1. Bài tham khảo số 1
Bắt ngược dòng thời gian, chiều Thanh minh rơi vào bức tranh Cảnh Ngày Xuân của Nguyễn Du, không còn rực rỡ, tươi tắn như buổi sớm. Sáu câu thơ cuối chìm đắm trong nỗi niềm u sầu, là nét đẹp nghệ thuật của tác giả:
“Bóng chiều nhẹ nhàng phai Tây
Chị em lang thang dang tay về
Bước nhẹ theo dòng suối khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.”
Không còn sự nô nức, hồi hộp, giờ đây giọng thơ bình yên, chậm rãi như nén lại từng khoảnh khắc cuối cùng của mùa xuân. Ánh chiều buông, khoác lên cảnh vật một vẻ buồn lạnh:
“Bước nhẹ theo dòng suối khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.”
Nguyễn Du tinh tế khi tạo ra hình ảnh hoàng hôn thanh lịch, lưng lửng, lặng lẽ nhưng ẩn chứa nỗi buồn thâm trầm:
“Bóng chiều nhẹ nhàng phai Tây”
“Phai Tây” đưa đến hình ảnh ánh sáng dịu dàng thoáng qua phía Tây. Một chút bình yên, chút quyến luyến như muốn giữ lại hơi ấm cuối cùng của ngày tháng trôi qua. Không khí chậm rãi, êm đềm, với các từ láy như “thanh thanh; nho nhỏ” như làm nổi bật nét diệu kỳ và tinh tế của chiều xuân.
Cảnh suối khê, dòng nước, cầu nho nhỏ trở thành bức tranh tĩnh lặng, lưng lửng giữa không gian:
“Bước nhẹ theo dòng suối khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.”
Cuộc sống cuối ngày trôi qua chậm rãi, nhẹ nhàng. Những từ láy như “thơ thẩn; dang tay” làm bỡ ngỡ, níu lại những giây phút cuối cùng, nồng nàn nhưng dần dần tan biến. Dường như ánh chiều cuối xuân vẫn giữ lại một phần hồn nhiên, một phần kỷ niệm của những ngày xuân qua đi.
Tác phẩm ngắn nhưng sâu sắc, Nguyễn Du đã tận dụng mọi chi tiết, mỗi từ ngữ để làm nổi bật hình ảnh, tạo nên một tác phẩm nghệ thuật trữ tình, đậm chất cổ điển. Bức tranh cuối ngày của Cảnh Ngày Xuân là điểm kết thúc tuyệt vời cho cuộc du xuân của chị em Thúy Kiều, nhưng cũng là sự chấm dứt của sự tươi trẻ, hồn nhiên.

3. Bài tham khảo số 1
Trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du, không chỉ chứa đựng giá trị sâu sắc về nội dung mà còn thể hiện rõ bút pháp nghệ thuật tài tình của đại thi hào. Đặc biệt, sáu câu thơ cuối trong đoạn trích “Cảnh ngày xuân” đẹp đến nghẹt thở, là minh chứng cho khả năng miêu tả cảnh ngụ tình xuất sắc của Nguyễn Du.
“Bóng chiều nhẹ nhàng phai tây
Chị em thơ thẩn dang tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang”
Sáu câu thơ là bức tranh chân dung chị em Thúy Kiều du xuân trở về – một tác phẩm nghệ thuật đẹp đến nao lòng. Tác giả đã sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình độc đáo, với những nét diễm tình và cảm xúc lẻ bóng của con người. Bằng từ ngữ tinh tế, Nguyễn Du đã thổi hồn vào cảnh vật, khiến người đọc cảm nhận được tất cả những nỗi buồn, những lưu luyến:
“Bóng chiều nhẹ nhàng phai tây
Chị em thơ thẩn dang tay ra về”
Câu thơ mang đến một cảm giác hữu tình và sâu lắng. “Bóng chiều nhẹ nhàng phai tây” như là giọt sương cuối cùng của ngày, vừa nhẹ nhàng vừa chậm rãi. “Thơ thẩn” là tình trạng lưu luyến, bình yên trong khoảnh khắc du xuân. Bằng cách này, tác giả đã tạo nên một bức tranh cảm xúc tinh tế về cuộc sống và tình cảm của nhân vật.
“Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh”
Cảnh vật không còn sôi động như ở đoạn đầu, mà chuyển thành hình ảnh dịu dàng, thanh thanh. Lúc này, thời gian trôi đi chậm rãi, và con người dường như hòa mình vào cảnh xuân. Bằng cách sử dụng từ ngữ như “lần xem”, “bề thanh thanh”, tác giả làm tăng thêm sự nhẹ nhàng và tươi mới cho bức tranh cảnh xuân đẹp đẽ này.
“Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang”
Mô tả về dòng nước uốn quanh và chiếc cầu nho nhỏ cuối ghềnh tạo nên một hình ảnh thơ mộng và bình yên. “Nao nao” là trạng thái êm đềm, và “cầu nho nhỏ” là điểm nhấn nhỏ bé nhưng tinh tế trong cảnh ngày xuân. Tất cả hòa quyện tạo nên một bức tranh tuyệt vời, thể hiện sự kết nối hài hòa giữa con người và thiên nhiên trong tác phẩm của Nguyễn Du.

