Buzz
Tổng hợp hơn 30 mẫu văn Phân tích khổ 3, 4, 5 về Đoàn thuyền đánh cá - những bài văn xuất sắc nhất, ngắn gọn với dàn ý chi tiết giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.
Danh sách hàng đầu 30 bài văn Phân tích khổ 3, 4, 5 về cuộc sống trên các thuyền đánh cá (sôi động và ngắn gọn)
Phân tích khổ 3, 4, 5 về Đoàn thuyền đánh cá - mẫu số 1
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới. Sau cách mạng, ông nhanh chóng hoà nhập vào cuộc kháng chiến vĩ đại và trường kì của dân tộc. Sau khi hòa bình được thiết lập, mỗi trang thơ của Huy Cận đều thổi bùng tia nắng của cuộc sống mới. Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được sáng tác tại Hòn Gai vào năm 1958 trong một chuyến đi thực tế kéo dài. Bài thơ thực sự là một bài ca ca ngợi cuộc sống của những người lao động mới.
Với đôi mắt sắc bén của một người quan sát, trí tưởng tượng phong phú, trái tim nhạy cảm và tài năng nghệ thuật tinh tế, nhà thơ đã vẽ lên trước mắt chúng ta bức tranh về cuộc sống lao động hăng say trên biển. Bài thơ toàn diện như một bức tranh sơn dầu rực rỡ với những sắc màu huyền ảo, cuốn hút vô cùng:
Mặt trời rơi xuống biển như một tảng lửa
Đội sóng quấn quýt, đêm buông trùng khơi
Đoàn thuyền đánh cá lại bước vào cuộc hành trình trên biển
Câu hát vang lên, buồm càng căng với gió biển.
Khi chiều tà buông xuống, đoàn thuyền đánh cá bắt đầu rời bến, ánh nắng mặt trời như ngọn lửa rực rỡ chìm dần vào đại dương bao la, màn đêm bao phủ, kết thúc một ngày dài. Biển trở nên yên bình như một căn phòng lớn của thiên nhiên với cách mô tả độc đáo: “đám sóng đang giữa cửa sổ, đêm đã đóng cửa”. Chính vào thời điểm này, ngư dân bắt đầu công việc quen thuộc của mình: ra khơi đánh cá! Biển đêm không còn lạnh lẽo mà trở nên ấm áp hơn với âm nhạc vang lên, náo nức, thể hiện niềm vui lớn lao của người lao động được giải phóng, âm nhạc hòa cùng gió, thổi căng buồm đưa đoàn thuyền ra khơi. Những bài hát ca ngợi vẻ đẹp và sức mạnh của biển cả, cùng với vẻ đẹp kỳ diệu của nó trong đêm:
Hát vang lên về những con cá bạc nổi tiếng trên biển đông
Cá thu biển đông như một đoàn thoi đầy hy vọng
Trong đêm, biển dệt nên hàng ngàn luồng ánh sáng
Đến đây, ta dệt lưới cùng với đoàn cá ơi!
Sự hấp dẫn của biển đã làm giảm đi mệt mỏi và vất vả trong công việc đánh cá, mang lại niềm vui và sức mạnh cho ngư dân. Cảnh đánh cá trong đêm được mô tả bằng cảm xúc tình cảm mãnh liệt. Tác giả như hòa mình vào thiên nhiên, công việc, và con người:
Thuyền chúng ta điều khiển bằng gió, với buồm dưới ánh trăng
Bay ngang qua những đám mây cao, trên mặt biển bằng phẳng
Đến vùng xa xôi, giải phóng lưới và tìm kiếm bụng biển
Một mạng lưới được đan sẵn, sẵn sàng để bắt bắt
Con thuyền đánh cá, dù nhỏ bé trước biển cả bao la, đã trở thành một biểu tượng kích thước khổng lồ, hoà mình vào sự vĩ đại của thiên nhiên, vũ trụ. Con thuyền đó đang bay giữa bầu trời trong một đêm tuyệt vời như thủy tinh. Những hình ảnh của “điều khiển bằng gió”, “buồm dưới ánh trăng”, “mây cao”, “biển phẳng” mang vẻ cổ điển nhưng vẫn thấm đẫm hiện thực. Chuyến ra khơi đánh cá cũng giống như một trận chiến hùng vĩ. Cũng như thăm dò, cũng như dựng kế hoạch và bao vây bằng… lưới! Trải qua bao đời, ngư dân đã phát triển một mối quan hệ chặt chẽ với biển cả. Họ thuộc về biển như là một phần của cơ thể, biết mọi loài cá theo tên, hình dạng và thói quen của chúng:
Cá như hạt cát, cá như chim ca
Cá lấp lánh như những viên ngọc đen hồng
Đuôi cá vẫy trong ánh trăng vàng rực rỡ
Đêm dần dần phô bày vẻ đẹp của vịnh Hạ Long.
