(Mytour) Khi hiểu rõ vai trò của cha mẹ theo lời dạy của Đức Phật, bạn sẽ biết mình cần tập trung vào những nhiệm vụ cụ thể nào để nuôi dưỡng, chăm sóc con trở thành những người có ích cho xã hội.
Thường ta nhấn mạnh việc con cái phải hiếu thảo với cha mẹ, nhưng ít ai nói chi tiết về vai trò của cha mẹ đối với con cái. Mọi người thường xem việc cha mẹ chăm sóc con là điều hiển nhiên, nhưng họ không thấy công việc gian lao khó nhọc của cha mẹ, việc nuôi dưỡng những sinh linh nhỏ cũng tạo ra công đức không nhỏ.
Những bậc cha mẹ có tình thương con cái, dưỡng chúng lớn khôn và tạo điều kiện tốt cho chúng vào đời được Đạo Phật ví như Phạm Thiên đáng được cúng dường.
1. Năm trách nhiệm quan trọng dành cho các bậc cha mẹ
Cha mẹ đảm nhiệm những trách nhiệm đặc biệt đối với con cái được ghi lại trong kinh Giáo thọ Thi-ca-la-việt bao gồm: ngăn chặn con làm điều ác, khuyến khích con làm điều thiện, dạy con nghề nghiệp, cưới vợ gả chồng xứng đáng cho con, đúng lúc trao tài sản cho con.
1.1 Ngăn chặn con làm điều ác
Đạo Phật phổ biến về vai trò của cha mẹ đối với con cái, điều quan trọng nhất là ngăn chặn con làm điều ác trong mọi hoàn cảnh.
Không ai mong muốn con phạm tội để sau này phải chịu những hậu quả đáng tiếc. Tuy nhiên, vấn đề là làm thế nào cha mẹ có thể giáo dục con cái đúng cách để thực hiện trách nhiệm của mình?
Không ai mong muốn con phạm tội để sau này phải chịu những hậu quả đáng tiếc. Tuy nhiên, vấn đề là làm thế nào cha mẹ có thể giáo dục con cái đúng cách để thực hiện trách nhiệm của mình?
Hầu hết các bậc phụ huynh tập trung vào việc dạy con biết chữ, học hành, chăm sóc ăn uống hàng ngày và cung cấp cho con cuộc sống đầy đủ nhất có thể, nhưng họ thường bỏ qua việc quan tâm đến tâm lý, coi thường việc giáo dục đạo đức cho con trẻ.
Chính sự thiếu sót này về mặt tâm lý và đạo đức là nguyên nhân của những hành vi tiêu cực của con. Vì vậy, không chỉ phụ thuộc vào việc giáo dục ở trường mà cả trong gia đình cũng phải dạy con những quy tắc về lễ nghi hàng ngày như lễ phép, biết xin lỗi...
Quan trọng hơn, tránh xa những người xấu, gần gũi với những người tốt, lời nói lịch sự, không nói tục tĩu..., tránh gây gổ với người khác, thể hiện lòng từ bi với con người và động vật…
Dù là thời đại hiện đại, bậc cha mẹ không chỉ quan tâm đến vấn đề vật chất cho con mà còn tập trung vào việc phát triển đạo đức và trí tuệ của chúng.
Chính sự thiếu sót này về mặt tâm lý và đạo đức là nguyên nhân của những hành vi tiêu cực của con. Vì vậy, không chỉ phụ thuộc vào việc giáo dục ở trường mà cả trong gia đình cũng phải dạy con những quy tắc về lễ nghi hàng ngày như lễ phép, biết xin lỗi...
Quan trọng hơn, tránh xa những người xấu, gần gũi với những người tốt, lời nói lịch sự, không nói tục tĩu..., tránh gây gổ với người khác, thể hiện lòng từ bi với con người và động vật…
Dù là thời đại hiện đại, bậc cha mẹ không chỉ quan tâm đến vấn đề vật chất cho con mà còn tập trung vào việc phát triển đạo đức và trí tuệ của chúng.
1.2 Khuyến khích con làm điều thiện
Cha mẹ yêu thương con thường áp dụng việc dạy con làm điều thiện, mang lại lợi ích cho xã hội. Một trong những yếu tố quan trọng làm nên hiệu quả của phương pháp giáo dục này là tấm gương của cha mẹ.
Bố mẹ trở thành những tấm gương mẫu mực cho con học hỏi và bắt chước bằng cách tự điều chỉnh bản thân. Hành động và suy nghĩ xuất phát từ lòng từ bi, lòng nhân ái và trí tuệ.
Đức Phật khuyến khích cha mẹ truyền đạt những tư tưởng và hành động đẹp này cho con cái. Với sự tận tâm dạy dỗ của cha mẹ, con cái sẽ có cơ hội phát triển những phẩm chất tốt đẹp.
Thay vì ép buộc con trở thành một ai đó mà cha mẹ mong muốn, hãy hiểu và hướng dẫn cho trẻ sống đúng đắn. Nếu không, khủng hoảng trong mối quan hệ cha mẹ - con cái là kết quả tất yếu của những áp lực vô hình đang đè nặng lên vai của cha mẹ và con cái.
