Danh sách 6 bài soạn 'Trăng sáng trên đầm sen' (Ngữ văn 11 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc

Câu 1: Liệt kê một số từ và hình ảnh diễn tả sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

Trả lời:

Những từ và hình ảnh diễn tả sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen:

+ '...Ánh trăng như dòng nước lặng lẽ trải xuống mặt lá sen và hoa sen.'

+ “Lớp sương nhẹ phủ trên đầm sen”.

+ “...Ánh trăng xuyên qua các kẽ lá từ trên những tán cây cao chiếu xuống… tạo nên một giai điệu hài hòa, giống như bản nhạc violin nổi tiếng”

Câu 2: Đưa ra vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình; nêu tác dụng của sự kết hợp này trong văn bản.

Trả lời:

Chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong văn bản:

- “...Những bông sen trắng lốm đốm điểm trên lớp lá sen, có bông dịu dàng hé nở, có bông còn e ấp, chúng như những hạt ngọc, hoặc như những ngôi sao trên bầu trời đêm, hay như những thiếu nữ vừa tắm xong”

- “Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những tán cây cao chiếu xuống, bóng lá đen loang lổ trông như ma; hình bóng cành liễu thưa thớt, cong cong, như vẽ lên mặt lá sen.”

- “...Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc violin nổi tiếng”

Tác dụng của sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình trong văn bản Trăng sáng trên đầm sen:

- Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình làm cho văn bản trở nên sinh động và cảm xúc hơn, đem lại cho độc giả trải nghiệm cảm xúc sâu sắc.

- Sự kết hợp này tạo ra một khung cảnh thơ mộng, với hình ảnh ánh trăng hòa quyện cùng thiên nhiên tuyệt đẹp, khiến độc giả cảm thấy rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên.

- Trăng sáng trên đầm sen kết hợp tinh tế yếu tố tự sự và trữ tình, tạo nên không gian tưởng tượng đầy cảm hứng và sắc màu. Vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng được miêu tả một cách tinh tế và dịu dàng, mang đến cảm giác thư giãn và bình yên.

Câu 3: Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị. Đưa ra dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm này.

Trả lời:

Dẫn chứng trong văn bản cho thấy người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng và biểu cảm bất ngờ:

- “...Lá sen nổi lên mặt nước cao, như váy của một vũ nữ duyên dáng”

- “...Những bông sen trắng lốm đốm điểm trên lớp lá sen, có bông dịu dàng hé nở, có bông e ấp, chúng như hạt ngọc, như sao trên bầu trời đêm, hoặc như những thiếu nữ vừa tắm xong”

- “Lớp sương mỏng nhẹ phủ trên lá và hoa làm chúng như vừa được ‘tắm gội bằng sữa bò’ hoặc như ‘bao trùm trong giấc mộng với dải lụa mỏng’”

- “...Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc violin nổi tiếng”

Câu 4: Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của văn bản là vẻ đẹp lôi cuốn của đêm trăng bên hồ sen, tạo nên một không gian thơ mộng và trữ tình. Tác phẩm thể hiện sự xao xuyến và rung động trước vẻ đẹp thiên nhiên, cảm xúc khi được tận hưởng toàn bộ hương sắc của thiên nhiên.

Câu 5: Nêu đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen

Trả lời:

Đặc điểm của thể loại tản văn trong văn bản Trăng sáng trên đầm sen:

- Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh: Văn bản sử dụng ngôn ngữ tinh tế và hình ảnh phong phú để miêu tả cảnh vật thiên nhiên và truyền tải cảm xúc của tác giả.

- Cá tính tác giả: Tác giả thể hiện cảm xúc và suy nghĩ cá nhân, giúp người đọc cảm nhận được sự chân thành và tâm hồn nhạy cảm của tác giả.

- Tính trữ tình: Văn bản chứa đựng những câu văn trữ tình, cảm xúc để diễn tả sự rung động trước cảnh đẹp thiên nhiên.

