1. Bài soạn mẫu 4 cho 'Thực hành tiếng Việt trang 75-76 tập 2' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)
Câu 1. Trong những câu dưới đây, cụm từ “ngày hôm nay” là trạng ngữ trong câu nào? Giải thích vì sao?
Cụm từ “ngày hôm nay” là trạng ngữ trong câu b, vì nó được tách biệt khỏi phần chính của câu bằng dấu phẩy và chỉ thời gian.
Câu 2. Tìm ba trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh) và nêu tác dụng liên kết của một trạng ngữ đó.
- Các trạng ngữ chỉ thời gian:
- Một hôm, tôi thấy nó đang trộn một thứ bột đen sì, trông rất đáng sợ, và thỉnh thoảng lại thoa lên cổ tay.
- Lúc đó, tôi đang mải mê với chiếc diều nên không biết có chuyện gì xảy ra.
- Kể từ hôm đó, mặc dù mọi thứ trong nhà vẫn như cũ, tôi cảm thấy mình vô dụng và bị đẩy ra ngoài.
- Tác dụng: Xác định thời điểm và liên kết nội dung với các câu trước đó.
Câu 3. Lược bỏ các trạng ngữ (in đậm) trong các câu dưới đây và nêu ảnh hưởng của việc lược bỏ đối với nghĩa của câu. Từ đó, nhận xét về vai trò của trạng ngữ trong câu.
Gợi ý:
- Thử lược bỏ:
- So sánh: Lược bỏ trạng ngữ làm giảm sự rõ ràng về thời gian (câu a, c) và địa điểm (câu b).
Câu 4. So sánh vị trí của trạng ngữ trong các cặp câu dưới đây và giải thích lý do tác giả chọn cách diễn đạt trong câu a1 và b1.
a1. Nghe chuyện, vua rất vui. Nhưng để biết chính xác, vua cho thử lại. (Em bé thông minh)
a2. Nghe chuyện, vua rất vui. Nhưng vua cho thử lại để xác định chính xác hơn.
b1. Đền Thượng nằm trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường nở đỏ rực, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như múa quạt. (Theo Đoàn Minh Tuấn)
b2. Đền Thượng nằm trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Những khóm hải đường nở đỏ rực, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như múa quạt trước đền.
Tác giả chọn cách diễn đạt như câu a1 và b1 vì trạng ngữ bổ sung ý nghĩa cho phần còn lại của câu, tạo điểm nhấn và làm câu văn sinh động hơn.
Câu 5. Chọn một trong hai đề sau:
Gợi ý:
a.
Kiều Phương là cô bé nghịch ngợm nhưng có năng khiếu vẽ đặc biệt. Một lần tình cờ, chú Tiến Lê, người bạn thân của bố, phát hiện tài năng của cô. Người anh cảm thấy mình kém cỏi so với em. Nhờ sự giúp đỡ của chú Tiến Lê, Kiều Phương được dự trại thi vẽ tranh quốc tế, khiến người anh ghen tị. Bức tranh đoạt giải của cô lại là bức vẽ người anh yêu quý. Khi nhìn thấy bức tranh, người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em và hối hận vì đã đối xử không công bằng với em.
b.
Bài thơ “Những điều bố yêu” của Nguyễn Chí Thuật là lời tâm tình của người bố dành cho con. Ngày con chào đời, người bố vô cùng hạnh phúc. Từng vật gắn liền với con khiến bố cảm thấy yêu thương: chỗ nằm, mùi sữa và chiếu, tã chéo giăng đầy nhà, mùi nước hoa dìu dịu khi con bị muỗi đốt. Trong hành trình trưởng thành của con, bố luôn bên cạnh, lắng nghe và dõi theo con. Khi con vắng nhà một hôm, bố cảm thấy nhớ mong khôn nguôi. Khắp mọi nơi trong nhà, hình bóng của con luôn hiện hữu. Tình cảm của cha dành cho con thật chân thành và sâu sắc.
2. Bài soạn mẫu 5 cho 'Thực hành tiếng Việt trang 75-76 tập 2' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)
Câu 1 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
Giải đáp:
Cụm từ “ngày hôm nay” trong câu b là trạng ngữ vì nó được tách biệt bởi dấu phẩy và chỉ thời gian của câu.
