Buzz
1. Bài soạn mẫu số 4
Câu 1 (trang 96 sách Ngữ văn 10 Tập 1):
- Diễn biến tâm trạng của chàng trai:
+ Xót xa khi tiễn người yêu về nhà chồng
+ Gọi người yêu trìu mến là “người đẹp anh yêu”
+ Khẳng định tình yêu sâu đậm trong lòng
+ Đôi khi tình cảm của anh mâu thuẫn với thực tế là chị đã theo chồng.
- Những hình ảnh thể hiện nỗi tiếc nuối và đau khổ của chàng trai:
+ Anh có những hành động như muốn kéo dài thời gian
• Anh kề bên vóc mảnh, quấn vải để lưu lại hương người, lửa còn ấm
• Anh ôm con của cô gái “con rồng, con phượng” như con của mình
+ Anh xót xa nhắc đến lời hứa thủy chung:
• Đợi đến tháng Năm lau nở/ Đợi mùa nước đỏ cá về… chim tăng gọi hè
• Nếu không lấy nhau mùa hè, ta sẽ cưới nhau mùa đông.
Không kết hôn khi còn trẻ, ta sẽ kết hôn khi già.
Câu 2 (trang 96 sách Ngữ văn 10 Tập 1):
- Tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng qua cảm nhận của chàng trai:
+ Cô gái sống trong dằn vặt và đau khổ khi chia xa, không thể diễn tả thành lời chỉ qua cảm nhận của chàng trai
+ Cô vừa đi vừa ngoảnh lại, vừa bước vừa nhìn về phía sau
+ Cô gái đưa ra lý do chính đáng để chờ đợi chàng trai:
• Chân bước xa lòng càng nhớ
• Em từng ngắt lá ớt ngồi đợi/ Tới rừng lá ngón mong ngóng
- Cách mô tả này thể hiện tình cảm sâu sắc và bền chặt của chàng trai: dù cô đã lấy chồng, anh vẫn dõi theo từng phút, xem cô là niềm hạnh phúc của mình.
Câu 3 (trang 96 sách Ngữ văn 10 Tập 1):
- Những câu thơ và chi tiết thể hiện sự ân cần của chàng trai đối với cô gái khi anh còn ở nhà cô:
+ Chàng trai giúp cô gái dậy, phủi áo và chải tóc
+ Chặt tre làm ống lam thuốc cho cô uống
+ Dậy đi em, dậy đi em ơi
Dậy phủi áo kẻo bẩn
Dậy để tóc rối anh chải hộ
- Những hành động này cho thấy tình cảm chân thành và sâu sắc của chàng trai đối với cô gái.
Câu 4 (trang 96 sách Ngữ văn 10 Tập 1):
- Sử dụng nhiều câu thơ với hình ảnh so sánh, ẩn dụ liên tiếp để nhấn mạnh tình cảm trung thành của chàng trai và cô gái:
+ Vừa đi vừa ngoảnh lại
+ Vừa đi vừa nhìn lại
- Dùng câu thơ có cấu trúc và từ ngữ lặp lại để khẳng định sự kiên định và quyết tâm đoàn tụ của hai người:
+ Em tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi/ Tới rừng lá ngón mong chờ
+ Nếu không lấy nhau mùa hè, ta sẽ cưới nhau mùa đông/ Không lấy nhau lúc trẻ, ta sẽ kết hôn khi về già
2. Bài soạn mẫu số 5
Giải đáp câu 1 trang 96 sách Ngữ văn 10, tập 1
- Cách gọi cô gái: người đẹp anh yêu => thể hiện sự trân trọng và khẳng định tình yêu sâu sắc, dù thực tế cô gái đã chuẩn bị theo chồng.
- Sự níu giữ từng khoảnh khắc bên cô gái:
+ Muốn được dặn dò đôi lời trước khi phải chia tay (được nhủ đôi câu…mới chịu quay đi)
+ Khao khát lưu lại hương người để mai sau vẫn cảm nhận được hơi ấm (xin cho anh…đượm hơi)
+ Ôm con riêng của cô gái như con của mình (hãy đưa anh bồng, nựng con rồng con phượng).
