Chùa Hương - nơi thiêng liêng kết hợp với cảnh đẹp tự nhiên và kiến trúc tinh xảo, là nguồn cảm hứng vô tận cho mọi du khách.
Khám phá Chùa Hương - điểm đến tâm linh nổi tiếng tại Thủ đô, nơi hòa quyện giữa linh thiêng và huyền bí, thu hút lòng người.
1. Tổng quan về chùa Hương
1.1 Chùa Hương ở đâu? Làm sao để đến chùa Hương
Cách xa Hà Nội bao nhiêu để đến chùa Hương? Chùa Hương, còn được gọi là chùa Hương Tích... Địa chỉ chùa Hương nằm tại bờ sông Đáy, thuộc X. Hương Sơn, H. Mỹ Đức, cách trung tâm TP. Hà Nội khoảng 55km.
Để đi chùa Hương từ trung tâm Hà Nội, có nhiều phương tiện cho bạn lựa chọn:
- Xe buýt: Bạn có thể bắt tuyến xe buýt số 103 từ Bến xe Mỹ Đình đến chùa và ngược lại. Xe hoạt động từ 5:00 - 20:00 hàng ngày với tần suất 15 phút/chuyến. Giá vé là 9.000 VNĐ/vé 1 chiều/người. Tuy nhiên, di chuyển bằng xe buýt có thể mất nhiều thời gian, đặc biệt trong giờ cao điểm và có thể khó tìm chỗ ngồi.
- Xe máy: Lựa chọn tiện lợi và tự do hơn, bạn có thể điều chỉnh lịch trình và ghé qua các địa điểm khác trên đường đi đến chùa Hương.
- Thuê xe riêng: Nếu đi nhóm hoặc cùng gia đình, thuê xe ô tô có tài xế là lựa chọn thuận tiện và thoải mái nhất.
Tuy nhiên, bạn không thể tự lái xe đến chùa Hương. Thay vào đó, bạn cần mua vé thuyền tại khu vực cổng vào, sau đó lên thuyền tại bến Đục và đi theo Suối Yến để đến các điểm chính của chùa. Tuyến đường thủy này dài khoảng 4km và mất từ 45 phút đến 1 tiếng để đi từ bến tàu vào chùa.
Chùa Hương không chỉ là một địa điểm tôn giáo mà còn là trung tâm của một quần thể văn hóa và tôn giáo bao gồm nhiều ngôi chùa, đền, và đình linh thiêng khác như chùa Thiên Trù, đền Trình, chùa Giải Oan... Điểm tâm của toàn bộ quần thể này là chùa Hương, tọa lạc trong động Hương Tích hoặc còn được gọi là chùa Trong.
1.2 Chùa Hương được xây dựng khi nào? Ai đã thờ Chùa Hương?
Vào cuối thế kỷ 17, ngôi chùa này đã được xây dựng. Tuy nhiên, trong cuộc chiến chống Pháp năm 1947, chùa đã bị hủy hoại nặng nề. Sau đó, nhờ sự chỉ dạy và hướng dẫn của cố hòa thượng Thích Thanh Chân, hòa thượng Thích Viên Thành đã phục hồi lại chùa vào năm 1988.
Mỗi ngôi đền, chùa trong quần thể này đều có phong tục tôn giáo khác nhau, chi tiết:
- Trong Động Hương Tích, người ta thờ tượng Phật Bà Quan Âm làm từ đá xanh, được khắc chạm từ thời Tây Sơn Cảnh Thịnh năm thứ 2 (1793).
- Đền Trình chùa Hương thờ Thần tướng Quan Tư Mã Hùng Lang, người đã có công trong việc đánh giặc ngoại xâm để bảo vệ vua Hùng Vương thứ VI.
- Đền Cửa Võng (đền Vân Song) thờ bà Chúa rừng, còn gọi là Thượng Ngàn Vân Hương công chúa Lê Mai Thánh Mẫu.
- Chùa Thiên Trù (chùa Trò), là một viện thiền lớn, là nơi cho các nhà tu hành theo đạo Phật, lưu giữ các kinh sách, luật lệ, và luận giáo của đạo Phật.