Trên biển đêm, ánh trăng phản chiếu lấp lánh như bạc, cá vẫy đuôi như điệu nhảy sôi động trong ánh sáng vàng của trăng, âm thanh “em” vang lên tự nhiên và đầy yêu thương. Tiếng hát của cá vẫn vang lên: Đôi khi nồng nàn, đôi khi sâu lắng. Trăng ở bên cạnh ngư dân, trăng chứng kiến cảnh sóng vỗ lên bờ như một người đàn ông đánh trống kèn, trăng chiếu sáng để ngư dân bắt được những mẻ cá đầy đặn… Với ngư dân, biển cả như là một người mẹ, vì thế sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người thật mạnh mẽ, nhịp nhàng. Nhịp điệu của công việc trở nên nhanh chóng, sôi động khi bóng tối dần dần tan, ngày mới đã đến:
Sao lờ mờ khiến việc kéo lưới trở nên khó khăn khi bình minh vừa chớm
Chúng ta kéo lên những đám cá nặng trĩu bằng tay cuộn
Vẩy bạc lung linh, đuôi vàng tỏa sáng khi bình minh vừa hé lộ
Lưới được xếp gọn lên, chờ đón ánh nắng hồng của buổi sáng.
Mọi nỗ lực và công sức đã được đền đáp, ngư dân đang vội vàng với đôi chân mỏi mệt, dồn hết sức lực vào việc kéo lên những mạng lưới nặng trĩu, mới tinh và sáng bóng! Sắc màu đa dạng, vẻ đẹp lung linh của vẩy bạc và đuôi vàng của các loài cá khiến cho cảnh bình minh trở nên thêm rực rỡ. Nhịp điệu của câu thơ “lưới xếp buồm lên, chờ đón ánh nắng hồng” diễn ra chậm rãi, tạo ra cảm giác thanh thản, hạnh phúc, phản ánh tâm trạng hài lòng của ngư dân trước những thành công tốt đẹp trong chuyến đi biển.
Khúc cuối cùng của bài thơ mô tả cảnh trở về của đoàn thuyền đánh cá:
Câu hát vang lên, buồm căng với gió biển
Thuyền đánh cá đua với ánh mặt trời
Mặt trời nâng biển, tạo ra ánh sáng mới
Mắt cá rực rỡ lung linh trải dài nghìn dặm.
Vẫn là những giai điệu mạnh mẽ của ngư dân, những người đang trải qua cuộc sống đầy biến động trên sóng nước. Tiếng hát của họ hòa quyện cùng gió, thổi căng buồm đưa đoàn người ra khơi vào đêm trước, và giờ trở về với đoàn thuyền đầy ắp cá, họ vui mừng. Hình ảnh “đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời” không chỉ thực tế mà còn hào hùng. Nó thể hiện một tinh thần lâu dài của ngư dân, luôn đưa cá về trước khi bình minh, đồng thời là biểu tượng của sự phát triển mạnh mẽ của họ trong xây dựng quốc gia. Cùng với niềm vui của mọi người, nhà thơ mơ mộng bay lên cùng trí tưởng tượng của mình. Đoàn thuyền lướt trên biển, trong bức tranh của bình minh rực rỡ và ánh mặt trời phản chiếu trong hàng nghìn mắt cá, nhà thơ tưởng tượng đến hàng ngàn mặt trời nhỏ bé đang tỏa sáng niềm vui. Bức tranh của biển cả nhuộm màu sắc tươi sáng và sự sống động, từng hình ảnh, từng đường nét, từng cảm xúc của cảnh vật và con người.