- Ý chí đoàn tụ: Không lấy nhau mùa hè…/Không lấy nhau khi còn trẻ…
Giải đáp câu 2 trang 96 sách Ngữ văn 10, tập 1
- Tâm trạng bâng khuâng, muốn kéo dài từng giây phút bên chàng trai: vừa đi vừa ngoảnh lại, ngắt lá ớt chờ đợi, tới rừng lá ngón mong ngóng.
- Chia sẻ tâm trạng yêu thương và mong nhớ cùng chàng trai: anh đến nơi, em bẻ lá xanh ngồi chờ.
=> Mô tả này thể hiện tình yêu sâu đậm và sự đồng cảm của chàng trai đối với cô gái, cùng sống trong cảm xúc day dứt vì phải xa nhau.
Giải đáp câu 3 trang 96 sách Ngữ văn 10, tập 1
- Chạy lại giúp cô gái dậy, ân cần phủi áo và chải tóc: dậy đi em…tóc rối anh sẽ búi hộ.
- Chặt tre làm ống lam thuốc cho cô gái: anh chặt tre đốt gióng đầu…lam ống thuốc này em uống khỏi đau.
- Tâm trạng của chàng trai: xót xa và quyết tâm đón cô gái về đoàn tụ (22 câu cuối để khẳng định quyết tâm này).
=> Chàng trai thể hiện sự đau xót và thương cảm sâu sắc trước hoàn cảnh của người yêu khi ở nhà chồng.
Giải đáp câu 4 trang 96 sách Ngữ văn 10, tập 1
- Phép điệp được sử dụng trong đoạn thơ (điệp từ, điệp hình ảnh, điệp cấu trúc):
+ Phép điệp này phần nào phản ánh cảm xúc dâng trào của những người sống chân thành, mãnh liệt giữa núi rừng.
+ Nó tạo nên những điệp khúc yêu thương và sự quyết tâm đoàn tụ của chàng trai và cô gái, thể hiện tình yêu trung thành và chân thành.
3. Bài soạn mẫu số 6
Câu 1 (trang 96 sách Ngữ văn 10 tập 1)
Diễn biến tâm trạng của chàng trai trong lúc tiễn người yêu về nhà chồng ra sao? Phân tích các câu thơ và dẫn chứng để làm rõ tâm trạng này.
Lời giải chi tiết:
- Khi tiễn người yêu về nhà chồng, lòng anh tràn ngập nỗi đau xót. Tuy nhiên, trong suốt chuyến tiễn đưa, anh gọi cô là “người đẹp anh yêu”, khẳng định tình cảm vẫn nồng nàn dù thực tế cô đã sắp bước theo chồng (và đã có con với chồng).
- Trong khoảnh khắc chia ly, anh thể hiện sự níu kéo bằng cách mong mỏi những giây phút cuối cùng bên cô. Anh cần được nghe cô dặn dò đôi lời trước khi rời đi. Anh muốn được gần cô, ôm ấp cô để “giữ lại hương người” cho tương lai. Anh cũng chăm sóc con riêng của cô như con của chính mình. Những hành động này thể hiện tình yêu sâu đậm và sự yêu thương vô bờ của anh đối với cô.
=> Trong giờ phút chia tay, anh trải qua tâm trạng dằn vặt và đau khổ. Hai câu thơ cuối đoạn có thể được xem như một sự khẳng định mạnh mẽ về ý chí đoàn tụ của cả hai.
Câu 2 (trang 96 sách Ngữ văn 10 tập 1)
Phân tích các câu thơ mô tả hành động và tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng. Cách mô tả này phản ánh tình yêu của chàng trai đối với cô gái như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Tâm trạng và hành động của cô gái trong lúc về nhà chồng cho thấy tình yêu của chàng trai đối với cô gái:
- Chàng trai cảm nhận rõ sự lưu luyến của cô gái khi cô có dấu hiệu không muốn rời xa, chậm rãi bước đi và liên tục ngoảnh lại.
