơi mọi người đến để cầu tài lộc, sức khỏe và an lành thịnh vượng.

Theo truyền thống, ai đến chùa Trầm Hương trong ba năm liên tiếp sẽ gặp nhiều may mắn. Người ta thường chọn bước chân lên đỉnh bằng đường đi bộ để thể hiện lòng thành tâm (thay vì sử dụng cáp treo). Lễ hội Xuân tại Yên Tử thường diễn ra từ ngày 10 tháng giêng đến hết tháng 3 (âm lịch).

Chùa Hòa Quang tọa lạc tại thôn Điềm Tịnh, xã Ninh Phụng, huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa, ven sông Lốt dưới cầu Bến Gành. Còn được biết đến với các tên gọi như: chùa Kỳ Lân, chùa Điềm Tịnh, chùa Thiên Bửu Thượng, Tổ đình Thiên Bửu. Tên gọi Thiên Bửu Thượng và Thiên Bửu Hạ xuất phát từ việc chùa Thiên Bửu ở làng Điềm Tịnh khai sơn trước, gọi là Thiên Bửu Thượng, còn ngôi chùa Thiên Bửu Hạ ở xã Ninh Bình. Đời trước, làng Điềm Tịnh có tên là Xuân An, rồi Điềm An, sau đó Điềm Tịnh, tên gọi duy trì đến nay.

Chùa được Hòa thượng Tế Hiển, hiệu Bửu Dương, khai sơn vào khoảng giữa thế kỷ XVIII và truyền bá chi phái Thiền Liễu Quán đầu tiên ở Ninh Hòa. Hòa thượng Bửu Dương khai sơn hai ngôi chùa và đặt tên là Thiên Bửu. Ngày nay, long vị của Hòa thượng được thờ ở 3 chùa: Thiên Bửu Thượng, Thiên Bửu Hạ, chùa Phổ Hóa. Hòa thượng Bửu Dương, đời 36 Lâm Tế Chánh Tông, sáng tạo chùa Thiên Bửu. Theo tư liệu Hán văn khắc trên chuông chùa Thanh Lương, năm Cảnh Hưng thứ 24 (1763) Ngài chứng minh đúc chuông chùa Thanh Lương (làng Nhĩ Sự).

Truyền thừa tại Tổ đình Thiên Bửu thuộc dòng kệ Liễu Quán, từ đời thứ 36 Hòa thượng Bửu Dương đến đời 43, truyền thừa từ chữ Tế đến chữ Nguyên là 9 đời. Các vị trụ trì kế thế nhau đến nay trên 10 vị, nhiều vị thuộc hàng danh đức. Tổ Phước Tường từng trụ trì chùa Thiên Bửu trong thời kỳ 1922 – 1932, đưa chùa lên đỉnh thịnh vượng với nhiều tăng ni và tín đồ.

Thời gian trôi qua, chùa đã trải qua nhiều đợt tu bổ, đặc biệt là năm 2018 khi xây dựng nhà tăng mới. Di tích chùa bao gồm các công trình kiến trúc như Tam quan, tiền đường, chánh điện, nhà đông, nhà tây, nhà tăng. Khoảng 500m từ chùa là khu cổ tháp, với 5 ngôi tháp cổ của các trụ trì trước đây. Trong số này, tháp tổ Bửu Dương là tác phẩm nghệ thuật cao cấp, bảo tháp với 7 tầng, toàn bộ thân tháp xây trên bệ hình mai rùa, có 4 rồng chầu và 2 lân phục. Trước trụ cổng, hình hoa sen và thơ đối chữ Hán. Trên thân tháp, 56 bức phù điêu sinh động với hình ảnh long, lân, quy, phụng, mai, lan, cúc, trúc, hạc tùng trúc tước, hoa sen tịnh bình, lư châu, thơ minh đối triện… Tác phẩm này là minh chứng cho tài năng và tinh thần nghệ thuật của những người xưa.

