Buzz
Câu 1. Trong bài thơ dân gian Tiễn dặn người yêu, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào và tác dụng của nó là gì?
a. Anh yêu em, khi tiễn đưa em đến nhà chồng
Chim chích trên cao vút lượn, anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn thấp khuất bay quanh, giống như anh quay đi, anh quay đi
b. Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa dòng sống thác trào dâng!
c. Không lấy nhau mùa hạ, chúng ta sẽ thuộc về nhau mùa đông
Không lấy nhau khi trẻ, chúng ta sẽ thuộc về nhau khi già.
Trả lời:
a. Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc - “anh quay lại”, “anh quay đi”
→ Tác dụng: Truyền đạt cảm xúc trữ tình, lưu luyến của người kể. Thể hiện rõ tâm trạng, cảm xúc lúc tiễn biệt.
b. Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc - “Đừng bỏ em…”
→ Tác dụng: Sử dụng lặp cấu trúc để làm nổi bật cảm xúc tiếc nuối, buồn bã của người con gái khi chia xa người con trai.
c. Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc - “Không lấy nhau…”
→ Tác dụng: Khắc họa hình ảnh và cảm xúc của nhân vật, mong muốn ở bên nhau qua thời gian.
Câu 2. Hãy phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong những đoạn thơ và đoạn văn sau:
a. Trời xanh, núi rừng, cánh đồng, ngả đường, dòng sông – tất cả thuộc về chúng ta (Nguyễn Đình Thi)
b. Mùa xuân ở Bắc Việt, ở Hà Nội, đậm chất riêng – mưa riêu, gió lạnh, tiếng nhạn đêm, tiếng trống thôn xa, và hát huế tình (Vũ Bằng)
c. Nếu là chim, tôi là bồ câu trắng. Nếu là hoa, tôi là đóa hướng dương. Nếu là mây, tôi là vầng mây ấm. Là người, tôi sẽ hy sinh cho quê hương (Trương Quốc Khánh)
d. Mọi người đều coi ông là thủ phạm. Vua xa xỉ là vì ông, công khổ là vì ông, dân lầm than là vì ông, oán giận là vì ông, thần nhân trách móc là vì ông. Cửu Trùng Đài, họ có cần đâu? Họ đưa ra án giết ông, đóng kín Cửu Trùng Đài (Nguyễn Huy Tưởng)
Trả lời:
a. Phép lặp cấu trúc: “Trời xanh đây…”
→ Tác dụng: Tạo nhịp thơ, giọng điệu hùng vĩ, khẳng định ý thức chủ quyền về lãnh thổ và niềm tự hào về cảnh quan thiên nhiên đẹp của đất nước.
b. Phép lặp cấu trúc: “Mùa xuân…”
→ Tác dụng: Nhấn mạnh tình cảm của tác giả với mùa xuân đặc trưng của Bắc Việt, Hà Nội, thể hiện sự trân trọng và yêu quý.
c. Phép lặp cấu trúc: “Nếu là…tôi sẽ…”
→ Tác dụng: Gợi hình, tạo điệu cho câu thơ, nhấn mạnh mong ước chân thành và khát khao cống hiến của tác giả.
d. Phép lặp cấu trúc: “…vì ông”
→ Tác dụng: Gợi hình, tăng cường sức mạnh cho lời tố cáo, làm nổi bật trách nhiệm của người bị nói.
Câu 3. Viết một đoạn văn phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong một bài thơ bạn đã đọc hoặc học.
Bài làm 1: Trong bài thơ 'Đất nước' của Nguyễn Đình Thi, tác giả tận dụng biện pháp tu từ lặp cấu trúc, với những từ ngữ như 'Trời xanh', 'Núi rừng', 'Cánh đồng', 'Ngả đường', 'Dòng sông'. Phép lặp này tạo ra một nhịp điệu mạnh mẽ, giúp khắc sâu ý thức chủ quyền và lòng tự hào về vẻ đẹp thiên nhiên phong phú của Việt Nam. Đồng thời, nó làm nổi bật tư thế kiêu hãnh, đứng vững sau những năm gian khổ chiến đấu, khiến người đọc cảm nhận sự quyết tâm giữ vững đất nước.