- Cô gái đưa ra lý do hợp lý để chờ đợi chàng trai: Đôi chân bước đi xa làm lòng cô thêm nhớ, cô từng ngắt lá ớt để chờ đợi, tới rừng lá ngón để mong ngóng.
- Tình yêu của chàng trai thể hiện qua việc dõi theo từng bước chân chậm rãi của cô gái.
=> Cô gái sống trong sự dằn vặt và đau khổ khi phải chia tay, và tất cả cảm xúc này được chàng trai cảm nhận qua sự nhạy cảm của mình. Giữa hai người có một sợi dây tình cảm bền chặt và sâu sắc.
Câu 3 (trang 96 sách Ngữ văn 10 tập 1)
Phân tích các câu thơ và chi tiết thể hiện thái độ và cử chỉ ân cần của chàng trai đối với cô gái trong những ngày anh ở lại nhà chồng của cô.
Lời giải chi tiết:
Những hành động thể hiện sự ân cần của chàng trai đối với cô gái trong thời gian anh ở lại nhà chồng của cô:
- Anh nâng cô dậy, phủi sạch áo, chải lại tóc khi cô bị chồng đánh ngã. Anh còn đi chặt tre để làm ống thuốc giúp cô giảm cơn đau.
=> Những hành động này thể hiện sự xót xa và cảm thương của anh đối với nỗi đau của người yêu, đồng thời khẳng định quyết tâm của anh trong việc đưa cô về đoàn tụ với mình.
Câu 4 (trang 96 sách Ngữ văn 10 tập 1)
Đoạn trích sử dụng nhiều câu thơ có sự lặp lại từ, kiểu câu và ví dụ.
Lời giải chi tiết:
- Vừa đi vừa ngoảnh lại
Vừa đi vừa ngoái trông…
- Chết ba năm hình con treo đó
Chết thành sông vục nước uống mát lòng
…
Chết thành hồn, chung một mái song song.
- Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già…
- Các hình ảnh so sánh và ẩn dụ lặp lại trong đoạn trích nhằm nhấn mạnh sự thủy chung trong tình yêu của đôi bạn trẻ. Nó cũng phản ánh ý chí và khát vọng đoàn tụ mạnh mẽ không gì có thể thay đổi.
- Sử dụng cách diễn đạt này, tác giả dân gian đã khéo léo mã hóa cảm xúc mãnh liệt của những con người sống chân thành và kiên cường trong thiên nhiên núi rừng.
4. Bài soạn mẫu số 1
Câu 1 (Trang 93 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Diễn biến tâm trạng của chàng trai:
+ Xót xa khi tiễn người yêu về nhà chồng
+ Gọi người yêu trìu mến là “người đẹp anh yêu”
+ Tình yêu anh dành cho cô vẫn nồng nàn
+ Đôi lúc tình cảm anh mâu thuẫn với thực tại, khi cô đang theo chồng.
- Anh có những hành động như muốn kéo dài khoảnh khắc bên nhau:
+ Kề sát thân thể, quấn vải để lưu lại hương người, lửa đượm hơi người yêu.
+ Bồng nựng con của cô như chính con mình
- Anh bày tỏ nỗi xót xa và lòng chung thủy qua những lời: “Đợi đến tháng Năm lau nở/ Đợi mùa nước đỏ cá về… chim tăng ló gọi hè”
“Nếu không lấy nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông.”
“Nếu không kết hôn khi còn trẻ, ta sẽ kết hôn khi về già.”
→ Lời nói chan chứa sự đau khổ, nhưng cũng thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của đôi tình nhân.
Câu 2 (Trang 96 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Tâm trạng và hành động của cô gái trên đường về nhà chồng cho thấy tình yêu của chàng trai:
- Chàng trai muốn níu kéo từng khoảnh khắc bên nhau.
