Dầu gió là một loại tinh dầu lỏng, thường được dùng như thuốc bôi ngoài da. Một số loại có thể được pha loãng với nước ấm để uống. Mặc dù dầu gió rất phổ biến ở Đông Á, người châu Âu và châu Mỹ thường không ưa thích do mùi hương đặc trưng của nó. Những loại dầu gió thông dụng bao gồm dầu bạc hà, dầu khuynh diệp, và dầu tràm.
Hình thức và đóng gói
Dầu gió thường được chứa trong những chai thủy tinh nhỏ gọn, có màu sắc đa dạng như xanh lá, đỏ, cam, trắng... Ở Việt Nam, màu xanh lá là phổ biến nhất.
Thành phần
Dầu gió chủ yếu được chế tạo từ các loại tinh dầu, điển hình là tinh dầu Bạc hà Á và các thành phần phụ thuộc vào công thức riêng của từng nhà sản xuất. Nhiều công thức chế tạo dầu gió là những bí quyết thương mại quý giá hoặc là bí quyết gia truyền qua nhiều thế hệ. Tại Việt Nam, hai thành phần phổ biến nhất trong dầu gió là menthol và methyl salicylate, đều có nguồn gốc từ tinh dầu bạc hà. Bên cạnh đó, dầu gió còn có thể chứa các thành phần khác như khuynh diệp, quế, tràm, long não, hương nhu, thông, camphor, cineol,...
Chức năng
Dầu gió có đặc điểm vị cay và tính mát, giúp hạ sốt, kích thích ra mồ hôi, giảm đau nhức, ho, kháng khuẩn, giảm sưng, mang lại cảm giác thư giãn và làm mát da nhờ sự bay hơi nhanh chóng, rất hữu ích trong việc điều trị các cơn đau dây thần kinh.
Những lưu ý
Dầu gió có thể gây tác dụng phụ như tăng cường bài tiết mồ hôi và hạ thân nhiệt, vì vậy không nên sử dụng cho những người bị lở ngứa, ra mồ hôi nhiều, sốt cao, vừa khỏi bệnh, người suy nhược, táo bón, hoặc mắc bệnh tăng huyết áp. Ngoài ra, tinh dầu bạc hà có thể gây ức chế tuần hoàn và hô hấp dẫn đến ngừng tim hoặc ngừng thở, do đó tuyệt đối không dùng dầu gió cho trẻ em dưới hai tuổi, phụ nữ có thai, hoặc đang cho con bú.
Sử dụng dầu gió quá mức có thể dẫn đến tình trạng 'nhờn thuốc', làm giảm hiệu quả điều trị của sản phẩm.
Dưới đây là những chia sẻ từ TS.DS Nguyễn Phương Dung, Trưởng bộ môn Bào chế tại Khoa Y học Cổ truyền, Đại học Y Dược TP.HCM (SGTT):
- Không nên sử dụng dầu gió quá 4 lần mỗi ngày.
- Dầu gió sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất khi được sử dụng đúng cách. Hãy chọn mua những sản phẩm có chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì.
- Trước khi bôi dầu gió, cần phải rửa sạch và lau khô vùng da cần điều trị, chỉ nên thoa một lượng vừa đủ và không bôi trên diện tích quá lớn. Ngưng sử dụng khi cơn đau đã hết.
- Để sử dụng dầu gió một cách an toàn, chỉ nên dùng để bôi ngoài da nhằm chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau và làm thư giãn tinh thần. Tuyệt đối không được uống dầu gió vì có thể gây ra những phản ứng phụ nghiêm trọng như sốc, ngừng hô hấp, hoặc ngừng tim.
- Chỉ nên xông hơi bằng dầu gió khi cơ thể bị lạnh. Khi dùng cho phụ nữ mang thai hoặc trẻ dưới hai tuổi, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.