“Đoàn thuyền đánh cá” là một bài ca hào hùng về lao động. Bài thơ này dành cho biển rộng lớn và cho những con người chăm chỉ, gan góc, đang đóng góp cho sự giàu có của đất nước. Sự trữ tình và nghệ thuật điêu luyện trong bài thơ đã thu hút người đọc. Chúng ta cùng chia sẻ niềm vui lớn lao với nhà thơ và với tất cả những người lao động tự hào đang đi lên trong hành trình tới tương lai tươi sáng.
Phân tích khổ 3, 4, 5 Đoàn thuyền đánh cá - mẫu 2
Có người từng nói rằng: một trong những nguồn cảm hứng quan trọng của thơ là cuộc sống lao động của nhân dân. Điều này hoàn toàn đúng với bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận. Bài thơ thể hiện từ nhịp sống lao động hăng say, thịnh vượng của những người dân ven biển. Qua bài thơ, người đọc có thể cảm nhận được sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên trên nền văn hóa tráng lệ của vũ trụ biển cả. Đoạn thơ sau trong bài thơ là một ví dụ điển hình cho điều này:
'Thuyền ta lái gió với buồm trăng
…
Từ khi nào, biển đã dưỡng lớn chúng ta.
Bài thơ được viết trong chuyến công tác của Huy Cận tại Hòn Gai, Quảng Ninh vào năm 1958, lấy cảm hứng từ sự ngưỡng mộ cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc Việt Nam, tự do và độc lập. Với ý nghĩa đó, “Đoàn thuyền đánh cá” là một bản hùng ca, tôn vinh tinh thần lao động và niềm vui, niềm tin vào cuộc sống mới trong những năm đầu của sự phát triển quốc gia.
Ba đoạn thơ nằm giữa bài thơ. Bức tranh hoàng hôn trên biển và những con thuyền đánh cá ra khơi mở đầu bài thơ. Người dân đến với biển rộng lớn với tinh thần lao động và tinh thần khỏe mạnh “Câu hát căng buồm cùng gió biển”. Biển cả mênh mông và phong phú chào đón họ bằng cánh tay mở rộng:
“Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Chúng ta đã nuôi lớn bản thân từ khi nào, các đồng đội ơi!
Các đoạn thơ trên đều tiếp nối nhau với những cảm xúc sâu sắc đó.
Lái thuyền theo cơn gió, dẫn buồm theo ánh trăng
Trôi giữa đám mây cao và biển mênh mông...
Thuyền không cần sức người lái hay sức đẩy của tay buồm, mà chỉ cần sức gió, cùng với sức mạnh của những giai điệu hòa quyện và sức mạnh của trăng. Thuyền như bay bổng trên biển đêm, từ con thuyền bé nhỏ đã trở nên vĩ đại, lớn lao, không thua kém gì vũ trụ. Trên thuyền, con người trỗi dậy trong vẻ vang làm chủ:
Đi xa ra, khám phá những vùng biển sâu thẳm
Trải mạng lưới, bày chiến thuật bắt cá
Thời kỳ con người còn bé nhỏ, yếu đuối trước sức mạnh bí ẩn của biển đã qua. Mang trong mình tinh thần của người chủ nhân, biển thu hẹp lại để con người đi ra xa, khám phá, thử thách. Họ ra khơi mang theo sức trẻ, sức mạnh, và ý thức khám phá, để khám phá những bí ẩn của thiên nhiên. Việc đánh bắt như một cuộc chiến, mỗi người lao động như một chiến binh.
