Danh sách 22 Phong tục đón Tết độc đáo của các dân tộc thiểu số Việt Nam

Người Tày kiêng sáng mùng Một, có người không mời mà vào nhà. Họ mời người xông nhà là người có đạo đức trong bản, có phúc lớn, đặc biệt là người có tang... Đàn ông Tày mùng Một chơi cha (bố mẹ vợ), mùng ba chơi thầy (thầy cúng). Một số trò chơi được tổ chức trong dịp Tết, phổ biến nhất là tung còn. Xuân về, người Tày còn có hội lồng tồng (đi xuống đồng). Trong dịp Tết, mọi người mặc những bộ quần áo đẹp nhất để đi chơi. Màu sắc áo Tày khá trầm. Phụ nữ mặc áo dài màu chàm 5 thân, một thân ngắn, bốn thân dài, ống tay hẹp, thắt lưng cũng màu chàm, bỏ mối ra phía sau lưng, đầu đội khăn vuông chàm, trong có vải quấn tóc màu đen hoặc chàm, chân đi hài thêu mũi cong hình mỏ gà.

Trong hai ngày 25 và 26 tháng Chạp, bộ tộc H'mông bắt đầu kỳ nghỉ và chuẩn bị đón Tết. Đêm giao thừa, lễ cúng tổ tiên diễn ra trang trọng với sự hiện diện của lợn, gà. Khác biệt với truyền thống trước, bây giờ người H'mông cũng gói bánh chưng, bảo đảm đầy đủ thịt, rượu và bánh ngô trong ngày Tết. Tối 20 Tết, bước vào lễ cúng tổ tiên, người H'mông chuẩn bị những món ăn từ thịt lợn, thịt gà. Họ cùng nhau thưởng thức bữa cơm gọi là 'cơm tất niên' cho đến khi tiếng gà gáy đầu tiên vang lên.

Từ mùng 1 Tết trở đi, họ lên áo mới, đi dép mới để đi chơi Tết. Lễ hội Sái Sán, hay Gầu Tào, là một phần không thể thiếu của Tết người Mông. Được tổ chức để tôn vinh và cầu mong mùa màng, gia súc bội thu, và hạnh phúc cho trẻ em. Nếu gia đình nào đó gặp khó khăn, họ có thể mời thầy cúng tổ chức lễ hội Gầu Táo, hy vọng sẽ mang lại may mắn và sức khỏe cho mọi người.

Ngoài ra, trong dịp Tết, người H'mông có truyền thống vỗ mông để thể hiện tình cảm. Đây là cách rất độc đáo của các chàng trai, cô gái trẻ H'mông. Đến mỗi Tết, nam nữ thanh niên tập trung dưới chân núi để tham gia hội. Nếu một chàng trai muốn thể hiện tình cảm với một cô gái, anh ta sẽ vỗ mông nàng như một dấu hiệu, cô gái sẽ nhận ra tình cảm và hai người sẽ đi tìm một chỗ riêng tư để thưởng thức đêm Tết trọn vẹn.

Lễ hội Tết hoa mào gà là một nét đặc sắc của văn hóa truyền thống, phản ánh đầy đủ đời sống và bản sắc tộc người Cống ở Điện Biên. Như các dân tộc khác, người Cống chủ yếu canh tác trên ruộng nước và ruộng bậc thang, đánh bắt đời sống nông dân, và trồng trọt rau màu ven sông, suối để phục vụ cho các sự kiện lễ, tết, và sinh hoạt hàng ngày.

Bên cạnh cuộc sống vật chất, cộng đồng dân tộc Cống còn có đời sống tinh thần phong phú qua trang phục, phong tục, và các lễ hội (như Tết hoa mào gà, lễ cúng bản, lễ cúng tổ tiên, lễ cưới, lễ lên nhà mới, lễ lên lão, lễ tạ ơn Ngọc Hoàng...). Trong số đó, Tết hoa mào gà nổi bật với sự độc đáo, là lễ hội truyền thống đặc biệt nhất trong năm của người Cống. Lễ hội không chỉ mang đặc điểm thiêng liêng mà còn kết hợp với nghệ thuật trình diễn dân gian, thu hút sự chú ý của cả cộng đồng đổ về để tận hưởng và tưởng nhớ tổ tiên.

