1. Bài soạn mẫu về 'Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ' (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - Mẫu 4
Hướng dẫn
- Viết đoạn văn về cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ thực chất là trả lời câu hỏi: “Bài thơ gợi cho bạn những cảm xúc gì? Tại sao?” Đoạn văn có thể thể hiện cảm xúc của bạn về một bài thơ, khổ thơ, đoạn thơ, câu thơ, hoặc yếu tố nghệ thuật nổi bật mà bạn yêu thích.
- Để viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc bài thơ bốn chữ, năm chữ, bạn cần chú ý:
+ Đọc kỹ để hiểu nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
+ Viết đoạn văn cần nêu rõ: Bạn có cảm xúc về vấn đề gì? Cảm xúc của bạn như thế nào? Điều gì đã mang lại cho bạn cảm xúc đó? Vì sao?
Thực hành
Bài tập: Viết một đoạn văn bộc lộ cảm xúc của bạn sau khi đọc bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên..
a) Chuẩn bị
- Xem lại nội dung bài Ông đồ.
- Xác định các điểm đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho đoạn văn bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:
+ Bạn thích câu, khổ thơ, đoạn thơ nào hay cả bài thơ?
+ Bạn thích chi tiết nội dung hay nghệ thuật nào trong bài thơ? Tại sao?
+ Chi tiết nội dung hay yếu tố nghệ thuật đó đã mang lại cho bạn cảm xúc gì?
- Lập dàn ý cho đoạn văn bằng cách sắp xếp các ý theo ba phần:
+ Mở bài: Nêu cảm nhận chung về bài thơ
+ Thân bài: Nêu cụ thể cảm xúc của bạn về yếu tố nội dung hay nghệ thuật đã được xác định ở mở bài.
+ Kết bài: Tóm tắt suy nghĩ của bạn về yếu tố mang lại cảm xúc đó
c) Viết
- Viết đoạn văn theo dàn ý đã lập
d) Kiểm tra và chỉnh sửa
Đoạn văn tham khảo
Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên là một bài thơ năm chữ giản dị miêu tả hình ảnh ông đồ. Trong bài thơ, hình ảnh: 'Giấy đỏ buồn không thắm/ Mực đọng trong nghiên sầu' để lại ấn tượng mạnh với tôi. Khi đọc hai câu thơ này, người ta dễ dàng nhận ra sự sử dụng biện pháp nhân hóa. Giấy và mực là những vật vô tri, nhưng giờ đây lại biết buồn. Các dụng cụ thư pháp, vốn gắn liền với vẻ đẹp truyền thống của ông cha, trở nên thiêng liêng, có 'hồn'. Đây có thể là một trong những nét nghĩa đầu tiên của hai câu thơ này. Tuy nhiên, nếu để ý kỹ, ta thấy hai câu thơ chỉ miêu tả cảnh mà không miêu tả con người. Cảnh vật có vẻ như mang tâm trạng, vì “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Chính vì thế, cảnh mới buồn khi con người không vui. Nói cách khác, qua biện pháp nhân hóa, ta thấy nghệ thuật miêu tả cảnh ngụ tình. Hai câu thơ đã phản ánh tâm trạng của ông đồ khi những giá trị xưa cũ dần bị lãng quên.
2. Mẫu bài soạn về 'Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ' (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - Mẫu 5
Hướng dẫn
a) Viết đoạn văn về cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ thực chất là trả lời câu hỏi: “Bài thơ gợi cho bạn những cảm xúc gì? Tại sao?”. Trong đoạn văn, bạn có thể diễn tả cảm xúc về nội dung hoặc nghệ thuật của một câu thơ, khổ thơ, đoạn thơ, hoặc cả bài thơ mà bạn cảm nhận sâu sắc và yêu thích.
b) Để viết đoạn văn về cảm xúc sau khi đọc bài thơ bốn chữ, năm chữ, bạn cần chú ý:
- Đọc kỹ để hiểu nội dung và nghệ thuật của bài thơ. Xác định các yếu tố nội dung hoặc nghệ thuật nổi bật trong bài thơ gây ấn tượng và gợi cảm xúc cho bạn.
