Danh sách 6 Bài soạn 'Ôn tập trang 36' (Ngữ văn 6 - SGK Chân trời sáng tạo) tuyệt vời

Câu 1 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đáp án:

Tóm tắt nội dung chính của ba truyền thuyết:

Truyền thuyết

Nội dung chính

Thánh Gióng

- Vào thời vua Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng, có một đôi vợ chồng hiền lành, chăm chỉ và mong mỏi có con.

- Một hôm, bà ra đồng thấy một dấu chân to, rồi bà sinh ra Gióng, nhưng lúc ba tuổi vẫn chưa biết nói.

- Khi giặc Ân xâm lược, vua sai sứ giả tìm người cứu nước, Gióng liền phát ra tiếng và xin đi đánh giặc. Vua cung cấp ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt, Gióng trở nên mạnh mẽ, chiến thắng giặc và bay về trời cùng ngựa sau khi cởi bỏ áo giáp.

- Vua ghi nhớ công ơn và xây dựng đền thờ Gióng.

Sự tích Hồ Gươm

- Khi giặc Minh đô hộ, nghĩa quân Lam Sơn thất bại, Long Quân cho mượn gươm thần.

- Trong lúc đi đánh cá, Thận kéo lưới ba lần đều thấy lưỡi gươm, mang về nhà.

- Lê Lợi đến nhà Thận, thấy lưỡi gươm phát sáng và cầm lên.

- Lê Lợi bị thua trận, tìm được chuôi gươm trong rừng.

- Khi gặp lại Thận, hai người hợp gươm và chuôi, rồi Lê Lợi cùng tướng lĩnh quyết tâm giúp vua cứu nước. Nghĩa quân nhanh chóng đánh bại giặc.

- Khi nước đã yên bình, Lê Lợi lên ngôi vua, Rùa Vàng đến đòi lại gươm thần.

- Vua trả gươm, và hồ Tả Vọng từ đó được gọi là Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.

Bánh chưng, bánh giầy

- Hùng Vương thứ sáu về già muốn truyền ngôi cho người con tài giỏi nhất.

- Các hoàng tử chuẩn bị cỗ thật phong phú, còn Lang Liêu được thần hướng dẫn, làm hai loại bánh từ gạo để dâng vua.

- Vua chọn bánh của Lang Liêu để tế trời đất và Tiên Vương, đồng thời truyền ngôi cho Lang Liêu.

- Từ đó, tục làm bánh chưng và bánh giầy vào ngày Tết được duy trì.

Câu 2 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đáp án:

Những sự kiện, chi tiết nổi bật

Nội dung

Thánh Gióng

Sự tích Hồ Gươm

Bánh chưng, bánh giầy

Sự kiện, chi tiết

- Gióng nói lời đầu tiên để xin đi đánh giặc.

- Dân làng góp gạo nuôi Gióng.

- Gióng trưởng thành nhanh chóng, trở thành tráng sĩ.

- Khi lắp chuôi gươm vào lưỡi gươm thì hoàn hảo.

- Chi tiết Rùa Vàng đòi gươm.

- Chi tiết Lang Liêu được thần báo mộng và làm bánh từ gạo dâng vua.

Lí do lựa chọn

Những chi tiết này thể hiện rõ ý nghĩa, nội dung và chủ đề của câu chuyện: Gióng là biểu tượng của anh hùng, thể hiện lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh của dân tộc.

- Chi tiết lắp chuôi gươm vào lưỡi gươm thể hiện sự hòa hợp sức mạnh và ý chí toàn dân, cho thấy sự ủng hộ của trời đất đối với cuộc chiến.

- Chi tiết Rùa Vàng đòi gươm giải thích tên hồ và đánh dấu chiến thắng của nghĩa quân Lam Sơn, đồng thời phản ánh tinh thần hòa bình của dân tộc.

- Chi tiết tưởng tượng về Lang Liêu nêu bật lao động và trí tuệ sáng tạo của con người.