- Thiên nhiên là chủ đề chính: Văn bản tập trung vào vẻ đẹp của thiên nhiên, đặc biệt là cảnh đêm trăng bên hồ sen, tạo ra không gian thơ mộng và trữ tình.

HƯỚNG DẪN ĐỌC

Câu 1: Nêu một số từ và hình ảnh thể hiện sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

=> Xem hướng dẫn giải

Các từ ngữ và hình ảnh gợi lên sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen bao gồm: Ánh trăng như dòng nước lặng lẽ lan tỏa trên mặt lá sen và hoa sen; ánh trăng trên đầm sen có sự không đồng đều, nhưng sự hòa quyện giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hòa hợp, như bản nhạc violin nổi tiếng...

Câu 2: Đưa ra một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong văn bản, đồng thời nêu tác dụng của sự kết hợp này.

=> Xem hướng dẫn giải

Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình thể hiện rõ trong những câu sau: 'Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ những rặng cây cao, bóng lá cây màu đen loang lổ như ma; hình bóng cành liễu thưa thớt, cong cong như vẽ lên mặt lá sen' và 'Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng sự hòa quyện giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hòa hợp, như bản nhạc violin nổi tiếng'. Sự kết hợp này tạo nên một cảnh tượng trữ tình và thơ mộng, với ánh trăng hòa quyện với cảnh vật, làm cho khung cảnh thiên nhiên đêm trăng trở nên tuyệt đẹp và làm rung động lòng người.

Câu 3: Trong văn bản, những liên tưởng và biểu cảm bất ngờ được thể hiện như thế nào? Đưa ra ví dụ cụ thể.

=> Xem hướng dẫn giải

Các liên tưởng bất ngờ và biểu cảm thú vị trong văn bản bao gồm:

• 'Cảm giác như bước vào một thế giới hoàn toàn khác khi thoát khỏi bản thân'
• 'Lá sen nhô lên khỏi mặt nước cao như váy của một nàng vũ nữ duyên dáng'
• 'Những bông sen vừa nở dịu dàng, hoặc còn e thẹn như hạt ngọc, những cánh sao đêm thăm thẳm, hoặc như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong'
• 'Làn gió nhẹ đưa hương sen tỏa khắp nơi, mùi hương được so sánh với 'tiếng hát từ xa vọng tới''
• 'Lớp sương mỏng trên lá và cánh hoa như 'tắm gội bằng sữa bò' hoặc 'bao trùm trong giấc mộng bằng dải lụa mỏng''
• 'Ánh trăng xuyên qua lá cây tạo thành những hình ảnh kỳ ảo, như bản nhạc violin nổi tiếng'

Câu 4: Theo bạn, cảm hứng chính của văn bản là gì?

=> Xem hướng dẫn giải

Cảm hứng chủ đạo của văn bản là vẻ đẹp thiên nhiên trong đêm trăng, thể hiện sự lãng mạn và xao xuyến khi tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp của cảnh vật nơi đây.

Câu 5: Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn trong văn bản Trăng sáng trên đầm sen.

=> Xem hướng dẫn giải

- Tản văn, tùy bút thường mang chất trữ tình sâu lắng, kết hợp cảm xúc và suy nghĩ cá nhân của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên để tạo nên sự rung động thẩm mỹ cho người đọc. Cảnh đầm sen hiện lên với vẻ đẹp dịu dàng, thơ mộng: “Lá sen quanh co trên mặt nước cao như váy của nàng vũ nữ” và “Những bông sen như hạt ngọc, cánh sao, hoặc như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong.”