- Những công trình khác như Chùa Bắc Đài, đình Quân, chùa Cả, chùa Tuyết Sơn, đều thờ ngũ hổ và tôn thờ cá thần.
1.3 Truyền thuyết về chùa Hương Hà Nội
Chùa Hương được liên kết với việc thờ Phật Bà trong văn hóa dân gian. Theo truyền thuyết, tại vùng đất “núi thiêng, đất lành” này, có công chúa Diệu Thiện, hay còn gọi là Bà Chúa Ba, đã lắng nghe lời kêu gọi của Quán Thế Âm Bồ tát và tu hành theo đạo Phật trong 9 năm, cuối cùng trở thành Phật vào ngày Phật đản (19 tháng 2 âm lịch).
Tháng 3 năm Canh Dần (1770), chúa Trịnh Sâm đã đến thắp hương và ngắm cảnh ở động Hương Tích. Ông còn cho khắc dòng chữ “Nam thiên đệ nhất động” (Động đẹp nhất trời nam) lên tảng đá ở bên ngoài cửa động.
Chúa Trịnh Sâm được coi là người đã làm cho động Hương Tích trở thành một di tích lịch sử vĩ đại, đồng thời làm nền tảng cho sự phát triển của lễ hội chùa Hương sau này. Kể từ khi chúa Trịnh Sâm đặt chân đến động Hương Tích, mỗi khi xuân về, du khách từ khắp nơi lại kéo đến đây đông đúc để dâng hương và tham quan, tận hưởng phong cảnh chùa Hương thơ mộng, lãng mạn.
Trước đây, lễ hội chùa Hương thường được tổ chức sau lễ khai mạc của làng Yên Vỹ vào ngày 6 tháng Giêng (ÂL). Hiện nay, lễ hội chùa Hương vẫn diễn ra hàng năm vào ngày này.
2. Du lịch chùa Hương có gì đặc biệt?
2.1 Khám phá những địa điểm đẹp tại chùa Hương
Dưới đây là những địa điểm tham quan bạn nên ghé qua khi đến chùa Hương - một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất ở Hà Nội và khu vực miền Bắc:
- Bến Đục chùa Hương:
Điểm xuất phát đầu tiên của hành trình hành hương là bến Đục. Thường thì, từ Hà Nội đến bến Đục mất hơn 2 giờ. Đi thuyền trên Suối Yến Vĩ từ bến Đục thường mang lại trải nghiệm đặc biệt và là nguồn cảm hứng cho nhiều nhà thơ nổi tiếng sáng tác những bài thơ lãng mạn đẹp lòng người.
- Suối Yến chùa Hương:
Khi thăm Suối Yến, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cánh đồng lúa xanh mơn mởn, những ngọn núi đá vôi hiểm trở trải dài đến tận chân núi Hương. Từ trên thuyền, bạn có thể dễ dàng nhìn thấy núi Phượng Hoàng và núi Đôi Chèo hình dáng giống một con trăn Ấn Độ. Núi Ngũ Nhạc và đền Trình nằm bên phải, là nơi du khách thường dừng chân để thắp hương cầu nguyện với Thần Núi.
- Đền Trình chùa Hương:
Đền Thượng Quan, hay còn gọi là Đền Trình, nằm cách bến Đục khoảng 300m và là điểm dừng đầu tiên trên hành trình đến chùa Hương. Đền được xây dựng ngay dưới chân núi Ngũ Nhạc. Tuy nhiên, trong cuộc chiến tranh chống Pháp vào thế kỷ 20, đền đã bị phá hủy nặng nề và được phục dựng lại vào năm 1992.
- Động Long Vân:
Từ bến Long Vân, bạn phải leo lên độ cao khoảng 150m để đến chùa Long Vân, sau đó tiếp tục qua một đoạn eo núi nữa sẽ đến được động Long Vân. Động Long Vân có không gian rộng rãi, mát mẻ và thoáng đãng.
- Động Tuyết Sơn:
Mặc dù động nằm giữa núi nhưng đường đi đến đây khá dễ dàng. Động Tuyết Sơn gây ấn tượng với du khách bởi nơi đây sở hữu nhiều nhũ đá mang hình thù độc đáo, quyến rũ lạ thường.