Câu 3 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đáp án:

Khi đọc một truyền thuyết, cần lưu ý:

- Là truyện dân gian liên quan đến lịch sử.

- Nhân vật có những đặc điểm phi thường.

- Cốt truyện là chuỗi sự việc liên kết chặt chẽ.

- Truyện tập trung vào công lao và kỳ tích của nhân vật.

- Truyện phản ánh thái độ và cách đánh giá của nhân dân.

Câu 4 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đáp án:

Để tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ, cần lưu ý:

- Bước 1: Đọc kỹ văn bản, xác định các phần, tìm từ khóa và ý chính của từng phần, từ đó xác định nội dung chính và hình dung cách vẽ sơ đồ.

- Bước 2: Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ, dựa vào số phần hoặc đoạn, xác định số ô hoặc bộ phận cần thiết.

- Bước 3: Kiểm tra sơ đồ đã vẽ, đảm bảo các ý chính đầy đủ và rõ ràng, cách thể hiện các phần, đoạn, ý chính và quan hệ giữa chúng hợp lý.

Câu 5 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đáp án:

Bài học giúp em hiểu rõ về lịch sử dân tộc Việt Nam, một dân tộc với truyền thống anh hùng. Từ đó, em càng biết ơn cuộc sống hiện tại và cố gắng rèn luyện bản thân để xứng đáng với tổ tiên.

Câu 1 trang 36 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Dựa vào bảng dưới đây, hãy tóm tắt nội dung ba văn bản truyền thuyết (ghi vào vở):

Tóm tắt nội dung chính của ba văn bản truyền thuyết

Văn bản

Nội dung chính

Thánh Gióng

...

Sự tích Hồ Gươm

...

Bánh chưng, bánh giầy

...

Hướng dẫn trả lời:

Văn bản

Nội dung chính

Thánh Gióng

Vào thời vua Hùng thứ sáu, có đôi vợ chồng ông lão hiền lành, chăm chỉ nhưng chưa có con. Một ngày, bà vợ ra đồng và tìm thấy dấu chân to, về nhà có thai. Mười hai tháng sau, bà sinh một cậu bé khôi ngô nhưng không biết đi hay nói. Khi giặc xâm lược, cậu yêu cầu vua cung cấp roi sắt, áo giáp sắt và ngựa sắt để đánh giặc. Cậu ăn khỏe, lớn nhanh, được làng góp gạo nuôi. Khi giặc đến, cậu bé trở thành tráng sĩ, đánh tan quân địch. Sau khi chiến thắng, cậu cởi bỏ giáp sắt và bay lên trời. Dân làng xây đền thờ và tổ chức hội làng Gióng, dấu tích vẫn còn hiện nay.

Sự tích Hồ Gươm

Thời kỳ giặc Minh đô hộ, Lê Lợi phát động khởi nghĩa tại Lam Sơn, được Đức Long Quân tặng thanh gươm thần. Một ngư dân tên Lê Thận ba lần kéo lưới được thanh gươm. Khi Lê Lợi bị giặc đuổi vào rừng, tìm thấy vỏ gươm khớp với gươm của Lê Thận, nhận ra đó là gươm thần. Nhờ gươm thần, nghĩa quân đánh thắng quân xâm lược. Một năm sau, khi Lê Lợi dạo chơi hồ Tả Vọng, Rùa Vàng lên đòi lại gươm, hồ Tả Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.

Bánh chưng, bánh giầy

Vua Hùng khi về già muốn truyền ngôi cho các con, ra điều kiện: ai làm vua hài lòng sẽ được nối ngôi. Các con vua đều mang những món ăn đặc biệt dâng vua. Lang Liêu, con thứ mười tám, sau khi mơ thấy thần, đã làm bánh hình vuông và bánh hình tròn dâng vua. Vua hài lòng và Lang Liêu được truyền ngôi. Từ đó, bánh chưng, bánh giầy trở thành lễ vật không thể thiếu trong dịp Tết lễ.