- Trong đoạn văn, cần nêu rõ: Bạn có cảm xúc về vấn đề gì (nội dung hay hình thức nghệ thuật, một câu, khổ, đoạn hay cả bài thơ)? Cảm xúc của bạn ra sao (xúc động, vui, thích, buồn, hân hoan,...)? Điều gì đã mang lại cảm xúc đó cho bạn? Tại sao?...
Thực hành
Bài tập: Viết một đoạn văn bộc lộ cảm xúc của bạn sau khi đọc một trong các bài thơ: “Mẹ” (Đỗ Trung Lai), “Ông đồ” (Vũ Đình Liên), “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh).
a) Chuẩn bị (Về bài thơ “Mẹ” của Đỗ Trung Lai)
- Ôn lại nội dung bài thơ “Mẹ”.
- Xác định các đặc điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
+ Đặc điểm nội dung: Nỗi xót xa của người con khi thấy mẹ ngày càng suy yếu, lưng còng và tóc bạc mà không thể giúp gì thêm.
+ Đặc điểm nghệ thuật: Hình ảnh cau và mẹ được so sánh đối lập qua biện pháp tu từ, giúp hình tượng “mẹ” hiện lên rõ nét và sinh động hơn. Biện pháp tu từ này tạo ra giá trị biểu cảm và lời thơ trở nên mượt mà hơn.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho đoạn văn bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
+ Bạn thích câu, khổ, đoạn thơ nào hoặc cả bài thơ?
→ Bạn thích cả bài thơ.
+ Bạn thích chi tiết nội dung hay yếu tố nghệ thuật nào trong bài thơ? Tại sao?
→ Bạn ấn tượng với chi tiết: cau khô/ khô gầy như mẹ vì sự so sánh độc đáo. Hình ảnh cau khô gợi liên tưởng đến mẹ già yếu, từ đó bạn càng trân trọng mẹ hơn.
+ Chi tiết hoặc yếu tố nghệ thuật đó đã gợi cho bạn cảm xúc gì?
→ Hình ảnh so sánh cau khô giống mẹ gầy gợi ra nhiều cảm xúc và suy nghĩ. Hình ảnh mẹ già cùng miếng cau khô mang đến cảm giác đau xót, thúc đẩy bạn yêu thương và trân trọng mẹ hơn.
- Lập dàn ý cho đoạn văn theo ba phần:
*Mở đoạn
- Nêu cảm nhận chung về bài thơ và yếu tố làm bạn ấn tượng.
*Thân đoạn
- Nêu cụ thể cảm xúc của bạn về yếu tố nội dung hoặc nghệ thuật đã xác định.
Ví dụ: Trong khổ thơ đầu, tác giả dùng biện pháp so sánh để thể hiện sự đối lập giữa “mẹ” và “cau”, nhấn mạnh nỗi đau thầm lặng của tác giả khi nhận ra mẹ đã già.
*Kết đoạn
- Tóm tắt suy nghĩ của bạn về yếu tố đã mang lại cảm xúc.
Ví dụ: Đoạn thơ thể hiện sự tinh tế, nỗi xúc động và tình yêu thương sâu sắc của nhà thơ.
c) Viết
Viết đoạn văn theo dàn ý đã lập, sử dụng từ ngữ sinh động và chính xác để ghi lại cảm xúc của bạn.
Bài viết tham khảo 1:
Mẹ là đề tài bất hủ trong thi ca. Đỗ Trung Lai đã thể hiện nỗi xót xa của người con khi mẹ ngày càng yếu đi qua những câu thơ:
“Một miếng cau khô
Khô gầy như mẹ
Con nâng trên tay
Không cầm được lệ”.
Miếng cau khô gợi liên tưởng đến mẹ già. Hình ảnh so sánh này khiến bạn cảm động và nghĩ về mẹ của mình, từ đó trân trọng mẹ và bài thơ hơn. Đoạn thơ thể hiện cái nhìn tinh tế và tình yêu sâu sắc của tác giả.