Tết hoa mào gà không chỉ là dịp để bày tỏ lòng biết ơn đối với thần linh, thổ thần, mà còn là lễ hội để cầu nguyện cho một năm mới tràn đầy sức khỏe, mùa màng phong phú. Từ xa xưa đến nay, Tết hoa mào gà vẫn là nhu cầu tâm linh không thể thiếu trong đời sống tinh thần mỗi khi đồng bào dân tộc Cống chào đón năm mới.

Người Nùng tiếp cận Tết một cách tương tự như người Kinh. Bữa ăn đêm giao thừa luôn được coi là quan trọng và không thể thiếu bánh chưng. Điều đặc biệt là trước Tết, người Nùng không bao giờ gói bánh trong những ngày chẵn. Tin người Nùng rằng những ngày chẵn mang lại không may, và nếu cố ý gói bánh chưng trong những ngày này, ruộng đất có thể gặp phải vấn đề. Vào sáng mùng 1 Tết, người Nùng dán những bản giấy đỏ lên công cụ lao động và gốc cây trong vườn nhà, thắp hương để cầu thần linh phù hộ cho một năm mới suôn sẻ.

Món thịt gà trống thiến là không thể thiếu trên bàn ăn truyền thống của người Nùng vào dịp Tết. Gà trống phải được nuôi trước Tết nhiều tháng và chỉ được ăn gạo. Sáng mùng 1 Tết, người con rể phải mang hai con gà trống thiến đến nhà bố mẹ vợ. Ngoài ra, món 'bánh khọt' và xôi ngũ sắc cũng là những món không thể thiếu trong ngày Tết của người Nùng. Món xôi ngũ sắc được chuẩn bị cầu kỳ với năm màu đỏ, vàng, trắng, tím và xanh, mang đến ý nghĩa đa dạng. Không chỉ có những phong tục độc đáo trong đón Tết, người Nùng còn thưởng thức những trò chơi thú vị như ném bóng, đá gà thoi,...

Tết “bỏ mả” của dân tộc Gia Rai có điểm tương đồng với tục tảo mộ Tết thanh minh của người Kinh, nhưng được tổ chức quy mô lớn hơn nhiều. Tết này được coi là ngày hội quan trọng nhất của người Gia Rai, do các già làng và bô lão chức trách tổ chức lễ cúng mồ. Họ cầu chúc cho một năm mới an lành, mùa màng bội thu và cuộc sống viên mãn cho cả làng.

Mùa hội xuân của người Gia Rai, hay còn gọi là Ning Nơng, đặc trưng với phong tục ăn Tết với người đã khuất. Người Gia Rai coi trọng việc thờ cúng người mất, xây những ngôi nhà mồ công phu và tổ chức tiệc ăn tại khu vực nhà mộ. Bên cạnh đó, còn có căn nhà gỗ được gọi là “nhà uống rượu”, nơi các trưởng lão và thanh niên trai tráng trong làng thưởng thức rượu cần, ăn cơm và thịt. Bữa tiệc thường diễn ra ngay gần khu nhà mồ, với ngọn lửa hồi hương ấm áp.

Người Gia Rai không xác định ngày chính thức đón Tết như người Kinh, mà chọn tháng Tết là tháng một, tương đương tháng tư âm lịch. Tùy thuộc vào địa lý và thời tiết, người Gia Rai ở mỗi vùng sẽ tổ chức Tết vào các ngày khác nhau. Ngoài ra, gia đình cũng có thể tự quyết định ngày tổ chức Tết theo ý thích riêng.