Bài làm 2: Trong tác phẩm thơ 'Sóng' của Xuân Quỳnh, biện pháp lặp cấu trúc 'Em nghĩ về...' nhấn mạnh sự tương tư và khát khao của người nữ đối với người đồng điệu. Sự lặp lại này đồng thời làm tăng cường hình ảnh sóng biển, biểu tượng cho những biến động và cung bậc của tình cảm. Động từ 'nghĩ' lặp lại như một nhịp nhàng, làm nổi bật tâm trạng trữ tình, khao khát tình yêu đẹp và lâu bền.
3. Đề xuất tham khảo số 2
Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Phân tích biện pháp tu từ được sử dụng trong ba đoạn trích dưới đây (trích từ truyện thơ dân gian Tiễn dặn người yêu). Phân tích tác dụng biểu đạt của biện pháp tu từ đó.
a) Anh yêu em, lẽ tiễn đưa em đến tận nhà chồng
Nhưng chim chích trên cao lượn vòng gọi anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn dưới thấp bay quanh nhủ anh quay đi, anh quay đi
b) Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa dòng sóng thác trào dâng?
c) Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau màu đông
không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già
Trả lời:
a) Sử dụng biện pháp tu từ lặp cấu trúc “anh quay lại”, “anh quay đi”
Tác dụng: Đóng góp vào việc tạo ra nhịp thơ, nhấn mạnh hiện thực tình cảnh của chàng trai khi nói lời tiễn đưa người yêu về nhà chồng.
b) Sử dụng biện pháp tu từ lặp cấu trúc “Đừng bỏ em”
Tác dụng: Giọng văn trở nên tha thiết, như muốn níu kéo của cô gái, giúp nhấn mạnh tình cảm sâu đậm của hai người dành cho nhau.
c) Sử dụng biện pháp tu từ lặp cấu trúc “không lấy được…ta sẽ lấy nhau”
Tác dụng: Giọng văn chắc chắn, khẳng định tình cảm bền chặt và nhấn mạnh ý chí quyết tâm để trở về bên nhau của hai người.
Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong các câu thơ, câu văn dưới đây:
a) Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đò nặng phù sa.
(Nguyễn Đình Thi)
b) Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng…(Vũ Bằng)
c) Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.
(Trương Quốc Khánh)
d) Vậy mà ai ai cũng cho ông là thủ phạm. Vua xa xỉ là vì ông, công khố hao hụt là vì ông, dân gian lầm than là vì ông, man di oán giận là vì ông, thần nhân trách móc là vì ông. Cửu Trùng Đài, họ có cần đâu? Họ dấy nghĩa cốt giết ông, phá Cửu Trùng Đài. (Nguyễn Huy Tưởng)
Trả lời:
a) Lặp cấu trúc “…là của chúng ta”, “những…”
Tác dụng: Đóng góp vào việc tạo ra nhịp thơ dồn dập, âm hưởng hào hùng, giọng điệu hùng biện; tạo sự xuất hiện liên tiếp của hình ảnh, mở ra bức tranh toàn cảnh một giang sơn giàu đẹp, khẳng định mạnh mẽ quyền làm chủ và bộc lộ mãnh liệt niềm tự hào của tác giả.
b) Lặp cấu trúc “mùa xuân”
Tác dụng: Nhấn mạnh ý, vừa tạo cho câu văn, đoạn văn giàu âm điệu, giọng văn trở nêm tha thiết, gợi cảm, thể hiện rõ tình cảm yêu mến mùa xuân Hà Nội của tác giả.
c) Lặp cấu trúc “nếu là…tôi sẽ là…”
Tác dụng: Tăng sức gợi hình, gợi cảm, tạo nhịp điệu cho câu thơ, nhấn mạnh mong ước chân thành của con người với khát khao hiến dâng, đồng thời bộc lộ tình cảm chân thành, tha thiết, khát khao cống hiến của tác giả.
d) Lặp cấu trúc “…vì ông”
Tác dụng: Giọng văn trở nên đanh thép, hùng hồn tuyên bố và nhấn mạnh những việc làm sai trái, tội ác của “ông” gây ra.
Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) phân tích tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong một bài thơ mà em đã học hoặc đã đọc.
Trả lời:
Sóng là biểu tượng động, bất biến, được chọn lựa để tượng trưng cho tình yêu. Xuân Quỳnh sử dụng sóng để biểu hiện cung bậc tình cảm của người phụ nữ trong tình yêu, với nhiều khát khao và biến động.
