Danh sách 6 bài soạn xuất sắc về 'Thảo luận nhóm về vấn đề gây tranh cãi' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo)

* Hướng dẫn: 

Bước 1: Chuẩn bị

Thành lập nhóm và phân công công việc

Tạo nhóm nhỏ gồm khoảng 6 người, chia thành 2 nhóm phụ với 2 hoặc 3 người mỗi nhóm, đảm bảo cùng quan điểm trong từng nhóm. Ví dụ: 

Đặt mục tiêu và thời gian thảo luận

Xác định mục tiêu và thời gian cho buổi thảo luận

Mục đích của buổi thảo luận là gì?

- Thảo luận về một vấn đề gây tranh cãi. Ví dụ: Thuyền trưởng Nê-mô là người tốt hay xấu? Ích-chi-an là người may mắn hay bất hạnh khi trở thành người cá? 

Thời gian dự kiến thảo luận là bao lâu?

- Dự kiến thảo luận trong 25 phút

Nhóm có thể đưa ra những ý kiến gì?

- Ý kiến: Thuyền trưởng Nê-mô không phải là người xấu vì ông đã cứu người gặp nạn, cho họ chỗ ở và tiếp đãi chu đáo. 

Bước 2: Thảo luận

Trình bày ý kiến

Trả lời: 

- Ý kiến 1: Thuyền trưởng Nê-mô là người xấu vì ông quá bí ẩn. Bằng chứng: không bắt tay, khó gần. 

- Ý kiến 2: Thuyền trưởng Nê-mô không phải là người xấu vì ông đã giúp đỡ người gặp nạn. Bằng chứng: tiếp đón họ chu đáo…

Thống nhất ý kiến

- Tổng hợp ý kiến khác nhau và đạt sự đồng thuận từ các thành viên nhóm. 

- Dung hòa các ý kiến trái ngược, cân nhắc điểm hợp lý và chưa hợp lý của từng ý kiến. 

Đề bài

(trang 72, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Trong đời sống, có nhiều vấn đề tạo ra những quan điểm trái ngược, mỗi quan điểm đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng. Làm thế nào để thảo luận, xác định những điểm đồng thuận và khác biệt giữa các thành viên trong nhóm để tìm ra giải pháp cho vấn đề gây tranh cãi? Bài học này sẽ giúp em giải quyết câu hỏi đó.

Phương pháp giải

Em có thể tham gia thảo luận về một trong các chủ đề sau:

- Có nên cấm học sinh sử dụng điện thoại trong trường học?

- Trường học có nên ban hành quy định về việc sử dụng mạng xã hội của học sinh?

- Có nên đánh giá học sinh bằng điểm số?

- Giáo viên có nên thường xuyên cho học sinh thuyết trình về bài học?

- Cha mẹ có quyền quyết định nghề nghiệp tương lai của con cái không?

- Con cái có nên tham gia thảo luận và quyết định các vấn đề chung của gia đình không?

- Di chuyển bằng xe buýt (bus) - nên hay không?

Lời giải chi tiết

Bước 1: Chuẩn bị

- Tạo nhóm và phân công công việc

+ Mỗi nhóm có khoảng 6 thành viên

+ Nhóm trưởng phụ trách phân công, theo dõi tiến độ, chuẩn bị và dẫn dắt buổi thảo luận

+ Thư ký ghi chép ý kiến của các thành viên trong buổi thảo luận

- Chuẩn bị nội dung thảo luận

+ Tìm hiểu thông tin, đưa ra ý kiến

+ Chuẩn bị lý lẽ, bằng chứng để làm rõ ý kiến

- Xác định mục tiêu và thời gian thảo luận

Bước 2: Thảo luận

- Trình bày ý kiến

+ Nhóm trưởng hướng dẫn các thành viên trình bày ý kiến

+ Ghi chép, tổng hợp các ý kiến: đồng ý và phản đối.

- Phản hồi các ý kiến

- Đạt được sự thống nhất về ý kiến

Bước 1: Chuẩn bị

Mỗi nhóm gồm 6 thành viên, chia thành 2 nhóm nhỏ với 2 hoặc 3 người, mỗi nhóm đồng quan điểm.

Chuẩn bị nội dung thảo luận

Sau khi chia nhóm, mỗi thành viên nên đọc kỹ tài liệu về nhân vật, chuẩn bị lý lẽ và bằng chứng để hỗ trợ quan điểm của nhóm mình.