Hát khi ra khơi, hát về cuộc hành trình và hát về sự đẹp đẽ của biển cả:
Cá nhụ, cá chim, và cá đé cùng nhau bơi lội
Cá song lấp lánh dưới ánh đuốc đen hồng
Các loài cá như cá nhụ, cá chim, và cá đé biểu hiện sự đa dạng và phong phú của đại dương. Không chỉ đa dạng mà cảnh vật dưới biển còn vô cùng đẹp đẽ: 'Cá song lấp lánh dưới ánh đuốc đen hồng / Cái đuôi quẫy phản chiếu ánh trăng vàng lung linh'. Dưới ánh trăng, cá song như vẽ ra một bức tranh sống động trên mặt nước. Hình ảnh này cũng đã được nhà thơ Chế Lan Viên thể hiện trong một câu thơ kỳ diệu: “Con cá song đuôi đèn dẫn thơ về”. Có thể nói rằng, hai nhà thơ không chỉ chia sẻ sự tưởng tượng mà còn chung ý tưởng trong việc sáng tạo: nghệ thuật bắt nguồn từ hiện thực, từ đời sống của mọi người.
Đoạn thơ này đưa ta đến với một thế giới đầy ánh sáng: ánh đuốc đen hồng, lấp lánh của cá song, và ánh trăng vàng lung linh trên mặt nước. Sự kết hợp giữa ánh sáng và bóng tối tạo nên một bức tranh đẹp mắt. Trong cảm xúc, nhà thơ như thấy hình ảnh những nàng tiên cá thần kỳ, và vì vậy, Huy Cận đã viết một câu thơ tuyệt vời: “Cái đuôi quẫy phản chiếu ánh trăng vàng lung linh”. Hình ảnh này càng trở nên đặc biệt bởi một liên tưởng tinh tế:
Đêm lặng thầm hít thở, sao phủ lên Hạ Long
Hình ảnh nhân hoá độc đáo. Đêm như một sinh vật sống, thủy triều lên xuống như hơi thở của nó. Những đám sao lấp lánh trên mặt nước, trôi dạt trên đỉnh sóng triều như là: 'hơi thở của Hạ Long'. Sao cùng nước tồn tại và hiện diện trong hơi thở của đêm. Kết nối mọi không gian lại với nhau, thiên nhiên như một bức tranh sống động và kỳ diệu.
Tiếng hát của người dân chài theo suốt chặng đường và bây giờ, tiếng hát lên là để thu hút cá vào lưới:
Chúng ta hát lên bài ca để gọi cá vào lưới
Gõ thuyền theo nhịp của trăng cao
Dân chài gọi cá bằng tiếng hát, và ánh trăng tạo ra nhịp gõ. Hành động gõ nhịp vào thuyền để dồn cá, nhìn qua góc nhìn cảm xúc, mọi thứ trở nên đẹp đẽ và lãng mạn. Trăng dần lên cao, sau đó chìm xuống biển, vỗ nhẹ vào thuyền tạo ra nhịp nhàng hoặc thuyền lướt trôi giữa biển cả như một phần của ánh trăng, tạo nên nhịp điệu. Việc đánh bắt cá, từ một công việc nặng nhọc, bỗng trở nên thú vị và lãng mạn. Từ vẻ đẹp của biển, suy tư về lòng biển ấm áp như lòng mẹ:
Biển ban tặng cho chúng ta cá như một tình yêu từ lòng mẹ
Để nuôi lớn đời ta từ bao giờ
Nhà thơ Huy Cận đã rất tài tình khi so sánh lòng biển với 'lòng mẹ'. Biển cả rộng lớn và dữ dội, nhưng lòng biển sâu thẳm không còn là điều bí ẩn hoặc đáng sợ. Đối với nhà thơ, lòng biển rộng lớn và phong phú với cá như tình yêu của mẹ bao la, đậm đà. Chính lòng biển, như một lòng mẹ, đã 'nuôi lớn đời ta từ bao giờ'. Câu thơ là biểu hiện của tình cảm sâu sắc với biển thân yêu, là lời biết ơn đối với biển, nơi mà sự bao la cùng sự yêu thương đong đầy.
Bài thơ là sự kết hợp giữa cảm hứng lãng mạn, niềm vui, sự hào hứng trong thời kỳ miền Bắc bước vào xây dựng cuộc sống mới và cảm hứng vũ trụ, đặc trưng trong tâm hồn thơ Huy Cận. Sự gặp gỡ, kết hợp của hai cảm hứng đã tạo nên những hình ảnh lớn lên, tráng lệ, rực rỡ như những bức tranh sơn mài trong đoạn thơ cũng như bài thơ trong tổng thể.