Câu 2 trang 36 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Liệt kê các sự kiện, chi tiết đặc sắc trong ba văn bản và giải thích ngắn gọn lý do (ghi vào vở):

Sự kiện, chi tiết đặc sắc, đáng nhớ

Nội dung

Thánh Gióng

Sự tích Hồ Gươm

Bánh chưng, bánh giầy

Sự kiện, chi tiết

...

...

...

Lý do lựa chọn

...

...

...

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh tham khảo bảng sau:

Nội dung

Thánh Gióng

Sự tích Hồ Gươm

Bánh chưng, bánh giầy

Sự kiện, chi tiết

Dân làng góp gạo nuôi Thánh Gióng

Thanh gươm của Lê Thận vừa khít với vỏ gươm của Lê Lợi

Thần dạy Lang Liêu làm bánh chưng, bánh giầy, nhấn mạnh giá trị của gạo

Lý do lựa chọn

Thể hiện sự đoàn kết và khát vọng chống ngoại xâm của nhân dân

Khẳng định sự đoàn kết giữa quân và dân để chiến thắng kẻ thù

Thể hiện sự quý trọng gạo và nền văn minh lúa nước cổ xưa

Câu 3 trang 36 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Khi đọc một văn bản truyền thuyết, cần lưu ý các đặc điểm nào?

Hướng dẫn trả lời:

Khi đọc văn bản truyền thuyết, cần chú ý:

- Nội dung:

• Là truyện kể dân gian về sự kiện hoặc nhân vật lịch sử
• Thể hiện nhận thức, tình cảm của tác giả dân gian về nhân vật, sự kiện lịch sử

- Nhân vật:

• Có những điểm đặc biệt về lai lịch, phẩm chất, sức mạnh
• Gắn với sự kiện lịch sử, có công lớn với cộng đồng
• Được cộng đồng truyền tụng, tôn thờ

- Cốt truyện:

• Thường xoay quanh công trạng của nhân vật
• Thường có yếu tố kì ảo để thể hiện tài năng, sức mạnh
• Cuối truyện thường nhắc đến các dấu tích còn lại

- Yếu tố kì ảo:

• Là chi tiết, hình ảnh kỳ lạ, hoang đường, sản phẩm của trí tưởng tượng
• Thường thể hiện sức mạnh của nhân vật và phép thuật thần linh
• Thể hiện nhận thức, tình cảm của nhân dân đối với các nhân vật, sự kiện lịch sử

Câu 4 trang 36 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Khi tóm tắt văn bản bằng sơ đồ, cần lưu ý điều gì?

Hướng dẫn trả lời:

Khi tóm tắt văn bản bằng sơ đồ, cần lưu ý:

- Nội dung:

• Tóm tắt đầy đủ các sự việc, đoạn, ý chính
• Sử dụng từ khóa, cụm từ
• Thể hiện quan hệ giữa các phần trong văn bản

- Hình thức:

• Kết hợp từ khóa với hình vẽ, mũi tên, ký hiệu
• Sáng rõ, dễ hiểu, giúp nắm bắt nội dung nhanh chóng

Câu 5 trang 36 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Bài học giúp em hiểu thêm gì về lịch sử nước mình?

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh trả lời theo cảm nhận cá nhân.

Tham khảo: Bài học giúp em hiểu thêm về lịch sử đất nước, sự kiên cường chống giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước. Những anh hùng đã gắn bó, cùng nhân dân viết nên những trang sử vàng chói lọi.

Câu 1 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Dựa vào bảng dưới đây, hãy tóm tắt nội dung của ba văn bản.

Cách thực hiện:

Đọc lại từng văn bản và tóm tắt các nội dung chính.

Giải đáp chi tiết: hình ảnh minh họa

Câu 2 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy lập bảng liệt kê các sự kiện, chi tiết nổi bật và đáng nhớ nhất từ ba văn bản đã nêu. Giải thích ngắn gọn lý do lựa chọn.

