1. Đề đọc hiểu Ngữ Văn theo cấu trúc thi THPTQG - Đề số 1
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
“Mị đã quá quen với khổ đau, giờ đây Mị cảm thấy mình như một con trâu, một con ngựa, chỉ biết làm việc và không còn suy nghĩ gì khác. Mị chỉ còn nhớ những công việc lặp đi lặp lại: từ hái thuốc phiện vào dịp Tết, đến làm đay, bẻ bắp, hay hái củi. Mỗi ngày, Mị đều lặp đi lặp lại những công việc như vậy, từ sáng đến tối, không có lúc nào được nghỉ ngơi. Mỗi ngày trôi qua, Mị càng trở nên im lặng, như con rùa ẩn mình trong góc tối. Căn phòng của Mị chỉ có một ô cửa nhỏ hẹp, từ đó chỉ nhìn thấy ánh sáng mờ mờ của mặt trăng, không rõ là sương hay nắng, và Mị nghĩ rằng mình sẽ mãi chỉ ngồi trong cái ô cửa ấy cho đến khi chết.”
(Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo Dục, 2008, tr.6)
Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi dưới đây:
Câu 1. Phân tích nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật của tác giả. (0,5đ)
Câu 2. Theo quan điểm của anh (chị), giọng kể của nhà văn có điểm gì nổi bật? (0,25đ)
Câu 3. Phân tích chuỗi hình ảnh so sánh: Mị cảm thấy mình như con trâu, con ngựa…; Con ngựa, con trâu có lúc còn được nghỉ ngơi, còn đàn bà con gái trong nhà thì làm việc không ngừng; Mị ngày càng lặng lẽ như con rùa co ro trong góc tối. (0,75đ)
Câu 4. Chia sẻ cảm nhận của anh (chị) về chi tiết căn buồng của Mị với một chiếc cửa sổ nhỏ hẹp, nhìn ra chỉ thấy ánh sáng mờ mờ. Suy nghĩ của Mị về việc chỉ ngồi trong ô cửa đó đến khi chết phản ánh điều gì về thái độ sống của Mị? (0,75đ)
Câu 5. Dựa vào văn bản, viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10-12 câu) thể hiện cảm nhận của anh (chị) về lòng nhân ái của nhà văn đối với nhân vật. (0,75đ)
Đáp án đề số 1
Câu 1.
- Tô Hoài thể hiện nhân vật qua những suy nghĩ và hành động lặp đi lặp lại, đơn điệu. Mị chỉ có một ý nghĩ duy nhất là cảm giác mình như con trâu, con ngựa, và công việc hàng ngày cũng không thay đổi: từ việc hái thuốc phiện, giặt đay, đến bẻ bắp. Mị trở thành một công cụ lao động sống cam chịu, bị bóc lột và chịu đựng sự khổ cực không ngừng.
- Qua việc so sánh (Mị ngày càng lặng lẽ như con rùa co ro trong góc tối) và chi tiết chiếc cửa sổ nhỏ hẹp, Tô Hoài khắc họa rõ nét sự tê liệt tinh thần và tâm hồn của Mị. Giống như con rùa trong ca dao, Mị sống trong im lặng và chịu đựng sự áp bức, không còn ý niệm về thời gian, không hy vọng, cứ quẩn quanh trong căn phòng tối tăm như một nhà tù chật hẹp.
Câu 2. Tô Hoài chọn nhịp kể chậm rãi với giọng văn trầm lắng, đầy cảm thông và yêu mến. Giọng kể thường hòa vào dòng suy nghĩ và tiếng lòng của nhân vật, vừa làm lộ rõ nội tâm của nhân vật, vừa tạo ra sự đồng cảm sâu sắc (ví dụ: Mị cảm thấy mình như con trâu, con ngựa, chỉ biết làm việc và ăn cỏ; Con ngựa, con trâu còn có lúc nghỉ ngơi, trong khi Mị phải lao động suốt ngày đêm; Mị chỉ biết nhìn qua cái lỗ nhỏ trong căn buồng và chờ đợi cái chết).
Câu 3.
- Chuỗi hình ảnh so sánh thể hiện sự gia tăng từ so sánh ngang bằng (Mị tưởng mình là con trâu, con ngựa…) đến so sánh hơn (Con ngựa, con trâu có lúc nghỉ ngơi, còn Mị phải làm việc không ngừng); từ sự áp bức thể xác đến chèn ép tinh thần, khiến Mị hoàn toàn bị tê liệt về ý thức sống (Mị ngày càng lặng lẽ, như con rùa co ro trong góc tối).
- Tác dụng: Các hình ảnh so sánh làm nổi bật sự khốn cùng của nhân vật, như một công cụ lao động bị tước đoạt mọi ý thức về sự sống.
Câu 4.
- Chi tiết căn buồng của Mị với cái cửa sổ nhỏ như lỗ vuông bằng bàn tay, chỉ thấy ánh trăng mờ ảo, phản ánh một hiện thực đầy sâu sắc:
+ Miêu tả cuộc sống bí bách, u tối, không lối thoát của Mị.
+ Đưa ra chỉ trích sâu sắc đối với chế độ xã hội miền núi Tây Bắc Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
- Suy nghĩ của Mị về việc chỉ ngồi nhìn qua cái lỗ vuông cho đến khi chết cho thấy thái độ hoàn toàn cam chịu, chấp nhận số phận. Điều này chứng tỏ tâm hồn Mị đã bị đóng băng, tê liệt.