Chùa Hòa Quang không chỉ là nơi linh thiêng mà còn là trung tâm văn hóa và tâm linh của cộng đồng. Hằng năm, chùa tổ chức các lễ hội theo lịch âm, như: ngày 20/2 giỗ tổ khai sơn chùa (Hòa thượng Tế Hiển - Bửu Dương); lễ Phật đản; lễ Vu Lan; ngày 28/7 giỗ tổ Phước Tường. Đồng thời, hàng tháng, vào ngày 17 âm lịch, chùa tổ chức thuyết giảng tu thọ Bát quan trai (giảng dạy giữ gìn 8 giới nhà Phật) và các ngày sóc vọng hàng tháng.

Chùa Linh Ứng là một di tích lịch sử và văn hóa nằm tại núi Mỹ Am, xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc, gần cửa biển Tư Hiền. Khởi nguồn từ thời chúa Nguyễn Phúc Chu, (1691 - 1725), năm 1830 vua Minh Mạng đã nâng cấp, xây dựng thêm nhiều kiến trúc và đổi tên thành “Chùa Thánh Duyên Tự”. Dưới thời Nguyễn, chùa được xếp hạng là quốc tự, nhận được sự quan tâm và trùng tu từ triều đình, cử các danh tăng đến giữ vai trò Tăng cang và Trú trì.

Nằm giữa vẻ đẹp hùng vĩ của núi Thúy Vân và Biển Đông, chùa Thánh Duyên Tự được vua Thiệu Trị đánh giá là một trong những cảnh đẹp xuất sắc nhất trong hai mươi danh thắng của đất Thần Kinh. Bức họa “Vân Sơn thắng tích” vẽ toàn cảnh chùa Thánh Duyên nổi bật giữa khung cảnh hữu tình, là biểu tượng của vùng đất tâm linh này.

Qua nhiều lần trùng tu, chùa Thánh Duyên ngày nay đã phục hồi vóc dáng của một cổ tự trầm mặc với cổng hai tầng và chánh điện 3 gian 2 chái, bảo lưu các tượng Tam thế Phật, Quan Thế Âm, 18 vị La Hán, thập điện Minh Vương bằng đồng. Sân trước chùa là bia đá khắc 4 bài thơ của vua Minh Mạng tôn vinh núi Thúy Vân và chùa Thánh Duyên. Điểm đặc biệt, trong chánh điện, có tượng long vị bằng đồng, chạm dòng chữ “Đương kim Minh Mạng Hoàng đế vạn thọ vô cương”. Đi lên đỉnh núi, ta gặp Đại Từ Các với 2 tầng và la thành bao quanh. Tháp Điều Ngự 3 tầng và đình Tiến Sảng ở phía sau tháp nhìn ra Biển Đông. Khu vực xung quanh chùa còn giữ lại nhiều cây thông cổ thụ, chứng nhân của thời gian.

Lễ hội chùa Thánh Duyên diễn ra vào ngày 25/1 Âm Lịch hàng năm.

Đặt tại địa chỉ 161/85/20 đường Lạc Long Quân, phường 3, Quận 11, thành phố Hồ Chí Minh, chùa Minh Trí (hay còn gọi là chùa Hố Đất) là ngôi cổ tự có lịch sử lên đến 165 tuổi. Ban đầu, nơi này chỉ là một am nhỏ mang tên Quan Âm các. Vào năm 1798, khi chùa Giác Lâm trùng tu, Hố Đất được chọn làm nơi chứa gỗ, được chở từ rừng đến bằng đường sông và rạch Hố Đất, sau này là vị trí của chùa Minh Trí ngày nay.

Sau quá trình cưa xẻ, cây ván được đưa về chùa Giác Lâm (khoảng 2 km) bằng xe trâu. Việc trùng tu kéo dài 6 năm (1798-1804). Trong thời gian này, một ông hương đăng già được gửi đến để giữ gìn cây gỗ. Ông dựng một cốc nhỏ, trong đó thờ Bồ Tát Quán Thế Âm và cũng làm nơi tu và làm việc. Khi chùa Giác Lâm hoàn thành trùng tu, Tổ Tông-Viên Quang quyết định sửa lại am thành chùa và đặt tên là Viện Quan Âm.

