1. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 90' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu số 4
Câu 1 trang 90 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1: Xác định vị ngữ là cụm động từ trong các câu dưới đây. Chỉ ra động từ chính và các thành phần phụ trong mỗi vị ngữ đó.
a) Văn Cao từng nghĩ mình đã hết những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ. (Ngọc An)
b) Tiếng gà làm chúng ta nhớ lại những ký ức của tuổi thơ. (Đinh Trọng Lạc)
Trả lời:
Vị ngữ là cụm động từ
Động từ chính
Cụm C-V
a
nghĩ mình đã hết những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ
nghĩ
mình/ đã hết những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ
b
làm ký ức chúng ta nhớ lại những ký ức của tuổi thơ
làm
ký ức chúng ta/ nhớ lại những ký ức của tuổi thơ
Câu 2 trang 90 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1: Xác định vị ngữ là cụm chủ vị trong các câu dưới đây:
a) Cậu Cơ vẫn giữ nét mặt nghiêm nghị. (Ngô Tất Tố)
b) Bố tôi cầm một chiếc nỏ lên để ngắm nghía ... (Đoàn Giỏi)
Trả lời:
Vị ngữ là cụm chủ vị:
Câu 3 trang 90 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1: Xác định chủ ngữ là cụm danh từ trong các câu dưới đây. Chỉ ra danh từ chính và các thành phần phụ trong mỗi chủ ngữ đó.
a) Bộ quần áo bà ba đen mà mẹ tôi vừa may cho tôi lại rộng quá, làm tôi cảm thấy thẹn thùng và không thoải mái. (Đoàn Giỏi).
b) Câu chuyện về bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc có vẻ như là một truyền thuyết. (Bùi Hồng)
Trả lời:
Chủ ngữ là cụm danh từ
Danh từ chính
Cụm C-V
a
Bộ quần áo bà ba đen mà mẹ tôi vừa may cho tôi
Bộ quần áo bà ba
mẹ tôi/ vừa may cho tôi
b
Câu chuyện về bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
Câu chuyện
bác Hai và chú/ kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
Câu 4 trang 91 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1: Xác định chủ ngữ là cụm chủ vị trong các câu dưới đây:
a) Một năm nọ, mưa lớn làm nước trong giếng dâng cao. (Ếch ngồi đáy giếng)
b) Lời nói đầy ý nghĩa của cô bé bảy tuổi có vẻ như mang một sức mạnh kỳ diệu khiến chị Dậu rơi nước mắt. (Ngô Tất Tố)
Trả lời:
Cụm C-V trong chủ ngữ:
Câu 5 trang 91 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1: Viết một đoạn văn (khoảng 5 -7 dòng) trình bày suy nghĩ của bạn về một văn bản nghị luận đã học, trong đó sử dụng ít nhất một vị ngữ và một chủ ngữ mở rộng bằng cụm chủ vị
Trả lời:
Bài viết “Thiên nhiên và con người trong Đất rừng phương Nam” là một tác phẩm nghị luận xuất sắc, làm nổi bật sự am hiểu sâu sắc và tình cảm gắn bó của Đoàn Giỏi với con người và thiên nhiên miền Cửu Long. Hệ thống lý lẽ và minh chứng rõ ràng đã làm nổi bật vẻ đẹp của tác phẩm đồng thời thể hiện tài năng kể và tả của Đoàn Giỏi. “Thiên nhiên và con người trong Đất rừng phương Nam” là một bài nghị luận sâu sắc mà tôi cần học hỏi nhiều.
Chú thích:
- Vị ngữ mở rộng bằng cụm CV:
+ một tác phẩm nghị luận/ xuất sắc, làm nổi bật sự am hiểu sâu sắc và tình cảm gắn bó của Đoàn Giỏi với con người và thiên nhiên miền Cửu Long
+ một bài nghị luận/ sâu sắc, có nhiều điểm tôi cần học hỏi.
- Chủ ngữ mở rộng bằng cụm CV: Hệ thống lý lẽ và minh chứng/ rõ ràng, sắc nét
2. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 90' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 5
Câu 1: Xác định vị ngữ là cụm động từ trong các câu sau. Nêu động từ trung tâm và các thành tố phụ thuộc trong cụm chủ vị của mỗi vị ngữ.
(Câu hỏi trang 90 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều)
Trả lời
a) - Vị ngữ là cụm động từ: tưởng mình đã mất đi những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ.
- Động từ trung tâm: tưởng
- Thành tố phụ: cụm chủ vị theo sau 'tưởng' (mình đã mất đi những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ).
b) - Vị ngữ là cụm động từ: làm ký ức ta trở về với những kỷ niệm của thời thơ ấu.
