Danh sách 6 bài soạn nổi bật về 'Trong mắt trẻ' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều)

Câu 1. Đoạn trích trên mô tả sự kiện nào? Mối liên hệ giữa các chương I, II và XXVII là gì?

- Đoạn trích kể về cuộc gặp gỡ giữa nhân vật 'tôi' và hoàng tử bé khi gặp sự cố trên sa mạc.

- Các chương I, II và XXVII đều đề cập đến sự cố trên sa mạc và các bức tranh của nhân vật 'tôi'.

Câu 2. Hoàn cảnh gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và hoàng tử bé có ý nghĩa gì?

- Cuộc gặp gỡ xảy ra khi nhân vật 'tôi' đang cô độc trên sa mạc Sa-ha-ra vì máy bay gặp sự cố. Hoàng tử bé xuất hiện vào lúc anh đang cô đơn nhất.

- Sự xuất hiện của hoàng tử bé trong hoàn cảnh hoang vu khiến nhân vật 'tôi' từ ngạc nhiên đến bất ngờ, đặc biệt khi nhận ra hoàng tử bé có thể hiểu các bức tranh của mình. Cuộc gặp gỡ trong hoàn cảnh éo le càng làm sâu sắc thêm ký ức của nhân vật 'tôi', khi anh tìm thấy một người bạn hiểu mình trong lúc tuyệt vọng.

Câu 3. Theo em, lý do nào dẫn đến sự khác biệt trong cách nhìn của hoàng tử bé và những người lớn về bức tranh con trăn? Điều này có ảnh hưởng đến cách nhìn của hoàng tử bé về các bức tranh con cừu không? Vì sao?

Theo em, sự khác biệt là do hoàng tử bé nhìn bức tranh qua lăng kính của trẻ thơ với sự tưởng tượng phong phú, trong khi người lớn chỉ nhìn thấy thực tế. Hoàng tử bé thấy những điều mà người lớn không thể thấy, do đó, điều này ảnh hưởng đến cách nhìn của cậu về các bức tranh con cừu.

Câu 4. Phân tích tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé và trở về nhà. Nguyên nhân nào khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé?

Sau khi chia tay hoàng tử bé, nhân vật 'tôi' cảm thấy buồn vì cuộc gặp gỡ quá ngắn và không còn cơ hội gặp lại hoàng tử bé. Anh coi hoàng tử bé như một người bạn tri kỷ, và sự gặp gỡ này đã để lại ấn tượng sâu sắc. Anh thường tưởng tượng về hoàng tử bé và cảm thấy an ủi khi nhìn vào bầu trời sao. Sự thiếu vắng hoàng tử bé làm anh cảm thấy đơn độc, và điều này là nguyên nhân khiến anh mong muốn gặp lại hoàng tử bé.

Câu 5. Nhận xét về cách trình bày của văn bản Trong mắt trẻ. Yếu tố nào gây ấn tượng mạnh nhất với em và tại sao?

- Văn bản 'Trong mắt trẻ' sử dụng ngôi kể thứ nhất, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc tâm trạng nhân vật. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất làm cho cảm xúc của nhân vật trở nên chân thực và gần gũi. Bên cạnh đó, văn bản cũng sử dụng một số bức tranh để làm cho câu chuyện thêm sinh động và rõ nét.

- Em ấn tượng nhất với bức tranh cuối cùng vì nó thể hiện rõ sự cô đơn của nhân vật “tôi” khi sống đơn độc trên sa mạc.

Bài: Trong mắt trẻ (VBT)

Câu 1: Phương án nào dưới đây không phù hợp để nhận xét về sự liên kết giữa các chương I, II và XXVII trong văn bản?

A. Tạo sự kết nối chặt chẽ trong cốt truyện

B. Làm nổi bật vai trò của nhân vật hoàng tử bé

C. Góp phần thể hiện ý nghĩa của văn bản

D. Thể hiện rõ những cảm xúc của “tôi” khi gặp hoàng tử bé

Lời giải

D. Thể hiện rõ những cảm xúc của “tôi” khi gặp hoàng tử bé

Câu 2: Phương án nào dưới đây không phù hợp để nhận xét về vai trò của nhân vật hoàng tử bé?

A. Đây là người tri kỉ quý giá mà nhân vật “tôi” bất ngờ có được

B. Kích thích cho nhân vật “tôi” phần hồn nhiên, tươi vui, vô tư mà tưởng như đã bị thời gian vùi lấp

C. Nhắc nhở nhân vật “tôi” và cả độc giả về tầm quan trọng của trí tưởng tượng trong thế giới tuổi thơ

D. Phê phán những người lớn đã thiếu tôn trọng ước mơ của trẻ em

Lời giải

D. Phê phán những người lớn đã thiếu tôn trọng ước mơ của trẻ em

Câu 3: (Câu hỏi 4, SGK) Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé và trở về nhà. Theo em, lý do gì khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé?