Câu 2 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
Giải đáp:
- Ba trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh):
+ Một hôm, tôi thấy nó trộn một thứ bột đen sì, rất đáng sợ, thỉnh thoảng lại bôi lên cổ tay.
+ Hôm đó, chú Tiến Lê – bạn của bố tôi – dẫn bé Quỳnh đến chơi.
+ Một tuần sau, em gái tôi trở về trong vòng tay của cả bố và mẹ tôi.
- Tác dụng của trạng ngữ: “Một tuần sau” giúp liên kết nội dung với phần văn bản trước đó.
Câu 3 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
Giải đáp:
- Khi lược bỏ trạng ngữ, nội dung câu trở nên thiếu rõ ràng về thời gian, địa điểm, mục đích, phương tiện, nguyên nhân,...
- Trạng ngữ là phần bổ sung cho câu chính, cung cấp thông tin về thời gian, địa điểm, nguyên nhân, mục đích, kết quả, phương tiện,...
Câu 4 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
Giải đáp:
- Các cách diễn đạt ở a1 và b1 sử dụng trạng ngữ ở đầu câu để bổ sung ý nghĩa, làm câu văn thêm sinh động và nhấn mạnh.
- Các cách diễn đạt a2 và b2 không đặt trạng ngữ ở đầu câu, làm giảm hiệu quả diễn đạt của nó.
Câu 5 (trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
Giải đáp:
VD học sinh chọn đề b)
Bài làm tham khảo
Truyện ngắn “Điều không tính trước” để lại ấn tượng sâu sắc về xích mích trên sân cỏ khi cậu bạn Nghi không công nhận bàn thắng của “tôi” vì cho rằng bị lỗi việt vị. “Tôi” rất tức giận và cùng thằng Phước lập kế hoạch trả thù. Ở bụi cây gần nhà, chúng tôi chuẩn bị rất kỹ. Tuy nhiên, kế hoạch không thành công vì “tôi” nhận ra Nghi là bạn thông minh và tốt bụng. Câu chuyện gửi gắm bài học rằng trước khi hành động cần cân nhắc kỹ lưỡng, và nên giải quyết mâu thuẫn bằng lời nói thay vì hành động. Đồng thời, câu chuyện ca ngợi tình bạn hồn nhiên, trong sáng của tuổi học trò.
- Trạng ngữ chỉ vị trí được in đậm.
3. Bài soạn mẫu 6 cho 'Thực hành tiếng Việt trang 75-76 tập 2' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)
Câu 1 Thực hành tiếng Việt Ngữ văn 6 trang 75 – 76:
Trong các câu dưới đây, câu nào chứa cụm từ “ngày hôm nay” là trạng ngữ? Giải thích lý do.
- Ngày hôm nay là ngày khai giảng đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Hồ Chí Minh)
- Ngày hôm nay, trong buổi tựu trường của các em, tôi chỉ biết chúc các em một năm học vui vẻ và thành công. (Hồ Chí Minh)
Gợi ý:
- Cụm từ “ngày hôm nay” trong câu b là trạng ngữ vì nếu bỏ cụm từ này đi, câu vẫn giữ được ý nghĩa chính.
Tôi / chỉ biết chúc các em một năm học vui vẻ và thành công.
Trong đó: “Tôi” là chủ ngữ; “chỉ biết chúc các em…” là vị ngữ.
Câu 2:
Đọc truyện “Bức tranh của em gái tôi” và tìm ba trạng ngữ chỉ thời gian. Nêu tác dụng liên kết câu của một trạng ngữ trong đó.
Gợi ý:
Ba trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện:
- Hôm đó, chú Tiến Lê – họa sĩ, bạn thân của bố tôi – dẫn bé Quỳnh đến chơi.
- Một hôm, tôi thấy nó trộn một thứ bột đen sì.
- Một tuần sau, em gái tôi trở về trong vòng tay của bố mẹ tôi.