Trong khổ thơ:
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Nhìn thấy sóng, “em nghĩ về anh, em”. Sử dụng biện pháp lặp cấu trúc “em nghĩ về” nhấn mạnh nỗi suy tư của tác giả. Là một tâm hồn khao khát tình yêu đẹp đẽ, khi đứng trước bản lãnh thiên nhiên, sóng bể, tác giả không nghĩ đến bản thân hay gia đình, mà nghĩ ngay đến “anh”. Khi gặp sóng, thấy sóng dạt dào và dịu dàng, em cảm nhận như trái tim mình. “Em”, “anh” và “sóng” được kết nối qua một sợi dây. Hình ảnh sóng là nỗi lòng của tác giả, là của nhân vật em, của người con gái đang yêu.
4. Bài tham khảo số 5
Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong cả ba đoạn trích dưới đây (trích từ truyện thơ dân gian Tiễn dặn người yêu)? Phân tích tác dụng biểu đạt của biện pháp tu từ ấy.
a) Anh yêu em, lẽ tiễn đưa em đến tận nhà chồng
Nhưng chim chích trên cao lượn vòng gọi anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn dưới thấp bay quanh nhủ anh quay đi, anh quay đi
b) Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa dòng sóng thác trào dâng?
c) Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau màu đông
không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già
Trả lời:
a) Biện pháp tu từ lặp cấu trúc “anh quay lại”, “anh quay đi”
Tác dụng: góp phần tạo nên nhịp thơ, nhấn mạnh hiện thực tình cảnh của chàng trai khi nói lời tiễn đưa người yêu về nhà chồng.
b) Biện pháp tu từ lặp cấu trúc “Đừng bỏ em”
Tác dụng: giọng văn trở nên tha thiết, như muốn níu kéo của cô gái, giúp nhấn mạnh tình cảm sâu đậm của hai người dành cho nhau.
c) Biện pháp tu từ lặp cấu trúc “không lấy được…ta sẽ lấy nhau”
Tác dụng: giọng văn chắc chắn, khẳng định tình cảm bền chặt và nhấn mạnh ý chí quyết tâm để trở về bên nhau của hai người.
Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Hãy tìm và phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong các câu thơ, câu văn dưới đây:
a) Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
(Nguyễn Đình Thi)
b) Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng…(Vũ Bằng)
c) Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.
(Trương Quốc Khánh)
d) Vậy mà ai ai cũng cho ông là thủ phạm. Vua xa xỉ là vì ông, công khố hao hụt là vì ông, dân gian lầm than là vì ông, man di oán giận là vì ông, thần nhân trách móc là vì ông. Cửu Trùng Đài, họ có cần đâu? Họ dấy nghĩa cốt giết ông, phá Cửu Trùng Đài. (Nguyễn Huy Tưởng)
Trả lời:
a) Lặp cấu trúc “…là của chúng ta”, “những…”
Tác dụng: góp phần tạo nên nhịp thơ dồn dập, âm hưởng hào hùng, giọng điệu hùng biện; tạo sự xuất hiện liên tiếp của hình ảnh, mở ra bức tranh toàn cảnh một giang sơn giàu đẹp, khẳng định mạnh mẽ quyền làm chủ và bộc lộ mãnh liệt niềm tự hào của tác giả.
b) Lặp cấu trúc “mùa xuân”
Tác dụng: nhấn mạnh ý, vừa tạo cho câu văn, đoạn văn giàu âm điệu, giọng văn trở nên tha thiết, gợi cảm, thể hiện rõ tình cảm yêu mến mùa xuân Hà Nội của tác giả.
c) Lặp cấu trúc “nếu là…tôi sẽ là…”
Tác dụng: tăng sức gợi hình, gợi cảm, tạo nhịp điệu cho câu thơ, nhấn mạnh mong ước chân thành của con người với khát khao hiến dâng, đồng thời bộc lộ tình cảm chân thành, tha thiết, khát khao cống hiến của tác giả.
d) Lặp cấu trúc “…vì ông”
Tác dụng: giọng văn trở nên đanh thép, hùng hồn tuyên bố và nhấn mạnh những việc làm sai trái, tội ác của “ông” gây ra.
Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) phân tích tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong một bài thơ mà em đã học hoặc đã đọc.
