Đào sâu vào cảnh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn của Nguyễn Trãi

Đề bài: Phân tích cảnh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn

Phân tích cảnh thiên nhiên trong Dục Thúy sơn một cách tinh tế nhất
 

I. Bố cục Phân tích cảnh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn

1. Mở đầu:
- Giới thiệu chủ đề: Cảnh thiên nhiên trong Dục Thúy sơn.
2. Nội dung chính:
* Hình ảnh thiên nhiên núi Dục Thúy:
- Mô tả toàn cảnh núi Dục Thúy từ xa:
+ 'Liên hoa phù thủy thượng': hình ảnh dáng núi giống như đóa sen cao vút trên mặt nước -> ẩn dụ độc đáo, thú vị.
+ 'Tiên cảnh': cảnh đẹp như thiên đường, 'trụy': rơi từ trên cao xuống -> nhấn mạnh vẻ đẹp ở nơi này rơi xuống thế gian.
- Mô tả chi tiết núi Dục Thúy từ gần:
+ 'Tháp ảnh': bóng của ngọn tháp phản chiếu lên mặt nước, 'trâm thanh ngọc': chiếc trâm ngọc màu xanh -> so sánh hình ảnh thú vị, ví như bóng tháp trên mặt nước giống như chiếc trâm cài tóc của một cô gái.
+ 'Ba quang': ánh sáng phản chiếu trên mặt nước, 'thúy hoàn': mái tóc màu xanh biếc -> tượng trưng ánh sáng trên mặt nước như chiếc gương, hình ảnh núi phản chiếu trên dòng nước như đang soi mái tóc màu xanh biếc.
* Đánh giá về nghệ thuật:
- Sử dụng thành công biện pháp so sánh, ẩn dụ.
- Hình ảnh thơ mĩ lệ, giàu sức gợi.
- Sử dụng ngôn từ cô đọng.
3. Kết luận:
- Khẳng định vẻ đẹp của cảnh thiên nhiên.

Mẫu văn Phân tích cảnh thiên nhiên trong Dục Thúy sơn của một học sinh giỏi
 

II. Mẫu văn Phân tích cảnh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn của Nguyễn Trãi vô cùng xuất sắc

Từ xưa đến nay, thiên nhiên luôn là chủ đề, nguồn cảm hứng bất tận cho vô số nhà văn, nhà thơ. Các tác giả đã vẽ lên vô số bức tranh tươi đẹp trong tác phẩm của mình. Chúng ta có thể bắt gặp phong cảnh trong trẻo của Phật Hương Sơn trong 'Hương Sơn phong cảnh' của Chu Mạnh Trinh hoặc hình ảnh quê hương thanh bình trong 'Thiên trường vãn vọng' của Trần Nhân Tông,... Nguyễn Trãi cũng không phải là ngoại lệ. Ông đã tạo ra nhiều tác phẩm viết về đề tài này, đóng góp vào sự phong phú của nền thơ ca trung đại. Đáng chú ý nhất là thi phẩm 'Dục Thúy sơn', được rút từ tập 'Ức Trai thi tập'. Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, lãng mạn được mô tả trong bài thơ đã để lại ấn tượng sâu sắc, khó phai trong lòng người đọc.

Ngay từ câu thơ mở đầu, thi nhân đã khẳng định rằng núi Dục Thúy chính là 'tiên san' - ngọn núi tiên:

'Hải khẩu hữu tiên san;
Tiền niên lũ vãng hoàn.'
('Cửa biển có non tiên;
Từng qua lại mấy phen.')

Núi được gọi là 'núi thơ' với vị trí gần cửa biển. Dù đã đi qua đi lại nhiều lần, nhưng nhân vật trữ tình vẫn cảm nhận rằng núi Dục Thúy thật đẹp, như chốn tiên cảnh vậy. Cụm từ 'tiên san' nhấn mạnh vào vẻ đẹp trong trẻo, tinh khiết ở nơi này.

Để miêu tả toàn cảnh, nhà văn quan sát, cảm nhận từ xa, qua góc nhìn rộng lớn, tổng quát:

'Liên hoa phù thủy thượng;
Tiên cảnh trụy trần gian.'
('Cảnh tiên rơi cõi tục;
Mặt nước nổi hoa sen.')