- Chàng cảm nhận sự lưu luyến của cô gái qua từng bước chân chậm chạp:
+ Vừa đi vừa ngoảnh lại, vừa bước vừa ngoái trông
- Cô gái đưa ra lý do hợp lý để chờ đợi chàng:
+ Càng bước xa, lòng càng nhớ
+ Cô từng ngắt lá ớt ngồi chờ/ Đến rừng lá ngón ngóng trông
- Chàng trai cảm nhận từng bước chân ngập ngừng của cô gái qua tình yêu của mình
→ Cô gái sống trong sự dằn vặt, đau khổ khi chia xa, nhưng cảm xúc của cô chỉ được thể hiện qua sự cảm nhận của chàng trai. Giữa họ có một tình cảm sâu sắc và bền chặt.
Câu 3 (Trang 96 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Những hành động thể hiện sự ân cần của chàng trai đối với cô gái khi còn ở nhà chồng:
- Nâng dậy, phủi áo, chải tóc khi cô bị chồng đánh ngã
- Chặt tre làm ống thuốc cho cô giảm đau
→ Anh thể hiện sự xót xa và tình thương đối với nỗi đau của người yêu, từ đó thể hiện quyết tâm đoàn tụ.
Câu 4 (Trang 96 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Sử dụng nhiều câu thơ với hình ảnh so sánh, ẩn dụ liên tiếp để nhấn mạnh lòng chung thủy của chàng trai và cô gái:
+ Vừa đi vừa ngoảnh lại
Vừa đi vừa ngoái trông
- Câu thơ với cấu trúc lặp lại nhiều lần, khẳng định tình cảm bền chặt và quyết tâm đoàn tụ:
+ Em đến rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi
Tới rừng lá ngón ngóng trông
+ Nếu không lấy nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông
Không lấy nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi về già
→ Tình cảm mãnh liệt của hai người như thiên nhiên, thuần khiết và mạnh mẽ.
5. Bài soạn tham khảo số 2
Nội dung chính:
Chàng trai tỏ ra đau đớn khi tiễn người yêu về nhà chồng và chứng kiến cô bị đánh đập. Đoạn trích cũng thể hiện khát vọng hạnh phúc và tình yêu thủy chung của chàng trai dành cho cô gái.
Câu 1 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Diễn biến tâm trạng của chàng trai:
- Cách gọi của chàng trai:
+ “Người đẹp anh yêu” >< cất bước theo chồng
-> Yêu thương, trìu mến, đau lòng
- Hành động thể hiện sự tiếc nuối, níu kéo những khoảnh khắc cuối cùng.
- Cử chỉ, hành động của chàng trai:
+ “Được nhủ đôi câu.. mới đành lòng”
+ “Được dặn đôi lời… mới chịu quay đi.”
+ “Nựng con rồng, con phượng…”
-> Cử chỉ âu yếm, hành động săn sóc nhiệt tình và thiết tha.
- Lòng quyết tâm giữ trọn tình yêu của chàng trai:
+ “Đôi ta…. Đợi tới tháng năm rau nở.”
+ “… ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già.”
=> Tâm trạng rối bời, đau đớn, đầy mâu thuẫn khi phải chia tay người yêu và tiễn cô về nhà chồng.
=>Tâm trạng của một người có tình yêu sâu đậm, thuỷ chung.
Câu 2 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng:
+ Bước đi mà đầu “còn ngoảnh lại”.
+ Mắt “ngoái trông anh”.
+ Chân bước càng xa thì lòng càng đau đớn.
+ “Em tới rừng ớt …. Ngồi chờ.”
+ “Em tới rừng cà.. ngồi đợi.”
+ “Tới rừng lá ngón, ngóng trông.”
=>Nỗi lòng đầy khắc khoải và tâm trạng bồn chồn, đau khổ, đắng cay của cô gái như muốn bám víu trong sự vô vọng.
Câu 3 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Những hành động thể hiện thái độ, cử chỉ ân cần của chàng trai đối với cô gái trong những ngày anh còn lưu lại ở nhà chồng của cô:
+ “Dậy đi em. Dậy đi em ơi!...”
+ “Làm ống thuốc này em uống khỏi đau”
-> Chàng trai cảm thông, săn sóc, vỗ về an ủi cô gái bằng những lời lẽ yêu thương và đầy xót xa.