Cách thực hiện:

Vẽ bảng trên vở, đọc lại ba văn bản và điền các sự việc vào bảng tương ứng.

Giải đáp chi tiết: hình ảnh minh họa

Câu 3 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Khi đọc một văn bản truyền thuyết, cần chú ý đến các đặc điểm nào của thể loại này?

Cách thực hiện:

Ôn lại kiến thức về thể loại truyền thuyết để trả lời câu hỏi này.

Giải đáp chi tiết:

Khi đọc một văn bản truyền thuyết, cần lưu ý những điểm sau:

- Là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện liên quan đến lịch sử thời kỳ trước.

- Nhân vật trong truyện có thể là con người, loài vật, hoặc đồ vật được nhân hóa, thường có đặc điểm khác thường về lai lịch, phẩm chất, tài năng, và gắn liền với sự kiện lịch sử quan trọng. Nhân vật thường được cộng đồng tôn thờ và truyền tụng.

- Cốt truyện thường xoay quanh công lao, kỳ tích của nhân vật, sử dụng các yếu tố kỳ ảo và hoang đường để thể hiện sức mạnh, tài năng của nhân vật và thường có liên kết chặt chẽ giữa các sự việc.

- Truyện thể hiện thái độ và cảm xúc của nhân dân đối với các sự kiện, nhân vật lịch sử.

Câu 4 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Khi tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ, cần chú ý những điều gì?

Cách thực hiện:

Hãy suy nghĩ về hình thức và nội dung cần lưu ý khi tóm tắt bằng sơ đồ.

Giải đáp chi tiết:

Khi tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ, cần chú ý các điểm sau:

- Bước 1: Đọc kỹ văn bản để xác định số lượng phần hoặc đoạn, mối liên hệ giữa chúng. Xác định từ khóa và ý chính của từng phần để hình dung sơ đồ.

- Bước 2: Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ, xác định số lượng ô hoặc bộ phận cần có trong sơ đồ và chọn cách thể hiện sơ đồ hiệu quả nhất.

- Bước 3: Kiểm tra sơ đồ đã vẽ, đảm bảo các ý chính của văn bản đã được thể hiện đầy đủ và rõ ràng, đồng thời kiểm tra sự liên kết giữa các phần và ý chính đã hợp lý chưa.

Câu 5 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài học giúp em hiểu thêm những gì về lịch sử nước mình?

Cách thực hiện:

Sau khi học xong bài, nêu cảm nghĩ cá nhân về lịch sử dân tộc từ các văn bản đã học.

Giải đáp chi tiết:

Bài học giúp em hiểu thêm về lịch sử dân tộc Việt Nam, một dân tộc có truyền thống anh hùng, không ngừng đấu tranh bảo vệ chủ quyền dù phải đối mặt với nhiều kẻ thù. Sự đoàn kết và tinh thần chung sức đã tạo nên sức mạnh vững mạnh của dân tộc. Những điều này làm em thêm biết ơn cuộc sống hiện tại và nỗ lực rèn luyện để xứng đáng với tổ tiên.

Câu 1. Hãy tóm tắt nội dung của ba văn bản dựa trên bảng dưới đây.

Tóm tắt nội dung cơ bản của ba văn bản truyền thuyết

Văn bản

Nội dung chính

Thánh Gióng

Truyền thuyết kể về Thánh Gióng chiến thắng quân Ân. Tác phẩm thể hiện lòng khao khát về một anh hùng cứu quốc và tinh thần yêu nước của nhân dân.

Sự tích Hồ Gươm

Truyền thuyết về việc Đức Long Quân trao thanh gươm cho Lê Lợi đánh bại giặc. Sau chiến thắng, Rùa Vàng hiện lên đòi lại thanh gươm, thể hiện mong mỏi của nhân dân về anh hùng giải phóng đất nước.

