Tại sao trong một số gia đình có hai con trở lên, luôn luôn có một đứa con được yêu thương, không bao giờ bị chỉ trích hay phê phán?
Tam Điểm - hay còn được gọi là 'tam giác chiến lược' hoặc 'kích động ngầm' - là một chiêu thuật tinh vi mà những kẻ thao túng thích sử dụng. Những người có tính cách độc hại như ái kỷ hoặc thái nhân cách, họ luôn tạo ra sự lộn xộn ẩn dụ trong bất kỳ nhóm nào mà họ tham gia.
Những xung đột nội bộ, sự ganh đua và sự nghi ngờ lẫn nhau giữa các thành viên trong nhóm sẽ giúp kẻ thao túng có quyền lực và kiểm soát.
Một số bác sĩ tâm lý nước ngoài sử dụng thuật ngữ 'thủ đoạn thao túng bẩn thỉu' để mô tả chiêu thuật tam giác. Vậy, những kẻ thao túng đã sử dụng chiêu thuật này như thế nào? Tam giác là một chiến thuật thao túng tạo ra sự tam giác trong một mối quan hệ mà thường chỉ có hai người.
Nguồn: Ảnh chụp bởi ryota nagasaka trên Unsplash
Loại tam giác đầu tiên, người thao túng sẽ không trực tiếp giao tiếp với đối phương mà sẽ sử dụng một người thứ ba để truyền đạt thông tin, từ đó tạo ra một hình tam giác.
Loại tam giác thứ hai là một hình thức tạo sự chia rẽ, trong đó kẻ thao túng sẽ xen vào mối quan hệ giữa hai người và kiểm soát việc giao tiếp giữa họ, tạo ra mâu thuẫn và sự chia rẽ.
Loại tam giác thứ ba thường là việc liên tục so sánh hoặc đối xử không công bằng để tạo ra sự ganh đua, chia rẽ giữa hai người bị so sánh, thậm chí khiến cho họ đối đầu với nhau.
Khi bạn nhận ra mình đang ở trong bất kỳ loại tam giác nào như đã nói, đó chính là tín hiệu đỏ cho thấy bạn đang phải đối diện với kẻ thao túng và họ đang rất gần bạn.
Trong một gia đình, thường là một gia đình có rối loạn chức năng, người bạo hành thường sử dụng chiêu thức tam giác để tạo ra mâu thuẫn và cạnh tranh giữa các thành viên bằng cách đối xử khác biệt với các con.
Ví dụ, trong gia đình của người ái kỷ, sẽ luôn có một đứa con được ưu ái, không bao giờ bị chỉ trích và thường được khen ngợi. Họ thường được đặc biệt coi trọng và được xử đối với khác biệt so với những đứa con khác.
Ngược lại, đối với những đứa trẻ bị coi là con ghẻ, điều duy nhất mà họ có thể làm là trở thành gai trong mắt cha mẹ. Mọi nỗ lực của họ đều bị coi thường, chỉ trích hoặc chế nhạo. Ngay cả khi họ mang về những thành tích, cũng bị xem như là một phần thưởng không đáng kể, thậm chí là một trò đùa mặn nồng với cha mẹ ái kỷ và đứa con cưng của họ.
Thành tích và lợi thế của những đứa con ghẻ thường được xem như là một mối đe dọa hơn là làm đẹp mặt cho cha mẹ ái kỷ. Người ngoài không thể hiểu được cảm giác của những đứa trẻ bị coi là con ghẻ trong gia đình rối loạn chức năng ngày nay.
Họ như bị lươn nhưng lại lẻ loi, cô đơn, tức giận và căm phẫn kẻ bạo hành mà không có ai để chia sẻ cùng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, những đứa con cưng cũng không hề sung sướng. Việc thường xuyên được ca tụng khiến họ sống trong nỗi sợ hãi rằng một ngày nào đó họ sẽ bị lật đổ.
Vì vậy, họ phải cố gắng để đạt được thành tích tốt nhất, hoặc phải thận trọng và tinh ranh đủ để chơi xấu bạn bè, giáo viên, đồng nghiệp, để đạt được những thành công mà nhiều người ao ước, hoặc phải giả dối và làm giả thành tích để bảo vệ vị thế của mình.
Chiêu thức tam giác cũng được thể hiện bằng cách người ái kỷ thực hiện các hành động gây khó chịu, ganh đua, chỉ trích và gây chia rẽ giữa các thành viên, trong khi ái kỷ chỉ ngồi và quan sát. Ví dụ, họ sẽ kể những câu chuyện khác nhau cho mỗi thành viên nghe, thêm vào những chi tiết để biến họ thành những nạn nhân của những đứa con vô ơn. 'Bố về và dạy con gái của bố đi, nó nằm suốt ngày. Mẹ nói thì nó cãi mẹ không ra gì,' 'Đấy, xem đi, con xem, em nó cãi mẹ như thế, mà bố em thì như là mù nhìn. Mẹ hy sinh cho cái nhà này để rồi nhận lại kết cục này đây,' hoặc 'Bố mày ngu đần biết cái gì mà làm, mày ra mày nói với bố đi, làm thế người ta cười cho.' 'Mày đi nói với mẹ mày, ở được thì ở không ở được thì cút.'
Thay vì trò chuyện trực tiếp với người mà họ cho là gây vấn đề, người ái kỷ sẽ tìm cách thông qua bên thứ ba để tạo thành hình tam giác, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc thao túng đối phương. Khi sử dụng chiêu thức tam giác, họ chỉ cần ẩn mình sau và quan sát các thành viên trong gia đình giao đấu. Chiêu thức này hợp lý đến mức, dù liên tục bị kích động và tấn công một thành viên nào đó trong gia đình, nhưng những thành viên đó không hề nghi ngờ, họ luôn sẵn sàng tham gia vào cuộc đấu tranh, chỉ trích lẫn nhau ngay khi nhận được tín hiệu từ kẻ kích động.
Nếu bạn từ chối tham gia, bạn đang từ chối thực hiện một trách nhiệm mà bạn nên làm (như dạy dỗ con cái, giữ vai trò trung gian trong việc hàn gắn tình cảm của bố mẹ), đồng thời bạn có thể bị chỉ trích hoặc trở thành nạn nhân tiếp theo với hành động từ chối đó. Vì vậy, thường mọi người sẽ tham gia ngay mà không cần suy nghĩ, và ít khi kiểm tra thông tin và chứng cứ mà họ nhận được. Hậu quả là gì?
Trong gia đình, việc xây dựng mối quan hệ mạnh mẽ thường gặp khó khăn khi mà mọi người đều có nghi kị và thù oán lẫn nhau. Để chiếm lòng của cha mẹ ái kỷ, trẻ em thường được khuyến khích phải tiết lộ lỗi lầm của nhau, chỉ trích nhau, thậm chí là đánh nhau trước mặt cha mẹ.