Người dân tộc Mường có phong tục ăn Tết khá tương đồng với người dân tộc Kinh. Tuy nhiên, người Mường cũng giữ lại những phong tục đặc sắc riêng. Một trong những truyền thống độc đáo của họ là tục hát 'sac bua'. Vào mùng một và mồng hai Tết, các đứa trẻ Mường tụ tập đánh cồng chiêng và hát 'sac bua' để chúc mừng năm mới.

Đặc biệt, người Mường coi nghi thức Tết là quan trọng và lớn nhất trong năm, trong đó có tục gọi trâu về ăn Tết. Với họ, con trâu không chỉ là một loài vật nuôi quan trọng mà còn là 'con của' gần gũi trong đời sống lao động. Trước Tết, họ chuẩn bị mõ để sau giao thừa, các đứa trẻ Mường cầm đuốc, mõ ra đường giả vờ đếm “1, 2, 3, 4…” rồi tự bảo “Trâu nhà tôi đủ rồi”. Mặc dù chỉ là nghi thức tượng trưng nhưng bọn trẻ rất hứng thú. Họ cũng treo bánh ống lên các dụng cụ sản xuất như cày, bừa, đòn gánh để 'mời' những 'người bạn đồng hành' về ăn Tết với gia đình. Sau đó, gia đình xuống suối lấy nước về thắp hương tổ tiên trước khi đổ vào vại tích nước ăn. Người Mường tin rằng nước thánh lấy vào đêm giao thừa sẽ mang lại may mắn cho năm mới.

Trong văn hóa của người K'ho, một năm không nhất định phải có số ngày cụ thể chính xác như lịch của hầu hết các dân tộc khác. Một năm mới của người dân tộc K'ho bắt đầu vào thời điểm khi mùa màng đã được thu hoạch xong, lúa đã được đựng đầy trong cót của mỗi gia đình. Thời điểm này, chính là dịp để người K'ho tổ chức lễ hội Nhô LirBông, hay còn gọi là Tết mừng lúa về nhà. Lễ hội này kéo dài suốt một tháng, bắt đầu từ chiều tối với sự tham gia của toàn bộ làng và nhiều gia đình khác. Máu gà sẽ được bôi lên vựa thóc, các cửa lớn, cửa sổ trong lễ cúng lúa. Sau lễ cúng, mọi người tụ tập, đi từ nhà này sang nhà khác để cùng nhau ăn uống, ca hát, và nhảy múa chung vui.

Người K'ho tin rằng mọi khía cạnh của cuộc sống đều do các thế lực siêu nhiên quyết định. Họ tôn trọng và cúng tế các thần linh như Thần Mặt Trời, Mặt Trăng, thần Núi, thần Sông, thần Đất, thần Lúa... trong những sự kiện quan trọng như hiếu hỷ, giai đoạn sản xuất, hoặc khi gặp khó khăn về sức khỏe.

Lễ hội Nhô LirBông của người K'ho không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tạ ơn thần linh mà còn là cơ hội để cộng đồng kết nối, gắn bó và chia sẻ niềm vui trong sự sung túc của mùa màng.

Phong tục gọi hồn là một nét độc đáo trong văn hóa của dân tộc Thái. Vào đêm 30 Tết, mỗi gia đình Thái chuẩn bị 2 con gà, một để cúng tổ tiên, một để gọi hồn người thân đã khuất. Áo của người thân sẽ được bó chặt và vắt lên vai thầy cúng, sau đó họ đi ra đầu làng để gọi hồn với que củi cháy ở tay. Gọi hồn được lặp lại 2-3 lần, mỗi người thân sẽ được buộc sợi chỉ đen lên tay để trừ tà. Năm mới bắt đầu khi tiếng sấm vang lên. Người Thái tin rằng tiếng sấm càng to, năm mới mùa màng sẽ bội thu, mọi người sẽ ấm no.