1.3 Dạy con nghề nghiệp
Được cho là có trách nhiệm với việc sinh con ra cũng không sai. Trong vai trò là người bố, người mẹ, dù gặp khó khăn cũng nên cố gắng để con cái có cuộc sống không thiếu thốn, tạo điều kiện cho con học hành để sau này có thể tự mình kiếm sống.
Đưa con cái đến trường, hỗ trợ tài chính và theo dõi quá trình học tập là một số cách mà cha mẹ có thể chuẩn bị cho con cái một nghề nghiệp. Cha mẹ nên cam kết cho con cái có một nền giáo dục đầy đủ, ít nhất là hoàn thành trung học phổ thông.
Khi đã có việc làm, con sẽ trở nên chăm chỉ hơn, tập trung vào việc cải thiện cuộc sống để tránh xa hành vi ác, không còn ngụy trang dưới bóng đen của tội lỗi.
Quan trọng không phải là công việc làm gì mà là việc công việc đó đã đóng góp gì cho xã hội.
1.4 Chọn bạn đời phù hợp cho con
1.5 Truyền tài sản cho con đúng lúc
Đạo Phật dạy cha mẹ truyền tài sản cho con đúng lúc có thể hiểu là việc chuyển giao một phần tài sản gia đình cho con ở một thời điểm phù hợp, giúp con cái dỡ vất vả hơn trong cuộc sống.
Theo ngôn ngữ hiện đại, điều này hiểu là cha mẹ định di chúc cho con. Tuy nhiên, chỉ áp dụng với các bậc cha mẹ có tài sản, còn những người không có tài sản thì không thể áp dụng được. Hơn nữa, cũng không phải cha mẹ giao hết tài sản gia đình cho con cái, để con phải đối mặt với khó khăn vào cuối đời.
Thay vào đó, Đạo Phật khuyến khích họ nhớ rằng cả đời cha mẹ đã làm ăn vất vả, kiếm tiền khó khăn đến như thế nào, vì thế tài sản khi cha mẹ qua đời sẽ hỗ trợ cho cuộc sống của con.
Thực tế là không nhiều cha mẹ nghĩ tới việc truyền tài sản trong khi đó là việc rất quan trọng, nên làm từ khi còn sống. Nội dung di chúc cha mẹ có toàn quyền quyết định khi còn tinh thần rõ ràng.
Mọi người ngại bàn về vấn đề này và hậu quả là con cái tranh giành tài sản khi không có di chúc rõ ràng, có nghĩa là chưa thực hiện trọn vẹn bổn phận cha mẹ đối với con theo Đạo Phật.
Theo ngôn ngữ hiện đại, điều này hiểu là cha mẹ định di chúc cho con. Tuy nhiên, chỉ áp dụng với các bậc cha mẹ có tài sản, còn những người không có tài sản thì không thể áp dụng được. Hơn nữa, cũng không phải cha mẹ giao hết tài sản gia đình cho con cái, để con phải đối mặt với khó khăn vào cuối đời.
Thay vào đó, Đạo Phật khuyến khích họ nhớ rằng cả đời cha mẹ đã làm ăn vất vả, kiếm tiền khó khăn đến như thế nào, vì thế tài sản khi cha mẹ qua đời sẽ hỗ trợ cho cuộc sống của con.
Thực tế là không nhiều cha mẹ nghĩ tới việc truyền tài sản trong khi đó là việc rất quan trọng, nên làm từ khi còn sống. Nội dung di chúc cha mẹ có toàn quyền quyết định khi còn tinh thần rõ ràng.
Mọi người ngại bàn về vấn đề này và hậu quả là con cái tranh giành tài sản khi không có di chúc rõ ràng, có nghĩa là chưa thực hiện trọn vẹn bổn phận cha mẹ đối với con theo Đạo Phật.
2. Trách nhiệm của con cái đối với cha mẹ
Đáp lại lòng hiếu thảo và sự nuôi dưỡng của cha mẹ, các con phải thể hiện lòng hiếu thảo và tuân theo pháp luật của Đạo Phật.
2.1 Tôn trọng lời cha mẹ
Trông nom cha mẹ khi tuổi già bắt đầu trói buộc họ, là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi người con.
Trong giai đoạn cha mẹ già yếu, thì việc chúng ta phải chăm sóc họ không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cách thể hiện tình thương và biết ơn với đấng sinh thành.
Giữ gìn thanh danh và truyền thống gia đình là nhiệm vụ trọng yếu mà chúng ta không nên xao lãng.
Việc bảo quản tài sản mà cha mẹ để lại không chỉ là trách nhiệm của chúng ta mà còn là cách thể hiện lòng biết ơn với công sức họ đã dày công tích lũy suốt cuộc đời.
Là con cái, chúng ta cần biết đánh giá cao những gì cha mẹ đã truyền lại cho chúng ta, và tiếp tục phát triển, duy trì, và bảo vệ những giá trị ấy.
Tôn trọng và chu đáo trong việc lo lễ tang của cha mẹ khi họ ra đi là điều cần thiết và là biểu hiện của lòng biết ơn và tôn kính.
Khi cha mẹ qua đời, việc tổ chức tang lễ một cách chu đáo và tôn trọng nguyện vọng của họ là điều mà chúng ta cần thực hiện để góp phần an ủi và làm cho họ siêu thoát dễ dàng hơn.