Xác định mục tiêu và thời gian thảo luận

Nhóm cần xác định mục tiêu và thời gian thảo luận. Các câu hỏi cần trả lời bao gồm: Mục đích thảo luận là gì? Thời gian dự kiến là bao lâu?...

Bước 2: Thảo luận

Trình bày ý kiến

Sử dụng giấy ghi chú để ghi lại các chứng cứ khi thảo luận.

Thư ký ghi chép và tổng hợp các ý kiến theo mẫu sau:

Phản hồi ý kiến

- Lắng nghe và phân tích ý kiến từ nhóm khác.

- Tập trung phản hồi các ý kiến chính, được nhiều thành viên quan tâm.

- Nhóm trưởng hướng dẫn phản hồi và ghi chép các ý kiến theo mẫu.

Thống nhất ý kiến

- Đưa ra ý kiến có chứng cứ, lý lẽ thuyết phục và bảo vệ quan điểm.

- Tổng hợp điểm tương đồng trong các ý kiến trái chiều và đạt đồng thuận trong nhóm.

- Dung hòa các ý kiến trái ngược dựa trên các điểm hợp lý và chưa hợp lý.

* Bài tham khảo

Nhân vật thuyền trưởng Nê-mô có phải là người xấu không?

Thuyền trưởng Nê-mô có thể là người xấu.

Thuyền trưởng Nê-mô không phải là người xấu.

Lý lẽ 1: Không có thông tin về Nê-mô.

Bằng chứng 1: “Liệu tôi có biết quốc tịch của người bí ẩn đã từ bỏ tổ quốc không?”

Bằng chứng 2: “Tôi không nghe, không thấy gì cả… Không thấy một thủy thủ nào”

Lý lẽ 1: Ông ấy là người tài giỏi.

Bằng chứng: Nê-mô rất am hiểu biển và truyền đạt kiến thức cho giáo sư A-rô-nắc.

Lý lẽ 2: Ông là người lạnh lùng.

Bằng chứng 1: Ông không bao giờ bắt tay tôi và không đưa tay cho tôi bắt.

Bằng chứng 2: Tôi đã đợi thuyền trưởng Nê-mô nhưng ông không đến.

Lý lẽ: Ông rất chu đáo và có tình người.

Bằng chứng 1: Ông đã cứu nhóm giáo sư A-rô-nắc.

Bằng chứng 2: Bữa ăn đã sẵn sàng trên bàn.

1. Hướng dẫn

- Khi thảo luận một vấn đề trong đời sống hoặc văn học, có thể xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau, thậm chí là tranh cãi. Tuy nhiên, tất cả các ý kiến đều cần được tôn trọng. Chỉ khi đó, cuộc thảo luận mới trở nên sôi nổi, hấp dẫn và có giá trị.

- Dưới đây là một số chủ đề có thể thảo luận:

• Thuyền trưởng Nê-mô có phải là nhân vật xấu không?
• Hành động của Nét Len đối với thuyền trưởng Nê-mô có thể coi là thiếu ơn đối với người đã cứu mạng mình không?
• Ông Quơn-cơ có sai khi cố tình thử thách năm đứa trẻ trong chuyến tham quan nhà máy sô-cô-la để chọn người chiến thắng nhận giải thưởng không?
• Ích-chi-an là người may mắn được trao năng lực làm người cá hay là người bất hạnh?
• Bác sĩ Xan-van-tô là một nhà khoa học tài ba hay là một kẻ tội phạm?

…

Bước 1: Chuẩn bị

• Thành lập nhóm và phân công nhiệm vụ

- Một nhóm nhỏ gồm khoảng sáu thành viên, chia thành hai nhóm nhỏ gồm hai hoặc ba người, những người có cùng quan điểm.

- Nhóm trưởng sẽ phụ trách phân công nhiệm vụ, theo dõi tiến độ, chuẩn bị và dẫn dắt buổi thảo luận.

• Chuẩn bị nội dung buổi thảo luận

- Sau khi chia nhóm, mỗi thành viên cần đọc tài liệu, nghiên cứu kỹ nhân vật và chuẩn bị lý lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ quan điểm của nhóm.

• Thống nhất mục tiêu và thời gian thảo luận

Các nhóm cần đồng ý về mục đích, thời gian và các yếu tố khác của buổi thảo luận.

Bước 2: Thảo luận

- Trình bày ý kiến

• Nhóm trưởng dẫn dắt các thành viên trình bày ý kiến. Để tăng tính thuyết phục, nhóm nên sử dụng giấy ghi chú với các chứng cứ về nhân vật khi thảo luận.
• Thư ký ghi chép và tổng hợp các ý kiến.

- Phản hồi ý kiến

• Lắng nghe ý kiến từ nhóm khác, phân tích các điểm hợp lý và chưa hợp lý, chuẩn bị lý lẽ phản hồi.
• Phản hồi các ý kiến quan trọng và bảo vệ quan điểm của nhóm trước sự phản bác từ người khác.

- Thống nhất ý kiến

Tóm tắt ngắn gọn các ý kiến đã trình bày trong buổi thảo luận, các thành viên trong nhóm sẽ đưa ra kết luận thống nhất về vấn đề.

2. Thực hành

Gợi ý:

Vấn đề thảo luận: Ích-chi-an ra đời trong một cơn sinh khó khăn, mẹ mất ngay sau sinh và cậu bé gặp nguy hiểm tính mạng. Trong hoàn cảnh đó, bác sĩ Xan-va-tô đã phẫu thuật để biến cậu thành người cá. Theo bạn, việc sử dụng khoa học để biến một người bình thường thành người cá trong trường hợp này có nên không? Vì sao?

- Ý kiến nhóm 1: Tán thành. Nếu không có can thiệp của khoa học, Ích-chi-an sẽ chết, và sự sống của con người rất quý giá. Do hoàn cảnh khó khăn, cơ thể Ích-chi-an không thể thích nghi với môi trường, nên bác sĩ Xan-van-tô không còn lựa chọn nào khác ngoài việc biến cậu thành người cá. Ích-chi-an trở thành người cá, có thể trải nghiệm cuộc sống dưới biển, gần gũi với thiên nhiên.

- Ý kiến nhóm 2: Phản đối. Cuộc phẫu thuật khiến Ích-chi-an vừa thở bằng phổi, vừa thở bằng mang. Vì vậy, cậu không thể sống như một người bình thường và không hòa nhập được với cộng đồng, có thể cảm thấy cô đơn. Hơn nữa, phẫu thuật cũng có nguy cơ bị lạm dụng cho mục đích xấu.

Đề bài (trang 92, sách Ngữ văn 7 tập 2)

Chủ đề thảo luận: Trong buổi sinh hoạt câu lạc bộ văn học sắp tới, lớp mình sẽ tổ chức một buổi thảo luận về một nhân vật trong truyện khoa học viễn tưởng. Cô giáo đã đưa ra những chủ đề sau cho các nhóm thảo luận:

- Thuyền trưởng Nê-mô có phải là nhân vật xấu không?

- Những hành động của Nét Len đối với thuyền trưởng Nê-mô có thể coi là sự phản bội đối với ân nhân đã cứu mạng mình không?

- Ông Quơn-cơ có sai khi thử thách năm đứa trẻ trong chuyến tham quan nhà máy sô-cô-la để chọn người chiến thắng không?

- Ích-chi-an là người may mắn được trao năng lực làm người cá hay là người bất hạnh?

- Bác sĩ Xan-van-tô là một nhà khoa học tài ba hay là một tên tội phạm?

Bước 1: Chuẩn bị

• Thành lập nhóm và phân công nhiệm vụ

- Tạo thành nhóm nhỏ với khoảng 6 thành viên, chia thành 2 nhóm nhỏ gồm 2 hoặc 3 người, những ai cùng quan điểm sẽ thuộc một nhóm.

- Nhóm trưởng phụ trách phân công nhiệm vụ, theo dõi tiến độ, chuẩn bị và dẫn dắt buổi thảo luận.

• Chuẩn bị nội dung thảo luận

- Sau khi chia nhóm, mỗi thành viên cần đọc tài liệu, tìm hiểu kỹ nhân vật, chuẩn bị lý lẽ và bằng chứng để làm rõ quan điểm của nhóm.

• Thống nhất mục tiêu và thời gian thảo luận

- Thống nhất mục đích, thời gian thảo luận, ý kiến, lý lẽ và bằng chứng.

Bước 2: Thảo luận

• Trình bày ý kiến

- Để tăng tính thuyết phục, các nhóm nên sử dụng ghi chú với các chứng cứ về nhân vật trong truyện khi thảo luận.