- Làn gió nhẹ nhàng mang hương thơm của sen tỏa khắp, so sánh với “tiếng hát từ xa” làm nổi bật mùi hương, khiến người đọc ấn tượng với hoa sen. Lớp sương trên lá và hoa như “tắm gội bằng sữa bò” hay “bao trùm trong giấc mộng dải lụa mỏng” làm cho cảnh vật thêm thơ mộng. Ánh trăng xuyên qua lá tạo hình ảnh kỳ ảo, như bản nhạc violin nổi tiếng, tạo nên khung cảnh trữ tình và thơ mộng.

- Cái tôi trong tùy bút thể hiện qua cảm xúc, suy nghĩ của tác giả, thường thấy qua từ ngữ nhân xưng ngôi thứ nhất. Trong bài, cảm giác về đêm trăng làm cho tác giả cảm thấy như “bước vào một thế giới khác”, tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên trong đêm trăng yên bình.

- Ngôn ngữ trong tản văn tinh tế, sống động và giàu hình ảnh, mang hơi thở đời sống và chất trữ tình, làm nổi bật vẻ đẹp thiên nhiên và cảm xúc của tác giả.

Dàn ý Phân tích Trăng sáng trên đầm sen

I. Mở bài

Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Chu Tự Thanh và tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen.

II. Thân bài

- Tác giả Chu Tự Thanh (tiểu sử, sự nghiệp, phong cách nghệ thuật,...)

- Tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen (hoàn cảnh sáng tác, thể loại,...)

- Đánh giá giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.

III. Kết bài

Chia sẻ cảm nhận cá nhân sau khi đọc tác phẩm.

Phân tích Trăng sáng trên đầm sen

Chu Tự Thanh là một nhà thơ và tác giả tản văn nổi tiếng của Trung Quốc. Ông nổi bật với tinh thần yêu nước và phong cách viết mạnh mẽ. Tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, để lại ấn tượng sâu sắc cho độc giả.

Chu Tự Thanh (1891-1948), tên khai sinh là Chu Tự Hoa, đã đổi tên khi thi vào Đại học Bắc Kinh năm 1917, lấy cảm hứng từ câu trích trong Sở từ - Bốc cư. Ông được biết đến với tinh thần chính trực và dũng cảm, luôn lên án cái xấu và đấu tranh cho sự công bằng. Ông đã tích cực tham gia phong trào Ngũ Tứ và hỗ trợ các hoạt động yêu nước trong thời gian giảng dạy tại Đại học Bắc Kinh. Tác phẩm của ông, đặc biệt là các tản văn, được đánh giá cao và được độc giả yêu thích.

Khung cảnh đêm yên tĩnh mở ra với “Vầng trăng từ từ nhô lên, không còn nghe thấy tiếng trẻ con nô đùa bên ngoài bức tường”. Trong khoảnh khắc yên bình, nhân vật trữ tình cảm thấy nỗi lòng bồn chồn. Ra ngoài hóng mát, tác giả nhớ về đầm sen quen thuộc, tưởng tượng vẻ đẹp của nó dưới ánh trăng tròn. Ông cảm thấy như đang “thoát khỏi bản thân, bước vào một thế giới khác”.

Trong khoảnh khắc thanh bình, tác giả cảm nhận được sự tự do và tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên dưới ánh trăng. Đầm sen hiện lên với vẻ đẹp dịu dàng và thơ mộng: “Lá sen cao như váy của nàng vũ nữ” và “Bông sen như hạt ngọc, cánh sao, hoặc như các cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”.

Làn gió nhẹ đưa hương sen tỏa khắp, so sánh với “tiếng hát từ xa” làm nổi bật mùi hương, gây ấn tượng mạnh với người đọc. Lớp sương mỏng trên lá và hoa như “tắm gội bằng sữa bò” hay “bao trùm trong giấc mộng dải lụa mỏng” làm cho cảnh sắc đầm sen thêm thơ mộng. Ánh trăng, mặc dù bị mây phủ, vẫn chiếu sáng mọi vật, tạo nên một khung cảnh trữ tình và hài hòa, làm rung động lòng người.