Hình ảnh 'Liên hoa phù thủy thượng' và từ 'phù' đã giúp lột tả khung cảnh ở núi Dục Thúy. Dáng núi cao lớn, kỳ vĩ được so sánh với đóa sen cao nổi trên mặt nước. Trong câu thơ, ta thấy nhà thơ không dùng từ ngữ so sánh mà chỉ dùng động từ 'phù'. Như vậy, Nguyễn Trãi coi dáng núi và hoa sen giống nhau hoàn toàn, đến mức có thể hợp thành một. Hình ảnh đóa sen mang ý nghĩa biểu tượng, gợi nhắc đến sự thuần khiết, thoát tục. Giờ đây, núi Dục Thúy cũng giống như loài hoa kia, đẹp đến tinh khôi, trong trẻo, ngỡ như 'cảnh tiên rơi cõi tục' vậy. Từ 'trụy' có nghĩa rơi, rớt. Viết 'tiên cảnh trụy', nhà thơ muốn nhấn mạnh phong cảnh sơn thủy hữu tình ở đây chính là cảnh đẹp từ chốn tiên rơi xuống dương thế.

Bức tranh thiên nhiên núi Dục Thúy tiếp tục được mô tả qua cái nhìn cận cảnh, cụ thể:

'Tháp hình trâm thanh ngọc;
Ba sông kính thúy hoàn.'
('Bóng tháp tỏa trâm ngọc;
Gương sóng chiếu ánh tóc huyền.')

Xưa kia, Trương Hán Siêu - người đặt tên cho ngọn núi, từng viết trong 'Dục Thúy sơn' rằng 'Tháp ảnh bóng trâm ngọc,' ('Sông in bóng tháp,'). Theo sau, Nguyễn Trãi cũng tả hình ảnh bóng tháp phản chiếu trên mặt nước. Tuy nhiên, câu thơ của ông đậm chất trữ tình hơn nhờ so sánh bóng tháp giống như trâm ngọc xanh. Tiếp đến, hình ảnh sóng nước được mô tả cụ thể qua liên tưởng 'ba sông kính thúy hoàn'. Ánh sáng trên dòng nước như một chiếc gương khổng lồ, còn dáng núi phản chiếu trên mặt nước như đang soi mái tóc xanh biếc. Có thể thấy, chỉ với hai câu thơ ngắn gọn, Nguyễn Trãi đã làm nổi bật vẻ đẹp tuyệt sắc ở núi Dục Thúy. Qua đó, ta cũng thấy được bút pháp nghệ thuật tài hoa, độc đáo của thi sĩ. Trong thơ cổ, các tác giả thường lấy thiên nhiên để khắc họa nét đẹp con người. Nguyễn Trãi đã mang lại sự đột phá đầy mới mẻ trong cách tiếp cận với đề tài này.

Với hình ảnh thơ mỹ lệ, giàu sức gợi cảm, ngôn từ súc tích cùng việc sử dụng biện pháp so sánh thành công 'Tháp hình trâm thanh ngọc;/ Ba sông kính thúy hoàn', ẩn dụ 'Liên hoa phù thủy thượng', thi sĩ đã miêu tả rõ nét bức tranh tươi đẹp, huyền ảo như chốn cảnh tiên ở núi Dục Thúy. Những tưởng tượng, hình dung mới mẻ trong tác phẩm cũng là minh chứng cho tâm hồn nhạy cảm, tấm lòng yêu thiên nhiên của Nguyễn Trãi.

Tương tự như nhiều bài thơ viết về cảnh đẹp của quê hương, 'Dục Thúy sơn' đã đem đến cho độc giả một khung cảnh non nước lãng mạn. Đồng thời, giúp chúng ta hiểu thêm về nét đẹp tinh tế của tâm hồn nhà thơ - một con người nhạy cảm, lãng mạn và tự do.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - KẾT THÚC - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Mong rằng, những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm ý tưởng khi viết về phân tích bức tranh thiên nhiên trong Dục Thúy sơn. Bạn cũng có thể tham khảo các bài văn mẫu lớp 10 khác như:Phân tích một khía cạnh tâm hồn tuyệt vời nhất của Nguyễn Trãi trong Dục Thúy sơn, bài văn mẫu Phân tích cảnh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới, bài 43 và bài Phân tích vẻ đẹp tinh tế của tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ Dục Thúy sơn để nâng cao kỹ năng viết văn phân tích hiệu quả nhé.