1. Kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia là gì?
Kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia tại Việt Nam là một sự kiện quan trọng trong ngành Giáo dục, bắt đầu từ năm 2015. Để tham gia kỳ thi này, thí sinh cần thi tối thiểu 4 môn, bao gồm 3 môn thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và một môn thi tổ hợp: Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học) hoặc Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân). Hình thức và lịch thi được quy định hàng năm bởi Bộ Giáo dục Việt Nam.
Các cơ sở tổ chức kỳ thi bao gồm các trường Đại học, Cao đẳng, Học viện, Cục nhà trường thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam và các sở Giáo dục và Đào tạo. Thí sinh có nhu cầu xét tốt nghiệp và tuyển sinh Đại học, Cao đẳng, hoặc chỉ xét tuyển vào các trường này, sẽ thi tại cụm thi do các trường đại học tổ chức. Đối tượng tham gia kỳ thi là học sinh đã hoàn thành chương trình Trung học phổ thông hoặc các chương trình tương đương, những người chưa có bằng tú tài hoặc đã tốt nghiệp trung học phổ thông và muốn dự tuyển vào Đại học, Cao đẳng.
Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông là kỳ thi quan trọng cuối cấp dành cho học sinh lớp 12. Khác với kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia, mục tiêu chính của kỳ thi tốt nghiệp là công nhận việc hoàn thành chương trình học, trong khi kỳ thi quốc gia còn được dùng để xét tuyển vào đại học. Theo quy định năm 2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo: 'Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông nhằm mục đích đánh giá kết quả học tập của học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học phổ thông và chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông.” Kết quả kỳ thi này sẽ được sử dụng để công nhận tốt nghiệp, đánh giá chất lượng dạy học và có thể là cơ sở để các trường đại học xét tuyển.
2. Quy định liên quan đến kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia
Theo Thông tư 15/2020/TT-BGDĐT, kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông bao gồm 05 bài thi: 03 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ; 01 bài thi tổ hợp Khoa học Tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học); và 01 bài thi tổ hợp Khoa học Xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân) đối với chương trình giáo dục phổ thông hoặc (Lịch sử, Địa lý) đối với chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông.
- Ngày thi và lịch thi: Được quy định trong hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông hàng năm của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Nội dung thi: Được căn cứ theo chương trình học của lớp 12, chủ yếu nằm trong chương trình Trung học phổ thông.
- Hình thức thi: Các bài thi Toán, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội sẽ được thực hiện theo hình thức trắc nghiệm khách quan (bài thi trắc nghiệm), trong khi bài thi Ngữ văn sẽ thi theo hình thức tự luận (bài thi tự luận).
- Thời gian làm bài thi: Ngữ văn 120 phút; Toán 90 phút; Ngoại ngữ 60 phút; 50 phút cho mỗi môn trong bài thi tổ hợp Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội.
Đối tượng tham gia kỳ thi bao gồm:
- Những người đã hoàn thành chương trình Trung học phổ thông trong năm tổ chức kỳ thi;
- Những người đã học xong chương trình Trung học phổ thông nhưng chưa thi tốt nghiệp hoặc đã thi nhưng chưa tốt nghiệp trong những năm trước.
- Những người đã có bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông hoặc bằng tốt nghiệp trung cấp tham gia kỳ thi để sử dụng kết quả cho việc xét tuyển sinh;
- Một số trường hợp đặc biệt khác sẽ được quyết định bởi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Về điều kiện dự thi:
- Đối tượng dự thi phải có đánh giá hạnh kiểm lớp 12 đạt từ trung bình trở lên và học lực không bị xếp loại kém. Đối với học sinh không thuộc diện đánh giá hạnh kiểm hoặc học sinh theo hình thức tự học có hướng dẫn thuộc chương trình giáo dục thường xuyên thì không yêu cầu xếp loại hạnh kiểm.
- Đối tượng phải có bằng tốt nghiệp Trung học cơ sở và bảo đảm hạnh kiểm lớp 12 từ trung bình trở lên, học lực không bị xếp loại kém. Nếu không đủ điều kiện dự thi do học lực kém ở lớp 12 trong các năm trước, cần đăng ký và tham gia kỳ kiểm tra cuối năm học với các môn có điểm trung bình dưới 5,0. Điểm kiểm tra sẽ thay thế điểm trung bình môn học để tính lại điểm trung bình năm học, đảm bảo đạt yêu cầu về học lực.
- Những đối tượng đã tốt nghiệp trung cấp phải đảm bảo hoàn thành và thi đạt yêu cầu các môn văn hóa Trung học phổ thông theo quy định của Luật Giáo dục và các hướng dẫn hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Các thí sinh dự thi cần đăng ký và nộp đầy đủ giấy tờ theo đúng thời hạn quy định.
Để được công nhận tốt nghiệp Trung học phổ thông, thí sinh hệ giáo dục chính quy phải tham gia 04 bài thi, gồm 03 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 01 bài thi tổ hợp tự chọn; đối với thí sinh giáo dục thường xuyên, cần thi 03 bài thi, bao gồm 02 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn và 01 bài thi tổ hợp tự chọn. Thí sinh có thể đăng ký thi thêm bài thi Ngoại ngữ để xét tuyển sinh. Thí sinh có quyền đăng ký thi các bài thi độc lập, bài thi tổ hợp hoặc các môn thi thành phần của bài thi tổ hợp theo nguyện vọng.
3. Các trường hợp được miễn thi Ngoại ngữ trong kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia
Đối với bài thi Ngoại ngữ, thí sinh có thể chọn một trong bảy ngôn ngữ sau: Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Đức, Tiếng Nhật và Tiếng Hàn. Trong quá trình xét công nhận tốt nghiệp Trung học phổ thông, một số trường hợp thí sinh sẽ được miễn thi bài thi Ngoại ngữ, bao gồm những trường hợp nào:
- Các thành viên của đội tuyển quốc gia tham gia thi Olympic quốc tế môn Ngoại ngữ theo sự chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Giáo dục.
- Thí sinh cần sở hữu một trong các chứng chỉ ngoại ngữ hợp lệ (có thể giống hoặc khác với môn Ngoại ngữ đang học tại trường phổ thông) và đạt điểm tối thiểu yêu cầu:
+ Tiếng Anh: Chứng chỉ tối thiểu phải đạt TOEFL ITP 450 điểm; TOEFL iBT 45 điểm; IELTS 4.0 điểm.
+ Tiếng Nga: Chứng chỉ phải đạt mức tối thiểu TORFL cấp 1.
+ Tiếng Pháp: Chứng chỉ phải đạt mức tối thiểu TCF từ 300 đến 400 điểm; DELF B1.
+ Tiếng Trung Quốc: Chứng chỉ yêu cầu tối thiểu là HSK cấp 3; TOCFL cấp 3.
+ Tiếng Đức: Chứng chỉ tối thiểu cần đạt Goethe-Zertifikat B1; Deutsches Sprachdiplom (DSD) B1; Zertifikat B1.
+ Tiếng Nhật: Chứng chỉ yêu cầu tối thiểu là JLPT cấp 3.
Thí sinh có thể đăng ký thi môn Ngoại ngữ khác với môn Ngoại ngữ đang học tại trường; học viên giáo dục thường xuyên có thể đăng ký thi bài thi Ngoại ngữ để xét tuyển vào Đại học, Cao đẳng và không được phép thi môn Giáo dục công dân trong bài thi tổ hợp Khoa học xã hội. Do đó, học sinh sẽ được miễn thi môn Ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2022 nếu đáp ứng yêu cầu tối thiểu của 06 chứng chỉ nêu trên.