- Động từ trung tâm: làm
- Thành tố phụ: cụm chủ vị theo sau 'làm' (ký ức ta trở về với những kỷ niệm của thời thơ ấu).
Câu 2: Tìm vị ngữ là cụm chủ vị trong các câu sau:
(Câu hỏi trang 90 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều)
Trả lời
a) Vị ngữ là cụm chủ vị: (vẫn) nét mặt hầm hầm
b) Vị ngữ là cụm chủ vị: tay cầm một chiếc nỏ ngắm nghía
Câu 3: Xác định chủ ngữ là cụm danh từ trong các câu dưới đây. Nêu danh từ trung tâm và các thành tố phụ trong cụm chủ vị của mỗi chủ ngữ.
(Câu hỏi trang 90 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều)
Trả lời
a) - Chủ ngữ là cụm danh từ: Bộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi mới khâu cho tôi
- Danh từ trung tâm: Bộ quần áo bà ba đen
- Thành tố phụ trong chủ ngữ:
Bộ quần áo bà ba đen (C) / mà má nuôi tôi mới khâu cho tôi (V)
b) - Chủ ngữ là cụm danh từ: Chuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
- Danh từ trung tâm: Chuyện bác Hai và chú
- Thành tố phụ trong chủ ngữ:
Chuyện bác Hai và chú (C) / kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc (V)
Câu 4: Xác định chủ ngữ là cụm chủ vị trong các câu sau:
a) Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng dềnh lên. (Ếch ngồi đáy giếng)
b) Câu nói nghĩa lí của con bé bảy tuổi hình như có một sức mạnh thần bí khiến chị Dậu hai hàng nước mắt chạy quanh. (Ngô Tất Tố)
(Câu hỏi trang 91 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều)
Trả lời
a) Chủ ngữ là cụm chủ vị: trời mưa to
b) Chủ ngữ là cụm chủ vị: câu nói nghĩa lí của con bé bảy tuổi hình như có một sức mạnh thần bí.
Câu 5: Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) trình bày quan điểm của em về một văn bản nghị luận đã học, sử dụng ít nhất một vị ngữ và một chủ ngữ mở rộng bằng cụm chủ vị.
(Câu hỏi trang 91 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều)
Trả lời
Trong các văn bản nghị luận đã học, văn bản “Khan hiếm nước ngọt” mang lại cho em nhiều suy ngẫm mới mẻ và sâu sắc. Trước khi tiếp cận văn bản này, em thường nghĩ rằng nước luôn dồi dào. Tuy nhiên, nội dung tác giả đưa ra cho thấy nước ngọt đang ngày càng khan hiếm và việc có nước sạch để sử dụng ngày càng tốn kém. Do đó, việc sử dụng tài nguyên nước phải được thực hiện một cách hợp lý và tiết kiệm.
- Vị ngữ được mở rộng bằng cụm chủ vị: 'thường nghĩ rằng nước luôn dồi dào'. (Câu thứ 2 trong đoạn văn)
- Chủ ngữ được mở rộng bằng cụm chủ vị: 'nội dung tác giả đưa ra trong văn bản này'. (Câu thứ 3 trong đoạn văn)
3. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 90' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 6
CH1. Xác định vị ngữ dạng cụm động từ trong các câu dưới đây và chỉ ra động từ chính cùng thành tố phụ là cụm chủ vị trong từng vị ngữ.
a) Vào một thời điểm, Văn Cao cảm thấy mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ. (Ngọc An)
b) Tiếng gà cũng khiến ký ức của chúng ta quay lại với những kỷ niệm thơ ấu. (Đinh Trọng Lạc)
Trả lời:
CâuVị ngữ dạng cụm động từĐộng từ chínhThành tố phụ là cụm chủ vị trong vị ngữ
a)tưởng mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên.tưởngmình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên
b)làm ký ức ta quay lại với những kỷ niệm của tuổi thơ.làmký ức ta quay lại với những kỷ niệm của tuổi thơ
CH 2. Tìm vị ngữ dạng cụm chủ vị trong các câu dưới đây:
a) Cậu Cơ vẫn giữ nét mặt nghiêm khắc. (Ngô Tất Tố)
b) Tía nuôi tôi cầm một chiếc nỏ lên và quan sát. (Đoàn Giỏi)
Trả lời:
a) nét mặt hầm hầm.
b) tay cầm một chiếc nỏ lên ngắm nghía.
.