Trả lời:
Thi sĩ Xuân Diệu yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp đến mãnh liệt nhưng bên trong những vần thơ của ông vẫn gây cho người đọc một cảm giác chênh vênh, hụt hẫng. Điều đó, được thể hiện rất sâu sắc qua biện pháp điệp từ trong bài thơ “Vội vàng” :
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều…”
Biện pháp tu từ điệp từ cách quãng “Ta muốn” tạo nên cấu trúc câu đều đặn, hối hả như đang thúc giục mọi người hãy yêu quý tuổi trẻ, thanh xuân của mình, hãy làm những điều mình muốn mà chỉ có thể tuổi trẻ mới làm được, đầu tiên đó là yêu thiên nhiên. Tất cả đều thể hiện sự gấp gáp, cuống quýt, vồ vập. Xuân Diệu muốn ôm giữ lấy những vẻ đẹp non tươi của cuộc sống đang diễn ra: sự sống bắt đầu mơn mởn, mây đưa, gió lượn,…để nó khỏi trôi đi nhưng dù ôm chặt mà vẫn không thể giữ được trọn vẹn.
4. Tài liệu tham khảo số 5
Câu 1 trang 24 Ngữ văn 11 Tập 1: Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong cả ba đoạn trích dưới đây (trích từ truyện thơ dân gian Tiễn dặn người yêu)? Phân tích tác dụng biểu đạt của biện pháp tu từ ấy.
a. Anh yêu em, lẽ tiễn đưa em đến tận nhà chồng
Nhưng chim chích trên cao lượn vòng gọi anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn dưới thấp bay quanh như anh quay đi, anh quay đi
b. Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa dòng sống thác trào dâng!
c. Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông
Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi giả bụa về già.
Trả lời:
a. Điệp cấu trúc: 'anh quay lại', 'anh quay đi'
Tác dụng: Truyền tải, thể hiện cảm xúc của chủ thể trữ tình. Qua đó khắc họa rõ nét tâm trạng, cảm xúc lưu luyến của nhân vật.
b. Điệp cấu trúc 'Đừng bỏ em....'
Tác dụng: Bằng cách sử dụng biện pháp tu từ điệp cấu trúc, cảm xúc luyến tiếc, buồn rầu của người con gái khi phải tiễn người con trai ra đi được bộc lộ rõ nét và chân thực hơn.
c. Điệp cấu trúc 'Không lấy được nhau...'
Tác dụng: Giúp khắc họa rõ nét hình ảnh và cảm xúc của nhân vật, họ muốn ở bên nhau, dù thời gian có trôi qua bao lâu.
Câu 2 trang 25 Ngữ văn 11 Tập 1: Hãy tìm và phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong các câu thơ, câu văn dưới đây.
a. Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cảnh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
(Nguyễn Đình Thi)
b. Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...
(Vũ Bằng)
c. Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng.
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương.
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm.
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.
(Trương Quốc Khánh)
d.
- Phép lặp cấu trúc: “…vì ông”
- Tác dụng là tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời nói của nhân vật. Nhấn mạnh vào sự tội ác, của người được nói.
Câu 3 trang 25 Ngữ văn 11 Tập 1: Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) phân tích tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong một bài thơ mà em đã học hoặc đã đọc.
Trả lời:
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
(Nguyễn Đình Thi)
Trong đoạn thơ trên, nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã sử dụng một loạt biện pháp tu từ điệp từ (đây, là, của, chúng ta), điệp ngữ (của chúng ta) và điệp cấu trúc (Trời xanh đây là của chúng ta/ Núi rừng đây là của chúng ta). Nhờ việc sử dụng phép lặp cấu trúc mà tác giả đã thành công trong việc nhấn mạnh, khẳng định những hình ảnh thiên nhiên của đất nước Việt Nam là của con người Việt Nam. Đồng thời thể hiện tư thế của nhân vật trữ tình trong mấy câu thơ trên là thế đứng của con người kiêu hãnh ngẩng cao đầu sau bao năm chiến đấu gian khổ, giành được quyền làm chủ đất nước. Trời thu, núi rừng, những cánh đồng thơm mát, những ngả đường bát ngát, những dòng sông đỏ nặng phù sa trở nên đẹp đẽ, đáng yêu lạ thường, vì đã thuộc về ta. Biện pháp cũng góp phần tạo nên nhịp thơ dồn dập, giọng điệu hào hùng nhằm khẳng định ý thức chủ quyền về lãnh thổ, niềm tự hào về cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, trù phú của đất nước.