4. Bài tham khảo số 4
Nguyên lý của thơ xưa luôn kết hợp khung cảnh với con người, thể hiện tâm trạng và cảm xúc của nhân vật. Khung cảnh là gương phản chiếu nội tâm, là bức tranh tâm linh của họ. Thơ Nguyễn Du cũng không nằm ngoài quy luật này. Sáu câu thơ cuối trong đoạn trích Cảnh ngày xuân không chỉ nói về kết thúc ngày hội, mà còn thể hiện sâu sắc tâm trạng và suy nghĩ của nhân vật.
Ánh chiều dịu dàng dần buông
Chị em lang thang đón bình minh
Bước dần theo bóng cây xanh
Dáng dấp nước mắt buồn chia xa
Khuôn mặt hồn nhiên buồn hiu
Đóa hoa cuối cùng cúi đầu chào
Thời gian buổi chiều là khoảnh khắc của những suy tư, những ẩn ý tâm hồn. “Lang thang đón bình minh” là hình ảnh tượng trưng cho sự đón nhận hy vọng mới, nhưng cũng mang theo nỗi buồn sâu thẳm. Mặt trời buông xuống, tạo nên ánh chiều dịu dàng, làm nổi bật nước mắt buồn chia xa.
“Bước dần theo bóng cây xanh
Dáng dấp nước mắt buồn chia xa”
Cảnh vật được miêu tả với các từ ngữ “bóng cây xanh”, “dáng dấp nước mắt”, toát lên vẻ buồn bã và chia ly. Mỗi bước chân là một khoảnh khắc chia xa, làm dấy lên nước mắt buồn. Tác giả thông qua từ ngữ tinh tế đã tạo nên một bức tranh tâm trạng đầy nghệ thuật.
“Khuôn mặt hồn nhiên buồn hiu
Đóa hoa cuối cùng cúi đầu chào”
Khép lại bức tranh là hình ảnh đóa hoa cuối cùng cúi đầu chào, như một lễ biểu dương cho sự tận hiến cuối cùng. Tác giả chọn những từ như “hồn nhiên”, “buồn hiu” để vẽ nên nét đẹp mong manh và sâu lắng của cuộc gặp gỡ định mệnh.

2. Bài tham khảo số 6
'Cảnh ngày xuân' là một đoạn trích đặc sắc thể hiện tài năng nghệ thuật của Nguyễn Du trong việc miêu tả thiên nhiên. Những câu thơ cuối tập trung vào cảnh chiều tà khi lễ hội Thanh minh kết thúc và hai chị em Thúy Kiều ra về. Cảnh vật được tô điểm bởi 'tà tà bóng ngả về tây', tạo nên bức tranh u buồn, bâng khuâng khiến tâm trạng của nhân vật và cảnh vật gắn liền. Mặt trời lặn trong ánh dương xế chiều, 'thơ thẩn dang tay ra về' để diễn đạt sự lưu luyến và tiếc nuối.
'Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang'
Cảnh vật hiện lên qua từng chi tiết nhỏ như 'ngọn tiểu khê', 'cầu nho nhỏ' bắc ngang cuối ghềnh, toát lên vẻ mảnh mai và thanh thanh của cảnh vật. Dòng nước 'nao nao' lưu luyến, phản ánh tâm trạng nhân vật, tạo điểm nhấn cho cuộc gặp gỡ sắp tới. Tác giả sử dụng từ ngữ tinh tế như 'nao nao', 'thanh thanh' để thể hiện sự bâng khuâng và dự cảm.
'Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ
Người buồn cảnh cũng thẫn thờ
Cảnh buồn người cũng ngẩn ngơ ưu sầu'
Sáu câu thơ cuối thể hiện mối liên kết sâu sắc giữa cảnh vật và tâm trạng con người. Lưu luyến và buồn bã chảy trong từng chi tiết nhỏ, tạo nên bức tranh đẹp nhưng đầy nỗi niềm. Tác giả Nguyễn Du thông qua bút pháp tả cảnh ngụ tình độc đáo đã tạo ra một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc và gợi cảm.

2. Bài tham khảo số 6
'Cảnh ngày xuân' là một phần đặc sắc trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du. Truyện Kiều vẫn giữ nguyên giá trị nhân văn và nghệ thuật của nó qua thời gian. 6 câu thơ cuối của 'Cảnh ngày xuân' tạo nên một bức tranh mùa xuân rực rỡ, tươi vui nhưng cũng lưu luyến, tiếc nuối.
'Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm vài bông hoa'
Bức tranh xuân rạng ngời với màu xanh tươi non tơ trải dài đến chân trời. Mọi thứ, từ cỏ cây đến hoa lá, đều tỏa sức sống đầy mạnh mẽ. Hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân thưởng thức những ngày tươi đẹp của tuổi trẻ trong lễ hội Thanh minh.
Tháng ba là thời điểm tảo mộ người thân đã qua đời. Họ tỏ tình cảm và tiếc thương, đồng thời tận hưởng sự sum họp và vui đùa trong năm mới.
'Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dang tay ra về'
Hình ảnh chiều tà buông xuống, bóng dáng hai chị em ra về với đôi tay thẩn thơ thẩn. Nỗi buồn man mác vì ngày vui tươi đã kết thúc, ánh hoàng hôn rơi nhanh chóng.
'Bước dần theo ngọn tiểu kê
Lần theo phong cảnh có bề thanh thanh'
Hai chị em Thúy Kiều bước về nhà bên con đường nhỏ, bình lặng và chậm rãi. Từ láy 'thanh thanh' làm nổi bật sự êm đềm, tĩnh lặng của khoảnh khắc.
'Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc qua'
Dòng nước uốn quanh, cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc qua, tạo nên bức tranh trữ tình. Mọi thứ trở nên giản dị, nhưng cũng đầy ẩn ý, như lời báo hiệu cho Thúy Kiều về những thách thức sắp tới.