Chu Tự Thanh đã sử dụng bút pháp nghệ thuật điêu luyện để khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên trong đêm trăng, tạo ra một tác phẩm đầy cảm xúc và ấn tượng. “Trăng sáng trên đầm sen” thành công trong việc diễn tả sự xao xuyến khi thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên.

*Nội dung chính của Trăng sáng trên đầm sen: Văn bản ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong đêm trăng sáng, đặc biệt là vẻ đẹp của đầm sen mà tác giả khắc họa một cách sống động, thể hiện tình yêu thiên nhiên và tâm hồn nhạy cảm của mình.

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Đưa ra một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

Trả lời:

Các từ ngữ và hình ảnh miêu tả sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen bao gồm:

+ “Ánh trăng như dòng nước lặng lẽ lan tỏa trên mặt lá sen và hoa sen.”

+ “Lá sen và hoa sen như vừa được tắm gội bằng sữa bò” và “như được bao phủ bởi dải lụa mỏng trong giấc mơ”

Câu 2 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nêu một số chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình và cho biết tác dụng của sự kết hợp đó trong văn bản.

Trả lời:

Chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình là:

- “Trên mặt đầm sen quanh co là những tán lá san sát, nhô lên cao như váy của nàng vũ nữ xinh đẹp…”

- “Một làn gió nhẹ đưa hương sen lan tỏa, như tiếng hát từ xa vọng đến… thêm phần quyến rũ.”

→ Tác dụng của sự kết hợp này là làm cho câu văn thêm sinh động, thể hiện rõ nét vẻ đẹp thiên nhiên và làm cho thiên nhiên trở nên gần gũi hơn với con người.

Câu 3 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trong văn bản, người viết tùy bút, tản văn thường sử dụng những liên tưởng và biểu cảm bất ngờ. Đưa ra dẫn chứng thể hiện đặc điểm này.

Trả lời:

Dẫn chứng cho thấy sự liên tưởng và biểu cảm bất ngờ trong văn bản:

- “Lá sen nhô lên mặt nước cao như váy của nàng vũ nữ xinh đẹp…”

- “Những bông sen trắng, lốm đốm trên lớp lá sen, có bông vừa hé nở dịu dàng, có bông còn e ấp như hạt ngọc, cánh sao trên bầu trời đêm, hoặc như các cô gái vừa tắm xong.”

Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản là gì?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo bao gồm:

- Vẻ đẹp giản dị và tinh khiết của thiên nhiên và con người nơi đây.

- Tình yêu thiên nhiên và lòng trắc ẩn của tác giả đối với cảnh sắc thiên nhiên.

Câu 5 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen.

Trả lời:

Đặc điểm của thể loại tản văn trong văn bản Trăng sáng trên đầm sen:

- Văn bản kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình; miêu tả thiên nhiên và con người.

- Bộc lộ tư tưởng và tình cảm của tác giả đối với thiên nhiên và con người.

- Ngôn ngữ có tính nghệ thuật, sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa…

Câu 1 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định một số từ ngữ, hình ảnh diễn tả sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và chỉ ra các từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

Lời giải chi tiết:

Các từ ngữ, hình ảnh diễn tả sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen:

“...Ánh trăng trải rộng như dòng nước, lặng lẽ phủ lên mặt lá và hoa sen. Lớp sương mỏng manh bao phủ trên mặt đầm sen”.

“...Ánh trăng xuyên qua những kẽ lá từ trên cao, tạo ra một bản giao hưởng hài hòa, giống như một bản nhạc violin nổi tiếng”

Câu 2 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nêu một số chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; nêu tác dụng của sự kết hợp đó trong văn bản.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình, xác định các chi tiết có sự kết hợp trong văn bản và nêu tác dụng của nó về mặt hình thức và nội dung.