Bánh chưng bánh giầy

Hùng Vương thứ sáu muốn chọn người kế thừa. Lang Liêu được thần báo mộng làm hai loại bánh hình vuông và tròn dâng vua. Bánh vuông tượng trưng cho Trời (bánh chưng), bánh tròn tượng trưng cho Đất (bánh giầy). Truyện tôn vinh trí tuệ, sáng tạo và vai trò của nông dân.

Câu 2. Hãy liệt kê một số sự kiện, chi tiết đáng nhớ trong ba văn bản và giải thích lý do lựa chọn.

Sự kiện, chi tiết đáng nhớ

Nội dung

Thánh Gióng

Sự tích Hồ Gươm

Bánh chưng bánh giầy

Sự kiện chi tiết

- Cậu bé cất tiếng nói đầu tiên khi nghe sứ giả.

- Dân làng góp gạo nuôi Gióng khôn lớn.

- Gióng trưởng thành nhanh chóng, trở thành tráng sĩ.

- Tráng sĩ mặc giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt đánh giặc.

- Sau chiến thắng, tráng sĩ cưỡi ngựa bay về trời.

- Lê Thận vớt được thanh gươm.

- Lê Lợi tìm thấy chuôi gươm.

- Khi lắp gươm vào chuôi, khớp hoàn hảo.

- Thanh gươm giúp quân đội chiến thắng.

- Rùa vàng xuất hiện đòi lại thanh gươm.

- Lang Liêu được thần báo mộng làm bánh dâng lễ.

- Lang Liêu làm hai loại bánh từ gạo nếp dâng vua.

Lí do lựa chọn

Khẳng định sức mạnh anh hùng của Gióng, đại diện cho tinh thần yêu nước.

Cho thấy sự cần thiết của sự đồng lòng trong bảo vệ đất nước và giải thích sự tích Hồ Gươm.

Đề cao trí thông minh và vai trò của nông dân, giải thích nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy.

Câu 3. Khi đọc văn bản truyền thuyết, cần chú ý những đặc điểm gì của thể loại này?

- Truyền thuyết là thể loại truyện dân gian kể về các sự kiện và nhân vật liên quan đến lịch sử.

- Nhân vật trong truyền thuyết thường có những điểm đặc biệt về lai lịch, phẩm chất, tài năng và sức mạnh.

- Nhân vật thường gắn với sự kiện lịch sử và được cộng đồng tôn thờ.

Câu 4. Khi tóm tắt văn bản bằng sơ đồ, cần chú ý điều gì?

- Đọc kỹ văn bản và xác định từ khóa, ý chính của từng đoạn.

- Xác định nội dung chính và cách vẽ sơ đồ.

Câu 5. Bài học giúp em hiểu thêm điều gì về lịch sử nước mình?

- Việt Nam có truyền thống yêu nước sâu sắc.

- Dân tộc Việt Nam luôn đoàn kết để bảo vệ nền độc lập trước các kẻ thù.

- Truyền thống văn hóa phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc.

Bài viết Soạn văn 6 bài: Ôn tập trang 36 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 thuộc bộ sách 'Chân trời sáng tạo', được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ Giáo dục. Hãy cùng theo dõi những hướng dẫn chi tiết và lời giải sau đây để nắm vững bài học một cách hiệu quả nhé.

1. Tóm tắt nội dung của ba văn bản dựa trên bảng dưới đây.
2. Liệt kê một số chi tiết, sự kiện nổi bật, đáng nhớ trong ba văn bản. Giải thích ngắn gọn lý do lựa chọn.
3. Khi đọc một văn bản truyền thuyết, cần lưu ý những đặc điểm nào của thể loại này?
4. Cần chú ý điều gì khi tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ?
5. Qua bài học, em rút ra được những hiểu biết gì về lịch sử nước ta?