Tác dụng liên kết câu:
- Trạng ngữ “hôm đó” giúp xác định thời điểm chú Tiến Lê đến chơi.
Câu 3:
Lược bỏ các trạng ngữ trong các câu dưới đây và cho biết nghĩa của câu bị ảnh hưởng như thế nào. Từ đó, nêu tác dụng của trạng ngữ trong câu.
- Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê tràn ngập sắc vàng. (Tô Hoài)
- Đó, mẹ tôi dẫn tôi qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung. Trong tranh, một chú bé ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. (Tạ Duy Anh)
- Con đường nhựa thẳng tắp, không có bóng cây. Đã nhiều năm, mỗi ngày hai buổi, mẹ đạp xe qua con đường đó. (Phong Thu)
Gợi ý:
Sau khi lược bỏ trạng ngữ, nghĩa câu sẽ bị thiếu và người đọc sẽ không hiểu rõ nội dung:
VD:
- Không biết thời gian “làng quê tràn ngập sắc vàng” diễn ra khi nào.
- Không thấy được sự liên kết và vị trí của chú bé trong tranh.
Tác dụng của trạng ngữ:
- Bổ sung, nhấn mạnh và giải thích cho chủ ngữ và vị ngữ trong câu.
- Thường chỉ thời gian, địa điểm, mục đích, giúp làm rõ các tình huống như thời gian, kết quả, nguyên nhân,…
Câu 4 Thực hành tiếng Việt Ngữ văn 6:
So sánh vị trí của trạng ngữ và giải thích lý do tác giả chọn cách diễn đạt ở câu a1 và b1?
a1. Nghe chuyện, vua rất vui. Nhưng, để biết chính xác hơn, vua yêu cầu thử lại. (Em bé thông minh).
a2. Nghe chuyện, vua rất vui. Nhưng, vua yêu cầu thử lại để biết chính xác hơn.
b1. Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Linh. Trước đền, những khóm hải đường nở rực đỏ, cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt.
b2. Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Linh. Những khóm hải đường nở rực đỏ, cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt trước đền.
Gợi ý:
- Tác giả dùng trạng ngữ ở câu a1 và b1 trước các thành phần chính để làm rõ ý và tăng tính nhấn mạnh cho câu.
- Trạng ngữ ở câu a2 và b2 đặt sau các thành phần chính, làm giảm hiệu quả của câu.
Câu 5:
Chọn một trong hai đề sau và viết thành đoạn văn:
- Kể một đoạn truyện đã học hoặc đọc, trong đó có trạng ngữ chỉ thời gian.
- Trình bày suy nghĩ của em về một tác phẩm đã học hoặc đọc, trong đó có trạng ngữ chỉ vị trí.
Gợi ý:
Truyện ngắn “Điều không tính trước” của Nguyễn Nhật Ánh kể về ba cậu bé: nhân vật “tôi”, Nghi và Phước. Trong một trận bóng đá, do không công nhận bàn thắng của nhau, hai bên dẫn đến ý định đánh nhau và trả đũa. Tại một ngã tư, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng, “tôi” và Phước đợi Nghi đi qua để báo thù. Tuy nhiên, sự ngây thơ và không bực bội của Nghi, thậm chí là làm hòa trước, đã khiến “tôi” và Phước thay đổi ý định, cùng nhau đi xem phim và trở thành bạn bè. Qua truyện, Nguyễn Nhật Ánh gửi gắm thông điệp về tình bạn chân thành và đẹp đẽ.
Trạng ngữ chỉ vị trí: Ở một ngã tư
4. Bài soạn mẫu 1 cho 'Thực hành tiếng Việt trang 75-76 tập 2' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)
Câu 1 trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Xác định cụm từ ngày hôm nay trong các câu dưới đây và cho biết cụm từ đó có vai trò gì:
a) Ngày hôm nay là ngày khai trường đầu tiên ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Hồ Chí Minh)
b) Ngày hôm nay, nhân buổi tựu trường của các em, tôi chỉ biết chúc các em một năm vui vẻ và đầy kết quả tốt đẹp. (Hồ Chí Minh)
Trả lời:
Cụm từ ngày hôm nay ở câu b là trạng ngữ vì:
- Nó chỉ bối cảnh thời gian cho câu.
