Buzz
1. Mẫu bài soạn 'Con hổ có nghĩa' (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) - Phiên bản 4
I. Tác giả của văn bản 'Con hổ có nghĩa'
- Vũ Trinh (1759-1818)
- Tự là Duy Chu, hiệu Nguyên Hanh Lan Trì Ngư Giả.
- Quê: trấn Kinh Bắc (hiện tại là tỉnh Bắc Ninh)
- Ông đỗ hương cống lúc 17 tuổi và từng làm quan vào cuối thời Lê và đầu thời Nguyễn
II. Phân tích tác phẩm 'Con hổ có nghĩa'
- Thể loại:
Tác phẩm 'Con hổ có nghĩa' thuộc thể loại truyện trung đại Việt Nam
- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
Tác phẩm được trích từ tập “Lan trì kiến văn lục”.
- Phương thức biểu đạt:
Văn bản sử dụng phương thức tự sự để kể chuyện.
- Người kể chuyện:
Văn bản được kể theo ngôi thứ ba.
- Tóm tắt nội dung:
- Câu chuyện thứ nhất: Hổ cái sắp sinh, hổ đực tìm bà đỡ Trần ở huyện Đông Triều. Bà giúp hổ cái sinh con và được hổ đực đền ơn bằng một bọc bạc.
- Câu chuyện thứ hai: Bác tiều phu ở huyện Lạng Giang giúp hổ lấy xương bị hóc. Hổ đền ơn bác cả khi còn sống và khi bác đã mất.
- Bố cục tác phẩm:
Văn bản chia thành hai phần:
- Phần 1 (từ đầu đến “bà mới sống qua được”): Câu chuyện của hổ với bà Trần
- Phần 2 (còn lại): Câu chuyện của hổ với bác tiều phu
- Giá trị nội dung:
Tác phẩm đề cao giá trị ân nghĩa trong đạo đức con người.
- Giá trị nghệ thuật:
- Mượn hình ảnh loài vật để phản ánh nhân sinh
- Sử dụng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hóa,…
III. Phân tích chi tiết tác phẩm 'Con hổ có nghĩa'
- Câu chuyện của hổ với bà Trần:
- Hổ cái đau đẻ, hổ đực tìm bà đỡ Trần để giúp đỡ
- Hổ đực cõng bà qua rừng nguy hiểm và bảo vệ bà
- Bà Trần ban đầu sợ hãi nhưng sau đó đồng ý giúp đỡ và chữa trị cho hổ cái
- Hổ đực đền ơn bằng cách tặng bà một bọc bạc để giúp bà trong năm đói kém
→ Thể hiện lòng biết ơn và sự trung thành của hổ.
- Câu chuyện của hổ với bác tiều phu:
- Hổ bị hóc xương, bác tiều phu giúp lấy xương ra
- Hổ đền ơn bằng cách mang nai đến khi bác còn sống và tỏ lòng thương xót khi bác mất
→ Đề cao giá trị ân nghĩa và lòng trung thành.
Câu 1. Các con hổ được bà đỡ Trần và bác tiều phu giúp đỡ như thế nào?
- Bà đỡ Trần: Hổ đực đưa bà đến giúp đỡ khi hổ cái đau đẻ, sau đó bà chữa trị và được hổ đực đền ơn bằng bạc.
- Bác tiều phu: Bác giúp hổ lấy xương mắc ở cổ, hổ cảm ơn bác cả khi sống và khi chết.
Câu 2. Hổ đã làm gì để tri ân người giúp đỡ mình?
- Đối với bà đỡ Trần: Hổ tặng bà bạc và đưa bà ra khỏi rừng.
- Đối với bác tiều phu: Hổ mang nai đến trả ơn khi bác còn sống và bày tỏ sự thương tiếc khi bác mất.
Câu 3. Cảm nhận về tiếng gầm của hai con hổ ở phần cuối mỗi câu chuyện?
- Tiếng gầm của hổ trong câu chuyện bà đỡ Trần: Là lời chào tạm biệt và sự biết ơn.
- Tiếng gầm của hổ trong câu chuyện bác tiều phu: Thể hiện sự thương xót và tiễn đưa bác trước khi chết.
Câu 4. Mượn hình tượng con hổ có nghĩa, tác phẩm đã gửi gắm bài học đạo lý gì cho con người?