Bài viết tham khảo 2:
Tình cảm bà cháu là tình cảm thiêng liêng và sâu nặng. Trên đường hành quân xa, chỉ một tiếng gà cục tác đã gợi lại những kỷ niệm về bà, nhắc nhở tình yêu thương và những nỗi lo của bà. Những kỷ niệm này tiếp thêm sức mạnh cho người chiến sĩ trong cuộc chiến đấu.
d) Kiểm tra và chỉnh sửa
Kiểm tra lại bài viết để sửa lỗi và đảm bảo các ý được sắp xếp hợp lý.
+ Kiểm tra các ý trong bài có đầy đủ và logic không.
+ Sửa lỗi chính tả nếu có.
3. Bài soạn 'Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 6
1. ĐỀ BÀI
Hãy viết một đoạn văn diễn tả cảm xúc của bạn sau khi đọc một trong các bài thơ: “Mẹ” (Đỗ Trung Lai), “Ông đồ” (Vũ Đình Liên), “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh).
2. BÀI LÀM
- Đoạn văn cảm xúc của bạn sau khi đọc bài thơ “Mẹ” (Đỗ Trung Lai)
Bài thơ “Mẹ” của Đỗ Trung Lai khắc họa hình ảnh người mẹ qua những phép so sánh đối lập giàu cảm xúc. Ở khổ thơ đầu, tác giả sử dụng biện pháp so sánh để đối chiếu hình ảnh “mẹ” và “cau”: “Lưng mẹ còng rồi / Cau thì vẫn thẳng”, “Cau - ngọn xanh rờn / Mẹ - đầu bạc trắng”. Sự đối lập giữa hai hình ảnh này làm nổi bật tâm trạng lo lắng và nỗi đau âm thầm của tác giả khi thấy mẹ đã già. Các khổ thơ tiếp theo vẫn duy trì hình ảnh song hành của mẹ và cau, và tác giả miêu tả mẹ gián tiếp qua cách so sánh: “Một miếng cau khô / Khô gầy như mẹ”. Cách miêu tả này không chỉ gây xúc động mà còn thể hiện sự tinh tế trong việc tránh né nỗi buồn trước hình ảnh mẹ già. Bài thơ, với hình ảnh đối sánh “mẹ” và “cau”, làm nổi bật tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho mẹ.
- Đoạn văn cảm xúc của bạn sau khi đọc bài thơ “Ông đồ” (Vũ Đình Liên)
Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên là một tác phẩm ngũ ngôn giản dị nhưng đầy cảm xúc. Tôi ấn tượng nhất với hình ảnh: “Giấy đỏ buồn không thắm / Mực đọng trong nghiên sầu”. Hai câu thơ này sử dụng biện pháp nhân hóa để làm cho những vật vô tri như giấy và mực cũng biết buồn. Những vật dụng liên quan đến thư pháp trở nên thiêng liêng và tinh túy, như chúng có “hồn”. Một ý nghĩa khác của hai câu thơ này là cảnh vật mang tâm trạng, không chỉ đơn thuần mô tả con người. Tâm trạng của người không vui làm cảnh vật cũng buồn theo. Như vậy, hai câu thơ tưởng chừng đơn giản lại chứa đựng hai tầng ý nghĩa, thể hiện sự cô đọng và cảm xúc trong bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên.
- Đoạn văn cảm xúc của bạn sau khi đọc bài thơ “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh)
Bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh khắc họa những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm bà cháu, và rộng hơn là tình cảm gia đình, làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước. Người cháu ra đi chiến đấu vì lòng yêu nước, và “Tổ quốc” trong bài thơ không chỉ là một khái niệm thiêng liêng mà còn hiện diện trong “xóm làng thân thuộc” và những kỷ niệm giản dị với bà, như tiếng gà cục tác. Từ đó, “Tổ quốc” trở nên gần gũi và thiết thực. Bài thơ “Tiếng gà trưa” gợi ra tình cảm và kỷ niệm sâu sắc giữa người cháu và bà, là động lực để người cháu chiến đấu bảo vệ những điều bình dị nhưng thiêng liêng. Đây là điều tôi cảm nhận được sau khi đọc bài thơ.
d) Kiểm tra và chỉnh sửa
Kiểm tra lại bài viết để sửa lỗi và đảm bảo các ý được sắp xếp hợp lý.