- Động Hương Tích:
Động Hương Tích là điểm đến chính của các đoàn hành hương khi đến quần thể chùa Hương, vì nơi đây có “Chùa Trong” hay còn gọi là chùa Hương. Từ xa nhìn, hang động có hình dáng giống như một con rồng đang mở miệng. Trên tường động miệng còn khắc dòng chữ Việt cổ: “Nam Thiên Đệ Nhất Động”, có từ năm 1770, được dịch là “Động Cực Nhất của Nam Giới”.
Trong chùa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nhiều bức tượng Phật, Quán Thế Âm và các vị thần Phật khác được điêu khắc từ đá xanh, trong đó tượng Phật Bà Quan Âm là ấn tượng nhất.
Động Hương Tích cũng có nhiều nhũ đá và măng đá tự nhiên. Sau nhiều năm, một số nhũ đá đã trở nên nhẵn nhụi. Một số người tin rằng nếu được sờ và xoa vào, những điều may mắn và phép màu sẽ đến với cuộc sống của họ.
Có hai lựa chọn cho du khách để đến Động Hương Tích là leo núi hoặc đi cáp treo. Hành trình leo núi đòi hỏi sức khỏe và thể lực tốt vì phải vượt qua hàng nghìn bậc đá có độ dốc cao, kéo dài một giờ đồng hồ.
- Chùa Thiên Trù:
Sau khi thuyền của bạn đậu, điểm đến đầu tiên sẽ là chùa Thiên Trù, còn được biết đến là chùa Ngoại hoặc bếp trời. Đây là một trong những điểm quan trọng của khu phức hợp, đồng thời là nơi tổ chức lễ khai mạc của lễ hội chùa Hương. Ngoài giá trị tôn giáo và kiến trúc độc đáo, chùa Thiên Trù còn có ngôi Bảo tháp Viên Công, nơi an táng thiền sư Viên Quang - người đã lập nên ngôi chùa này.
- Chùa Bảo Đài:
Chùa này nằm ngay dưới chân núi, được xây dựng theo phong cách kiến trúc của nhà Nguyễn.
- Chùa Giải Oan:
Chùa nằm trên con đường đến động Hương Tích, cách khoảng 2,5km trên núi Long Tuyền. Ngắm nhìn chùa, bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp cổ kính, hoài niệm rất bình yên.
- Chùa Thanh Sơn:
Chùa Thanh Sơn có cửa từ cả hai phía sông và núi, tạo ra một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ. Đây là một trong những ngôi chùa thể hiện nét đặc trưng của tín ngưỡng Việt Nam.
- Hang Sũng Sàm:
Hang Sũng Sàm nằm ở độ cao khoảng 100m, chiều rộng trung bình 15m và cửa hang hướng về phía Tây Nam.
2.2 Tham gia vào không khí sôi động của lễ hội chùa Hương dịp đầu năm
Lễ hội chùa Hương được xem là một trong những sự kiện tôn giáo quan trọng nhất ở miền Bắc Việt Nam sau Tết Nguyên Đán hàng năm, thu hút hàng triệu Phật tử và du khách từ khắp nơi. Đây cũng là lễ hội kéo dài nhất tại Việt Nam, diễn ra từ ngày 6 tháng Giêng (ÂL) đến ngày 6 tháng 3 (ÂL), nhưng lễ hội chính được tổ chức từ ngày 15 đến ngày 20 tháng 2 (ÂL).
Lễ hội sẽ có các nghi thức, sự kiện tâm linh như lễ dâng hương, lễ rước và lễ thiền. Lễ hội này là dịp quan trọng cho ba tôn giáo chính ở Việt Nam: Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo.
Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, nhiều người đã hành hương đến chùa để cầu nguyện cho một năm mới an lành và thịnh vượng. Tất cả mọi người tham gia lễ hội đều vượt qua những chặng đường khó khăn để đến Động Hương Tích, tin rằng các vị thần có thể nghe thấu lòng thành của họ và ước nguyện của họ sẽ thành hiện thực.
2.3 Tham gia các hoạt động giải trí thú vị
Bên cạnh khám phá truyền thống và văn hóa Việt Nam trong dịp lễ, du khách đến chùa Hương cũng có cơ hội tham gia các hoạt động giải trí và trò chơi truyền thống như thi thổi cơm, thi kéo co, đua thuyền, hát dân ca, hát chèo...