CH3. Tìm chủ ngữ dạng cụm danh từ trong các câu dưới đây. Xác định danh từ chính và thành tố phụ là cụm chủ vị trong mỗi chủ ngữ.
a) Bộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôi giờ quá rộng, cứ lùng bùng làm tôi cảm thấy xấu hổ và không thoải mái. (Đoàn Giỏi)
b) Chuyện về bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc mang một màu sắc huyền thoại. (Bùi Hồng)
Trả lời:
Câu
Chủ ngữ dạng cụm danh từ
Danh từ chính
Thành tố phụ là cụm chủ vị trong chủ ngữ
a)Bộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôiquần áo má nuôi tôi vừa khâu cho tôib
Chuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặcchuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 4. Tìm chủ ngữ dạng cụm chủ vị trong các câu dưới đây:
a) Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng dềnh lên. (Ếch ngồi đáy giếng)
b) Câu nói nghĩa lí của con bé bảy tuổi dường như có một sức mạnh thần bí khiến cho chị Dậu nước mắt lăn dài. (Ngô Tất Tố)
=> Xem hướng dẫn giải
Chủ ngữ dạng cụm chủ vị trong các câu đã cho:
a) trời mưa to
b) Câu nói nghĩa lí của con bé bảy tuổi hình như có một sức mạnh thần bí
Câu 5. Viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) thể hiện ý kiến của em về một văn bản nghị luận đã học, sử dụng ít nhất một vị ngữ và một chủ ngữ mở rộng bằng cụm chủ vị.
=> Xem hướng dẫn giải
Văn bản Vẻ đẹp của bài thơ 'Tiếng gà trưa' là một tác phẩm nghị luận phân tích các yếu tố nghệ thuật và nội dung của bài thơ Tiếng gà trưa, giúp độc giả hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm của Xuân Quỳnh. Tác giả Đinh Trọng Lạc đã phân tích nghệ thuật trong từng khổ thơ, và ấn tượng của tôi tập trung vào phân tích khổ thơ cuối cùng. Ở khổ thơ cuối, tiếng gọi Bà ơi do anh chiến sĩ thốt lên rất cảm động. Đó là sự bộc lộ tình cảm sâu đậm, và việc lặp lại từ Vì ở đầu các dòng thơ đã thể hiện mạnh mẽ ý chí chiến đấu của người cháu - chiến sĩ vì Tổ quốc, vì nhân dân, đặc biệt là người bà với những kỷ niệm tuổi thơ đẹp.
- Vị ngữ mở rộng bằng cụm chủ vị: 'một tác phẩm nghị luận phân tích các yếu tố nghệ thuật và nội dung của bài thơ Tiếng gà trưa, giúp độc giả hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm của Xuân Quỳnh.'.
- Chủ ngữ mở rộng bằng cụm chủ vị: 'Việc lặp lại từ Vì ở đầu các dòng thơ'.
4. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 90' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 1
Câu 1. Xác định vị ngữ là cụm động từ trong các câu sau đây. Phân tích động từ trung tâm và thành tố phụ là cụm chủ vị trong từng vị ngữ.
Gợi ý:
a.
- Vị ngữ: tưởng mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên
- Động từ trung tâm: tưởng
- Thành tố phụ là cụm chủ vị: mình/ không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên
b.
- Vị ngữ: làm kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ
- Động từ trung tâm: làm
- Thành tố phụ là cụm chủ vị: kí ức ta/ quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ
Câu 2. Xác định vị ngữ là cụm chủ vị trong các câu sau:
Gợi ý:
Câu 3. Xác định chủ ngữ là cụm danh từ trong các câu dưới đây. Phân tích danh từ trung tâm và thành tố phụ là cụm chủ vị trong từng chủ ngữ.
Gợi ý:
a.
- Chủ ngữ: Bộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôi
- Danh từ trung tâm: quần áo
- Thành tố phụ là cụm chủ vị trong chủ ngữ: má nuôi tôi/ vừa khâu cho tôi
b.
- Chủ ngữ: Chuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
- Danh từ trung tâm: chuyện
- Thành tố phụ là cụm chủ vị trong chủ ngữ: bác Hai và chú/ kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
Câu 4. Xác định chủ ngữ là cụm chủ vị trong các câu sau:
Gợi ý:
Câu 5. Viết một đoạn văn khoảng 5 - 7 dòng nêu cảm nghĩ của bạn về một văn bản nghị luận đã học, trong đó sử dụng ít nhất một vị ngữ và một chủ ngữ được mở rộng bằng cụm chủ vị.