Người Thái ở Sơn La và Lai Châu đón Tết suốt cả mùa, gọi là mùa Tết, với lễ hội lớn nhất là Tết Nen Bươn Tiền (Tết Nguyên đán). Đêm giao thừa, người lớn ngồi quây quần bên bếp lửa, chờ đồng hồ báo 12 giờ để đi lấy nước cầu may. Tục lấy nước cầu may được thực hiện trước khi gà gáy canh 1. Nước được lấy ở đầu nguồn để đảm bảo sự mát mẻ và thanh khiết. Người Thái tin rằng việc lấy nước vào những giây phút đầu năm mới mang lại may mắn và sức khỏe. Họ cũng thực hiện các nghi thức khác như đánh thức vật dụng và đem dao, rựa đi ra đường phát quang để thông thoáng cho năm mới. Các hội Xòe Thái là điểm đặc sắc, nơi mọi người hòa mình vào không khí vui tươi đầy năng lượng trong suốt mùa xuân.

Người Giẻ Triêng duyên dáng với lễ hội Cha Kchah, ném xôi lên mái nhà và cõng than về nhà. Tết Cha Kchah không chỉ là dịp tổng kết mùa màng mà còn là lễ hội tri ân vị thần linh. Từ ngày 21 đến 27 tháng 12 hàng năm, người Giẻ Triêng háo hức tổ chức lễ hội, chuẩn bị công cụ lao động cho năm mới và dành những ước vọng tốt lành. Thành viên được chọn sẽ cõng than về là những người đặc biệt, có sức khỏe và được chọn đánh giá cao. Lễ hội kết thúc với việc ném xôi lên mái nhà, mỗi giọt xôi là lời cầu chúc hạnh phúc và may mắn cho gia đình.

Lễ ăn cơm mới của người Xá Phó diễn ra trong 3 ngày như ngày tết truyền thống. Ngày đầu tiên, người lớn tuổi nhất dựng sàn nhỏ, cúng tổ tiên và gặt lúa mới. Ngày thứ hai và thứ ba, gia đình cắt lúa mà không nói chuyện, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng. Sau 3 ngày lễ, chủ nhà mời mọi người ăn cơm mới, đánh dấu kết thúc lễ hội.

Người dân tộc Pu Péo sử dụng lịch của triều đại nhà Chu của Trung Quốc. Họ tổ chức Tết Nguyên đán theo lịch của nhà Chu, và vào thời khắc giao thừa, họ cùng nhau tạo tiếng ồn để lấn át giọng gà trống gáy. Người nào lấn át được sẽ gặp may mắn và tốt đẹp trong cả năm tới.

Ban đầu của người Thái tại Sơn La và Lai Châu trải qua chuỗi ngày Tết kỳ diệu, bắt đầu với Tết Soong Sịp - lễ ăn cơm mới sau khi gặt lúa và cúng lễ. Tiếp theo là Tết Kim Lao Mao - lễ uống rượu, tết ông Táo và lễ lớn nhất Tết Nen Bươn Tiền (Tết Nguyên đán). Trong đêm giao thừa Tết Nen Bươn Tiền, người lớn tụ tập bên bếp lửa ấm áp chào đón sự chuyển giao từ năm cũ sang năm mới.

Các chàng trai, cô gái vẫn khuấy động không khí với tiếng trống chiêng và hát giao duyên, đợi chờ đồng hồ báo 12 giờ để lấy nước cầu may. Tục lấy nước cầu may đã kéo dài qua nhiều thế hệ, với niềm tin rằng lấy nước trước tiên còn trước tiếng gà gáy đầu năm mới. Nước lấy từ đầu nguồn suối được coi là tinh khiết và mang lại sức khỏe, may mắn cho cả năm.

Người Thái đem theo dao, rựa, và phát quang khi bước ra đường, tượng trưng cho sự thông thoáng và niềm vui. Hội Xòe Thái nổi tiếng là điểm nhấn vui nhộn, nơi mọi người cùng hòa mình trong niềm vui cho đến rằm tháng giêng mới.