Khen ngợi vẻ đẹp hùng vĩ và lãng mạn của biển cả, khen ngợi cuộc sống hân hoan xây dựng, bài thơ thật sự là tiếng hát thắm thiết từ tâm hồn của Huy Cận dành tặng cho cuộc sống. Mang vẻ cổ điển nhưng lại rất hiện đại qua những liên tưởng bất ngờ, cảm hứng vũ trụ hòa cùng cảm xúc lãng mạn, bài thơ mở ra một khung cảnh thật hùng vĩ và đầy niềm tin vào một tương lai rực rỡ.
Phân tích khổ 3, 4, 5 Đoàn thuyền đánh cá - mẫu 3
Đoàn thuyền đánh cá là bài hát ca ngợi cuộc sống mới. Tác giả Huy Cận lấy cảm hứng từ chuyến đi thực tế tại vùng mỏ Quảng Ninh. Bài thơ đậm chất nghệ thuật với hình ảnh tráng lệ về thiên nhiên và con người lao động, thể hiện sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Trong đó, những khổ thơ từ khổ 3 đến khổ 6 nổi bật với đặc sắc riêng.
Bài ca lao động vẫn vang lên mạnh mẽ, ca ngợi cảnh đánh cá trên biển, dưới bầu trời đầy trăng sao trong khổ 3:
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Trong bức tranh thiên nhiên với mây lồng lộng, biển cả bao la, công việc đánh cá đầy vất vả trở nên thú vị. Bằng sự tưởng tượng lãng mạn, thiên nhiên như những người bạn thân thiết, “gió” như người lái, “trăng” như cánh buồm làm cho công việc nhọc nhằn trở nên nhẹ nhàng và đầy chất thơ. Động từ “lướt” thể hiện sự nhẹ nhàng, nhanh chóng của những con thuyền được lái gió và tinh thần phấn chấn của người dân chài. Trong mối quan hệ hòa hợp, thiên nhiên càng hùng vĩ, bao la thì con người càng được tôn vinh và đẹp đẽ.
Tầm vóc của họ tỏa sáng, không kém cạnh với biển trời, vũ trụ, thực hiện công việc của mình bằng toàn bộ trí tuệ và năng lực:
“Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng”
Ngoài sự ung dung và hứng khởi của những người dân làng chài, chúng ta cũng cảm nhận được sự vất vả của họ. Công việc thật sự như một trận đánh được diễn đạt qua rất nhiều động từ mạnh mẽ, thể hiện tinh thần làm chủ thiên nhiên, sẵn lòng lao động hết mình của những con người này. Mỗi đêm, họ phải vượt qua biển khơi xa xôi để ra đậu, chỉ sau đó mới có thể đánh bắt được nhiều cá hơn. Không chỉ thế, họ còn phải “dò bụng biển” để tìm kiếm các bãi cá, “dàn đan thế trận” để bủa lưới bắt cá. Chính nhờ sự hiểu biết sâu sắc về nghề và lòng đồng cảm mạnh mẽ với những người dân chài, tác giả mới có thể vẽ nên bức tranh đầy hiện thực nhưng không kém phần lãng mạn ấy.
Không chỉ tinh tế về cảm xúc thẩm mỹ mà còn đa dạng về kinh nghiệm sống, Huy Cận hiểu rõ về cuộc sống của những người đánh cá. Đoàn thuyền đã tìm thấy đúng bãi cá và lưới đã được buông xuống:
“Cá nhụ cá chim cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẩy trăng vàng chóe”
Sử dụng trí tưởng tượng đầy lãng mạn, biển cả với muôn loài cá rực rỡ dưới ánh trăng trở nên thần thoại huyền diệu. Bằng cách liệt kê và mô tả các loài cá, tác giả đã thể hiện sự phong phú và đa dạng của đời sống dưới biển sâu, đồng thời bổ sung thêm về loài cá trong đoạn thơ tả đàn cá thu “dệt biển”. Hình ảnh cá song lấp lánh với vảy đen, hồng nhấp nhô trên biển như những đuốc lung linh giữa đêm tối biển khơi. Hình ảnh “quẩy đuôi” làm cho bức tranh trở nên sống động, cùng với việc phối màu sắc khéo léo, đoạn thơ trở nên lung linh như một bức tranh sơn mài rực rỡ. Thiên nhiên như được nhân hóa, cùng với cách gọi cá là “em” thể hiện tình yêu sâu nặng của tác giả với quê hương và biển cả.