Bài học: Đề cao lối sống ân nghĩa và thủy chung.
Câu 5. Ý nghĩa của việc tác giả kết hợp hai câu chuyện khác nhau trong cùng một văn bản? Nếu bớt đi một câu chuyện, ý nghĩa của văn bản có bị ảnh hưởng ra sao?
- Kết hợp hai câu chuyện để nhấn mạnh ý nghĩa tư tưởng tác giả muốn truyền đạt.
- Nếu bớt một câu chuyện, ý nghĩa của văn bản sẽ giảm bớt, bởi mỗi câu chuyện thể hiện một khía cạnh khác của ân nghĩa.
Câu 6. Cảm nhận về một chi tiết ấn tượng trong truyện?
Chi tiết ấn tượng: Hổ dụi đầu vào quan tài và gầm gừ khi bác tiều phu mất, thể hiện tình cảm sâu sắc và lòng trung thành của loài vật đối với người giúp đỡ mình.
2. Bài soạn 'Con hổ có nghĩa' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Kết nối tri thức) - mẫu 5
Soạn bài Con hổ có nghĩa
* Nội dung chính:
Văn bản ca ngợi lối sống ân nghĩa trong đạo đức làm người.
* Trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Con hổ đã được bà đỡ Trần và bác tiều phu giúp đỡ:
+ Bà đỡ Trần đã giúp đẻ cho hổ cái và con của nó.
+ Bác tiều phu đã lấy xương bò lớn ra khỏi họng hổ.
Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Để bày tỏ lòng biết ơn, hổ đã tặng bà Trần một khối bạc lớn và mang hươu đến cho bác tiều phu. Khi bác tiều phu qua đời, hổ đến tiễn biệt và hàng năm vẫn mang hươu, lợn đến vào ngày giỗ của bác.
Câu 3 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Tiếng gầm của con hổ thể hiện lòng biết ơn đối với những người đã giúp đỡ chúng.
Câu 4 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Trong cuộc sống, con người cần biết ơn những người đã giúp đỡ mình.
Câu 5 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Việc tác giả kết hợp hai câu chuyện khác nhau trong cùng một văn bản nhằm nhấn mạnh ý nghĩa của lòng biết ơn. Điều này cho thấy:
+ Dù là loài vật có vẻ hung dữ, con hổ vẫn biết ơn và sống có nghĩa, thì con người cần phải sống ân nghĩa nhiều hơn.
+ Sự kết hợp nhiều câu chuyện về con hổ làm cho văn bản trở nên chân thực hơn.
- Nếu một câu chuyện bị lược bỏ, văn bản sẽ chỉ kể một câu chuyện đơn lẻ về sự biết ơn của con hổ mà không thể hiện rõ ý nghĩa của lòng biết ơn như tiêu đề.
Câu 6 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Chi tiết ấn tượng nhất là khi bác tiều phu qua đời, con hổ đến gầm gừ quanh quan tài và tiếp tục mang hươu, nai đến ngày giỗ của bác suốt nhiều năm. Điều này thể hiện sự biết ơn sâu sắc của con hổ đối với người đã cứu nó, dù bác đã qua đời, con hổ vẫn không quên ơn cứu mạng.
3. Bài soạn 'Con hổ có nghĩa' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Kết nối tri thức) - mẫu 6
Thông tin chung
Nguồn gốc
- Trích từ tạp chí Văn học và Tuổi trẻ số tháng 5/2021, trang 47-49, bản dịch của Dương Tuấn Anh
Cấu trúc
- Phần 1 (từ đầu đến “bà nhờ có số bạc ấy mà sống qua được”): Câu chuyện của con hổ và bà Trần
- Phần 2 (phần còn lại): Câu chuyện của con hổ và bác tiều phu
Tóm tắt
Bà đỡ họ Trần ở huyện Đông Triều vào một đêm được con hổ đưa vào rừng để đỡ đẻ cho hổ cái. Sau đó, hổ đực đã tặng bà một cục bạc lớn, giúp bà sống qua năm đói kém. Bác tiều ở huyện Lạng Giang đã giúp hổ lấy xương bị hóc và nhận lại một con nai. Khi bác qua đời, hổ đến viếng và hàng năm vào ngày giỗ bác, hổ đều mang dê hoặc lợn đến biếu gia đình bác.