Lời giải chi tiết:

Chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình:

- “...Những bông sen màu trắng điểm xuyết trên lớp lá sen, có bông nở nhẹ nhàng, có bông e ấp, giống như những hạt ngọc hoặc những ngôi sao trên bầu trời đêm, hoặc như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng trên đầm sen không đều, nhưng ánh sáng và hình bóng tạo nên một bản hòa tấu, như bản nhạc violin nổi tiếng”

....

       Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình làm cho văn bản trở nên sống động và hấp dẫn hơn, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của thiên nhiên. Những miêu tả trữ tình tạo ra một không gian thơ mộng, làm cho hình ảnh trăng và cảnh vật hòa quyện một cách hoàn hảo, gây ấn tượng mạnh với người đọc.

Câu 3 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chỉ ra các liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị trong văn bản thể hiện đặc điểm của người viết tùy bút, tản văn.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, tìm các liên tưởng và biểu cảm bất ngờ để thấy đặc điểm của người viết tùy bút, tản văn.

Lời giải chi tiết:

Dẫn chứng cho thấy người viết tùy bút, tản văn có những liên tưởng và biểu cảm bất ngờ:

- “...Lá sen nhô lên mặt nước cao, như là váy của nàng vũ nữ quyến rũ”

- “...Những bông sen trắng lốm đốm trên lớp lá, bông thì nở dịu dàng, bông thì e thẹn, giống như hạt ngọc, ngôi sao trên bầu trời đêm, hoặc như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng trên đầm sen tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc violin nổi tiếng”

……

Câu 4 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định cảm hứng chủ đạo của văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, nhận diện các chi tiết nổi bật để rút ra cảm hứng chủ đạo của văn bản.

Lời giải chi tiết:

Cảm hứng chủ đạo của văn bản là vẻ đẹp thơ mộng và lãng mạn của thiên nhiên trong đêm trăng bên hồ sen, đồng thời thể hiện sự rung động và xao xuyến của con người khi thưởng thức vẻ đẹp của cảnh sắc nơi đây:

- “...Những bông sen trắng trên lớp lá, có bông dịu dàng, có bông e thẹn, như hạt ngọc, ngôi sao, hoặc như những cô gái vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng trải rộng như dòng nước, lặng lẽ phủ lên lá và hoa sen. Lớp sương mỏng bao phủ mặt đầm sen”.

- “...Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên cao, tạo thành một bản giao hưởng, giống như bản nhạc violin nổi tiếng”

Cảm hứng chủ đạo thể hiện sự hòa quyện hoàn hảo giữa vẻ đẹp thiên nhiên và sự rung động của tâm hồn con người khi chiêm ngưỡng cảnh đẹp.

Câu 5 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn trong văn bản 'Trăng sáng trên đầm sen'.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và xác định các đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản.

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm của thể loại tản văn trong văn bản:

- Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình, miêu tả cảnh sắc và cảm xúc cá nhân.

- Văn bản thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về thiên nhiên và con người.

- Ngôn ngữ sử dụng có tính nghệ thuật, giàu hình ảnh và chất trữ tình:

- “...Lá sen nhô cao như váy vũ nữ”

- “...Những bông sen trắng trên lớp lá, như hạt ngọc, ngôi sao, hoặc như những cô gái vừa tắm”

- “...Ánh trăng như dòng nước, lặng lẽ tỏa xuống lá và hoa sen. Lớp sương mỏng bao phủ đầm sen”

...Ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh sống động tạo nên một không gian trữ tình, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của cảnh vật.

Tóm tắt nội dung bài Trăng sáng trên đầm sen

Tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen tôn vinh vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên và con người dưới ánh trăng. Tác giả đã khắc họa một bức tranh đầm sen tĩnh lặng, lung linh và huyền bí với vẻ đẹp rực rỡ của hoa sen và hương thơm quyến rũ. Qua những bút pháp nghệ thuật tinh tế, tác giả đã tạo nên một khoảnh khắc đẹp đẽ và cảm động trong đêm trăng.