Tết của người dân tộc Dao thường diễn ra vào tháng Giêng âm lịch, khởi đầu một năm mới với thời tiết tốt lành, mùa màng phồn thịnh. Trước ngày lễ hội, cộng đồng người Dao chuẩn bị một bàn thờ được chế tạo từ bốn tấm gỗ, bao quanh là tre. Bên trong bàn thờ có ba ống tròn lớn, biểu tượng cho trời, đất và con người. Trong những ống này chứa tiền, vàng mã. Trong lễ hội, bốn thanh niên mặc trang phục truyền thống đặt lên bàn lễ gà luộc, bánh nếp, bánh ngọt và vàng mã, tượng trưng cho bốn hướng khác nhau. Thầy tổ chức lễ đọc những lời cầu nguyện để đón năm mới với thời tiết thuận lợi, mùa màng phong phú.

Theo quan niệm, ngày Tết mùa xuân là cơ hội để bà con làng quây quần, thăm hỏi và chúc nhau một năm mới an lành, vì vậy ở các bộ tộc người Dao đã xuất hiện truyền thống Tết Nhảy để thể hiện những điều tốt đẹp. Không chỉ mang đến năng lượng mới cho năm mới, Tết Nhảy còn giúp người Dao rèn luyện sức khỏe, cơ thể linh hoạt để chuẩn bị cho mùa màng sắp tới. Mọi người tham gia Tết Nhảy với sự nhiệt huyết không ngừng, ai mệt mỏi sẽ nghỉ ngơi để tiếp tục niềm vui. Mỗi buổi Tết Nhảy, mọi người nhảy múa theo hàng trăm điệu khác nhau trên nền âm nhạc của chiêng, trống, tạo nên bức tranh rực rỡ của mùa xuân.

Vào ngày đầu tiên của năm mới, tất cả người Dao tập trung tại một địa điểm đã chọn trước để tổ chức nghi lễ truyền thống. Ngay sau đó, tất cả từ người già đến thanh niên đều cùng nhau diễu hành qua các nhà với âm nhạc từ trống, chiêng, kèn ồn, đến đâu, họ cố gắng 'ăn trộm' những vật phẩm từ các gia đình hai bên. Người Dao tin rằng, càng ăn trộm nhiều thì năm đó sẽ may mắn. Ngược lại, nếu bị chủ nhà phát hiện trong 'hành sự' sẽ bị phạt uống rượu và cả năm đó coi như không may mắn. Do không mang tính chất vật chất nặng, người Dao thường 'ăn trộm' những thứ như rau cỏ, thịt, trứng,... trong nhà bếp để biểu tượng. Khi kết thúc ngày, những 'tên trộm' sẽ trả lại những thứ họ ăn trộm cho các gia đình để đổi lấy phần thưởng.

Người dân tộc Cao Lan chuẩn bị Tết một cách tỉ mỉ, vì đây là dịp để mọi người nghỉ ngơi và thư giãn sau một năm lao động. Trong ngày lễ, gia đình họp mặt bên những bếp lửa ấm áp, cùng nhau chia sẻ về những khó khăn, vất vả trong năm cũ và kỳ vọng vào một năm mới tràn đầy thuận lợi. Người Cao Lan tô điểm Tết với sắc đỏ tươi tắn tràn ngập không gian.

Một số khu vực trong nhà của người Cao Lan như cửa nhà, cổng ra vào, chuồng gia súc... được dán giấy đỏ trước Tết 2 ngày. Màu đỏ rực rỡ của phong tục này mang lại niềm hi vọng về may mắn, hạnh phúc và nhiều điều tốt lành trong năm mới, năm tài lộc dồi dào. Theo truyền thống, ngày đầu tiên của năm mới, họ sẽ thăm hỏi người thân, ngày thứ hai là lượt của những người láng giềng thân thiện.

Điều độc đáo trong Tết của người Cao Lan chính là loại bánh 'vắt vai'. Trong những ngày Tết, mọi gia đình đều gói bánh này, làm từ lá chuối, gạo nếp, đỗ và đường. Khi thăm họ hàng, họ thường mang theo những chiếc bánh 'vắt vai', một cách thú vị để chia sẻ đồ quà trên những hành trình xa xôi.