Chùa được trùng tu lớn vào giai đoạn 1899 – 1902 dưới thời Hòa thượng Như Nhu và 1908 – 1910 dưới thời Hòa thượng Như Phòng. Kiến trúc của chùa gồm hai nếp nhà tứ trụ ghép liền nhau, với nếp nhà trước làm chánh điện, nếp nhà sau làm giảng đường. Hai dãy Đông lang và Tây lang ở hai bên hông nối vào nhà chính. Điện Phật được bài trí rất tôn nghiêm. Chùa giữ lại 153 pho tượng và 57 bao lam, hầu hết đều tạo khắc trong hai đợt trùng tu lớn. Nét đặc biệt trong kiến trúc là bộ sườn gỗ chạm trổ tinh xảo, là minh chứng cho kiến trúc cổ truyền miền Nam.

Chùa Minh Trí thời hiện đại vẫn giữ giá trị lịch sử và nghệ thuật với các tượng thờ chư tổ, thập điện Diêm Vương, thập bát La Hán và nhiều cổ vật khác. Chùa cũng lưu giữ một chiếc giá võng của Triều đình nhà Nguyễn và một gốc mai cổ thụ từ Trung Quốc. Được công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia, chùa Minh Trí còn được UBND TP Hồ Chí Minh chấp thuận dự án trùng tu và tôn tạo, diễn ra trong hai năm 2015 - 2016 với nguồn kinh phí lớn nhất từ trước đến nay.

Chùa Ông Núi hay còn được biết đến với cái tên khác là Linh Phong Sơn tự, đặt cảnh tại đỉnh Chóp Vung, huyện Phù Cát, cách Quy Nhơn khoảng 30km. Có từ năm 1702 dưới thời chúa Nguyễn Phúc Chu, chùa Ông Núi bắt đầu hình thành. Tại đây, Thiền sư Lê Ban, hay còn gọi là Lê Ban đại lão, đã xây dựng am nhỏ mang tên Dũng Tuyền. Ông là một nhà sư tiên phong, luôn tu luyện trên núi, chuyên hái thuốc chữa bệnh. Dân gian kính trọng ông và gọi là Ông Núi. Hang Tổ, nơi ông từng tu trì, vẫn giữ vẻ hoang sơ và được coi là di tích lịch sử. Năm 1733, chúa Nguyễn trọng thưởng cho tài đức của Thiền sư Lê Ban, đặt hiệu Tịnh Giác Thiện Trì thiền sư và xây dựng lại Dũng Tuyền thành chùa lớn hơn, đổi tên thành Linh Phong thiền tự.

Đến chùa Linh Phong, du khách sẽ trải qua con đường dẫn lên từ chân núi Bà, đi qua hàng trăm bậc đá uốn lượn như rồng bay, cao hơn 100m. Từ đỉnh núi, bức tranh hùng vĩ của dãy núi Bà và làng quê bình yên dưới chân núi hiện ra. Chùa Ông Núi được công nhận là di tích Lịch sử - Văn hóa Quốc gia, qua 12 đời thừa kế. Mỗi năm, vào ngày 24 và 25 tháng Giêng âm lịch, lễ hội chùa thu hút hàng ngàn du khách và người dân về dâng hương, tận hưởng không khí thiêng liêng và ngắm cảnh đẹp của hang Tổ.

Thiên Mụ - một trong những ngôi chùa đẹp và thiêng liêng nhất ở Huế, luôn được kể đến như biểu tượng của thành phố cổ. Ngôi chùa này được xem là 'đệ nhất cổ tự' tại đất cố đô xưa. Bắt đầu từ năm 1961, chúa Nguyễn Hoàng khởi công xây dựng ngôi chùa này, đặt tên là 'Thiên Mụ Tự', và qua thời gian dài, nó đã trải qua nhiều giai đoạn trùng tu và xây dựng.

