Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm, việc phát hiện sớm là rất quan trọng để có thể chữa trị kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về các dấu hiệu nhận biết bệnh trong nội dung dưới đây.
Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm, việc phát hiện sớm là rất quan trọng để có thể chữa trị kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về các dấu hiệu nhận biết bệnh trong nội dung dưới đây.
Tìm hiểu về căn bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi vằn truyền virus Dengue từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Muỗi vằn thường có những khoảng trắng ở lưng và chân, chúng thích sống ở những nơi tối tăm như trong nhà, ao hố, và nước đọng,...
Tại Việt Nam, căn bệnh này không chỉ xuất hiện quanh năm mà còn thường gây ra các đợt dịch lớn vào mùa mưa, đặc biệt là vào những tháng 7, 8, 9, 10. Gần đây, căn bệnh này đã không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn lan rộng đến cả người lớn. Do đó, mọi người cần phải chú ý đến các dấu hiệu của bệnh để có thể chữa trị kịp thời.
Nguyên nhân gây sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là do virus Dengue gây ra. Người mắc phải virus Dengue do muỗi vằn truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Muỗi vằn thường hoạt động vào ban đêm và chỉ có muỗi cái mới đốt và truyền virus.
Nguyên nhân gây sốt xuất huyếtCác mức độ của bệnh sốt xuất huyết
Theo tổ chức Y tế Thế giới - WHO năm 2009, bệnh sốt xuất huyết được chia thành 3 mức độ, bao gồm:
- Sốt xuất huyết Dengue.
- Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo.
- Sốt xuất huyết Dengue nặng (Sốc sốt xuất huyết Dengue).
Các giai đoạn của bệnh sốt xuất huyết
Các giai đoạn của sốt xuất huyết
- Sốt cao bất ngờ từ 39 đến 40 độ C, kéo dài từ 2 đến 7 ngày, khó giảm nhiệt.
- Đau đầu mạnh ở vùng trán và sau mắt.
- Đau khớp, đau cơ.
- Xuất hiện nổi mẩn, phát ban.
Các ban sẽ xuất hiện trên cơ thể sau 3-4 ngày từ khi bắt đầu sốt và sau đó giảm dần trong 1-2 ngày. Có thể tái phát vào ngày sau.
Cơ thể sẽ xuất hiện chảy máu, có nhiều đốm đỏ trên da mặt, vết thâm, vết đỏ, nếu bạn căng da xung quanh đốm đỏ bằng 2 ngón tay và đốm đỏ vẫn còn thì bạn đang mắc bệnh sốt xuất huyết, nhưng nếu đốm đỏ biến mất thì chỉ là muỗi đốt thôi.
Giai đoạn nguy hiểm
- Người mắc bệnh có nguy cơ thoát huyết do tăng tính thấm vào mạch máu: gây ra các bệnh như dịch ứng phổi, mô kẽ, dịch màng bụng, tăng cơ thể lên, có thể đau. Trong trường hợp thoát huyết nhiều, có thể gây ra sốc với các triệu chứng như loạn rối, mất ngủ, bứt rứt, da lạnh ẩm, mạch nhanh, cơ tay chân lạnh, huyết áp thấp, huyết áp giảm không đo được, tiểu ít.
- Xuất huyết: Xuất huyết dưới da, thường xuất hiện đều đặn hoặc đốm xuất huyết, thường tập trung nhiều ở mặt trước của cả hai chân và tay, bụng, đùi, xương sườn hoặc mảng xanh tím.
- Xuất huyết ở niêm mạc: chảy máu cam, chảy máu răng, nôn máu, đi ngoài có máu, kinh nguyệt không đều. Xuất huyết nội tạng như: Tiêu hóa, phổi, biểu hiện nặng nhất là máu trong não như nôn/mửa ra máu, đi đại tiện đen do xuất huyết nội tạng).
- Các triệu chứng nặng khác như viêm gan nặng, viêm não, viêm màng cơ tim.
- Các triệu chứng cấp cứu cần được xử lý ngay như đau bụng, buồn nôn, tay chân lạnh, loạn rối hoảng sợ.
Bệnh thường diễn biến từ 2 – 7 ngày, thời điểm nguy hiểm nhất là vào ngày sốt thứ 4, thứ 5. Lúc đó, bệnh nhân thường mệt mỏi liên tục, tiểu ít, huyết áp thấp, huyết áp giảm không đo được, mạch đập nhanh và nhẹ.
Giai đoạn phục hồi
Sau khoảng thời gian quan trọng là 24-48 giờ, bệnh nhân sẽ từ từ hấp thụ dịch từ mô kẽ vào hệ tuần hoàn trong 48-72 giờ
- Bệnh nhân hạ sốt, tình trạng chung cải thiện, cảm giác đói đã quay trở lại, huyết áp ổn định, tiểu tiện thường xuyên hơn.