Lời giải

- Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé và trở về nhà:

+ Buồn: “buồn lắm”, “những chiếc lục lạc hóa thành nước mắt”, coi nơi gặp hoàng tử bé là “quang cảnh đẹp nhất và buồn nhất thế gian”. + Ngổn ngang; nhiều cảm xúc khó tả: lo lắng vì quên vẽ vòng da của rọ mõm khi bạn không thể buộc vào con cừu nên con cừu có thể ăn mất bông hoa; tuy nhiên, vẫn yên tâm, hạnh phúc vì tin tưởng vào sự cẩn thận của cậu bé.

+ Khát khao gặp lại hoàng tử bé: luôn nghĩ về cậu bé, về nơi cậu sống, về những thứ nhỏ bé quanh cậu như con cừu và bông hoa; mong rằng nếu ai đi qua nơi gặp hoàng tử bé và gặp lại cậu, hãy viết thư cho tôi biết.

Theo em, nguyên nhân khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé là vì cậu là người duy nhất hiểu anh, là một người bạn tâm giao.

Câu 4: (Câu hỏi 5, SGK) Nhận xét về hình thức trình bày của văn bản 'Trong mắt trẻ', Em ấn tượng với bức tranh nào nhất? Vì sao?

Lời giải

Văn bản 'Trong mắt trẻ' sử dụng ngôi kể thứ nhất giúp độc giả nắm bắt sâu sắc tâm trạng nhân vật, sinh động và chân thực hơn. Ngoài lời kể, văn bản còn dùng các bức tranh để tạo sự sinh động và thu hút người xem. Các bức tranh giúp người xem hình dung rõ hơn về nội dung câu chuyện.

Em ấn tượng nhất với bức tranh cuối cùng vì nó diễn tả sự cô đơn của tác giả khi phải sống một mình giữa sa mạc.

Câu 5: (Câu hỏi 6, SGK) Em rút ra thông điệp gì sau khi đọc đoạn trích trên?

Lời giải

Thông điệp em rút ra là: Mỗi người đều có cái nhìn riêng về sự vật, và không ai có quyền phán xét những cái nhìn đó.

Câu 6: (Câu hỏi 7, SGK) Việc tái hiện sự khác biệt trong cách nhìn các bức tranh liên quan chặt chẽ đến ý nghĩa của đoạn trích. Em có đồng ý với nhận xét này không? Vì sao? (Trình bày thành một đoạn văn khoảng 8 – 10 dòng)

Lời giải

Em hoàn toàn đồng ý với nhận xét: 'Việc tái hiện sự khác biệt trong cách nhìn các bức tranh liên quan chặt chẽ đến ý nghĩa của đoạn trích'. Văn bản 'Trong mắt trẻ' của tác giả Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri đã mang đến những điều thú vị về vấn đề góc nhìn. Ai cũng đã từng là trẻ con, với tâm hồn hồn nhiên và vô tư, chúng ta cảm nhận và khám phá mọi thứ xung quanh theo cách riêng. Tác giả tinh tế lưu ý về cách tiếp nhận văn bản qua việc thể hiện sự khác nhau trong cách nhìn các bức tranh. Ở mỗi độ tuổi, cách nhìn nhận vấn đề cũng khác nhau, và việc đọc, suy ngẫm về tác phẩm với cái nhìn đa diện là cần thiết để hiểu được ý nghĩa của văn bản một cách đầy đủ và chính xác.

Câu 7: Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Đọc văn bản trong SBT Ngữ văn CD tập 2 trang 4-9

Lời giải

- Trẻ em có những cảm xúc, suy nghĩ, hành động khác biệt mà người lớn chưa thể hiểu hết. Tuy vậy, người lớn cần tôn trọng các em.

- Cần đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để hiểu, chia sẻ và thông cảm với hành động và lựa chọn của họ.

d.

- Nét đặc sắc nghệ thuật ấn tượng: xây dựng cốt truyện.

- Nguyên nhân: cốt truyện khá kịch tính (cô bé Liên phát hiện kẻ móc túi), diễn biến bất ngờ (Liên thả người móc túi chạy, không tri hô) và nhiều ý nghĩa (Liên chấp nhận bị mắng vì thương cho hoàn cảnh của người móc túi).

Tiểu sử

- Tác giả Antoine de Saint-Exupéry (Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri) chào đời vào năm 1900 tại Lyon, thuộc một gia đình quý tộc địa phương. Ông là con thứ ba trong số năm anh chị em của Bá tước Jean de Saint-Exupéry, một nhà buôn cổ phiếu. Các anh chị em của ông bao gồm Marie-Madeleine, Simone, Antoine, François và Gabrielle. Sau khi cha ông qua đời khi ông mới ba tuổi, mẹ ông phải một mình chăm sóc năm đứa trẻ. Dù vậy, bà đã dạy chúng rất tốt về kiến thức và đạo đức.

- Năm 1917, gia đình Saint-Exupéry chịu đựng bi kịch đầu tiên khi em út François qua đời vì viêm khớp, và mười năm sau, căn bệnh lao phổi cướp đi mạng sống của chị gái Marie-Madeleine.

- Antoine de Saint-Exupéry theo học kiến trúc tại École des Beaux-Arts (Trường Mỹ thuật). Năm 1921, ông bắt đầu nghĩa vụ quân sự và được điều đến Strasbourg để học phi công. Sau khi hoàn thành khóa học, ông được mời gia nhập không quân, nhưng do gia đình của vị hôn thê phản đối, ông phải quay lại Paris làm công việc hành chính.

