Chia sẻ kiến thức chăm sóc từ Bác sĩ Ngô Thị Oanh - Chuyên gia Nhi khoa tại Bệnh viện Quốc tế Mytour Hạ Long

Khó khăn trong việc xác định lượng sữa bé bú là một thách thức, thậm chí khi bé bú nhiều cũng không đồng nghĩa với việc nhận đủ sữa. Đây là lý do mẹ cần nhận biết các dấu hiệu bé không nhận đủ sữa kịp thời.

Theo cơ chế tiết sữa, phần lớn mẹ đều có thể cung cấp đủ sữa cho bé, thậm chí là cho cả hai em bé sinh đôi. Mẹ có thể nhận biết các dấu hiệu sau để đảm bảo bé không thiếu sữa mẹ:

1.1 Thời gian bú quá ngắn hoặc quá dài

Thời gian bú mỗi ngày của mỗi bé thường khác nhau, nhưng trung bình là từ 10-20 phút.

Nếu bé bú quá 1 giờ hoặc quá ngắn dưới 10 phút, có khả năng bé đã không nhận đủ sữa mẹ.

1.2 Bé phát triển chậm

Đây là một dấu hiệu rõ ràng và chính xác nhất của việc bé không nhận đủ sữa. Sau khi sinh, bé sẽ mất chút cân, nhưng khoảng 10-14 ngày sau đó, bé sẽ đạt lại cân nặng lúc mới sinh và bắt đầu tăng cân.

• Từ 0-3 tháng: tăng khoảng 100-200g/tuần.
• Từ 3-6 tháng: tăng 100-140g/tuần.
• 6-12 tháng: tăng khoảng 60-100g/tuần.

Nếu bé mất cân và không tăng cân theo thời gian, đó là dấu hiệu bé không nhận đủ sữa.

1.3 Ít tã ướt và tã bẩn

Đa số bác sĩ khuyến nghị đếm số lần bé đổi tã mỗi ngày, đây là dấu hiệu bé không nhận đủ sữa đơn giản nhất.

• Sau 1-2 ngày: 1-2 tã ướt/ngày, phân đen xanh.
• Từ 2-6 ngày: 5-6 tã ướt/ngày, phân lỏng màu xanh nhạt.
• Sau ngày thứ 6: 6-8 tã ướt/ngày, phân lỏng màu vàng tươi sáng.
• Sau tuần thứ 6: 6-8 tã ướt/ngày, phân mềm màu vàng nâu.

Nếu bé đổi tã ít hơn, tã ướt ít hơn, có thể bé đã không nhận đủ sữa.

1.4 Sản lượng sữa không tăng sau nhiều ngày

Sau khi sinh, cơ thể mẹ chỉ tạo ra một ít sữa, được gọi là sữa non màu vàng đục. Sau khoảng 3-4 ngày, sữa mẹ sẽ nhiều hơn và trắng đục hơn, cung cấp nhiều dưỡng chất hơn. Nhưng nếu sữa không tăng lên sau nhiều ngày, có nghĩa là bạn không cung cấp đủ sữa cho bé, tức là bé không nhận đủ sữa.

1.5. Vấn đề của ngực mẹ khiến bạn lo lắng

Khi bạn đang tận hưởng khoảnh khắc bình yên với việc cho con bú, ngực của bạn bỗng trở nên nhẹ nhàng hơn, điều này có thể là dấu hiệu của sự giảm lượng sữa. Đừng bận tâm quá, hãy tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp phù hợp nhé.

1.6. Cách giúp bụng và núm vú không còn đau khi bé bú

Ngoại trừ trường hợp bé cắn bạn khi bú, cảm giác đau khi bé bú thường là do bé không ngậm đúng cách. Hãy thử thay đổi tư thế cho bé và bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt.

Bạn cũng có thể xem các tư thế thoải mái cho bé bú TẠI ĐÂY.