Lời giải

1. Tóm tắt nội dung chính của ba văn bản truyền thuyết:

Văn bản

Nội dung chính

Thánh Gióng

- Thời vua Hùng Vương thứ sáu, tại làng Gióng, có một cặp vợ chồng già hiền lành, chăm chỉ nhưng mãi chưa có con.

- Một hôm, bà lão thấy dấu chân lớn trên đồng và thử ướm vào. Sau đó, bà sinh ra Gióng, đến ba tuổi vẫn chưa biết nói cười.

- Khi giặc Ân xâm lược, Gióng nghe sứ giả rao tìm người tài cứu nước liền cất tiếng xin đi đánh giặc. Vua sai mang đến cho Gióng ngựa sắt, roi sắt và giáp sắt. Gióng lớn nhanh, cưỡi ngựa xông vào trận, đánh tan quân thù, rồi bay về trời.

- Để ghi nhớ công ơn, vua lập đền thờ Gióng.

Sự tích Hồ Gươm

- Dưới ách đô hộ của giặc Minh, nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần thất bại. Thấy vậy, Long Quân quyết định cho mượn gươm thần.

- Lê Thận, một ngư dân, ba lần kéo lưới đều thấy lưỡi gươm nên mang về nhà.

- Lê Lợi, khi đến nhà Lê Thận, thấy lưỡi gươm phát sáng liền cầm lên xem xét. Trong một trận chiến, Lê Lợi tình cờ tìm được chuôi gươm.

- Lê Lợi cùng Lê Thận ráp chuôi và lưỡi gươm vào nhau, vừa khít. Từ đó, nghĩa quân chiến thắng giặc Minh.

- Sau khi đất nước thanh bình, Lê Lợi lên ngôi vua. Rùa Vàng xuất hiện để đòi lại gươm thần. Vua trả gươm, và hồ Tả Vọng từ đó mang tên Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.

Bánh chưng, bánh giầy

- Vua Hùng Vương thứ sáu muốn truyền ngôi cho người con tài giỏi nhất.

- Các hoàng tử thi nhau làm cỗ thật ngon, riêng Lang Liêu được thần báo mộng và làm ra bánh chưng, bánh giầy.

- Vua chọn bánh của Lang Liêu để tế trời đất và truyền ngôi cho chàng.

- Từ đó, dân ta có tục làm bánh chưng, bánh giầy vào dịp Tết.

2. Sự kiện, chi tiết đặc sắc, đáng nhớ:

Nội dung

Thánh Gióng

Sự tích Hồ Gươm

Bánh chưng, bánh giầy

Sự kiện, chi tiết

- Gióng cất tiếng nói đầu tiên để xin đi đánh giặc.

- Dân làng góp gạo nuôi Gióng.

- Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai trở thành tráng sĩ.

- Roi sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường để đánh giặc.

- Gióng cưỡi ngựa bay về trời khi giặc tan.

- Lưỡi gươm và chuôi gươm khớp nhau vừa như in.

- Rùa Vàng đòi lại gươm thần.

- Lang Liêu được thần báo mộng, dùng gạo làm bánh lễ Tiên Vương.

Lí do lựa chọnNhững chi tiết này khắc họa rõ nét ý nghĩa, nội dung và chủ đề của câu chuyện: Gióng là hình tượng anh hùng đầu tiên, đại diện cho lòng yêu nước và ý thức bảo vệ đất nước của nhân dân ta.

- Chi tiết lưỡi gươm và chuôi gươm khớp nhau tượng trưng cho sức mạnh, sự thống nhất ý chí của dân tộc. Cuộc chiến này là theo ý trời.

- Rùa Vàng đòi gươm mang ý nghĩa giải thích tên gọi Hồ Gươm, đồng thời khẳng định chiến thắng hoàn toàn của nghĩa quân Lam Sơn và thể hiện tư tưởng yêu chuộng hòa bình của dân tộc.

- Chi tiết về Lang Liêu đề cao lao động và sự sáng tạo của con người.

3. Đặc điểm của truyện truyền thuyết:

- Truyện dân gian kể về nhân vật và sự kiện liên quan đến lịch sử xa xưa.