Đặc điểm nghệ thuật

- Các tác phẩm của ông thường lấy cảm hứng từ những chuyến bay và cuộc sống của các phi công.

- Ngòi bút của ông mang đậm tính trữ tình, trong sáng và đầy cảm hứng lãng mạn.

Các tác phẩm nổi bật

- Hoàng tử bé

- Bay đêm

- Cõi người ta

- Phi công thời chiến

II. Tác phẩm Trong mắt trẻ

Thể loại, phương thức biểu đạt

- Thể loại: Truyện đồng thoại.

- Phương thức biểu đạt: Tự sự.

Hoàn cảnh xuất xứ của tác phẩm

Truyện được trích từ tác phẩm “Hoàng tử bé” - một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Ê-xu-pe-ri.

Nội dung chính

“Trong mắt trẻ” là đoạn trích từ “Hoàng tử bé”, một tác phẩm văn học kinh điển của nhà văn người Pháp Antoine De Saint-Exupéry, kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa một cậu bé đến từ một hành tinh khác và một phi công bị lạc trên sa mạc. Đoạn trích này bao gồm các chương một, hai và hai mươi bảy, nổi bật với thông điệp về sự khác biệt trong cách nhìn nhận giữa trẻ em và người lớn. Tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các mối quan hệ và cung cấp cái nhìn sâu sắc về tuổi tác và cách suy nghĩ. Kết thúc câu chuyện vẫn đầy bí ẩn, tập trung vào tình bạn đặc biệt giữa Hoàng tử bé và nhân vật chính, với thông điệp về nỗi đau khi mất đi người mình yêu quý.

Nghệ thuật

- Tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp nhân hóa rất phù hợp với thể loại truyện đồng thoại.

- Ngôi kể thứ nhất được sử dụng rất chân thực.

- Nhiều hình ảnh ẩn dụ tinh tế.

- Lối kể truyện gần gũi, hấp dẫn.

Dàn ý Phân tích văn bản Trong mắt trẻ

a. Mở bài

Giới thiệu về tác giả Antoine De Saint-Exupéry và tác phẩm “Hoàng tử bé” cùng đoạn trích “Trong mắt trẻ”.

b. Thân bài

Phân tích từng chương:

- Chương I: Nhân vật tôi hồi tưởng về kỷ niệm vẽ tranh hồi thơ ấu của mình.

- Chương II: Cuộc gặp gỡ bất ngờ với Hoàng tử bé.

- Chương XXVII: Suy nghĩ của nhân vật tôi sau nhiều năm khi Hoàng tử bé đã trở về hành tinh của mình.

c. Kết bài

Tóm tắt nội dung ba chương và nêu ý nghĩa mà tác giả muốn truyền đạt.

Bài văn Phân tích văn bản Trong mắt trẻ

“Hoàng tử bé” là một tác phẩm văn học kinh điển của nhà văn người Pháp Antoine De Saint-Exupéry. Câu chuyện kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa một cậu bé từ một hành tinh khác đến thăm Trái Đất và một phi công bị lạc trên sa mạc. Đoạn trích “Trong mắt trẻ” nổi bật trong tác phẩm, bao gồm chương một, chương hai và chương hai mươi bảy.

Chương đầu tiên bắt đầu với nhận định rằng nhận thức về một đồ vật thay đổi tùy theo từng con người, thông qua bức tranh thời thơ ấu của nhân vật “tôi”. Dù bức tranh vẽ con trăn nuốt chửng con voi, nhưng người lớn lại thấy đó chỉ là một chiếc mũ. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng để hiểu đúng ý nghĩa của bức tranh, cần có trí tưởng tượng hơn là chỉ nhìn bề ngoài.

Chương hai là cuộc gặp gỡ định mệnh giữa nhân vật “tôi” và Hoàng tử bé. Hoàng tử bé nhìn nhận bức họa của nhân vật “tôi” một cách sâu sắc hơn, cho thấy sự khác biệt trong cách nhìn nhận giữa trẻ em và người lớn. Trong khi cái nhìn của người lớn thường thực dụng và thiếu trí tưởng tượng, trẻ em lại có cái nhìn cởi mở và sáng tạo. Tác phẩm cũng thể hiện tầm quan trọng của các mối quan hệ và cho thấy dù là người lớn, tác giả vẫn giữ được cái nhìn của một người trẻ.

Kết thúc câu chuyện đầy bí ẩn, chúng ta tự hỏi liệu Hoàng tử bé có thể bảo vệ bông hồng của mình không. Có những lúc tưởng tượng cuộc sống hạnh phúc của Hoàng tử bé trên hành tinh khác, có lúc lại nghi ngờ rằng con cừu có thể ăn mất bông hoa hồng. Tác giả không chỉ thể hiện sự lưu luyến đối với sự ra đi của Hoàng tử bé mà còn thể hiện nỗi đau sâu sắc của tình bạn. Kết thúc câu chuyện không đề cập đến sự chữa lành vết thương, mà tập trung vào thông điệp về nỗi đau khi mất đi người mình yêu thương.