1.7. Không cảm nhận được “châm kim” sau mỗi buổi bú

Sau mỗi buổi bú, thường bạn sẽ cảm nhận sự “châm kim” nhẹ hoặc ngứa nhẹ ở vùng ngực. Nếu không có cảm giác này, có thể lượng sữa đã giảm và bé chưa được bú đủ sữa đấy.

Sự thiếu hụt sữa có thể xuất phát từ hai nguyên nhân chính: sữa của mẹ không đủ hoặc bé bú không đúng cách

Sữa của mẹ không đủ: Một số nguyên nhân khiến mẹ không sản xuất đủ sữa cho con bao gồm:

• Vú không phát triển đầy đủ trong thai kỳ - điều này có thể xảy ra nếu vú không có đủ mô sản xuất sữa (tuyến sữa).
• Mẹ đã từng trải qua phẫu thuật hoặc xạ trị ở vú.
• Mất cân bằng hormone.
• Mẹ sử dụng một số loại thuốc ảnh hưởng đến sự sản xuất sữa.
• Phụ nữ đã từng phẫu thuật, ví dụ như nâng ngực hoặc thu nhỏ vú, có thể gặp khó khăn trong việc sản xuất đủ sữa cho con. Một số mẹ thậm chí không thể sản xuất sữa.

Bé bú không đúng cách: Nguyên nhân chính khiến bé bú không đủ sữa là:

• Không được bú mẹ đúng cách hoặc thường xuyên, dẫn đến sự giảm hoặc ngừng sản xuất sữa.
• Bé ngậm núm vú không đúng cách.
• Bé bị tách khỏi mẹ quá sớm.
• Bé được nuôi bằng sữa công thức.
• Trong vài ngày đầu sau khi sinh, nhiều bé thường ngủ nhiều, khó đánh thức và do đó bú ít hơn cần thiết. Một số bé khác gặp khó khăn trong việc kiểm soát các cơ liên quan đến động tác mút và khó lòng hút đủ sữa từ bầu vú mẹ. Trẻ sinh non hoặc thiếu tháng cũng thường gặp khó khăn khi bú mẹ.

Hãy thường xuyên cho bé bú, đừng đợi tới khi bé khóc mới bắt đầu cữ. Những bé nhỏ có thể quên bữa bú nếu bạn đợi quá lâu.

Lựa chọn tư thế phù hợp khi cho bé bú và giúp bé ngậm núm vú đúng cách. Hãy để bé quyết định khi nào kết thúc cữ bú.

Cho bé bú cả hai bên vú trong mỗi cữ bú. Đừng chuyển sang bên kia cho đến khi bé chán hoặc ngừng bú hoàn toàn.

Tăng tần suất cữ bú cho con: Nếu bạn đã thử mọi cách mà bé vẫn bú ít, hãy tăng tần suất cữ bú hoặc kích thích sản xuất sữa bằng cách sử dụng máy hút sữa hoặc tay.

Hạn chế việc sử dụng sữa công thức hay thực phẩm bổ sung quá sớm, vì điều này có thể làm cho bé mất hứng thú với sữa mẹ và dẫn đến giảm sữa mẹ.

Tránh sử dụng núm vú giả quá nhiều, vì điều này có thể khiến bé cảm giác như đang bú sữa mẹ sau đó không muốn bú sữa mẹ nữa.

Mát-xa nhẹ bầu vú đều đặn để kích thích sản xuất sữa.

Hãy dành thời gian nghỉ ngơi và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày.

Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp các bà mẹ, đặc biệt là những bà mẹ lần đầu, tự tin hơn trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh. Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh, vì vậy hãy cho bé bú sữa mẹ đầy đủ, ít nhất là đến 6 tháng tuổi.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về chế độ dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh hoặc dinh dưỡng sau sinh, hãy liên hệ tổng đài Mytour hoặc đặt câu hỏi trong mục HỎI BÁC SĨ Mytour trên trang web.