6. Tài liệu tham khảo số 6
Câu 1
Trong truyện thơ dân gian Tiễn dặn người yêu, biện pháp tu từ nào được sử dụng ở cả ba đoạn trích? Phân tích tác dụng biểu đạt của biện pháp tu từ đó.
a. Anh yêu em, lẽ tiễn đưa em đến tận nhà chồng
Chim chích trên cao lượn vòng gọi anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn dưới thấp bay quanh như anh quay đi, anh quay đi
b. Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa dòng sống thác trào dâng!
c. Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông
Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi giả bụa về già.
Phương pháp giải:
Chú ý đến biện pháp tu từ trong truyện thơ dân gian và phân tích tác dụng của chúng.
Lời giải chi tiết:
a. Điệp cấu trúc: 'anh quay lại', 'anh quay đi'
Tác dụng: Truyền tải, thể hiện cảm xúc trữ tình của nhân vật, khắc họa rõ nét tâm trạng lưu luyến.
b. Điệp cấu trúc 'Đừng bỏ em....'
Tác dụng: Bằng cách sử dụng biện pháp tu từ điệp cấu trúc, thể hiện cảm xúc luyến tiếc, buồn rầu của người con gái khi tiễn người con trai ra đi.
c. Điệp cấu trúc 'Không lấy được nhau...'
Tác dụng: Khắc họa rõ nét hình ảnh và tâm trạng của nhân vật, muốn ở bên nhau dù thời gian trôi qua bao lâu.
Câu 2
Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong các câu thơ, câu văn dưới đây.
a. Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cảnh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
(Nguyễn Đình Thi)
b. Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...
(Vũ Bằng)
c. Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng.
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương.
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm.
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.
(Trương Quốc Khánh)
d. Vậy mà ai ai cũng cho ông là thủ phạm. Vua xa xỉ là vì ông, công khổ hao hụt là vì ông, dân gian lầm than là vì ông, man di oán giận là vì ông, thần nhân trách móc là vì ông. Cửu Trùng Đài, họ có cần đâu? Họ dấy nghĩa cốt giết ông, phủ Cửu Trùng Đài.
(Nguyễn Huy Tưởng)
Phương pháp giải:
Tim và phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc.
Lời giải chi tiết:
a.
- Phép lặp cấu trúc:
Trời xanh đây…Núi rừng đây…
Những cánh đồng…Những ngả đường…Những dòng sông…
- Tác dụng: Góp phần tạo nên nhịp thơ dồn dập, giọng điệu hào hùng, khẳng định ý thức chủ quyền về lãnh thổ và niềm tự hào về cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, trù phú của đất nước.
b.
- Phép lặp cấu trúc: “Mùa xuân…”
- Tác dụng: Nhấn mạnh tình cảm của tác giả với mùa xuân Hà Nội, Bắc Việt, thể hiện sự trân trọng, thương nhớ, yêu quý với mùa xuân.
c.
- Phép lặp cấu trúc: “Nếu là…tôi sẽ…”
- Tác dụng: Tăng sức gợi hình, gợi cảm, tạo nhịp điệu cho câu thơ. Nhấn mạnh mong ước chân thành của con người với khát khao hiến dâng.
d.
- Phép lặp cấu trúc: “…vì ông”
- Tác dụng: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời nói của nhân vật. Nhấn mạnh vào sự tội ác của người được nói.
Câu 3
Viết đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) phân tích tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong một bài thơ đã học hoặc đọc.
Phương pháp giải:
Tìm bài thơ có sử dụng biện pháp lặp cấu trúc, và phân tích tác dụng của nó bằng một đoạn văn.
Lời giải chi tiết:
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
(Nguyễn Đình Thi)
Trong đoạn thơ trên, nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã sáng tạo biện pháp tu từ lặp cấu trúc, nhấn mạnh hình ảnh thiên nhiên Việt Nam là của con người Việt Nam. Tạo nhịp điệu hùng vĩ, khẳng định ý thức chủ quyền lãnh thổ và niềm tự hào về cảnh quan thiên nhiên đẹp, trù phú của đất nước.