Câu 5.
- Viết một đoạn văn hoàn chỉnh từ 10 đến 12 câu.
- Trình bày cảm nhận về lòng nhân đạo của nhà văn đối với nhân vật, chẳng hạn như: Sự cảm thông sâu sắc, tình yêu thương và sẻ chia của Tô Hoài với nỗi đau khổ của nhân vật; lòng nhân đạo còn thể hiện qua việc chỉ trích các thế lực cường quyền đã áp bức, bóc lột và đè nén Mị về cả thể xác lẫn tinh thần.
2. Đề đọc hiểu Ngữ Văn theo cấu trúc thi THPTQG - Đề số 2
I. ĐỌC HIỂU
Đọc đoạn trích dưới đây:
Tuổi trẻ là món quà quý giá mà tạo hóa ban tặng cho bạn. Nếu không tận dụng thời gian của tuổi xuân một cách hiệu quả, cuộc đời có thể trôi qua trong sự vô vọng. Mặc dù người ta thường nói rằng thời gian là vàng bạc, nhưng việc sử dụng thời gian tuổi trẻ một cách khôn ngoan là chìa khóa của thành công. Tài năng thiên bẩm chỉ là khởi điểm, thành công đích thực đến từ sự lao động chăm chỉ và cống hiến, thậm chí là cả cuộc sống của bạn. Nếu chỉ tập trung vào tài năng mà không nỗ lực thì bạn sẽ chỉ giống như chim không biết bay cao. Mỗi ngày trôi qua rất nhanh, bạn đã dùng thời gian của mình cho những gì? Cho bạn bè, người yêu, đồng loại hay công việc? Bạn có bao giờ cảm thấy tiếc nuối vì thời gian đã trôi qua mà không để lại dấu vết gì không? Hãy xây dựng một tầm nhìn rộng mở, biến tri thức của nhân loại và thời đại thành tri thức của chính bạn và cộng đồng, áp dụng vào thực tiễn. Hiện tại, bạn cần tích lũy tri thức khi còn ngồi trên ghế nhà trường để chuẩn bị cho tương lai; tự thiết lập các chuẩn mực cá nhân; nhận diện đúng sai, điều nên làm và không nên làm. Trường đời là trường học vĩ đại nhất, nhưng để thành công, bạn cần có nền tảng vững chắc về mọi mặt, nếu không sẽ dễ bị vấp ngã.
(Theo Báo mới.com; 26/ 03/ 2016)
Thực hiện các yêu cầu sau đây:
Câu 1: Xác định điều cần chú trọng ngay lập tức theo nội dung đoạn trích.
Câu 2: Phân tích ngắn gọn ảnh hưởng của câu hỏi tu từ trong đoạn trích trên.
Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về quan điểm: “Trường đời là trường học vĩ đại nhất, nhưng để thành công bạn cần có nền tảng vững chắc”?
Câu 4: Bạn có đồng ý với quan điểm rằng “Tài năng thiên bẩm chỉ là điểm khởi đầu, thành công trong cuộc đời đến từ mồ hôi, nước mắt và cả cuộc sống” không? Hãy giải thích lý do của bạn.
Đáp án của đề số 2
Câu 1 (0,5đ): Những việc cần chú trọng ngay là
– Tích lũy tri thức khi còn đang học để chuẩn bị cho việc khởi nghiệp sau này;
– Xây dựng các chuẩn mực cá nhân cho chính mình;
– Xác định điều đúng, điều sai, việc nên làm và việc không nên làm. (Lưu ý: Học sinh cần nêu đầy đủ tất cả các điều cần làm mới được điểm tối đa; nếu chỉ nêu được 2/3 điều thì chỉ được 0,25 điểm)
Câu 2 (0,75đ):
– Câu hỏi tu từ: Bạn đã tích lũy được gì không?
– Tác dụng: Câu hỏi này thể hiện sự lo lắng về việc sử dụng thời gian, cảnh báo nguy cơ để thời gian trôi qua vô nghĩa. Nó nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng thời gian và có ý thức sử dụng thời gian một cách hiệu quả và có ý nghĩa. (Lưu ý: Học sinh có thể đưa ra 1 câu hoặc 3 câu đều được)
Câu 3 (0,75đ):
– Quan điểm về Trường đời có thể hiểu như sau:
+ Cuộc sống thực tế là một môi trường lý tưởng để chúng ta phát triển kiến thức, tích lũy kinh nghiệm và hoàn thiện nhân cách...
+ Tuy nhiên, để đạt được thành công, trước tiên chúng ta cần chuẩn bị tốt, xây dựng nền tảng vững chắc từ nhiều nguồn giáo dục khác nhau như gia đình và nhà trường…
Câu 4 (0,5đ):
– Trình bày rõ ràng quan điểm đồng ý hoặc phản đối.
– Giải thích một cách hợp lý và thuyết phục.
Trên đây là nội dung của hai đề đọc hiểu mẫu môn Ngữ Văn theo cấu trúc đề thi THPT quốc gia (có đáp án). Chúng tôi hy vọng tài liệu ôn thi THPT quốc gia môn Văn này sẽ hỗ trợ các bạn trong quá trình ôn tập và đạt kết quả tốt. Mytour xin chân thành cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!