- Nhân vật có thể là người, vật hay đồ vật được nhân hóa, thường mang đặc điểm khác lạ về lai lịch, tài năng. Các nhân vật thường gắn với sự kiện lịch sử và có công lớn với cộng đồng, được tôn thờ.

- Cốt truyện gồm chuỗi sự việc có liên kết chặt chẽ, xoay quanh công trạng và kỳ tích của nhân vật, thường sử dụng yếu tố kỳ ảo để tôn vinh tài năng và sức mạnh của họ.

- Truyện thể hiện thái độ, tình cảm và quan điểm của nhân dân đối với sự kiện, nhân vật lịch sử.

4. Lưu ý khi tóm tắt văn bản bằng sơ đồ:

- Bước 1: Đọc kỹ văn bản, xác định các phần hoặc đoạn và mối quan hệ giữa chúng. Tìm từ khóa và ý chính của mỗi phần hoặc đoạn, từ đó xác định nội dung chính và hình dung cách vẽ sơ đồ.

- Bước 2: Vẽ sơ đồ, xác định số ô hoặc bộ phận trong sơ đồ dựa trên số phần hoặc đoạn của văn bản. Chọn cách thể hiện sơ đồ phù hợp.

- Bước 3: Kiểm tra lại sơ đồ, đảm bảo các ý chính được thể hiện đầy đủ, rõ ràng và các phần, đoạn, ý chính có sự liên kết chặt chẽ.

5. Bài học về lịch sử dân tộc: Qua bài học, em hiểu thêm về lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam, một dân tộc anh hùng với truyền thống đấu tranh kiên cường, bất khuất. Dù đối mặt với nhiều kẻ thù, các thế hệ luôn đoàn kết, giữ vững chủ quyền. Đồng thời, bài học còn giúp em nhận ra truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, có ý nghĩa sâu sắc và được truyền từ đời này sang đời khác.

Câu 1. Dựa vào bảng sau, hãy tóm tắt nội dung của ba văn bản.

Câu 2. Điền vào bảng dưới đây những sự kiện và chi tiết đặc sắc mà em cho là đáng nhớ nhất trong ba văn bản đã học. Hãy giải thích ngắn gọn lý do lựa chọn.

=> Xem hướng dẫn chi tiết

Câu 1. Tóm lược nội dung chính của ba văn bản truyền thuyết:

Văn bản

Nội dung chính

Thánh Gióng

- Thời vua Hùng Vương thứ sáu, tại làng Gióng, có đôi vợ chồng già hiền lành, ước ao có một đứa con.

- Một ngày, bà đi làm đồng, thấy dấu chân lớn, ướm thử, rồi sinh ra Gióng. Đến ba tuổi, cậu bé vẫn chưa biết nói hay cười.

- Giặc Ân xâm lược, vua tìm người tài cứu nước. Nghe tiếng sứ giả rao, Gióng cất tiếng xin đi đánh giặc. Nhà vua ban ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt. Gióng vươn mình thành tráng sĩ, cưỡi ngựa ra trận, đánh tan giặc rồi cưỡi ngựa bay về trời.

- Nhà vua nhớ ơn, lập đền thờ Gióng.

Sự tích Hồ Gươm

- Thời giặc Minh đô hộ, nghĩa quân Lam Sơn nổi dậy nhưng gặp khó khăn. Long Quân ban gươm thần.

- Lê Thận kéo lưới ba lần đều thấy lưỡi gươm, mang về nhà.

- Lê Lợi đến nhà Thận, thấy lưỡi gươm phát sáng, nhặt lên xem.

- Trong một lần thua trận, Lê Lợi tình cờ bắt được chuôi gươm.

- Lê Lợi và Thận ghép gươm lại, vừa khít, từ đó nghĩa quân liên tiếp chiến thắng.