Câu 4 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Đoạn trích sử dụng rất nhiều câu thơ với phép điệp như:
- “Vừa đi vừa ngoảnh lại”
“Vừa đi vừa ngoái trông”
- “Chết ba năm hình còn treo đó”
“Chết thành sông, vục nước uống mát lòng…”
“Chết thành hồn, chung một mái, song song.”
- “Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng”
“Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già”
Giá trị biểu cảm:
- Nhấn mạnh sự thủy chung và son sắt trong tình yêu của đôi bạn trẻ.
- Khẳng định ý chí và ước mơ đoàn tụ vững bền không gì lay chuyển nổi của chàng trai và cô gái.
6. Bài soạn tham khảo số 3
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Diễn biến tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn người yêu về nhà chồng:
- Mặc dù cô gái đã có chồng nhưng chàng trai vẫn gọi cô gái là “Người đẹp anh yêu” thể hiện tình cảm thủy chung, son sắt, mâu thuẫn với hiện thực khách quan là cô gái đã lấy chồng.
- Tiễn người yêu mà chàng trai vẫn không nỡ chia lìa:
“Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,
Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi”.
- Chàng trai muốn níu kéo cô gái, thậm chí còn nựng con của cô gái và gọi là “con rồng, con phượng” để rồi vỡ òa trong cảm xúc, ước nguyện của mình:
“Đôi ta yêu nhau, đợi đến tháng Năm lau nở,
Đợi mùa nước đỏ cá về,
Đợi chim tăng ló hót gọi hè.
Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,
Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già.”
- Lời thơ ai oán, não nùng nhưng ẩn chứa quyết tâm sắt đá của hai người.
Câu 2 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Hành động, tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng:
- Cô gái cũng muốn níu kéo giây phút hai người ở gần nhau:
“Người đẹp anh yêu vừa cất bước theo chồng
Vừa đi vừa ngoảnh lại,
Vừa đi vừa ngoái trông”
- Bước chân càng xa thì lòng càng nhớ, càng khắc khoải kỉ niệm bởi vậy cô gái luôn tìm cho mình những cái cớ để đợi chàng trai và cô cũng đang day dứt, đau đớn, khổ sở khi phải chia xa.
- Tất cả những hành động, tâm trạng ấy chỉ là cảm nhận của chàng trai chứng tỏ sự đồng vọng của hai trái tim, hai người đều quyến luyến, không nỡ xa rời.
Câu 3 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Thái độ, cử chỉ ân cần của chàng trai đối với cô gái trong những ngày anh còn lưu lại ở nhà chồng của cô:
- Chàng trai chứng kiến cảnh cô gái bị chồng đánh. Anh tiến đến đỡ chị dậy, phủi áo, chải tóc, búi tóc:
“Dậy đi em, dậy đi em ơi!
Dậy rũ áo kẻo bọ,
Dậy phủi áo kẻo lấm!
Đầu bù anh chải cho,
Tóc rối đưa anh búi hộ!”
- Sau đó chàng trai đi chặt tre làm thuốc cho cô gái uống khỏi đau. Lúc này anh như chỗ dựa tinh thần của chị, đây là điều mà chị cần nhất vào lúc này. Chàng trai thấy xót xa cho cô gái và quyết tâm sẽ đón cô gái về đoàn tụ với mình.
Câu 4 (trang 96 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Đoạn trích sử dụng rất nhiều câu thơ có dùng phép điệp:
“Vừa đi vừa ngoảnh lại
Vừa đi vừa ngoái trông…”
“Chết ba năm hình còn treo đó;
Chết thành sông, vục nước uống mát lòng,
…
Chết thành hồn, chung một mái, song song”
“Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già…”
- Tác giả dân gian đã kết hợp giữa phép điệp và những hình ảnh so sánh, ẩn dụ để nhấn mạnh sự thủy chung, son sắt của đôi bạn trẻ và khẳng định ý chí và ước mơ đoàn tụ không gì lay chuyển nổi của chàng trai và cô gái.