Mùa Tết đến, và mùa xuân đến, là thời điểm lễ hội bắt chồng của các dân tộc ở vùng Tây Nguyên, đặc biệt là dân tộc Churu. Trong cộng đồng này, việc kết hôn được thực hiện theo chế độ một vợ một chồng, với người đàn ông thường sống cùng gia đình nhà vợ, và con cái theo họ mẹ. Cô gái trong dân tộc Churu thường là người chủ động trong quá trình hôn nhân. Khi một cô gái tìm được người đàn ông mà cô ấy thích, cô sẽ chủ động thông báo cho gia đình của mình. Nếu đồng ý, một người trong gia đình cô gái sẽ được chọn để đến gia đình nhà trai để đề nghị hôn nhân.

Nếu gia đình nhà trai chấp nhận lời đề nghị, gia đình nhà gái sẽ trao quà và thực hiện thủ tục đeo nhẫn đính hôn vào ngón tay của chàng trai. Trong một đêm trọn vẹn, cô gái Churu sẽ đeo chiếc nhẫn thề nguyền lên ngón tay của chàng trai và tiến hành lễ bắt chồng. Lễ bắt chồng thường được tổ chức vào ban đêm, và nếu chàng trai không đồng ý sau 7 ngày, nhẫn sẽ được trả lại. Cô gái sẽ kiên trì giữ nhẫn, trao nó cho chàng trai trong một đêm trăng tròn, đến khi chàng ưng ý.

Trong bối cảnh bắt đầu mùa xuân và vụ mùa lúa mới, cộng đồng ở các huyện Phước Sơn, Giằng, Hiên, Quảng Nam tổ chức lễ hội Tết Prơ-giê-râm - một trong những lễ hội quan trọng nhất của họ. Trong dịp này, mọi nhà đều trang trí rực rỡ với ghẻ, cung nỏ, giáo, mác, thanh la, trống, chiêng được làm mới và trang trí. Người Cơ Tu thường tổ chức lễ hội ngay sau khi thu hoạch kết thúc. Một tuần trước Tết, cộng đồng thường tổ chức hội đi bắt cá ở các con sông lớn, sử dụng trái cây, vỏ cây, rễ cây để bắt cá.

Tại nhà Gươi, cột trâu được đâm bằng cây gạo trạm trổ, được sơn vẽ đẹp mắt. Nhiều sinh hoạt văn hóa diễn ra tại nhà Gươi như kể chuyện, nhảy múa, hát dân ca. Các cô gái có cơ hội trao đổi tâm tình và tham gia chơi xuân kéo dài cả tháng. Những hoạt động này thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc Cơ Tu, là dịp để mọi người nghỉ ngơi và tổng kết một năm đầy sự bội thu và thách thức.

Trong những ngày Tết Prơ-giê-râm, người Cơ Tu thường chỉ ăn những món do cộng đồng làm từ gạo nếp, sắn, ngô,... Một số đặc sản nổi tiếng là rượu cần và rượu tà vạt, cùng món bánh sừng trâu được sử dụng không chỉ để ăn mà còn để đón khách. Khám phá món Za zá - một món ăn truyền thống không thể bỏ qua khi thăm nhà dân tộc Cơ Tu.

Phong tục đón Tết của người dân tộc Lô Lô đơn giản nhưng đầy thú vị. Từ ngày 28-29 tháng Chạp, mọi gia đình đều hăng hái dọn dẹp nhà cửa và đi đổ rác tại các ngã ba, ngã tư, tin rằng điều này sẽ loại bỏ đi những điều không may mắn trong năm cũ và mang lại nhiều may mắn hạnh phúc trong năm mới. Chiều 30 tết, cả gia đình họ sẽ cùng nhau thưởng thức bữa cơm ấm áp. Lễ cúng cầu sức khỏe và may mắn cho gia đình diễn ra trang trọng, mời linh hồn người đã khuất về sum họp.