Tác phẩm này không chỉ thể hiện cái nhìn sáng tạo của những người trẻ mà còn nhấn mạnh sự quan trọng của hội họa, trí tưởng tượng và sự đối mặt với sự mất mát. Qua đó, tác giả cũng muốn truyền tải thông điệp về việc trân trọng và yêu quý những người mình yêu thương.

Chuẩn bị

(trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc trước đoạn trích Trong mắt trẻ; tìm hiểu thêm về tác giả Antoine de Saint-Exupéry và tác phẩm Hoàng tử bé.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và nghiên cứu về tác giả

Lời giải chi tiết:

Antoine Marie Jean-Baptiste Roger de Saint-Exupéry, thường được biết đến với tên gọi Antoine de Saint-Exupéry hay Saint-Ex, sinh ngày 29 tháng 6 năm 1900 và mất tích vào ngày 31 tháng 7 năm 1944. Ông là một nhà văn và phi công nổi tiếng người Pháp, nổi bật với tác phẩm văn học nổi tiếng Hoàng tử bé (Le Petit Prince).

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Vì sao nhân vật “tôi” lại trở thành phi công?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn tương ứng với câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Nhân vật 'tôi' trở thành phi công vì anh cho rằng việc nhận diện ngay nước mình đang ở nếu lạc hướng trong đêm là rất hữu ích.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 16, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Vì sao nhận xét của hoàng tử bé về các bức vẽ của “tôi” lại gây bất ngờ và thú vị?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn liên quan đến câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Nhận xét của hoàng tử bé về các bức vẽ của 'tôi' gây bất ngờ và thú vị vì hoàng tử bé là người đầu tiên nhận ra ý nghĩa thực sự của các bức tranh mà không cần giải thích. Trước đó, không ai hiểu được nội dung thực sự mà nhân vật 'tôi' muốn truyền tải.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 18, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đoạn trích trên kể về sự kiện gì? Nội dung các chương I, II và XXVII liên quan như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Đoạn trích mô tả cuộc gặp gỡ giữa nhân vật 'tôi' và hoàng tử bé khi anh gặp sự cố trên sa mạc. Các chương I, II và XXVII đều đề cập đến sự cố của nhân vật 'tôi' trên sa mạc và các bức tranh của anh.

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 18, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Xác định và nêu ý nghĩa của hoàn cảnh diễn ra cuộc gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và hoàng tử bé.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và nêu ý nghĩa hoàn cảnh diễn ra cuộc gặp gỡ

Lời giải chi tiết:

Nhân vật 'tôi' bị rơi vào tình cảnh cô đơn trên sa mạc sau sự cố máy bay. Khi đang cảm thấy tuyệt vọng nhất, hoàng tử bé xuất hiện. Sự xuất hiện bất ngờ của hoàng tử bé giữa sa mạc hoang vắng khiến nhân vật 'tôi' bất ngờ và vui mừng vì tìm được người có thể hiểu và nhận ra giá trị của các bức tranh. Cuộc gặp gỡ trong hoàn cảnh éo le càng làm tăng sự sâu lắng trong tâm trí nhân vật 'tôi', người đã tìm thấy một người bạn có khả năng thấu hiểu trong lúc anh cảm thấy cô đơn và mệt mỏi.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 18, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Theo em, điều gì dẫn đến sự khác biệt trong cách nhìn của hoàng tử bé và những người lớn đối với bức tranh con trăn mà nhân vật “tôi” đã vẽ? Điều này có ảnh hưởng đến cách nhìn của hoàng tử bé đối với các bức tranh con cừu không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ và đưa ra quan điểm của mình

Lời giải chi tiết:

Sự khác biệt trong cách nhìn của hoàng tử bé và những người lớn đối với bức tranh con trăn mà nhân vật “tôi” đã vẽ xuất phát từ tuổi tác và trí tưởng tượng của hoàng tử bé. Hoàng tử bé nhìn bức tranh với con mắt của trẻ thơ, nơi trí tưởng tượng phong phú cho phép cậu thấy những điều mà người lớn không thể thấy. Điều này ảnh hưởng đến cách nhìn của hoàng tử bé đối với các bức tranh con cừu, vì cậu cũng sử dụng trí tưởng tượng để cảm nhận và hiểu những gì người lớn không thấy.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 18, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi đã chia tay hoàng tử bé và trở về nhà. Theo em, nguyên nhân nào khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần cuối văn bản

Lời giải chi tiết:

Sáu năm sau cuộc gặp gỡ, nhân vật 'tôi' vẫn chưa chia sẻ câu chuyện này với ai. Anh cảm thấy buồn vì cuộc gặp ngắn ngủi và tiếc nuối vì không còn cơ hội gặp lại hoàng tử bé. Hoàng tử bé là người bạn tâm giao duy nhất, hiểu anh trong lúc anh cảm thấy cô đơn và tuyệt vọng giữa sa mạc. Nhân vật 'tôi' thường tưởng tượng về hoàng tử bé và lo lắng về sự an toàn của cậu, đồng thời cảm thấy hạnh phúc khi nhớ lại cuộc gặp gỡ. Anh mong mỏi ngày gặp lại hoàng tử bé vì cậu là người duy nhất hiểu anh và có thể chia sẻ những suy tư sâu kín của anh.