• Phản hồi ý kiến

- Lắng nghe ý kiến từ nhóm khác, phân tích các điểm hợp lý và chưa hợp lý, chuẩn bị lý lẽ để phản hồi.

- Đóng góp và phản bác các ý kiến quan trọng, ý kiến trái chiều và bảo vệ quan điểm của nhóm trước sự phản bác của người khác.

• Thống nhất ý kiến

Thư ký tóm tắt ngắn gọn những ý kiến đã trình bày trong buổi thảo luận, các thành viên trong nhóm sẽ đưa ra kết luận thống nhất về vấn đề.

* Bài nói mẫu tham khảo:

Đề bài: Ích-chi-an là người may mắn được trao năng lực làm người cá hay là người bất hạnh?

Xin chào các bạn. Hôm nay tôi muốn thảo luận với các bạn về câu hỏi: Ích-chi-an là người may mắn được trao năng lực làm người cá hay là người bất hạnh?

Qua văn bản, tôi thấy rằng Ích-chi-an là người may mắn được trao năng lực, chứ không phải là người bất hạnh. Mặc dù lúc đầu việc trở thành người cá có thể là một điều không dễ chấp nhận, nhưng đối với Ích-chi-an, đây có thể là một khởi đầu mới. Việc được tự do bơi lội dưới biển xanh, cứu giúp các loài cá và luôn vui vẻ, hài lòng với cuộc sống hiện tại chứng tỏ rằng anh đang sống một cuộc đời đầy màu sắc và hạnh phúc.

Với tôi, bất kỳ ai, dù ở hoàn cảnh nào, nếu cảm thấy vui vẻ và hài lòng với cuộc sống thì đó chính là cuộc sống mơ ước, không thể coi là bất hạnh. Ích-chi-an cũng vậy, anh vẫn tận hưởng cuộc sống dưới biển, đó chính là cuộc đời mới tươi đẹp đang chờ đợi chúng ta khám phá.

Vì vậy, tôi tin rằng Ích-chi-an là người may mắn, không phải là người bất hạnh.

Bước 1: Chuẩn bị

- Thành lập nhóm và phân công nhiệm vụ

- Chuẩn bị nội dung cho buổi thảo luận

- Thống nhất mục tiêu và thời gian cho buổi thảo luận

Bước 2: Thảo luận

- Trình bày ý kiến:

Nhóm trưởng sẽ hướng dẫn các thành viên trình bày ý kiến. Thư ký sẽ ghi lại và thảo luận các vấn đề theo sơ đồ sau:

- Phản hồi ý kiến

Các thành viên tham gia thảo luận, phản hồi ý kiến trái chiều và bảo vệ quan điểm cá nhân theo mẫu dưới đây:

Ý kiến phản hồi

Ý kiến đồng tình từ các thành viên trong nhóm

Ý kiến phản bác từ các thành viên trong nhóm

Ý kiến 1:…

…

…

Ý kiến 2:…

…

…

- Thống nhất ý kiến

+ Ý kiến được đưa ra có bằng chứng và lý lẽ thuyết phục, được bảo vệ trước sự phản bác của các thành viên khác.

+ Tổng hợp các điểm chung trong những ý kiến trái chiều, được sự đồng thuận của các thành viên trong nhóm.

+ Ý kiến hòa giải các quan điểm trái ngược, dựa trên việc cân nhắc những điểm hợp lý và chưa hợp lý của từng ý kiến.

Trong trường hợp không đạt được sự thống nhất, cần tiếp tục duy trì ý kiến và tổ chức thêm các cuộc họp để làm rõ và thống nhất các quan điểm còn tranh cãi.

Bài phát biểu mẫu tham khảo

Chủ đề thảo luận: Có nên cấm học sinh sử dụng điện thoại trong trường học không?

- Nên cấm học sinh sử dụng điện thoại trong trường vì:

+ Điện thoại có thể khiến học sinh phân tâm trong học tập

+ Sử dụng thiết bị công nghệ nhiều có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như cận thị, béo phì...

+ Học sinh có thể trở nên lười suy nghĩ, phụ thuộc vào công nghệ.

- Không nên cấm học sinh sử dụng điện thoại trong trường vì:

+ Học sinh có thể liên lạc với gia đình khi gặp tình huống khẩn cấp

+ Có thể tra cứu thông tin, tài liệu qua Internet để hỗ trợ học tập

+ Cập nhật tin tức nhanh chóng và linh hoạt