Giá trị nội dung và nghệ thuật
Giá trị nội dung
Truyện “Con hổ có nghĩa” thuộc thể loại hư cấu, nhằm ca ngợi lòng ân nghĩa trong đạo đức làm người.
Giá trị nghệ thuật
- Dùng hình ảnh loài vật để phản ánh bản chất con người
- Áp dụng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hóa, v.v.
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu hỏi 1: Các con hổ đã được bà đỡ Trần và bác tiều phu giúp đỡ như thế nào?
Câu trả lời:
Các con hổ đã được bà đỡ Trần và bác tiều phu hỗ trợ như sau:
+ Bà đỡ Trần đã giúp đẻ cho hổ cái và con của nó.
+ Bác tiều phu đã giúp lấy xương bò to ra khỏi họng hổ.
Câu hỏi 2: Hổ đã làm gì để thể hiện lòng biết ơn đối với người đã giúp đỡ mình?
Câu trả lời:
Để bày tỏ lòng biết ơn, hổ đã tặng bà Trần một khối bạc lớn, mang hươu cho bác tiều phu; khi bác tiều phu qua đời, hổ đến tiễn biệt và hàng năm vào ngày giỗ, hổ mang hươu, lợn đến biếu gia đình bác.
Câu hỏi 3: Em cảm nhận gì về tiếng gầm của hai con hổ ở phần cuối mỗi câu chuyện?
Câu trả lời:
Tiếng gầm của hai con hổ ở cuối mỗi câu chuyện thể hiện sự cảm ơn và lời tiễn biệt của hổ đối với ân nhân của chúng.
Câu hỏi 4: Tác phẩm mượn hình ảnh con hổ có nghĩa để gửi gắm bài học đạo lý gì cho con người?
Câu trả lời:
Thông qua hình tượng con hổ có nghĩa, tác phẩm nhấn mạnh bài học về việc cần phải ghi nhớ ơn và đáp trả những người đã giúp đỡ mình.
Câu hỏi 5: Việc tác giả kết hợp hai câu chuyện khác nhau trong một văn bản có ý nghĩa gì? Theo em, nếu bớt đi một câu chuyện, ý nghĩa của văn bản có thể bị ảnh hưởng ra sao?
Câu trả lời:
- Việc kết hợp hai câu chuyện khác nhau nhằm mục đích thể hiện sự giúp đỡ và lòng biết ơn của hổ. Điều này cho thấy:
+ Dù là loài vật tưởng như hung dữ vẫn biết ân nghĩa, con người cần phải sống có nghĩa hơn nữa.
+ Sự kết hợp nhiều câu chuyện về con hổ làm cho văn bản trở nên tin cậy hơn.
- Theo ý kiến của em, nếu bớt một câu chuyện, văn bản chỉ đơn thuần kể về một câu chuyện hổ được giúp đỡ và cảm ơn, không thể hiện đầy đủ ý nghĩa của con hổ có nghĩa như tiêu đề.
Câu hỏi 6: Nêu cảm nghĩ về chi tiết ấn tượng nhất trong truyện.
Câu trả lời:
Chi tiết ấn tượng nhất là khi hổ đực ôm bà đỡ Trần bằng một chân trước, chạy nhanh vào rừng, và khi gặp bụi rậm, hổ dùng chân để dọn lối. Chi tiết này cho thấy hổ đực rất lo lắng cho hổ cái, nhưng vẫn quan tâm đến sự an toàn của bà đỡ Trần, điều đó thể hiện sự tôn trọng và quan tâm của hổ đối với bà.
4. Bài soạn 'Con hổ có nghĩa' (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) - phiên bản 1
Nội dung chính
Truyện “Con hổ có nghĩa” là một câu chuyện hư cấu nhằm ca ngợi lòng ân nghĩa và đạo đức trong cuộc sống.
Câu 1 (trang 16, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Những con hổ đã được bà đỡ Trần và bác tiều phu giúp đỡ như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
- Bà đỡ Trần đã giúp hổ cái trong quá trình sinh đẻ.
- Bác tiều phu đã giúp con hổ lấy khúc xương bò mắc ở họng ra.