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 18, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Nhận xét về hình thức trình bày của văn bản Trong mắt trẻ. Em ấn tượng với bức tranh nào nhất? Vì sao?

Phương pháp giải:

Nhận xét về hình thức trình bày của văn bản

Lời giải chi tiết:

Văn bản Trong mắt trẻ sử dụng ngôi kể thứ nhất, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc tâm trạng và trải nghiệm của nhân vật. Văn bản cũng tích hợp các bức tranh sinh động, hỗ trợ việc hình dung nội dung câu chuyện. Bức tranh đầu tiên gây ấn tượng mạnh nhất vì nó thể hiện sự khác biệt trong cách nhìn giữa người lớn và trẻ em đối với cùng một bức tranh.

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 19, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Em rút ra được thông điệp gì sau khi đọc đoạn trích trên?

Phương pháp giải:

Rút ra thông điệp

Lời giải chi tiết:

Trẻ em luôn có những góc nhìn mới mẻ và phong phú. Mỗi lứa tuổi sẽ có cách nhìn khác nhau về các sự vật hiện tượng, và góc nhìn của trẻ em thường đầy bất ngờ và thú vị.

CH cuối bài 7

Câu 7 (trang 19, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Việc tái hiện sự khác nhau trong cách nhìn những bức tranh liên quan chặt chẽ đến ý nghĩa của đoạn trích. Em có đồng ý với nhận xét này không? Vì sao? (Trình bày thành một đoạn văn khoảng 8 – 10 dòng)

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn bày tỏ quan điểm cá nhân

Lời giải chi tiết:

Văn bản “Trong mắt trẻ” của Antoine de Saint-Exupéry mang đến cái nhìn sâu sắc về sự khác biệt trong cách nhìn nhận. Mỗi người sẽ có góc nhìn riêng tùy thuộc vào độ tuổi và kinh nghiệm sống. Bằng cách tái hiện sự khác biệt trong cách nhìn bức tranh, tác giả nhấn mạnh rằng chúng ta cần mở rộng quan điểm và suy ngẫm để hiểu được ý nghĩa sâu xa của một tác phẩm văn học. Nhờ đó, chúng ta có thể nắm bắt được toàn bộ tầng lớp ý nghĩa của văn bản và tiếp nhận tác phẩm một cách trọn vẹn hơn.

Chuẩn bị:

Yêu cầu (trang 13 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

- Đọc đoạn trích 'Trong mắt mẹ' và tìm hiểu về tác giả Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri cũng như tác phẩm 'Hoàng tử bé'.

- Nghiên cứu phần giới thiệu truyện 'Hoàng tử bé' (SGK/13) để hiểu rõ vị trí và bối cảnh của đoạn trích.

Trả lời:

* Tác giả:

- Tên: Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri;

- Năm sinh - năm mất: 1900 - 1944;

- Nhà văn vĩ đại người Pháp;

- Các tác phẩm của ông thường lấy cảm hứng từ các chuyến bay và cuộc sống của phi công;

- Đặc trưng bởi phong cách lãng mạn, trong trẻo và đầy cảm xúc.

- Tác giả là phi công và đã tham gia vào Chiến tranh thế giới thứ hai.

- Các tác phẩm nổi bật của ông bao gồm 'Hoàng tử bé', 'Bay đêm', 'Cõi người ta', 'Phi công thời chiến'...

* Tác phẩm:

- 'Hoàng tử bé' được đặt tên cho một hành tinh: 2578 Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri. Đây là một trong những tác phẩm văn học vĩ đại nhất thế kỉ XX của Pháp, đã được dịch ra hơn 250 ngôn ngữ, phát hành hơn 200 triệu bản toàn cầu và tiếp tục in khoảng 2 triệu bản mỗi năm. Tại Việt Nam, hiện có khoảng 8 bản dịch của tác phẩm này.

- Đoạn trích thuộc chương I và chương II.

- Bối cảnh: Viết về câu chuyện khi tác giả mới 6 tuổi.

Đọc hiểu:

* Nội dung chính:

Văn bản đề cập đến giá trị của các mối quan hệ và cung cấp cái nhìn sâu sắc về tuổi tác và cách suy nghĩ. Đồng thời, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về cách đối mặt với nỗi buồn khi mất đi người mình yêu quý.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 14 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Chú ý cách nhìn của người lớn về bức tranh số 1

Trả lời:

- “Một cái mũ thì có gì đáng sợ”. Cái nhìn của người lớn rất khác so với trẻ em.

Câu 2 (trang 15 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Nguyên nhân nào khiến nhân vật “tôi” trở thành phi công?

Trả lời:

- Nhân vật 'tôi' cho rằng việc nhận biết nước ngay lập tức có ích nếu lỡ bay lạc vào ban đêm.

Câu 3 (trang 15 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Tình huống gặp gỡ giữa tôi và hoàng tử bé.