Tiếng hát của con người lao động tràn ngập sự phóng khoáng, bay bổng, chứa đựng niềm tin vào cuộc sống:
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Khung cảnh lao động được bao phủ bởi một tầng lớp lãng mạn, bắt gặp ở cả đoàn thuyền đánh cá. Người dân chài hát vang lên những giai điệu tận hưởng công việc của mình với niềm say mê, biến mọi khó khăn thành niềm vui. Lời ca gọi cá vào làm tăng thêm phần mộng mơ cho bức tranh sơn mài. Hình ảnh “gõ thuyền đã có nhịp trăng cao” là một ý tưởng sáng tạo và đầy chất thơ, với ánh trăng phản chiếu xuống nước, sóng biển vỗ vào mạn thuyền “gõ nhịp” để gọi cá vào. Những giai điệu độc đáo được tạo ra bằng cái nhìn lạc quan của tác giả về biển và con người thể hiện tình yêu lao động, khát vọng chinh phục thiên nhiên và ước mơ làm giàu, làm đẹp cuộc sống của những người lao động.
Cảm xúc tràn đầy, lời ca ngợi biển vang lên với sự đam mê cuồn cuộn:
Biển như mẹ nuôi ta từ thuở bé
Dưỡng dục đời ta trọn muôn năm.
Biển không chỉ là một vẻ đẹp mà biển còn là nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng mang lại hạnh phúc cho con người. So sánh biển như “lòng mẹ” là cách tốt nhất để ca ngợi biển cả, thể hiện niềm tự hào của những người dân làng chài đối với biển quê hương, ví biển như người mẹ ân cần, nuôi dưỡng con cái từ khi chúng còn nhỏ. Sự diễn đạt tự nhiên, chân thành, ấm áp, thể hiện sự yêu thương và ân cần và mang tinh thần ca dao.
Đêm sắp qua, bình minh sắp lên, những ngư dân yêu biển, yêu quê hương đều lao động chăm chỉ:
Sao nhòe, kéo lưới trước khi bình minh
Tay ta nắm chặt dây lưới nặng
Với nhịp thơ đầy sức mạnh, câu thơ đã miêu tả chân thực tinh thần và nghị lực lao động của đoàn thuyền đánh cá. Hình ảnh “nắm chặt dây lưới” như tượng trưng cho sức mạnh và kiên nhẫn của ngư dân, họ gắn bó với lưới, dốc hết sức lực để kéo lưới lên trước khi bình minh. Hình ảnh “dây lưới nặng” gợi lên hình ảnh của thành quả lao động đáng tự hào, cho thấy lưới đầy cá, đáp ứng mong ước của ngư dân. Đồng thời, hình ảnh này còn bao gồm niềm vui và hạnh phúc của ngư dân trước thành quả mà họ đã làm ra và sự tận tụy của họ với công việc và đất nước.
Lưới cá nặng kéo lên, tia nắng sớm chiếu trên khoang cá lấp lánh đủ màu sắc:
Vảy bạc đuôi vàng rực sáng bình minh
Lưới buồm trải ra chờ nắng ấm
Vảy đuôi cá lung linh dưới ánh bình minh rực rỡ. “Bạc, vàng” tạo nên sự lấp lánh, thể hiện sự giàu có của biển cả và lòng biết ơn của ngư dân. “Đón nắng ấm” biểu hiện sự hạnh phúc và phấn chấn khi công việc thành công. “Nắng hồng” thể hiện vẻ đẹp của bầu trời và lòng yêu đời của con người.
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” là một bức tranh hào hứng, phô diễn và mạnh mẽ, kết hợp với vẻ đẹp tự nhiên của vũ trụ, tạo nên niềm tin mới về cuộc sống đang sôi động. Bài thơ thể hiện sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, bộc lộ niềm vui và tự hào trước đất nước và cuộc sống.
