Buzz
1. Dàn ý phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ (mẫu 1)
1.1 Phần mở đầu
Giới thiệu - Tô Hoài là một nhà văn nổi bật với phong cách kể chuyện hài hước, đặc biệt thành công trong thể loại truyện ký và hồi ký mang đậm dấu ấn cá nhân.
Tác phẩm Vợ chồng A Phủ, nằm trong tập Sự tích Tây Bắc, phản ánh sâu sắc nỗi đau khổ của người dân Tây Bắc dưới sự thống trị của thực dân Pháp, đồng thời tôn vinh vẻ đẹp của con người nơi đây.
1.2 Phần thân bài
1.2.1 Nhân vật Mị
a. Trước khi trở thành con dâu của nhà Thống Lý Bá Tra
- Mị là một cô gái Mông đầy sức sống và tài năng. Cô đã yêu và luôn khao khát theo đuổi tình yêu. Với lòng hiếu thảo và chăm chỉ, Mị hiểu rõ giá trị của tự do và đã hăng say làm việc trên cánh đồng để trả nợ cho cha.
b. Sau khi trở thành con dâu phải gánh nợ
- Nguyên nhân: nợ nần từ thời cha mẹ Mị, tục lệ cướp vợ của người Mông làm quà dâng ma. Mị bị trói buộc bởi cả quyền lực và tôn giáo.
- Mị phải chịu đựng những cực hình về thể xác: lao động không ngơi nghỉ, “không bằng con trâu con ngựa”; bị đánh đập tàn nhẫn: bị trói, bị đạp vào mặt, ...
- Mị dần trở nên chai lì với nỗi đau: một cô gái luôn “mặt buồn rười rượi”, không còn quan tâm đến thời gian (hình ảnh ô cửa sổ), sống lầm lũi “như con rùa trong xó cửa”, “ở lâu trong khổ đau Mị đã quen”.
- Trong đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài, sức sống trong Mị đã được đánh thức:
+ Âm thanh của cuộc sống bên ngoài (tiếng trẻ con chơi đùa, tiếng sáo gọi bạn tình, ...) gợi lại những kỷ niệm trong quá khứ của Mị.
+ Mị nhận ra sự tồn tại của chính mình, cảm thấy “phơi phới trở lại”, nhận ra mình còn trẻ và khao khát tự do. Cô muốn “đi chơi tết” để thoát khỏi sự giam cầm, thắp sáng không gian u tối quanh mình.
+ Khi bị A Sử trói, Mị vẫn bị cuốn theo âm thanh của tiếng sáo và khúc tình ca từ đám tiệc. Khi tỉnh dậy, cô lập tức trở lại với thực tại đau đớn.
- Nhận xét: Sức sống mãnh liệt vẫn tiềm ẩn trong sâu thẳm của những cô gái Tây Bắc, luôn âm ỉ cháy và chỉ chờ đợi thời cơ để bùng phát mạnh mẽ.
- Khi A Phủ làm mất bò, anh bị phạt bằng cách trói đứng:
+ Ban đầu, tôi cảm thấy thờ ơ vì sau đêm xuân ngọt ngào, cô ấy lại trở thành một cái xác vô hồn.
+ Nhìn giọt nước mắt của A Phủ khiến ta cảm thấy thương xót, gợi nhớ về hoàn cảnh của chính mình ngày xưa, ta cảm thấy đau lòng và xót xa cho số phận chịu đựng đau đớn, như thể “chắc chắn ngày mai người đó sẽ chết, chết đau đớn,… phải chết”.
+ Xúc động trước tội ác của bọn thống lí, Mị đã cắt dây đay để giải cứu A Phủ. Mặc dù sợ hãi cái chết và sự trả thù của nhà thống lí, Mị vẫn quyết định chạy theo A Phủ để tìm kiếm cơ hội thoát thân.
- Nhận xét: Mặc dù em là một cô gái điềm tĩnh nhưng mạnh mẽ, những hành động của em đã làm rung chuyển quyền lực và thần quyền của các thế lực thống trị vùng núi.
1.2.2 Nhân vật A Phủ
- Số phận: Mồ côi cha mẹ, không nơi nương tựa, lớn lên làm thuê và sau đó rơi vào cảnh nợ nần với nhà thống lí Pá Tra.
- Bằng cách trở thành đại lý thu nợ: Nguyên nhân là do đánh một viên quan và thất bại trong một cuộc thử thách kỳ quặc.
+ A Phủ phải chịu đựng sự ngược đãi: làm những công việc nặng nhọc và nguy hiểm như “đốt rừng, cày nương, săn bò tót, ...”, không có giá trị hơn một con bò, và bị trói đứng đến chết vì mất bò.
- Tính cách: Mạnh mẽ và cứng cỏi khi còn trẻ: bị bán xuống ruộng thấp nhưng trốn lên núi cao. Trưởng thành thành một chàng trai khỏe mạnh, chăm chỉ, tháo vát, làm việc gì cũng được. Biết cảm nhận sự bất công (đánh A Sử) và khao khát tự do (nén đau để chạy trốn khi đứt dây trói).
- Bình luận: A Phủ được nhìn nhận từ bên ngoài qua những lời nói ngắn gọn và hành động dứt khoát, mạnh mẽ.