Trả lời:

Tình huống: Xảy ra một tai nạn trên sa mạc Sahara, tôi gặp hoàng tử bé khi mình đang ngủ thiếp đi.

Câu 4 (trang 16 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Vì sao nhận xét của hoàng tử bé về những bức vẽ của “tôi” lại rất bất ngờ và thú vị?

Trả lời:

- Bởi vì hoàng tử bé là người đầu tiên nhìn thấy ý nghĩa thực sự của bức tranh mà không cần giải thích. Trước đó, mỗi khi nhân vật 'tôi' đưa bức tranh cho người khác xem, không ai nhận ra ý tưởng thực sự mà anh muốn truyền tải.

Câu 5 (trang 17 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Chú ý thời điểm tác giả kể lại câu chuyện trong chương này.

Trả lời:

Đã qua 6 năm.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 18 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Đoạn trích trên kể về sự kiện gì? Nội dung các chương I, II và XXVII liên quan với nhau như thế nào?

Trả lời:

- Đoạn trích kể về sự kiện khi nhân vật 'tôi' gặp hoàng tử bé trong lúc gặp sự cố trên hoang mạc.

- Nội dung các chương I, II và XXVII đều liên quan đến sự cố của nhân vật 'tôi' trên hoang mạc và những bức tranh của nhân vật 'tôi'.

Câu 2 (trang 18 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Xác định và nêu ý nghĩa của hoàn cảnh diễn ra cuộc gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và hoàng tử bé.

Trả lời:

– Nhân vật “tôi” gặp hoàng tử bé trong hoàn cảnh sống còn: đơn độc trên sa mạc rộng lớn, nước chỉ còn đủ dùng tám ngày, tự sửa chữa máy bay để thoát khỏi nơi đây, đang mệt mỏi thiếp đi.

– Trong hoàn cảnh đó, khi sức lực và hy vọng cạn kiệt, con người cần một điểm tựa tinh thần. Hoàng tử bé xuất hiện đúng lúc, đối lập hoàn toàn với tình trạng khó khăn của nhân vật “tôi” (ngoại hình đẹp đẽ, không vẻ mệt mỏi, không sợ hãi, không cần sự giúp đỡ vật chất) và thực sự trở thành điểm tựa tinh thần quan trọng. Trong tình huống đầy thử thách, sự xuất hiện của hoàng tử bé càng được đánh giá cao.

Câu 3 (trang 18 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Theo em, điều gì đã dẫn đến sự khác biệt trong cách nhìn của hoàng tử bé và người lớn về bức tranh con trăn mà nhân vật “tôi” đã vẽ? Điều này có ảnh hưởng đến cách nhìn của hoàng tử bé về những bức tranh con cừu không? Vì sao?

Trả lời:

– Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt là do người lớn không còn khả năng tưởng tượng phong phú như trẻ em. Họ chỉ nhìn bề mặt bức tranh mà không thấy được sự sáng tạo, tưởng tượng và những điều thú vị mà trẻ con muốn truyền đạt. Nói cách khác, người lớn không nhìn bức tranh bằng đôi mắt của trẻ con.

– Điều này ảnh hưởng đến cách nhìn của hoàng tử bé về bức tranh con cừu. Với khả năng tưởng tượng và sự nhạy bén, hoàng tử bé nhận ra những điều mà người lớn không thấy:

+ Một vài thay đổi nhỏ trong nét vẽ có thể biến con cừu thành con cừu khác về trạng thái, giới tính, độ tuổi.

+ Chỉ nhìn cái hộp, hoàng tử bé có thể tưởng tượng ra một con cừu bên trong và hình dung được cả vẻ ngoài và trạng thái của nó.

Câu 4 (trang 18 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé và trở về nhà. Theo em, nguyên nhân nào khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé?

Trả lời:

– Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé:

+ Buồn: “rất buồn”, “những chiếc lục lạc biến thành nước mắt”, coi nơi gặp hoàng tử bé là “quang cảnh đẹp nhất và buồn nhất thế gian”.

+ Ngổn ngang cảm xúc: lo lắng vì có thể quên vẽ vòng da cho con cừu, nhưng yên tâm vì tin tưởng vào sự cẩn thận của hoàng tử bé.

+ Khát khao gặp lại hoàng tử bé: nghĩ về cậu bé, nơi cậu xuất hiện, những thứ xung quanh như con cừu và bông hoa; mong muốn nếu có ai đi qua nơi đó và gặp cậu thì hãy báo tin cho mình.

– Nguyên nhân khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé:

+ Gặp gỡ hoàng tử bé là một kỉ niệm không thể quên.

+ Hoàng tử bé là tri kỉ quan trọng với nhân vật “tôi”.

+ Hoàng tử bé là biểu tượng của những giấc mơ thơ ấu chưa thành, là động lực để nhân vật “tôi” hồi sinh sự hồn nhiên và lạc quan của tuổi thơ, là nguồn cảm hứng làm sáng tạo và khám phá.

Câu 5 (trang 18 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Nhận xét về hình thức trình bày của văn bản 'Trong mắt trẻ'. Em ấn tượng với bức tranh nào nhất? Vì sao?