Gợi ý:
Văn bản “Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa” là một tác phẩm nghị luận rất ấn tượng và giàu giá trị. Tác giả Đinh Trọng Lạc đã phân tích tỉ mỉ các nét đặc sắc của từng khổ thơ. Các lý lẽ và dẫn chứng mà tác giả đưa ra giúp làm rõ vẻ đẹp nội dung và hình thức của bài thơ. Đồng thời, người đọc cũng cảm nhận rõ tài năng của nhà thơ Xuân Quỳnh.
- Câu mở rộng chủ ngữ: Các lý lẽ và dẫn chứng mà tác giả đưa ra đã giúp làm rõ vẻ đẹp nội dung và hình thức của bài thơ Tiếng gà trưa.
- Câu mở rộng vị ngữ: “Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa” là một tác phẩm nghị luận văn học rất ấn tượng và giá trị.
5. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 90' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 2
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định vị ngữ là cụm động từ trong các câu dưới đây. Phân tích động từ trung tâm và thành tố phụ là cụm chủ vị trong từng vị ngữ.
Trả lời:
Câu
Vị ngữ
Vị ngữ là CĐT
ĐTTT
Thành tố phụ là cụm C - V
a
tưởng mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên.
tưởng
mình/ không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên.
b
cũng làm kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ.
quay lại
kí ức ta/ quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ.
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định vị ngữ là cụm chủ vị trong các câu sau:
Trả lời:
Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định chủ ngữ là cụm danh từ trong các câu dưới đây. Phân tích danh từ trung tâm và thành tố phụ là cụm chủ vị trong từng chủ ngữ.
Trả lời:
Câu
Vị ngữ
Chủ ngữ là CDT
DTTT
Thành tố phụ là cụm C – V trong CN
a
Bộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôi
Bộ quần áo bà ba đen
Bộ quần áo bà ba đen// mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôi
b
Chuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc
Chuyện bác Hai và chú
Chuyện bác Hai và chú // kết bạn
Câu 4 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định chủ ngữ là cụm chủ vị trong các câu dưới đây:
a) Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng dềnh lên. (Ếch ngồi đáy giếng)
b) Câu nói nghĩa lí của con bé bảy tuổi hình như có một sức mạnh thần bí khiến cho chị Dậu hai hàng nước mắt chạy quanh. (Ngô Tất Tố)
Trả lời:
Câu 5 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Viết một đoạn văn khoảng 5 – 7 dòng nêu suy nghĩ của bạn về một văn bản nghị luận đã học, trong đó sử dụng ít nhất một vị ngữ và một chủ ngữ được mở rộng bằng cụm chủ vị.
Trả lời:
Đoạn văn này thể hiện sự xúc động sâu sắc về tình cảm bà cháu trong bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh. Tình cảm ấy không chỉ thuần khiết và sâu lắng, mà còn là minh chứng cho tình yêu thương vô điều kiện từ bà và sự hy sinh của cháu trong chiến đấu bảo vệ tổ quốc. Tình cảm này càng trở nên cao quý trong hoàn cảnh khó khăn. Người bà khốn khó đã chắt chiu từng chút để cho cháu có một tuổi thơ hạnh phúc. Và người cháu, với lòng dũng cảm, sẵn sàng hi sinh vì tổ quốc và người bà yêu quý. Xuân Quỳnh đã diễn tả tình cảm thiêng liêng này một cách tinh tế và cảm động qua bài thơ Tiếng gà trưa.
6. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 90' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 3
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Động từ chínhThành tố phụChủ ngữVị ngữTưởngMìnhkhông còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niênLàm Kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tiêu chí
Câu
Chủ ngữ
Danh từ chính
Thành tố phụ
aBộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôiBộ quần áobà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôibChuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặcChuyện bác Hai và chú kết bạnrồi cùng nhau đánh giặc
Câu 4 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
a) Chủ ngữ là cụm chủ vị: trời mưa to làm nước trong giếng
b) Chủ ngữ là cụm chủ vị: Câu nói nghĩa lí của con bé bảy tuổi
Câu 5 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Bài nghị luận khiến em ấn tượng sâu sắc là “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm. Bài viết được chia thành ba phần rõ ràng: phần đầu nêu lên sự quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách, phần hai trình bày những khó khăn và sự lệch lạc trong việc đọc sách hiện tại, và phần cuối là về phương pháp chọn sách và cách đọc sách. Mục tiêu mà tác phẩm nhắm tới là giúp người đọc nhận thức rõ hơn về giá trị của việc đọc sách và khuyến khích việc đọc sách trong giới trẻ.