- Khi đất nước yên bình, Long Quân sai Rùa Vàng đòi lại gươm. Vua trả gươm, từ đó hồ Tả Vọng được gọi là Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm.

Bánh chưng, bánh giầy

- Vua Hùng thứ sáu muốn chọn người con tài giỏi để truyền ngôi.

- Các hoàng tử tranh nhau làm cỗ thật ngon, chỉ riêng Lang Liêu được thần báo mộng, dùng gạo làm hai loại bánh dâng vua.

- Vua cha chọn bánh của Lang Liêu để tế trời đất và truyền ngôi cho chàng.

- Từ đó, người Việt có tục làm bánh chưng, bánh giầy vào dịp Tết.

Câu 2. Những sự kiện và chi tiết đặc sắc, đáng nhớ

Nội dung

Thánh Gióng

Sự tích Hồ Gươm

Bánh chưng, bánh giầy

Sự kiện, chi tiết

- Gióng cất tiếng nói đầu tiên để xin đi đánh giặc.

- Cả làng cùng góp gạo nuôi Gióng.

- Gióng lớn nhanh như thổi, vươn mình thành tráng sĩ.

- Khi roi sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường để đánh giặc.

- Giặc tan, Gióng cưỡi ngựa bay về trời.

- Lưỡi gươm và chuôi gươm vừa khít khi ghép lại.

- Chi tiết Rùa Vàng đòi gươm thần.

- Lang Liêu được thần báo mộng, chỉ cách làm bánh dâng Tiên Vương.

Lý do lựa chọn: Những chi tiết trên thể hiện nội dung và chủ đề của câu chuyện: Gióng là biểu tượng của người anh hùng dân tộc, thể hiện lòng yêu nước và tinh thần bảo vệ đất nước của nhân dân ta.

- Chi tiết ghép gươm là sự hòa hợp của ý chí và sức mạnh dân tộc, thể hiện cuộc đấu tranh chính nghĩa.

- Chi tiết Rùa Vàng đòi gươm không chỉ giải thích tên gọi Hồ Gươm mà còn khẳng định chiến thắng toàn diện của nghĩa quân Lam Sơn và tư tưởng yêu chuộng hòa bình của nhân dân Việt Nam.

- Chi tiết bánh chưng, bánh giầy thể hiện tinh thần lao động sáng tạo và trí tuệ của con người.

Câu 3. Khi đọc truyện truyền thuyết, cần lưu ý những đặc điểm nào của thể loại này?

Câu 4. Khi tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ, cần chú ý điều gì?

Câu 5. Bài học giúp em hiểu thêm về lịch sử dân tộc ta như thế nào?

=> Xem hướng dẫn chi tiết

Câu 3. Khi đọc truyện truyền thuyết, cần lưu ý:

• Đây là thể loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
• Nhân vật trong truyện thường có lai lịch, phẩm chất, tài năng đặc biệt, liên quan đến lịch sử và có công lao lớn đối với cộng đồng.
• Cốt truyện xoay quanh những chiến công, sự kiện quan trọng, có yếu tố kỳ ảo, nhằm tôn vinh tài năng và sức mạnh của nhân vật.
• Truyện thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với lịch sử và nhân vật trong truyện.

Câu 4. Khi tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ, cần chú ý:

• Bước 1: Đọc kỹ văn bản, xác định cấu trúc và nội dung chính của từng phần hoặc đoạn.
• Bước 2: Lựa chọn hình thức sơ đồ phù hợp để tóm tắt nội dung.
• Bước 3: Kiểm tra sơ đồ để đảm bảo nội dung tóm tắt đầy đủ và rõ ràng.

Câu 5. Bài học giúp em hiểu thêm về lịch sử dân tộc Việt Nam, một dân tộc anh hùng, kiên cường giữ vững chủ quyền trước mọi kẻ thù xâm lược. Đoàn kết là sức mạnh to lớn của nhân dân ta, và nước ta có truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc, truyền đời qua nhiều thế hệ.