Trả lời:

- Hình thức trình bày của văn bản rất đặc sắc với các tranh minh họa sát với nội dung câu chuyện.

- Bức tranh đầu tiên là ấn tượng nhất vì nó thể hiện sự khác biệt trong cách nhìn của người lớn và trẻ nhỏ về cùng một bức tranh.

Câu 6 (trang 19 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Em rút ra được thông điệp gì sau khi đọc đoạn trích trên?

Trả lời:

Thông điệp:

- Trẻ em cần sự động viên và khuyến khích từ người lớn đối với những ước mơ và nguyện vọng của mình, vì điều đó thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm của người lớn.

- Trẻ em cần lắng nghe lời khuyên của người lớn trong việc thực hiện mơ ước và hiểu ý nghĩa của sự hỗ trợ từ gia đình. Các em cũng cần học cách thuyết phục người khác chấp nhận ước mơ của mình bằng sự tự tin và kiên định.

- Mỗi người cần học cách chấp nhận quan điểm khác biệt và tôn trọng góc nhìn riêng của từng cá nhân.

- Đừng để mất đi sự sáng tạo và thú vị trong những phát hiện của tuổi thơ, vì đó là nền tảng quan trọng giúp mỗi cá nhân trưởng thành nhanh chóng.

Câu 7 (trang 19 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Việc tái hiện sự khác nhau trong cách nhìn những bức tranh có liên quan chặt chẽ đến ý nghĩa của đoạn trích. Em có đồng ý với quan điểm này không? Vì sao? (Trình bày thành một đoạn văn khoảng 8 – 10 dòng)

Trả lời:

Tham khảo

Văn bản 'Trong mắt trẻ' của Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri mở ra cho chúng ta những sự thật thú vị về góc nhìn. Tôi hoàn toàn đồng ý với nhận xét rằng 'Việc tái hiện sự khác nhau trong cách nhìn những bức tranh liên quan chặt chẽ đến ý nghĩa của đoạn trích.'. Đoạn trích không chỉ đề cập đến cách nhìn của trẻ em mà còn nhấn mạnh vấn đề góc nhìn chung. Mỗi người đều đã từng là trẻ con, với tâm hồn hồn nhiên và trí tưởng tượng phong phú. Đoạn trích cũng nhắc nhở chúng ta rằng cùng một vấn đề có thể được tiếp cận từ nhiều góc nhìn khác nhau và điều này ảnh hưởng đến cách cảm nhận tác phẩm văn học ở mỗi độ tuổi.

Chuẩn bị

- Tác giả Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri (1900 - 1944) là một nhà văn nổi tiếng người Pháp.

- Ông cũng là một phi công, từng tham gia các chiến dịch trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

- Các tác phẩm của ông thường được lấy cảm hứng từ những chuyến bay và đời sống của phi công.

- Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri nổi tiếng với phong cách viết trữ tình, trong trẻo và đầy lãng mạn.

- Một số tác phẩm đáng chú ý: Bay đêm, Cõi người ta, Phi công thời chiến, Hoàng tử bé…

Đọc hiểu

Câu 1. Tại sao nhân vật “tôi” lại trở thành phi công?

Do khi trưởng thành, tôi phải lựa chọn một nghề nghiệp khác.

Câu 2. Tại sao nhận xét của hoàng tử bé về các bức tranh của “tôi” lại gây ngạc nhiên và thú vị?

Những nhận xét của hoàng tử bé khác hoàn toàn so với quan điểm của người lớn; cậu có thể hiểu ý nghĩa của các bức tranh mà không cần giải thích.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Đoạn trích trên miêu tả sự kiện gì? Các chương I, II và XXVII liên kết ra sao?

- Đoạn trích mô tả sự kiện:

• Nhân vật tôi phải từ bỏ ước mơ làm họa sĩ để trở thành phi công, cố gắng sống không mơ mộng và tưởng tượng những chuyện nhạt nhẽo của người lớn.
• Trong lúc gặp nạn trên sa mạc, nhân vật tôi đã thấy điều mình mong mỏi nhất, được hiểu và thông cảm, khi gặp hoàng tử bé.
• Cuộc gặp gỡ khiến anh ngạc nhiên và tiếc nuối khi chia tay, và mong mỏi được gặp lại.

- Các chương I, II và XXVII liên kết chặt chẽ, tạo sự liên tục trong cốt truyện, làm nổi bật vai trò của hoàng tử bé và ý nghĩa của văn bản.

Câu 2. Xác định và nêu ý nghĩa của hoàn cảnh cuộc gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và hoàng tử bé.

- Hoàn cảnh cuộc gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và hoàng tử bé: Nhân vật 'tôi' gặp hoàng tử bé khi đang sống cô độc trên sa mạc Sa-ha-ra sau sự cố máy bay. Trong lúc cô đơn, hoàng tử bé xuất hiện.

- Sự xuất hiện bất ngờ của hoàng tử bé giữa sa mạc làm nhân vật tôi từ ngạc nhiên đến bất ngờ khi tìm thấy người có thể hiểu các bức tranh của mình và nhận ra ý nghĩa quan trọng của chúng. Cuộc gặp gỡ trong hoàn cảnh éo le càng khắc sâu vào tâm trí của nhân vật 'tôi'. Anh đã tìm được một người bạn, một người có thể thấu hiểu mình trong lúc cô đơn và tuyệt vọng nhất.