- Có thể có nhịp tim chậm và những thay đổi trên ECG.
- Trong thời gian này, bệnh nhân mất nước quá mức có thể dẫn đến phù phổi, suy tim.
Dấu hiệu của sốt xuất huyết
Dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ
Giai đoạn ban đầu
Trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết ở giai đoạn đầu thường phải đối mặt với sốt cao và không ngừng. Trẻ nhỏ có thể trở nên quấy khóc, bứt rứt. Còn trẻ lớn thường gặp đau đầu, mất cảm giác thèm ăn, buồn nôn, da xuất hiện các vết xuất huyết dưới da, đau nhức ở khớp cơ, chảy máu mũi và chảy máu chân răng.
Trẻ nhỏ quấy khóc và bứt rứt là giai đoạn ban đầu của bệnh sốt xuất huyếtGiai đoạn nguy hiểm
Khoảng từ 3 đến 7 ngày sau khi mắc bệnh, sốt có thể giảm nhưng trẻ vẫn có nguy cơ thoát huyết, có thể gây ra các bệnh như dịch tràn ở phổi, bụng, gan to không bình thường, phù nề mi mắt. Nếu tình trạng trở nên nặng hơn, có thể dẫn đến sốc với triệu chứng như vật vã, bứt rứt, mất ý thức, da lạnh ẩm, mạch nhỏ đập nhanh, tiểu ít, huyết áp thấp, huyết áp giảm không đo được.
Dưới da, trẻ có thể xuất hiện các vết thâm tím, các vết xuất huyết có thể xuất hiện ở phần trước của chân và trong hai cánh tay, bụng, sườn, nước bọt có máu, chảy máu chân răng, tiểu có máu.
Lượng tiểu cầu giảm dưới 100.000/mm3, trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, trẻ có thể mắc phải rối loạn đông máu, đây là tình hình rất nguy kịch.
Dưới da của trẻ xuất hiện các dấu hiệu xuất huyếtGiai đoạn phục hồi
Sau khi hạ sốt, trẻ cảm thấy khá hơn nhiều, có cảm giác thèm ăn, huyết áp ổn định, đi tiểu thường xuyên hơn. Số lượng bạch cầu tăng lên, còn tiểu cầu trở lại mức bình thường nhưng thường chậm hơn so với bạch cầu.
Dấu hiệu của sốt xuất huyết ở người lớn
Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết ở người lớn có nhiều điểm tương đồng với bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em. Khi bị nhiễm vi rút gây bệnh, người bệnh có thể gặp một trong hai tình huống: Biểu hiện của sốt xuất huyết là xuất huyết ở bên ngoài hoặc bên trong cơ thể.
Các triệu chứng tiêu biểu của sốt xuất huyết ở người lớn (nhẹ)
Trong tình huống này, sốt xuất huyết ở người lớn thường có những dấu hiệu rõ ràng hơn và ít biến chứng hơn so với trẻ em. Sốt thường bắt đầu với những triệu chứng sau đây (trong khoảng thời gian từ 4 đến 7 ngày sau khi bị muỗi chích):
- Đau sau mắt
- Nhức đầu cực kỳ
- Đau khớp và cơ bắt đầu
- Nhiệt độ cao lên đến 40,5 độ C
- Phát ban
- Buồn nôn và nôn mửa
Loại sốt xuất huyết gây ra xuất huyết bên trong cơ thể
Người bệnh có thể trải qua xuất huyết ở nội bộ (tiêu hóa và não), và các biểu hiện xuất huyết tiêu hóa do sốt xuất huyết ở người lớn thường bao gồm nhức đầu nhẹ và sốt nhẹ, không có phát ban. Hai ngày sau đó, phân của bệnh nhân chứa máu, có màu đen hoặc có máu kết hợp, da bắt đầu có chấm xuất huyết, cảm giác mệt mỏi, da xanh tái ...
Các trường hợp xuất huyết não rất khó nhận biết vì các dấu hiệu sốt xuất huyết ở người lớn không rõ ràng và người bệnh có thể chỉ có sốt, đau đầu, liệt hoặc liệt nửa người, tay chân rồi mất ý thức. Điều này có thể dẫn đến tử vong.
Da bắt đầu có dấu hiệu xuất huyếtCác biểu hiện của sốt xuất huyết dengue (hội chứng sốc Dengue)
Đây là bệnh sốt xuất huyết nghiêm trọng nhất ở người lớn và bao gồm tất cả các dấu hiệu của sốt xuất huyết nhẹ và xuất huyết, rò rỉ huyết từ mạch máu, chảy máu nhiều và huyết áp giảm.