- Nếu bỏ cụm từ này, câu vẫn có nghĩa: Tôi (CN) chỉ biết chúc các em một năm vui vẻ và đầy kết quả tốt đẹp (VN).
Câu 2 trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tìm 3 trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh) và nêu tác dụng liên kết câu của một trong số đó.
Trả lời:
- Một hôm, tôi thấy nó nhào một thứ bột đen sì, trông rất sợ, thỉnh thoảng lại bôi lên cổ tay.
- Hôm đó, chú Tiến Lê – họa sĩ, bạn của bố tôi – đưa bé Quỳnh đến chơi.
- Một tuần sau, em gái tôi trở về trong vòng tay chào đón của cả bố và mẹ tôi: Bức tranh của nó được trao giải nhất.
Câu 3 trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Lược bỏ các trạng ngữ (in đậm) trong những câu sau và cho biết nghĩa của câu bị ảnh hưởng ra sao. Từ đó, hãy rút ra nhận xét về vai trò của trạng ngữ trong câu.
a) Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê toàn màu vàng... (Tô Hoài)
b) Bố mẹ tôi kéo tôi qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. (Tạ Duy Anh)
c) Con đường trải nhựa kẻ thẳng băng, sóng soải không bóng cây. Đã bao nhiêu năm tháng, mỗi ngày hai buổi, má đạp xe đi về trên con đường ấy. (Phong Thu)
Trả lời:
Nếu lược bỏ các trạng ngữ:
a) Không xác định được thời gian khi làng quê toàn màu vàng.
b) Không thấy được sự liên kết với câu trước và không xác định được vị trí của một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh.
c) Không thấy được sự liên kết với câu trước và không xác định được khoảng thời gian má đạp xe đi về trên con đường ấy.
→ Trạng ngữ không phải thành phần bắt buộc nhưng nếu lược bỏ, câu sẽ thiếu thông tin và liên kết với các câu khác.
Câu 4 trang 75, 76 SGK Ngữ văn 6 tập 2: So sánh vị trí của trạng ngữ trong những cặp câu dưới đây và giải thích lý do tác giả chọn cách diễn đạt ở câu a1 và b1.
a1) Nghe chuyện, vua lấy làm mừng lắm. Nhưng, để biết chính xác hơn nữa, vua cho thử lại. (Em bé thông minh)
a2) Nghe chuyện, vua lấy làm mừng lắm. Nhưng, vua cho thử lại để biết chính xác hơn nữa.
b1) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ. Những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa. (Theo Đoàn Minh Tuấn)
b2) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa trước đền.
Trả lời:
- Trang ngữ ở câu a1 được đặt trước các thành phần chính trong câu, còn trạng ngữ ở câu a2 được đặt sau các thành phần chính.
- Trang ngữ ở câu b1 được đặt trước các thành phần chính, còn trạng ngữ ở câu b2 được đặt sau các thành phần chính.
→ Tác giả chọn cách diễn đạt ở câu a1 và b1 để đưa bối cảnh lên trước về mục đích và vị trí để người đọc dễ hiểu nội dung chính phía sau.
Câu 5 trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chọn một trong hai đề sau:
a) Viết đoạn văn kể lại một đoạn truyện đã học hoặc đã đọc, trong đó có sử dụng một số trạng ngữ chỉ thời gian để liên kết các câu.
b) Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về một tác phẩm đã học hoặc đã đọc, trong đó có sử dụng một số trạng ngữ chỉ vị trí để liên kết các câu.
Trả lời:
Chọn a
Chiều hôm ấy, mọi người cùng chơi bóng đá giao hữu. Khi nhận đường chuyền từ thằng Phước, tôi lập tức sút vào gôn một bàn đẹp mắt. Chưa kịp vui mừng thì thằng Nghi la lên rằng tôi việt vị. Rõ ràng khi tôi nhận bóng thì vẫn còn hai hậu vệ đội nó trước mặt. Tôi cố giải thích cho đội bên kia nhưng họ vẫn khăng khăng không công nhận bàn thắng của tôi. Trận bóng đá dừng lại ở đó, mọi người cãi cọ, không ai chịu nhường ai. Cuối cùng, chúng tôi ra về trong bực tức.
5. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 75-76 tập 2' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều) - mẫu 2
Câu 1 trang 75 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Trong các câu dưới đây, cụm từ ngày hôm nay ở câu nào là trạng ngữ? Giải thích lý do.
a) Ngày hôm nay là ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Hồ Chí Minh)
b) Ngày hôm nay, nhân dịp tựu trường của các em, tôi chỉ biết chúc các em một năm vui vẻ và thành công tốt đẹp. (Hồ Chí Minh)
Trả lời:
- Cụm từ “ngày hôm nay” ở câu b là trạng ngữ.
Câu 2 trang 75 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Xác định 3 trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh). Nêu vai trò liên kết câu của một trạng ngữ trong số đó.
Trả lời:
- “Một hôm”, tôi thấy nó nhào một thứ bột đen sì.
- “ Lúc đó, tôi đang mải mê với chiếc diều nên không biết chuyện gì đang xảy ra”
- “Một tuần sau, em gái tôi trở về trong vòng tay chờ đợi của bố mẹ tôi”
Câu 3 trang 75 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Thử bỏ các trạng ngữ (in đậm) trong các câu dưới đây và phân tích ảnh hưởng của việc bỏ trạng ngữ đối với nghĩa câu. Từ đó, nhận xét về vai trò của trạng ngữ trong câu.
a) Mùa đông, giữa mùa đông, làng quê toàn màu vàng...
(Tô Hoài)
b) Đó, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lông kinh. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh.
(Tạ Duy Anh)
c) Con đường trải nhựa kẻ thông băng, song song không bóng cây. Đã bao nhiêu năm tháng, mỗi ngày hai buổi, mà đạp xe đi về trên con đường ấy
(Phong Thu)
Trả lời:
- Nếu bỏ các trạng ngữ, nghĩa của các câu sẽ thiếu đầy đủ và người đọc sẽ khó hiểu nội dung và thông điệp của câu văn.
- Vai trò của trạng ngữ trong câu:
+ Trạng ngữ dù chỉ là thành phần phụ, nhưng nó làm phong phú thêm ý nghĩa của câu chính.
+ Trạng ngữ thường chỉ thời gian, địa điểm, mục đích, phương tiện, cách thức… để thể hiện các tình huống như thời gian, địa điểm, nguyên nhân, mục đích, kết quả, phương tiện.
Câu 4 trang 75 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: So sánh vị trí của trạng ngữ trong các cặp câu dưới đây và giải thích lý do tác giả chọn cách diễn đạt ở câu a1 và b1
a1) Nghe chuyện, vua rất vui mừng. Nhưng, để biết chính xác hơn nữa, vua cho thử lại. (Em bé thông minh)
a2) Nghe chuyện, vua rất vui mừng. Nhưng, vua cho thử lại để biết chính xác hơn nữa.
b1) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường nở rực đỏ. những cảnh bướm nhiều màu sắc bay lượn như đang múa quạt.
b2) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Những khóm hải đường nở rực đỏ, những cảnh bướm nhiều màu sắc bay lượn như đang múa quạt trước đền.
Trả lời:
- Tác giả lựa chọn cách diễn đạt ở a1 và b1 để đặt trạng ngữ đầu câu, nhằm làm nổi bật ý nghĩa và tăng hiệu quả diễn đạt của câu văn.
Câu 5 trang 76 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Chọn một trong hai đề sau:
Trả lời:
Viết đoạn văn kể lại một đoạn truyện đã học hoặc đã đọc, trong đó có sử dụng một số trạng ngữ chỉ thời gian để liên kết các câu trong đoạn.