2.4 Thưởng thức những món ăn ngon độc đáo khi du lịch chùa Hương
Nếu bạn ghé thăm chùa Hương, hãy ghé nhà hàng Mai Lâm để thưởng thức những món ăn ngon và độc đáo. Ngoài ra, trên đường từ bến đò đến động Thiên Trù còn có nhiều quán ăn khác để bạn lựa chọn theo sở thích và khẩu vị của mình.
2.5 Mua các món đặc sản tại chùa Hương làm quà
Một số đặc sản của chùa Hương bạn có thể mua để làm quà cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp:
- Rau sắng: rau sắng thường được dùng để nấu canh với cá hoặc thịt. Mặc dù giá của rau này khá đắt do khó trồng.
- Mơ chùa Hương: mơ chùa Hương được trồng nhiều ở các vùng núi hay thung lũng. Loại mơ này có quả nhỏ, màu vàng hoặc đỏ hồng với một lớp lông tơ phủ bên ngoài vỏ. Mơ chùa Hương có vị chua nhẹ, thích hợp để làm thức uống giải nhiệt vào những ngày hè nóng bức.
- Chè lam: chè lam là một loại bánh rất nổi tiếng và được coi là đặc sản của Hà Nội. Bánh có vị dẻo thơm và cay cay của gừng, tạo nên một món bánh có hương vị ngon khó cưỡng.
- Bánh củ mài: bánh này có vị ngọt dịu và thường được bày bán dưới dạng gói nhỏ, rất tiện lợi để bạn mua mang về.
2.6 Trải nghiệm cáp treo tại chùa Hương để thưởng ngoạn khung cảnh hữu tình từ trên cao
Đi từ cửa Động Hương Tích lên bằng cáp treo chỉ mất khoảng 10 - 15 phút. Trong cabin, bạn có thể chiêm ngưỡng toàn bộ vẻ đẹp lãng mạn của cảnh quan dưới đất, từ rừng xanh mướt cho đến các ngôi chùa, đình tuyệt đẹp nằm ven đường.
Nếu bạn muốn tránh mệt mỏi và có nhiều trải nghiệm hơn, bạn có thể mua vé một chiều để lên núi bằng cáp treo rồi đi bộ xuống.
3. Kinh nghiệm du lịch chùa Hương hữu ích
3.1 Thời điểm lý tưởng để tham quan chùa Hương
Bạn có thể đến chùa Hương vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, mỗi thời điểm, chùa Hương sẽ có những điểm đặc biệt và thu hút riêng, như:
- Tháng 1 đến tháng 4: Mùa hành hương đầu năm, chùa Hương sẽ rất đông vào thời điểm này. Tuy nhiên, bạn sẽ được tham gia vào không khí sôi động, vui tươi của lễ hội ở đây.
Tháng 10 đến tháng 12: Đến chùa Hương vào thời điểm này, bạn sẽ được thưởng thức vẻ đẹp lãng mạn của hoa súng nổi trên mặt nước suối Yến và cánh đồng lau trắng thơ mộng cách đó không xa.
3.2 Giờ mở cửa và giá vé tham quan chùa Hương
Giá vé tham quan chùa Hương bao gồm vé tham quan thắng cảnh là 80.000 VNĐ/khách và vé đò là 50.000 VNĐ/khách.
Cần chú ý rằng:
- Giá vé trên chỉ áp dụng cho tuyến tham quan: Đền Trình - chùa Thiên Trù - động Hương Tích (khởi hành từ bến Đục Chùa Hương). Giá vé đò chùa Hương cho tuyến Tuyết Sơn, Long Vân là 35.000 VNĐ/khách. Những trường hợp đặc biệt như: thương binh hạng đặc biệt và trẻ em cao dưới 1,1m dưới 10 tuổi sẽ được miễn phí vé.
Giá vé đi cáp treo:
- Giá vé cáp treo chùa Hương cho người lớn là 150.000 VNĐ/vé một chiều và 220.000 VNĐ/vé khứ hồi. Giá vé cáp treo chùa Hương cho trẻ em dưới 1,2m là 100.000 VNĐ/vé một chiều và 150.000 VNĐ/vé khứ hồi.