Phân tích khổ 3, 4, 5 Đoàn thuyền đánh cá - mẫu 4
Nhà thơ Huy Cận sáng tác bài thơ Đoàn thuyền đánh cá vào năm 1958, tại vùng biển tỉnh Quảng Ninh. Bài thơ ra đời trong thời kỳ phát triển của miền Bắc, góp phần cổ vũ tinh thần lao động của nhân dân trong xây dựng đất nước.
- Bài thơ Đoàn Thuyền Đánh Cá bao gồm bảy khổ thơ kể lại cuộc hành trình của đoàn thuyền ngư dân Quảng Ninh ra khơi đánh bắt cá: Bắt đầu từ việc ra khơi vào hoàng hôn, tiếp theo là cảnh đánh bắt cá trong đêm trăng sáng trên biển vịnh Hạ Long và trở về bến cảng vào lúc rạng đông. Ba khổ thơ cuối là khúc hát mê say của người lao động kéo lưới vào buổi sáng sớm và cảnh đoàn thuyền buồm căng lướt trở về (Trích dẫn từ thơ).
- Cảnh đánh cá vào ban đêm giữa biển vô cùng vất vả và nguy hiểm. Để xua tan sự mệt mỏi đó, tiếng hát vang vọng giữa không gian rộng lớn. Tiếng hát tràn đầy sức sống của người lao động:
Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao
Biển nuôi ta như mẹ nuôi con
Cho đời con lớn tự từng giờ.
- Trăng chiếu xuống nước, sóng vỗ bóng trăng dưới nước như gõ vào mạn thuyền tạo ra nhịp điệu trăng để thu hút cá vào lưới. Thiên nhiên và con người cùng nhau lao động. Công việc đánh cá vào ban đêm, mặc dù nặng nhọc, vất vả, đã trở thành bài ca lao động đầy niềm vui, hòa mình vào vẻ đẹp của thiên nhiên hùng vĩ và thơ mộng. Tiếng hát lạc quan của những ngư dân lao động ở Hòn Gai làm cho công việc trở nên nhẹ nhàng hơn.
- Hình ảnh gọi cá vào lưới thể hiện công việc vất vả của ngư dân. Dưới bàn tay tài ba của Huy Cận, công việc khó khăn này đã được biến thành niềm vui sảng khoái với sự đầy chất thơ. Lời ca gọi cá vào lưới làm cho bức tranh thêm phần mơ mộng và thơ mộng. Ngư dân gõ thuyền kéo cá vào lưới. Nhưng ở đây, không phải con người mà là ánh trăng in vào mặt nước, trăng vỗ vào thuyền, tia vàng rải rác tan vào làn sóng đánh vào thuyền. Thực tế được tưởng tượng sáng tạo thành hình ảnh lãng mạn và đầy chất thơ. Tác giả nhìn nhận con người với cái nhìn tươi mới đầy lạc quan. Từ việc gõ và hát trong câu thơ giúp chúng ta hình dung cảnh đánh cá trên biển ngoài khơi sinh động và hấp dẫn. Biển rộng lớn ban cho chúng ta nhiều tài nguyên, và con người chinh phục thiên nhiên cũng đầy lòng biết ơn:
Biển cho ta cá như mẹ cho con
Nuôi lớn đời ta tự từng giờ.
- Biển như mẹ ấm áp chứa đựng nghĩa tình. So sánh độc đáo này cho thấy sự phong phú của tài nguyên biển góp phần nuôi sống con người dưới bàn tay lao động của ngư dân. Nếu mẹ nuôi con bằng dòng sữa ngọt ngào từ thuở nhỏ đến khi trưởng thành, thì biển cả, dù là ngày sóng êm gió nhẹ hay bão tố cuồng nộ, luôn hào phóng ban tặng cho ngư dân nguồn hải sản quý báu. Chính biển cả bao la ấy đã nuôi dưỡng con người qua hàng thế hệ. Giọng thơ tha thiết chân thành. Niềm say mê hào hứng và những ước mơ cháy bỏng của con người muốn hòa mình vào thiên nhiên và chinh phục nó bằng công việc lao động:
Trăng mờ kéo lưới kịp bình minh
Ta kéo lưới đầy tay cá nặng
Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng bình minh
Lưới bốc buồm lên đón ánh nắng hồng.