=> Các con hổ nhận được sự giúp đỡ tận tình từ bà đỡ Trần và bác tiều phu.
Câu 2 (trang 16, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Hổ đã làm gì để cảm ơn những người đã giúp mình?
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
- Đối với bà đỡ Trần: Sau khi được giúp đỡ, hổ đực đã gửi tặng bà một khối bạc, giúp bà vượt qua mùa đói kém.
- Đối với bác tiều phu: Hổ thường xuyên mang con mồi đến nhà bác. Khi bác tiều qua đời, hổ đến viếng và mang dê hoặc lợn đến tặng gia đình bác vào ngày giỗ.
=> Hổ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc với những người đã giúp đỡ mình.
Câu 3 (trang 16, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Em cảm nhận gì về tiếng gầm của hai con hổ ở cuối mỗi câu chuyện?
Phương pháp giải:
Suy nghĩ để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
Tiếng gầm của hổ thể hiện lòng biết ơn và sự tạm biệt, như một lời cảm ơn chân thành. Tiếng gầm của hổ trong câu chuyện bác tiều phu còn thể hiện nỗi đau buồn.
Câu 4 (trang 16, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Với hình tượng con hổ có nghĩa, tác phẩm muốn gửi gắm bài học đạo lý gì cho con người?
Phương pháp giải:
Suy nghĩ để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
Tác phẩm đề cao lòng ân nghĩa qua hình tượng con hổ. Dù hổ là loài vật dữ tợn, việc chọn hổ làm nhân vật nhấn mạnh bài học đạo đức về sự biết ơn và tình nghĩa. Chi tiết hổ dùng đầu dụi vào quan tài và thường xuyên mang quà đến cho gia đình bác tiều là minh chứng cho lòng biết ơn sâu sắc.
Câu 5 (trang 16, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Việc tác giả kết hợp hai câu chuyện khác nhau trong cùng một văn bản có ý nghĩa gì? Nếu thiếu một câu chuyện, ý nghĩa của văn bản sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Phương pháp giải:
Suy nghĩ để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
Tác giả kết hợp hai câu chuyện để làm nổi bật ý nghĩa tư tưởng về sự giúp đỡ và báo đáp. Việc thiếu một câu chuyện sẽ làm giảm ý nghĩa của văn bản, vì hai câu chuyện bổ sung cho nhau và làm rõ bài học về lòng ân nghĩa. Câu chuyện thứ nhất thể hiện lòng biết ơn trong hoạn nạn, còn câu chuyện thứ hai nhấn mạnh sự báo đáp và tình nghĩa lâu dài.
Câu 6 (trang 16, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Chia sẻ cảm nghĩ về một chi tiết ấn tượng nhất trong truyện.
Phương pháp giải:
Suy nghĩ để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
Chi tiết ấn tượng nhất là việc hổ đền ơn bác tiều phu. Dù bác tiều còn sống hay đã mất, hổ luôn nhớ ơn và mang quà đến cho bác. Hành động này thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và tình nghĩa của hổ, tạo ấn tượng mạnh mẽ về lòng trung thành và sự tri ân.
5. Bài soạn 'Con hổ có nghĩa' (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) - phiên bản 2
* Nội dung chính:
Truyện “Con hổ có nghĩa” là một câu chuyện hư cấu nhấn mạnh tầm quan trọng của ân nghĩa trong cuộc sống con người.
* Trả lời các câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Bà đỡ Trần đã giúp đỡ con hổ cái trong lúc đẻ khó và bác tiều phu đã hỗ trợ con hổ trán trắng khi gặp khó khăn bằng cách gỡ xương bò mắc trong cổ hổ.
Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Con hổ cảm ơn bà đỡ Trần bằng cách quỳ xuống, tặng một khối bạc, dẫn bà ra khỏi rừng và quẫy đuôi để tiễn biệt, đồng thời gầm lớn để bày tỏ sự biết ơn và sự lưu luyến. Đối với bác tiều phu, con hổ ghi nhớ khuôn mặt, mang hươu đến, gầm lớn và tiếp tục tưởng nhớ vào ngày giỗ bằng cách mang thú đến đặt ngoài cửa nhà bác.