3.3 Một số lưu ý khi đi du lịch chùa Hương
Để chuyến hành hương của bạn được thuận lợi nhất, dưới đây là một số lưu ý mà bạn cần biết:
- Khi đến thăm chùa, hãy chú ý ăn mặc lịch sự và kín đáo để tôn trọng nơi linh thiêng. Đi giày thể thao sẽ giúp bạn di chuyển dễ dàng hơn. Đi vào các điện thờ của chùa, bạn nên bước vào từ cửa bên thay vì cửa chính giữa. Tránh dẫm lên bậu cửa mà nên bước qua bậu cửa. Hạn chế thắp nhang và chỉ nên thắp 1 nén tại lư hương đặt bên ngoài. Tránh mua hoặc sử dụng các loại thú và thịt thú rừng để làm quà, vì đó có thể là hàng cấm. Khi đi lễ chùa, cần tránh sát sinh và không ăn mặn để tăng sự thành tâm. Cẩn thận khi mua các loại thuốc nam bán dọc hai bên đường, và kiểm tra hạn sử dụng sản phẩm đóng hộp như bánh củ mài và bánh rau sắng.
Bên cạnh quần thể chùa Hương, du khách cũng đừng bỏ lỡ cơ hội chiêm bái các ngôi chùa, đền linh thiêng khác ở nội thành Thủ đô như chùa Trấn Quốc, đền Quán Thánh… và ghé thăm địa điểm vui chơi Hà Nội hấp dẫn - VinKE & Vinpearl Aquarium Times City.
VinKE là khu vui chơi cho trẻ em ở Hà Nội được các bậc phụ huynh đặc biệt đánh giá cao với không gian “chơi mà học” đầy bổ ích. Khi đến với VinKE, các bé sẽ được trải nghiệm những ước mơ nghề nghiệp, học hỏi kiến thức thông qua các mô hình thực tế cũng như làm quen với nhiều người bạn mới, giúp tăng khả năng giao tiếp để bé tự tin hơn.
Ngoài ra, trẻ em cũng có thể thỏa sức chơi đùa tại Khu vui chơi trong nhà rộng lớn, với hàng trăm máy Games hiện đại và nhiều trò chơi hấp dẫn, mang đến những giây phút vui chơi lành mạnh và thú vị cho con.
Nếu bạn là người yêu thích khám phá và tìm hiểu về thế giới bí ẩn dưới đáy đại dương thì thủy cung Times City chắc chắn sẽ làm bạn thích thú. Tập trung hơn 30.000 cá thể sinh vật biển cùng không gian ấn tượng, được mô phỏng từ những khu rừng nhiệt đới, thủy cung Times City mang đến cho du khách vô vàn trải nghiệm sống động và đầy màu sắc của đại dương.
Trẻ em sẽ rất hào hứng khi được chiêm ngưỡng các loài cá quý hiếm, bò sát và côn trùng có hình thù kỳ dị như: cá đuối nước ngọt, cá Hô, cá mú nghệ, cá đuối màng, nhện hoa hồng, bọ cạp Hoàng đế…
Chương trình biểu diễn về nàng tiên cá rực rỡ cùng hoạt động cho cá và chim cánh cụt ăn, cũng như quen thuộc với bò sát... đều diễn ra tại thủy cung, thu hút sự chú ý của du khách.
Với vẻ đẹp bí ẩn và hoang sơ, kết hợp với yếu tố tâm linh đặc biệt, chùa Hương là điểm đến không thể bỏ qua để khám phá sự phong phú của văn hóa và tôn giáo tại Việt Nam. Hy vọng rằng, thông tin về chùa Hương này đã cung cấp đầy đủ cho bạn một chuyến đi trải nghiệm suôn sẻ và đáng nhớ.
*Thông tin trong bài là sự tổng hợp và tham khảo, có thể có thay đổi theo thời gian. Nếu bạn đang có kế hoạch ghé thăm địa điểm du lịch này, vui lòng liên hệ trực tiếp với cơ sở để cập nhật thông tin mới nhất!