Nằm trên đồi Hà Khê, bên dòng sông Hương thơ mộng, Thiên Mụ cách trung tâm Huế chỉ 5 km. Du khách có thể đến đây bằng thuyền trên sông Hương hoặc xe đường bộ qua xã Hưng Long. Chùa cổ này đã được mô tả như một 'non bồng nước nhược' bởi Dương Văn An. Với vẻ đẹp thanh lịch, cổ kính, chìm đắm trong cảnh sắc núi non, Thiên Mụ mang đến trải nghiệm tâm linh và hòa mình vào vẻ đẹp tự nhiên tuyệt vời.

Thiên Mụ sở hữu nhiều di tích và kiến trúc độc đáo như Tháp Phước Duyên, nền đình Hương Nguyện, Đại Hồng Chung, bia đá của các vị vua như Khải Định, Thành Thái, Thiệu Trị, cổng Tam Quan,... Đây cũng là một trong 16 công trình được UNESCO xếp hạng là Di sản Văn hóa thế giới thuộc quần thể di tích Huế.

Chùa Giác Lâm là một trong những ngôi chùa cổ nhất tại Thành phố Hồ Chí Minh. Đây chính là địa điểm của phái Thiền Lâm Tế tông ở miền Nam Việt Nam. Chùa nằm tại số 565 đường Lạc Long Quân, phường 10, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, và được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử – văn hóa quốc gia năm 1988.

Chùa được cư sĩ Lý Thụy Long, người Minh Hương, quyên tiền xây dựng vào mùa xuân năm Giáp Tý (1744) dưới thời chúa Nguyễn Phúc Khoát. Ban đầu, chùa mang tên là Sơn Can (sơn là núi, cang là đồi nông), sau đó còn được biết đến với cái tên Cẩm Sơn khi chùa tọa lạc trên đồi Cẩm Sơn.

Khách thăm chùa sẽ cảm nhận sự nhẹ nhàng và thanh thoát, với hình ảnh chùa ẩn mình dưới những tán cây cao bóng mát. Mái chùa phủ đầy rêu xanh, không có hình dạng vút cong kiêu hãnh, mà thay vào đó là hàng ngói máng xối, giúp thoát nước mạnh mẽ khi có mưa. Đây là một kiến trúc mở và hài hoà với thiên nhiên. Vị trí của chùa trên đỉnh đồi cao, nơi trước đây được biết đến với cái tên Sơn Can, thể hiện mối liên kết sâu sắc với tín ngưỡng của người dân địa phương, với niềm tin 'Minh đường, thủy tụ' - nơi nơi có nước là nơi có sự phát triển, và đặc biệt là cửa chùa hướng về hướng Nam - được coi là lựa chọn tốt nhất cho các ngôi chùa ở miền Nam: “Lấy vợ hiền hoà, làm nhà hướng Nam”.

Qua nhiều lần trùng tu, mỗi lần đều mang lại những đặc điểm mới trong kiến trúc chùa, với những ảnh hưởng văn hóa và lịch sử từng giai đoạn. Bạn sẽ bất ngờ trước những hàng chén dĩa sành sứ, với màu men xanh trắng, được cẩn dọc theo vòm cửa, bên trong và ngoài, cũng như trên mái nhà. Sự sáng tạo trong mô hình và sắp xếp tạo nên đường nét trang trí nổi bật, linh hoạt, tránh được sự nhàm chán. Mặc dù có phần chịu ảnh hưởng của kiến trúc và trang trí phương Tây, với những chiếc đĩa lớn mang hình ảnh của những ngôi đền, nhưng nó vẫn giữ được sự độc đáo của nghệ thuật gốm truyền thống từ vùng Bình Dương, với màu men xanh trắng là chủ đạo.