Bài mẫu tham khảo
Nhân vật Thạch Sanh là một người rất tốt bụng và thật thà, tôi ấn tượng với nhân vật này, đặc biệt trong trận chiến với chằn tinh. Nửa đêm, khi chàng đang say sưa ngủ, chằn tinh xuất hiện. Nó nhe nanh và giơ vuốt lên để vồ lấy chàng. Thạch Sanh đã chiến đấu kiên cường, và chỉ trong một lúc, cái búa của chàng đã đánh bại chằn tinh. Lúc đó, chằn tinh hiện nguyên hình là một con mãng xà to lớn và hung dữ. Sau khi chết, nó để lại một chiếc cung tên vàng và cái đầu của nó… Qua trận chiến đó, ta thấy được tài năng và sức mạnh phi thường của Thạch Sanh.
6. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 75-76 tập 2' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều) - mẫu 3
Câu 1: Xác định trạng ngữ trong các câu dưới đây và giải thích vì sao. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 75)
a) Ngày hôm nay là ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Hồ Chí Minh)
b) Ngày hôm nay, trong dịp tựu trường của các em, tôi chỉ có thể chúc các em một năm vui vẻ và thành công. (Hồ Chí Minh)
Giải đáp:
- Cụm từ “ngày hôm nay” ở câu b là trạng ngữ vì nó được phân cách bằng dấu phẩy và bổ sung thông tin cho câu.
Câu 2: Liệt kê 3 trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh) và giải thích vai trò liên kết của một trong các trạng ngữ đó. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 75)
Giải đáp:
- 3 trạng ngữ thời gian trong truyện là: “một hôm”, “kể từ hôm đó”, và “trước khi đi thi”.
- Trạng ngữ “Kể từ hôm đó” giúp nối kết nội dung của đoạn văn hiện tại với đoạn trước đó.
Câu 3: Phân tích ảnh hưởng của việc bỏ các trạng ngữ (in đậm) trong những câu dưới đây. Nhận xét về vai trò của trạng ngữ đối với nghĩa câu. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 75)
a) Mùa đông, giữa mùa đông, làng quê toàn màu vàng... (Tô Hoài)
b) Đó, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. (Tạ Duy Anh)
c) Con đường trải nhựa thẳng băng, song song không bóng cây. Đã bao nhiêu năm tháng, mỗi ngày hai buổi, tôi đạp xe đi về trên con đường ấy. (Phong Thu)
Giải đáp:
- Nếu bỏ trạng ngữ, nội dung câu sẽ trở nên thiếu sót và không rõ ràng về thời gian, địa điểm, mục đích, phương tiện, và nguyên nhân.
- Trạng ngữ, mặc dù là thành phần phụ, nhưng nó làm rõ ý nghĩa của câu chính và cung cấp thông tin về các tình huống như thời gian, địa điểm, nguyên nhân, mục đích, kết quả.
Câu 4: So sánh vị trí của trạng ngữ trong các câu dưới đây và giải thích lý do tác giả chọn cách diễn đạt ở câu a1 và b1. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 75, 76)
a1) Nghe chuyện, vua rất vui mừng. Tuy nhiên, để biết chính xác hơn nữa, vua yêu cầu thử lại. (Em bé thông minh)
a2) Nghe chuyện, vua rất vui mừng. Tuy nhiên, vua yêu cầu thử lại để biết chính xác hơn nữa.
b1) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường nở rực đỏ. Những cánh bướm nhiều màu sắc bay lượn như đang múa quạt. (Theo Đoàn Minh Tuấn)
b2) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Những khóm hải đường nở rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay lượn như đang múa quạt trước đền.
Giải đáp:
- Tác giả sử dụng cách diễn đạt ở a1 và b1 để đặt trạng ngữ ở đầu câu, làm nổi bật ý nghĩa và tạo điểm nhấn cho câu văn, trong khi a2 và b2 đặt trạng ngữ ở cuối câu, làm giảm hiệu quả diễn đạt.
Câu 5: Lựa chọn một trong hai đề sau: (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 76)
a) Viết một đoạn văn kể lại một đoạn truyện đã học hoặc đã đọc, sử dụng một số trạng ngữ chỉ thời gian để liên kết các câu trong đoạn.
b) Viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về một tác phẩm đã học hoặc đã đọc, sử dụng một số trạng ngữ chỉ vị trí để liên kết các câu trong đoạn.
Chú thích:
- Trạng ngữ được gạch chân trong tài liệu.