Câu 3. Theo em, lý do gì khiến hoàng tử bé và người lớn có cách nhìn khác nhau về bức tranh con trăn của nhân vật “tôi”? Điều này có ảnh hưởng đến cách hoàng tử bé nhìn các bức tranh con cừu không? Tại sao?

Theo em, sự khác biệt trong cách nhìn của hoàng tử bé và người lớn về bức tranh con trăn là do tuổi trẻ của cậu. Hoàng tử bé nhìn bức tranh qua lăng kính của trẻ con, với trí tưởng tượng phong phú và tò mò, nên cậu thấy những điều mà người lớn không thấy. Điều này ảnh hưởng đến cách hoàng tử bé nhìn các bức tranh con cừu, vì cậu tiếp tục dùng trí tưởng tượng của trẻ con để cảm nhận và hiểu các bức tranh.

Câu 4. Phân tích tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé và trở về nhà. Theo em, lý do gì khiến nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé?

Phân tích tâm trạng của nhân vật “tôi” sau khi chia tay hoàng tử bé và trở về nhà:

Sáu năm sau cuộc gặp, nhân vật 'tôi' vẫn chưa kể cho ai về câu chuyện. Anh cảm thấy buồn vì cuộc gặp gỡ ngắn ngủi và không còn cơ hội gặp lại hoàng tử bé. Anh coi hoàng tử bé như một người bạn tâm giao, là người duy nhất hiểu anh. Anh luôn nghĩ về cậu và tự hỏi liệu cậu đã về hành tinh của mình chưa. Vào những đêm tối, anh thích ngắm bầu trời sao và nghe tiếng sao như thể có thể nghe thấy âm thanh của cậu.

Nhân vật 'tôi' nhớ hoàng tử bé và tự tưởng tượng những điều sẽ xảy ra do sự thiếu sót trong bức tranh, như về bông hoa và con cừu. Anh cảm thấy thú vị, hạnh phúc và lo lắng khi tưởng tượng về cậu. Với người lớn, điều này có thể chỉ là chuyện nhỏ, nhưng với anh, nó rất quan trọng vì nó gợi nhớ đến cuộc gặp ngắn ngủi và người bạn nhỏ hiểu các bức tranh của anh.

Cuộc sống cô đơn giữa sa mạc là điều đáng buồn với anh, nhưng cũng là khung cảnh đẹp nhất vì đó là nơi anh gặp hoàng tử bé, người bạn nhỏ đã lướt qua đời anh như một cơn gió. Anh đã nhắn nhủ những ai đến nơi đó, nếu thấy hoàng tử bé, hãy viết thư cho anh. Có lẽ anh vẫn đang chờ ngày gặp lại cậu.

Theo em, lý do nhân vật “tôi” mong gặp lại hoàng tử bé là vì cậu là người duy nhất hiểu anh, là bạn tâm giao của anh.

Câu 5. Nhận xét về hình thức trình bày của văn bản Trong mắt trẻ. Bức tranh nào khiến em ấn tượng nhất? Tại sao?

Văn bản Trong mắt trẻ sử dụng ngôi kể thứ nhất, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc tâm trạng nhân vật một cách chân thực và gần gũi hơn. Bên cạnh lời kể, văn bản còn kèm theo các bức tranh để làm sinh động và thu hút người xem. Các bức tranh giúp hình dung rõ hơn nội dung câu chuyện.

Em ấn tượng nhất với bức tranh cuối cùng vì nó thể hiện rõ sự cô đơn của tác giả khi sống một mình giữa sa mạc.

Câu 6. Em rút ra thông điệp gì từ đoạn trích trên?

Thông điệp em rút ra là mỗi người có cái nhìn riêng về sự vật, và không ai giống ai cả.

Câu 7. Việc tái hiện sự khác nhau trong cách nhìn bức tranh có liên quan mật thiết đến ý nghĩa của đoạn trích không? Em có đồng ý với nhận xét này không? Vì sao? (Trình bày một đoạn văn khoảng 8-10 dòng).

Em hoàn toàn đồng ý với nhận xét rằng 'việc tái hiện sự khác nhau trong cách nhìn bức tranh có liên quan chặt chẽ đến ý nghĩa của đoạn trích'. Văn bản “Trong mắt trẻ” của tác giả Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri mang đến những sự thật thú vị về vấn đề góc nhìn. Mỗi người trong chúng ta đều từng là trẻ con, với cách nhìn nhận và khám phá thế giới bằng sự hồn nhiên và trí tưởng tượng. Tác giả đã khéo léo thể hiện sự khác biệt trong cách nhìn nhận qua các bức tranh, cho thấy mỗi độ tuổi có cách cảm nhận khác nhau. Để hiểu rõ ý nghĩa của một tác phẩm văn học, chúng ta cần suy ngẫm và tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau, từ đó mới thấy được sự phong phú và sâu sắc của văn bản.