Câu 3 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Dù tiếng gầm của hổ giống nhau, nhưng mỗi trường hợp thể hiện sự khác biệt về ý nghĩa. Con hổ đầu tiên gầm lớn để chào từ xa, trong khi con hổ thứ hai gầm gừ như tâm sự và gào lớn để thể hiện nỗi đau trước ân nhân đã mất.
Câu 4 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Tác phẩm gửi gắm thông điệp về ân nghĩa và sự trả ơn, phản ánh đạo đức của Nho giáo và đạo lý làm người. Ngay cả những loài vật dữ tợn như hổ cũng biết ơn và trả ơn khi được giúp đỡ.
Câu 5 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Điểm tương đồng giữa hai câu chuyện: Cả hai đều có hổ trong tình huống khó khăn cần giúp đỡ và đều bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc. Bài học chung là biết tri ân và đền đáp ân nhân. Nếu thiếu một câu chuyện, văn bản sẽ mất đi sự nhấn mạnh về bài học đạo lý làm người và sẽ không phản ánh đầy đủ ý nghĩa về ân nghĩa.
Câu 6 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Trong chi tiết cuối truyện, dù bác tiều phu đã qua đời, con hổ vẫn đến viếng và tiếp tục tặng quà vào ngày giỗ trong nhiều năm, thể hiện lòng biết ơn và tình cảm sâu sắc với ân nhân đã khuất.
6. Bài soạn 'Con hổ có nghĩa' (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) - mẫu 3
* Nội dung chính Con hổ có nghĩa
Văn bản: Miêu tả hình ảnh con hổ đầy lòng biết ơn và sự trả ơn đối với những người đã giúp đỡ nó. Tác phẩm nhấn mạnh đạo lý làm người, sự ân nghĩa, và yêu cầu phải biết giúp đỡ và đền đáp ơn nghĩa.
Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Những sự giúp đỡ mà bà đỡ Trần và bác tiều phu dành cho các con hổ là gì?
Trả lời:
- Bà đỡ Trần đã hỗ trợ con hổ cái trong quá trình sinh nở.
- Bác tiều phu đã gỡ chiếc xương bò lớn mắc trong cổ họng con hổ.
Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Con hổ đã thể hiện lòng tri ân đối với người đã giúp đỡ mình như thế nào?
Trả lời:
- Đối với bà đỡ Trần: Con hổ đã quỳ xuống, đưa một khối bạc và cúi đầu quẫy đuôi để tiễn biệt bà.
- Đối với bác tiều phu: Con hổ đã đặt một con hươu trước cửa nhà bác và khi bác qua đời, con hổ đến viếng, dụi đầu vào quan tài, gầm gừ và gào lớn, đồng thời tiếp tục mang quà vào ngày giỗ trong nhiều năm.
Câu 3 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Em nhận xét gì về tiếng gầm của hai con hổ ở phần cuối câu chuyện?
Trả lời:
Tiếng gầm của hai con hổ cuối mỗi câu chuyện đều như một cách cảm ơn và hứa hẹn trả ơn đối với những người đã giúp đỡ chúng.
Câu 4 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tác phẩm đã gửi gắm bài học đạo lý nào thông qua hình tượng con hổ có nghĩa?
Trả lời:
Tác phẩm gửi gắm bài học về lòng ân nghĩa, sự trung thành và lòng biết ơn đối với những người đã giúp đỡ mình.
Câu 5 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Ý nghĩa của việc tác giả kết hợp hai câu chuyện khác nhau trong cùng một văn bản là gì? Nếu bỏ một câu chuyện, văn bản có thể bị ảnh hưởng như thế nào?
Trả lời:
- Việc kết hợp hai câu chuyện nhằm thể hiện rõ hơn chủ đề về ân nghĩa và sự báo đáp của hổ. Nếu thiếu một câu chuyện, văn bản sẽ chỉ phản ánh một mặt của ân nghĩa mà không thể làm nổi bật ý nghĩa sâu sắc của việc trả ơn.
Câu 6 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Cảm nhận về chi tiết ấn tượng nhất trong truyện.
Trả lời:
Chi tiết ấn tượng nhất là khi con hổ đực ôm bà đỡ Trần bằng một chân và dùng chân còn lại để dọn đường khi gặp bụi rậm. Điều này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của hổ đực đối với bà đỡ và sự chú trọng đến an toàn của bà.