1.3 Kết luận
- Nghệ thuật: Sử dụng ngôn ngữ đặc trưng của miền núi, phương pháp kể chuyện linh hoạt với sự thay đổi điểm nhìn, miêu tả sâu sắc tâm lý nhân vật và hình ảnh thiên nhiên.
- Tác phẩm mang giá trị nhân đạo sâu sắc: thể hiện lòng thương xót cho số phận bi thảm của các dân tộc bị áp bức, chỉ trích thực dân, và ca ngợi vẻ đẹp cũng như sức sống tiềm tàng của người dân Tây Bắc.
2. Dàn ý Phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ (mẫu 2)
2.1 Mở đầu
– Về tác giả
– Bối cảnh sáng tác
– Tóm tắt nội dung chính của tác phẩm
2.2 Phần thân bài
2.2.1. Nguồn gốc của nhân vật Mị và A Phủ
- Mị là một thiếu nữ dân tộc Mèo xinh đẹp, tài năng, sống nội tâm và khao khát tự do. Do hoàn cảnh gia đình quá nghèo, cô phải lấy chồng để trả nợ cho gia đình Thống Lý Pá Tra.
– A Phủ là chàng trai dân tộc Mèo, nổi bật với phẩm chất chăm chỉ. Anh sớm thể hiện tính cách gan dạ, tự lập và làm đủ nghề để sinh sống.
2.2.2. Cuộc sống của Mị dưới mái nhà Thống Lí Pá Tra
- Mị là một cô gái xinh đẹp, tài năng với mong muốn được yêu thương. Để cứu cha, cô phải trở thành vợ để trả nợ, thực tế là người hầu trong gia đình Thống Lý. Trong không gian này, Mị giống như một cái bóng, lặng lẽ cúi đầu suốt ngày. Cô chưa phải chịu đựng nỗi đau thực sự. Nhà văn đã vẽ ra bi kịch của Mị, khi ý chí của cô bị tàn phá, những hoài niệm dần nhạt nhòa, thay vào đó là cuộc sống đơn điệu lặp đi lặp lại: 'Mị cúi mặt, không nghĩ ngợi, chỉ nhớ đi nhớ lại những công việc lặp đi lặp lại, con ngựa, con trâu còn có lúc nghỉ, còn phụ nữ thì vùi đầu làm việc suốt đêm ngày.'
– Mị phải chịu đựng sự tra tấn về thể xác, bị đánh đập, trói buộc và chứng kiến vô số người bị hành hạ đến chết. Sự đau đớn và nhục nhã của cô được thể hiện qua hình ảnh “lộn ngược như con rùa nằm trong xó”.
- Bị cấm giao du với thế giới bên ngoài, Mị phải chịu đựng sự bạo hành của chồng và cảm giác cô đơn trống rỗng trong cơ thể. Nhà văn đã khéo léo xây dựng hình ảnh căn phòng ngủ của Mị như một ẩn dụ để thể hiện nỗi đau tột cùng của kiếp người nô lệ.
– Sau đêm nổi dậy mùa xuân, dù tưởng chừng Mị sẽ tiếp tục cuộc sống khổ cực tại Thống Lý Pá Tra, cô đã thể hiện lòng nhân ái khi cứu A Phủ và vì sợ cái chết, cô đã chạy theo A Phủ để tìm lối thoát.
2.2.3. Cuộc nổi dậy của Mị và A Phủ
– Sau khi bị đánh bởi quan, A Phủ bị Thống Lý Pá Tra bắt làm nô lệ để trả nợ. Tuy nhiên, với bản lĩnh kiên cường, A Phủ không chấp nhận số phận, anh tìm cách thoát khỏi sự trói buộc: “Đêm đến, A Phủ bẻ đứt dây trói và đưa sợi dây gần lại để trói một tay.” Nhưng khi chưa kịp thực hiện kế hoạch, trời sáng, Pá Tra lại quàng thêm dây vào cổ A Phủ. Giọt nước mắt của Mị, đầy cay đắng và tuyệt vọng, chính là nguồn cảm hứng cho cuộc đấu tranh của cô, quyết định chấm dứt mối quan hệ với A Phủ.
– Hình ảnh A Phủ và Mị trốn khỏi nhà Thống Lý Pá Tra phản ánh chân lý cách mạng, thể hiện sức mạnh đấu tranh và khả năng cách mạng to lớn của nhân dân miền núi Tây Bắc.
2.3. Kết luận
- Nghệ thuật
- Nghệ thuật xây dựng tình huống kịch tính và độc đáo
- Nghệ thuật khắc họa hình tượng nhân vật, đặc biệt là tâm trạng và nội tâm của Mị và A Phủ
– Phản ánh cuộc sống, vẻ đẹp thiên nhiên, và phong tục tập quán của cư dân miền núi Tây Bắc
- Vợ chồng A Phủ là tác phẩm mô tả chân thực cuộc sống của người dân miền núi nghèo khổ, không có lý tưởng cách mạng. Tác phẩm không chỉ lên án tội ác của bọn cầm đầu mà còn khẳng định sức sống kiên cường và khát vọng tự do mãnh liệt của nhân dân lao động Tây Bắc.