Soạn bài Trăng sáng trên đầm sen ngắn gọn

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nêu những từ ngữ, hình ảnh thể hiện vẻ đẹp hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

Trả lời:

- Những hình ảnh và chi tiết thể hiện vẻ đẹp hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen trong văn bản gồm:

+ “Ánh trăng như dòng nước lặng lẽ, lan tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen.”

+ “Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một bản giao hưởng hòa quyện, giống như một bản nhạc violin nổi tiếng…”

+ “Lá sen và hoa sen như vừa được tắm bằng sữa bò”, “hoặc như được bao bọc trong giấc mộng bằng lớp lụa mỏng”

Câu 2 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Đưa ra một số chi tiết minh họa sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; nêu tác dụng của sự kết hợp đó trong văn bản.

Trả lời:

Chi tiết minh họa sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình:

- “Trên mặt đầm sen uốn khúc là những tán lá sen chen chúc. Lá sen vươn lên khỏi mặt nước cao như chiếc váy của nàng vũ nữ duyên dáng…”

- “Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ những cành cây cao, bóng lá màu đen loang lổ như hình ma; hình bóng của những cành liễu thưa thớt, cong cong như vẽ lên mặt lá sen.”

- “Một làn gió nhẹ thổi qua, mang theo hương thơm dịu dàng, thoang thoảng như tiếng hát từ xa vọng lại từ tòa nhà cao tầng…”

→ Tác dụng:

+ Sự kết hợp tinh tế giữa các yếu tố làm cho văn bản trở nên sinh động, cuốn hút và thể hiện đầy đủ vẻ đẹp của thiên nhiên.

+ Sự kết hợp khéo léo này tạo nên sự gắn bó sâu sắc giữa thiên nhiên và con người trong văn bản.

Câu 3 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng và biểu cảm bất ngờ, thú vị.

Trả lời:

Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng và biểu cảm bất ngờ qua những ví dụ sau:

+ “Rời bỏ thực tại bình thường, như bước vào một thế giới hoàn toàn khác biệt”

+ “Lá sen vươn lên khỏi mặt nước cao như chiếc váy của một nàng vũ nữ duyên dáng…”

+ “Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một bản giao hưởng hài hòa, như bản nhạc violin nổi tiếng”

+ “Những bông sen màu trắng lốm đốm trên lá sen, có bông nhẹ nhàng hé nở, có bông còn e ấp chúm chím, chúng giống như những hạt ngọc châu, những vì sao trên bầu trời đêm, hoặc như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”.

Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, cảm hứng chính của văn bản là gì?

Trả lời:

- Cảm hứng chính của văn bản bắt nguồn từ vẻ đẹp giản dị và trong trẻo của cảnh vật và con người nơi đây. Những nét đẹp này đã truyền cảm hứng cho tác phẩm, thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên.

- Cảm hứng chủ đạo cũng thể hiện tình yêu và lòng trắc ẩn của tác giả đối với thiên nhiên, cũng như sự thanh thoát và duyên dáng của cảnh vật. Những cảm xúc này được truyền tải tinh tế trong từng câu văn, mang đến cho độc giả một trải nghiệm đầy cảm xúc về vẻ đẹp tinh tế của thiên nhiên.

Câu 5 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen.

Trả lời:

Đặc điểm của thể loại tản văn trong văn bản Trăng sáng trên đầm sen bao gồm:

- Chất trữ tình trong tản văn thể hiện qua cảm xúc, suy nghĩ và vẻ đẹp của thiên nhiên, mang đến những rung động cho người đọc.

- Cái tôi trong bài tản văn phản ánh cảm xúc và suy nghĩ cá nhân của tác giả.

- Ngôn ngữ tản văn nghệ thuật, vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về cảnh vật và tình cảm con người.

- Sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa… để tạo ra những hình ảnh sinh động và đẹp mắt, giúp độc giả tưởng tượng và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên.