Danh sách 8 Nhà văn hiện thực phê phán nổi tiếng Việt Nam thời kỳ 1930 - 1945

1. Nam Cao

Trong giai đoạn này, tác giả Nam Cao tập trung chủ yếu viết về hai hình tượng: Người trí thức nghèo và người nông dân nghèo. Người trí thức nghèo hiện lên trong trang sách qua bàn tay tài hoa của Nam Cao được mô tả một cách chân thực và thảm thiết cuộc sống tăm tối, đày đọa bóp nghẹt con người, đưa con người trở thành nô lệ trong kịch bản bi kịch của cuộc đời. Họ muốn vươn đến những điều thánh thiện và chủ nghĩa chân chính của một người trí thức thực sự nhưng cuộc sống hiện thực phi nhân đạo không cho họ khả năng thực hiện điều đó! Tuy nhiên, ngòi bút của ông vẫn hướng đến những khát vọng, những mong mỏi sâu xa và mãnh liệt nhất để vươn đến lẽ sống lớn lao của đời người.

Với hình tượng người nông dân nghèo, Nam Cao thông qua ngòi bút sắc bén của mình đã vẽ nên bức tranh xã hội Việt Nam những năm 30 - 45 nghèo đói, tàn tạ thảm thương và vô cùng khốc liệt. Khả năng đào sâu nội tâm nhân vật tuy bị đọa đày nhưng vẫn tha thiết vươn đến những điều trong sáng nhất đã giúp ông lên tiếng phê phán cái xã hội thối nát lúc bấy giờ. Quan niệm nghệ thuật mà người nghệ sỹ này hướng đến là 'Nghệ thuật vị nhân sinh'; ông phê phán quan niệm 'nghệ thuật vị nghệ thuật'.

Có thể nói, Nam Cao là một trong những cây bút hàng đầu trong truyện ngắn Việt Nam. Các tác phẩm tiêu biểu của ông thời kì này: truyện ngắn 'Chí Phèo', 'Lão Hạc', 'Một bữa no', 'Trẻ con không được ăn thịt chó'...

2. Nguyên Hồng

Nguyên Hồng, một tài năng văn chương sở hữu giọng văn nhẹ nhàng và truyền cảm như hơi thở cuộc sống. Trước biến động to lớn của thời đại, ông chuyển hướng ngòi bút sang bức tranh hiện thực khốc liệt thời bấy giờ.

Nhà văn Nguyên Hồng tạo nên tiểu thuyết 'Bỉ vỏ' vào đầu năm 1937, tác phẩm thành công nhất đem đến vị thế uyên bác cho ông trên thảo cầm văn. 'Bỉ vỏ' là bức chân dung chân thực và đau đớn về thân phận con người bé nhỏ lênh đênh giữa dòng đời vô định.

Tiêu biểu cho giai đoạn này, những tác phẩm như 'Cửa biển', 'Ngày thơ ấu'...

3. Ngô Tất Tố

Nhà văn chứng kiến khoảnh khắc giao thời, từ chế độ phong kiến chuyển sang chế độ nô lệ tư bản.

Ngô Tất Tố, nhà văn hàng đầu của trào lưu hiện thực phê phán trước 1945, tạo nên kiệt tác 'Tắt đèn' - bức tranh chân thực về xã hội tăm tối và bế tắc. Nhân vật chị Dậu qua ngòi bút tài tình của ông mang đến những tâm tư đau đớn và thiêng liêng về tình mẫu tử, tình nghĩa vợ chồng. Thiên phóng sự 'Việc làng' là tác phẩm chi tiết về nông thôn Việt Nam trước năm 1945.

Tiểu thuyết 'Liều chõng', hai thiên phóng sự 'Tập án gia đình', 'Việc làng' là những tác phẩm nổi bật khác của ông trong giai đoạn này.

4. Nguyễn Công Hoan

Nguyễn Công Hoan, nhà văn hàng đầu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945, quê ở làng Xuân Cầu, tổng Xuân Cầu, huyện Văn Giang, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên). Ông có ảnh hưởng sâu sắc từ gia đình quan lại Nho học, châm biếm tầng lớp quan lại. Năm 1926, ông tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, dạy học và tham gia Cách mạng tháng Tám.

Nguyễn Công Hoan viết văn từ sớm, tác phẩm đầu tay 'Kiếp hồng nhan' (1923) là đóng góp cho văn xuôi Việt Nam. Ngòi bút sắc xảo của ông bóc trần giả dối xã hội. Các tác phẩm nổi bật như 'Mất ví', 'Quan huyện', 'Đầu hào có ma', tập truyện 'Kép Tư bền' (1945) thể hiện ngòi bút phê phán xuất sắc.

5. Vũ Trọng Phụng

Với danh xưng của một nhà văn, Vũ Trọng Phụng gây ấn tượng mạnh không chỉ bởi tài năng sáng tác mà còn bởi khả năng viết báo và phóng sự sắc bén. Ông được coi là thanh kiếm sắc bén nhất của thời kỳ, đâm thẳng vào hiện thực rối ren và thối nát của thời đại.