+ Kiểm tra các ý trong bài có đầy đủ và hợp lý không.
+ Sửa lỗi chính tả nếu có.
4. Bài soạn 'Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 1
Hướng dẫn
(trang 53 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
- Đọc kỹ để hiểu rõ nội dung bài thơ.
- Xác định các yếu tố nổi bật về nội dung hoặc nghệ thuật trong bài thơ tạo ấn tượng và gợi cảm xúc cho bạn.
- Viết đoạn văn làm rõ: Bạn cảm xúc về điều gì? Cảm xúc của bạn ra sao? Điều gì đã tạo ra cảm xúc đó? Vì sao?
Thực hành
(trang 53 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Bài tập: Viết một đoạn văn diễn tả cảm xúc của bạn sau khi đọc một trong các bài thơ: “Mẹ” (Đỗ Trung Lai), “Ông đồ” (Vũ Đình Liên), “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh).
Phương pháp giải:
Chọn một bài thơ theo sở thích và viết đoạn văn theo các bước sau:
Ví dụ tham khảo: Đoạn văn về tình cảm bà cháu trong bài “Tiếng gà trưa”:
Tình cảm bà cháu là một mối liên hệ đẹp đẽ, thiêng liêng và sâu nặng. Mối tình cảm đó đã in đậm trong ký ức tuổi thơ của người chiến sĩ. Trên đường hành quân xa, tiếng gà cục tác gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ và tình cảm sâu sắc của bà. Những kỷ niệm ấy là sự chăm sóc, lo lắng và tình thương vô bờ bến của bà dành cho cháu. Những ký ức bình dị mà thiêng liêng này làm dâng trào tình cảm trong lòng người chiến sĩ, tiếp thêm sức mạnh cho anh trong cuộc chiến đấu hôm nay.
5. Bài soạn 'Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 2
Hướng dẫn
Câu hỏi (trang 53 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
- Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ thực chất là trả lời câu hỏi: “Bài thơ gợi cho bạn những cảm xúc, tình cảm gì? Tại sao?”
- Những điểm cần lưu ý khi viết:
+ Đọc kỹ nội dung và kỹ thuật nghệ thuật của bài thơ. Xác định các yếu tố đặc sắc về nội dung hay nghệ thuật trong bài thơ gây ấn tượng và gợi cảm xúc cho bạn.
+ Viết đoạn văn làm rõ: Bạn cảm xúc về điều gì? Cảm xúc của bạn ra sao? Điều gì đã tạo ra cảm xúc đó? Vì sao?
Thực hành
Câu hỏi (trang 53 SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Bài tập: Viết một đoạn văn bộc lộ cảm xúc của bạn sau khi đọc một trong các bài thơ: “Mẹ” (Đỗ Trung Lai), “Ông đồ” (Vũ Đình Liên), “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh).
Hướng dẫn
Dàn ý
- Mở đoạn: Giới thiệu tên bài thơ, tác giả và nêu cảm xúc chung về bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ mà bạn đã chọn.
- Thân đoạn: Trình bày chi tiết các cảm xúc của bạn về bài thơ.
- Kết đoạn: Khẳng định cảm xúc của bài thơ và ý nghĩa của nó đối với bản thân bạn.