Khi tiếng gà gáy đầu tiên vọng lên trong đêm giao thừa, một thành viên trong gia đình người Lô Lô sẽ đi đánh thức gia súc, chuẩn bị cho lễ đón Tết của cả nhà. Lễ cúng cầu cũng diễn ra trang trọng, với gà trống được cúng cho đàn ông và gà mái cúng cho phụ nữ, mong muốn sức khỏe và tài lộc cho cả gia đình trong năm mới. Một thành viên sẽ gánh nước, trong khi những người khác đi chăm sóc gia súc. Âm thanh của gia súc được xem là phần quan trọng tạo nên không khí ấm áp và sôi động trong ngày đón năm mới tại đây.

Người Thái tưởng tượng vẻ đẹp tuyệt vời nhất ở làn da trắng nhẹ và mái tóc búi cao (tằng cẩu) gọn gàng trên đỉnh đầu. Các cô gái Thái trắng ở Sơn La, Lai Châu, Điện Biên... vào ngày cuối cùng của năm thường tụ tập gội đầu bên bờ suối. Ngày xưa, các bà, các mẹ thường dùng nước gạo chua để gội. Nay, phụ nữ Thái hòa mình vào lễ hội bằng cách ra suối gội tằng cẩu như một nghi lễ. Từ những tấm mờ sương, bà, chị, cô con gái rực rỡ trong trang phục truyền thống.

Với người Thái, lễ hội gội đầu mang ý nghĩa quan trọng. Khi mái tóc của người mẹ, người chị, người em sạch sẽ, óng mượt, những điều không may của năm cũ sẽ trôi đi theo dòng nước, chỉ còn lại niềm vui, may mắn của năm mới. Lễ hội kết thúc với cuộc đua thuyền giữa nam và nữ, cùng với các trò ném còn, xòe vòng... tạo nên không khí sôi động, vui tươi.

Không chỉ thế, người Thái trắng còn tổ chức lễ Tết xíp xí độc đáo. Lễ này thường diễn ra vào ngày 14/7 theo lịch âm. Đây là dịp để con cháu trong gia đình Thái trắng bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên và thể hiện tình yêu thương với thế hệ sau. Tết xíp xí là cơ hội để trẻ con được nhận quà, như xôi, thịt, bánh mới, khi đi chăn trâu hoặc mua quần áo mới từ người lớn.

Dân tộc Hà Nhì là một trong những cộng đồng đón Tết sớm hơn so với lịch truyền thống Việt Nam. Không cố định ngày ăn Tết như mọi người, họ tổ chức bàn bạc để chọn ngày phù hợp dựa trên yếu tố tự nhiên như thời tiết, mùa màng, và điều kiện kinh tế.

Người Hà Nhì có những phong tục độc đáo, như xem bói gan lợn và làm bánh để cúng tổ tiên. Trong ngày Tết, việc mổ lợn để cúng tổ tiên là lễ vật quan trọng, thể hiện sự đoàn kết của gia đình. Lợn đực được chọn từ đầu năm và nuôi đến lúc đặc biệt béo lên.

Khi mổ lợn, lá gan lợn trở thành điểm nhấn. Người Hà Nhì tin rằng, lá gan lợn màu sắc tốt là dấu hiệu của một năm mới hạnh phúc và thịnh vượng. Điều này giống như việc xem chân gà trong truyền thống Kinh vào dịp Tết.

Người Xơ đăng ở Kontum có lễ Tết Giọt Nước và Tết Lửa. Tết Giọt Nước diễn ra vào tháng 3 dương lịch. Sau mùa vụ, họ sửa máng nước và cúng 'máng' để cầu Thần nước ban mùa mới thịnh vượng. Máng nước là công cụ quan trọng dẫn nước về nhà, làm từ tre. Ngày lễ này kéo dài nhiều ngày, kết thúc bằng lễ cúng tại nhà Rông.

Tết Lửa, tổ chức trước mùa vụ mới, là dịp cầu nguyện cho mùa màng bội thu. Người Xơ đăng trồng cây trên sườn núi và có phương thức trồng đặc biệt, sử dụng tro đốt cây làm phân bón.