- Hình ảnh sao mờ là dấu hiệu của thời gian: đêm sắp kết thúc, bình minh đang dần lên - thời điểm công việc đánh cá diễn ra khẩn trương để thu hoạch. Công việc gần như hoàn thành, người lao động hân hoan với thành quả mà họ đã thu được. Bóng đêm tan dần, ban ngày bắt đầu, nhịp độ lao động càng trở nên khẩn trương hơn. Sự xuất hiện của sao mờ giúp chúng ta hiểu được tâm trạng của những người yêu lao động. Họ đã thức trắng đêm để kéo lưới. Hình ảnh lao động vất vả nhưng vẫn hào hùng được thể hiện qua những từ ngữ mô tả độc đáo như kéo xoăn tay, chùm cá nặng là cách so sánh sáng tạo, sống động giúp chúng ta hình dung về sự đông đúc của cá: chúng như chùm trái. Chùm cá nặng cũng tượng trưng cho thành quả lao động vinh quang, đó là nơi chứa đựng bao niềm vui hạnh phúc của ngư dân.
- Từ 'lóe' được sử dụng một cách tinh tế và mô tả chân thực về ánh sáng bình minh đang hiện ra, đồng thời làm nổi bật hình ảnh đàn cá nhảy múa trong lưới. Khi lưới được kéo lên, những tia nắng sớm rực rỡ chiếu xuống trên khoang thuyền chứa đầy cá, tạo ra vẻ đẹp lấp lánh của vay bạc đuôi vàng. Câu thơ sử dụng màu sắc một cách hoàn hảo: màu bạc, vàng tạo ra ánh hồng làm cho bức tranh trở nên lộng lẫy, rực rỡ. Tiếng hát của đoàn thuyền khi ra khơi đẩy chúng ta vào một thế giới kì diệu, nơi tiếng hát và đàn cá hòa quyện với nhau. Trí tưởng tượng đã tạo nên một hiện thực mênh mông:
Câu hát phát ra từ thuyền cùng với gió biển
Đoàn thuyền đua sức với mặt trời
Mặt trời nổi lên đổi màu mới
Mắt cá lấp lánh như vàng trải dài xa hàng dặm
- Câu đầu tiên lặp lại câu cuối tạo cảm giác tuần hoàn: câu hát khi thuyền ra khơi giờ trở thành câu hát khi thuyền về. Nhưng giờ đây thuyền chạy đua với mặt trời. Trong cuộc đua này, con người chiến thắng và về đích trước. Khi mặt trời mọc, con người đã về bến. Sự hòa hợp giữa con người và vũ trụ được thể hiện qua hình ảnh mắt cá lấp lánh như vàng, tạo nên không khí của sự thành công và hạnh phúc cho nhân dân vùng biển. Ánh mặt trời tôn vinh cho thành quả lao động rực rỡ: mắt cá như muôn ánh mặt trời tỏa sáng. Thuyền và con người nổi bật giữa vũ trụ lớn lao, và niềm vui chiến thắng cũng vẹn toàn.
- Miêu tả cảnh biển về đêm đẹp đẽ, tráng lệ thể hiện năng lực và tinh thần sáng tạo của nhà thơ. Thiên nhiên ban tặng cho ngư dân nhiều mẻ cá lớn. Công việc đánh cá về đêm vất vả nhưng đem lại cuộc sống hạnh phúc. Niềm phấn khởi của ngư dân là biểu hiện của sự phát triển lên tầm mới.
- Huy Cận đã sáng tạo nhiều hình ảnh đẹp, ý nghĩa bằng cách sử dụng màu sắc và các thủ pháp nghệ thuật. Ba khổ thơ cuối thể hiện vẻ đẹp của quê hương, cảnh đẹp và niềm vui của con người làm chủ thiên nhiên và cuộc sống.
- Đoạn thơ là bài ca dành cho biển hào phóng và những người lao động cần cù, gan góc. Chúng ta cùng vui mừng với nhà thơ và những người lao động đang làm giàu cho đất nước, tiến tới tương lai sáng sủa.