Ví dụ tham khảo:
Mẫu 1: Bài “Mẹ” (Đỗ Trung Lai)
“Mẹ” là một chủ đề muôn thuở trong thơ ca. Đỗ Trung Lai đã khắc họa sâu sắc nỗi lòng của người con khi chứng kiến mẹ ngày càng hao mòn, lưng còng và mái tóc bạc. Những hình ảnh này được thể hiện rõ qua các câu thơ:
“Một miếng cau khô
Khô gầy như mẹ
Con nâng trên tay
Không cầm được lệ.” Miếng cau khô từ màu xanh chuyển thành nâu, không còn ngon nữa. Tác giả dùng hình ảnh cau khô để so sánh với mẹ. Nhìn miếng cau khô, tác giả liên tưởng đến mẹ già yếu, khiến lòng con rưng rưng không cầm được nước mắt. Hình ảnh so sánh độc đáo này gợi trong tôi hình ảnh người mẹ yêu quý ngày càng già đi, từ đó tôi càng trân trọng mẹ và quý mến bài thơ này. Đoạn thơ ngắn gọn với biện pháp so sánh độc đáo đã thể hiện sâu sắc tình yêu và sự xúc động của tác giả.
Mẫu 2: Bài “Ông đồ” (Vũ Đình Liên)
Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên giản dị nhưng đầy ấn tượng. Tôi ấn tượng nhất với hình ảnh: 'Giấy đỏ buồn không thắm/ Mực đọng trong nghiên sầu'. Tác giả sử dụng biện pháp nhân hóa để gợi cảm xúc, cho thấy giấy và mực như cũng biết buồn vì sự thờ ơ của thời đại. Dù không có từ nào nói về con người, cảnh vật vẫn nhuốm màu tâm trạng vì 'người buồn cảnh có vui đâu bao giờ'. Cảnh vật buồn vì người không vui. Sự tả cảnh ngụ tình trong hai câu thơ này cho thấy sự cô đọng và gợi cảm của bài thơ.
Mẫu 3: Bài “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh)
Tình bà cháu là một tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng và sâu nặng. Nó đã in đậm trong ký ức của người chiến sĩ. Vì vậy, tiếng gà cục tác trên đường hành quân xa gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ và tình cảm sâu sắc của bà. Những kỷ niệm đó là sự chăm sóc và tình yêu thương vô bờ bến của bà dành cho cháu. Những ký ức bình dị mà thiêng liêng này làm dâng trào tình cảm trong lòng người chiến sĩ, tiếp thêm sức mạnh cho anh trong cuộc chiến đấu hôm nay.
6. Bài soạn 'Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 3
Hướng dẫn
- Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ thực chất là trả lời câu hỏi: “Bài thơ gợi cho bạn những cảm xúc, tình cảm gì? Tại sao?”
- Những điểm cần chú ý khi viết:
+ Đọc kỹ nội dung và nghệ thuật của bài thơ. Xác định các yếu tố nổi bật về nội dung hay kỹ thuật nghệ thuật trong bài thơ gây ấn tượng và gợi cảm xúc cho bạn.
+ Viết đoạn văn làm rõ: Bạn cảm xúc về điều gì? Cảm xúc của bạn như thế nào? Điều gì đã tạo ra cảm xúc đó? Vì sao?
Đề bài: Hãy viết một đoạn văn bộc lộ cảm xúc của bạn sau khi đọc một trong các bài thơ: “Mẹ” (Đỗ Trung Lai), “Ông đồ” (Vũ Đình Liên), “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh).
Ví dụ tham khảo
Bài thơ để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong tôi chính là “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh. Bài thơ gợi lại những kỷ niệm về bà nội qua hình ảnh tiếng gà trưa đầy yêu thương. Tiếng gà như vang lên từ quá khứ, nhắc nhớ về những ngày tháng vất vả nhưng tràn ngập tình yêu thương của bà dành cho cháu. Đó là một tình cảm gia đình thiêng liêng bên cạnh tình cảm mẫu tử. Ký ức này được gợi lên mỗi khi nghe tiếng gà, làm sống lại những kỷ niệm thân thương về bà. Sử dụng các biện pháp tu từ và hình ảnh gần gũi, tác giả thể hiện sâu sắc tâm tư và tình cảm đối với những ký ức về bà, người đã vất vả hy sinh vì con cháu.