Nổi tiếng với phong cách viết trào phúng và châm biếm, Vũ Trọng Phụng đã đặt dấu ấn mạnh mẽ với 4 tiểu thuyết xuất sắc: Giông tố, Số đỏ, Vỡ đê, Làm đĩ. Trong số đó, 'Số đỏ' được coi là tác phẩm kiệt xuất, là bức tranh chân thực về xã hội của Vũ Trọng Phụng trong văn học.

Ngoài ra, ông còn tỏa sáng với các phóng sự nổi tiếng như 'Cạm bẫy người' (1933), 'Kỹ nghệ lấy Tây' (1934), 'Dân biểu và dân biểu' (1935).

6. Nhà văn Nguyễn Đình Lạp

Nguyễn Đình Lạp (1913-1952) - nhà văn, nhà báo, nhà giáo, bắt đầu sự nghiệp viết từ năm 1933 với bài đăng trên các tờ báo ở Hà Nội. Từ 1937, ông chuyển sang viết phóng sự, nổi tiếng với các điều tra về đời sống xã hội thủ đô những năm 1930 - 1940. Nguyễn Đình Lạp tạo dấu ấn với các tác phẩm như Thanh niên trụy lạc, Chợ phiên đi tới đâu, Những vụ án tình, Cường hào, Ngoại ô, Ngõ hẻm...

Là một nhà tiểu thuyết, ông để lại nhiều bức tranh hiện thực về Hà Nội, nhất là về cuộc sống khó khăn của người dân nghèo ở ngoại ô. Không chỉ phản ánh hiện thực mà còn suy ngẫm về quan hệ nhân sinh và xã hội, truyền đạt thông điệp về khát vọng thay đổi bất công và khuyến khích thanh niên sống có lý tưởng, lành mạnh.

Nhà văn, nhà báo Tam Lang tên thật là Vũ Đình Chí, quê huyện Đông Ngàn, tỉnh Bắc Ninh (nay là huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh), sinh trưởng ở Hà Nội. Ông là nhà báo, nhà văn chuyên về phóng sự và nổi danh ngay với thể loại này từ khi ông viết thiên phóng sự đầu tay có tên Tôi kéo xe (in năm 1935). Thể loại này đã mở ra cho làng văn Việt Nam một thể văn mới, gây nên một tiếng vang trong sinh hoạt văn học đương thời: Phóng sự tiểu thuyết. Kể từ đó hằng năm ông vẫn viết hàng loạt phóng sự sống động về sinh hoạt xã hội hiện thực Việt Nam. Ông từng làm chủ bút các báo: Tin Mới, Dân Quốc, Giang Sơn, Cậu ấm Cô chiêu, Dân chúng, Thân Dân (Hà Nội) trước năm 1954

Ngày toàn quốc kháng chiến, ông tản cư ra vùng tự do tham gia đánh Pháp. Sau hiệp định Genève (1954) ông di cư vào Nam làm chủ bút các báo: Tự do, Công nhân, Cách mạng Quốc gia, Tin tức, Mã thượng ở Sài Gòn. Phần lớn đời ông cống hiến cho sự nghiệp báo chí.

Ông mất ngày 7-1-1986 tại nhà riêng ở Sài Gòn, thọ 85 tuổi.

Các tác phẩm chính:

• Giọt lệ Sông Hương – tiểu thuyết - (1930)
• Đời Hoàng Oanh - tiểu thuyết - (1930)
• Một đêm trước - truyện ngắn - (1931)
• Tôi kéo xe - phóng sự - (1935)
• Đêm sông Hương - phóng sự - (1938)
• Long cụt cán - phóng sự châm biếm - (1939)
• Người … ngợm - phóng sự châm biếm - (1940)

Và một số phóng sự đăng trên các báo ở Hà Nội, Sài Gòn.

Nhà văn Kim Lân, tên thật là Nguyễn Văn Tài, sinh ngày 1-8-1920, tại thôn Phù Lưu (còn có tên gọi làng chợ Giầu), xã Tân Hồng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Kim Lân là một trong những tài năng văn hóa nổi bật của Việt Nam thế kỉ XX. Sự nghiệp sáng tác của ông có độ độc đáo và tinh tế.

Bắt đầu sự nghiệp văn học từ những năm 1941-1944, ông được biết đến là một nhà văn thành công với đề tài nông thôn, thể hiện cuộc sống thực tại và những giá trị đẹp của làng quê Bắc bộ. Mỗi trang viết của ông mang hương thơm của đồng cỏ, hơi ấm của lúa mới, và sự bình yên của làng quê... Những tác phẩm của ông được xuất bản trên các tạp chí văn học.

Đặc biệt, với chủ đề làng quê Việt Nam, nơi đã được khám phá nhiều bởi các tác giả lớn khác như Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan… nhưng nhà văn Kim Lân đã tạo ra không gian văn hóa độc đáo, một ngôi nhà vững chãi giữa trái tim của người đọc và thách thức thời gian.