Nó thường xảy ra ở những bệnh nhân mắc các bệnh nhiễm trùng dưới đây khi cơ thể phát triển miễn dịch chủ động hoặc thụ động với các kháng nguyên virus cụ thể và bệnh tiến triển nặng xảy ra khoảng từ 2-5 ngày sau khi bắt đầu. Dạng bệnh này xảy ra ở trẻ em và gây tử vong nhanh chóng.
Cách điều trị sốt xuất huyết
Phương pháp điều trị sốt xuất huyết ở trẻ
- Nếu trẻ sốt cao trên 39 độ C, cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol theo hướng dẫn, lau mát và mở quần áo rộng ra. Không sử dụng aspirin hoặc ibuprofen, vì có thể gây ra các vấn đề về xuất huyết.
- Đảm bảo trẻ uống đủ nước, nước điện giải, nước hoa quả như cam/chanh hoặc uống cháo loãng pha với muối.
- Chia nhỏ bữa ăn, cung cấp thức ăn dễ tiêu hóa. Tránh sử dụng thực phẩm và đồ uống có màu sẫm.
- Giữ cho trẻ nghỉ ngơi tại nhà và tránh vận động trong thời gian này.
- Nếu trẻ không thể uống nước do nôn mửa, lờ đờ, hoặc mất ý thức, cần đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Phương pháp điều trị sốt xuất huyết ở người lớn
Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết cho bản thân hoặc người thân, hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra, khám bệnh và xác định liệu bạn có mắc bệnh sốt xuất huyết không. Nếu có, cơ sở y tế sẽ phân loại và tìm ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bạn.
- Uống thuốc và tuân thủ chế độ ăn uống, nghỉ ngơi theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị, không tự ý ngưng thuốc giữa chừng mà không có chỉ định của bác sĩ.
- Để hạ sốt, bạn cần đặt khăn ấm lên trán, lau vùng bẹn, nách, tránh sử dụng nước lạnh hay đá lạnh.
- Uống đủ nước hàng ngày, khoảng 2.5 đến 3 lít đối với người lớn và 1.5 đến 2.5 lít đối với trẻ nhỏ, bổ sung thêm Oresol, nước hoa quả, rau củ để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.
- Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm khó tiêu, cũng như không sử dụng bia rượu, thuốc lá. Thay vào đó, nên ăn nhẹ và dễ tiêu. Không tắm bằng nước lạnh hoặc nóng, có thể lau người bằng khăn ấm nếu cần thiết.
Cách phòng tránh sốt xuất huyết
Vệ sinh sạch sẽ nhà cửa, sân vườn, mặc quần áo dài tay, mang vớ và giày. Thường xuyên dọn dẹp các vũng nước đọng, đậy kín các dụng cụ chứa nước để ngăn muỗi đẻ trứ.
Sử dụng kem chống muỗi trên các bộ phận da không được che chắn bởi quần áo như cánh tay, mặt, chân và cổ.
Ngủ trong nhà có kín mùng, bao gồm cả ban ngày nếu có dịch.
Tích cực hợp tác với ngành y tế trong các chiến dịch phun hóa chất phòng chống dịch bệnh.
Nếu bị sốt, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý tự điều trị tại nhà.
Đừng quên tìm hiểu thêm về những gì nên và không nên làm khi bị sốt xuất huyết để giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng nhé!
Những câu hỏi thường gặp về sốt xuất huyết
Câu hỏi thường gặp về sốt xuất huyếtVì sao trẻ em dễ mắc bệnh sốt xuất huyết hơn người lớn?
So với người lớn, trẻ em thường chưa có ý thức phòng tránh muỗi đốt nên tỷ lệ mắc bệnh sốt xuất huyết cao hơn. Ngoài ra, trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị nhiễm bệnh.
Khi nào bạn cần đến cơ sở y tế?
Nếu bạn thấy có sốt kéo dài, chảy máu dưới da, đi ngoài không thoải mái, chảy máu nướu, chảy máu ở các bộ phận khác, hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và xét nghiệm kịp thời.
Người bệnh khi đến cơ sở y tế cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh tự ý dừng thuốc và tự mua thuốc. Bởi biến chứng của bệnh sốt xuất huyết rất nguy hiểm và có thể gây nguy hại đến tính mạng.
Ai là đối tượng có nguy cơ biến chứng nghiêm trọng nhất do bệnh sốt xuất huyết?
Tiến triển của bệnh sốt xuất huyết rất phức tạp và khó dự đoán. Bệnh có thể nghiêm trọng với mọi người, ở mọi lứa tuổi. Vì thế, khi cảm thấy sốt, hãy đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, không bỏ qua triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về các dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết. Hy vọng thông tin này sẽ hữu ích để giúp bạn nhận biết và điều trị kịp thời.
Nguồn: Mytour