Triệu chứng của bệnh tay chân miệng ở trẻ em bao gồm sốt, đau loét miệng, phát ban giống như bị phỏng nước trên da, biến đổi tùy thuộc vào từng giai đoạn ủ bệnh, bùng phát và hoàn phát.

Giai đoạn ủ bệnh:

Thời kỳ ủ bệnh tay chân miệng kéo dài khoảng 3 - 7 ngày. Dấu hiệu trẻ mắc bệnh tay chân miệng trong giai đoạn này thường không rõ ràng, nhẹ nhàng và thoáng qua, có những triệu chứng như sốt (thường chỉ là sốt nhẹ thoáng qua), đau họng, tiết nhiều nước bọt, mất khẩu phần ăn, tiêu chảy nhẹ và trẻ có vẻ ít năng động hơn. Đôi khi, bố mẹ có thể cảm nhận được sự phình lên của các hạch cổ và dưới hàm của trẻ.

Giai đoạn bùng phát

Từ 1 - 2 ngày sau, trẻ sẽ phát triển các triệu chứng như sốt nhẹ đến nặng, cảm giác mệt mỏi, đau họng, mất khẩu phần ăn và có thể tiêu chảy một vài lần trong ngày.

Trẻ sẽ nhanh chóng trải qua những dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng với việc xuất hiện ban đỏ tại những vị trí đặc biệt trên da và loét miệng:

• Loét miệng: Biểu hiện là những bóng nước có đường kính từ 2 - 3mm (trên niêm mạc má, nướu và lưỡi), có thể nhanh chóng vỡ nát, tạo nên các vết loét, khiến trẻ tăng sự tiết nước bọt và gặp khó khăn khi ăn, khiến cho trẻ trở nên biếng ăn và hay quấy khóc.
• Tại da: Xuất hiện nhiều bóng nước có kích thước từ 2 - 10mm, màu xám, hình dạng hình bầu dục trên lòng bàn tay và độ bàn chân, có thể nhô lên trên da và có cảm giác như bị nổi bọt, nhưng khi nhấn vào không gây đau. Bóng nước tại vùng mông và đầu gối thường xuất hiện trên nền da hồng ban.

Giai đoạn hoàn phát

Thời kỳ hoàn phát có thể kéo dài từ 3 - 10 ngày với các triệu chứng nặng hơn như loét miệng, phát ban giống như bị phỏng nước, xuất hiện và tồn tại trong khoảng thời gian ngắn (ít hơn 7 ngày), nhưng sau đó có thể gây ra những vết thâm và hiếm khi dẫn đến loét hoặc bị nhiễm khuẩn.

Nếu trẻ có sốt cao và nôn mệt, có thể dẫn đến nguy cơ biến chứng. Các biến chứng chủ yếu tác động đến hệ thống thần kinh, hô hấp, cảm thấy xuất hiện sớm (từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 của bệnh).

Giai đoạn hồi phục

Thời kỳ hồi phục thường xảy ra từ 3 - 5 ngày sau, trẻ sẽ hoàn toàn hồi phục nếu không có biến chứng.

Bệnh tay chân miệng ở trẻ có thể dẫn đến những vấn đề nếu không được phát hiện sớm, xử lý, chăm sóc và điều trị đúng cách. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Biến chứng về hệ thần kinh: Nhiễm trùng não, viêm màng não, viêm thân não, viêm não tủy;
• Trẻ trở nên run, có các cơn co giật, giật mình cơ thể trong thời gian ngắn từ 1 - 2 giây, chủ yếu tập trung ở tay và chân, thường xuyên xảy ra khi trẻ mới bắt đầu giấc ngủ hoặc khi nằm ngửa;
• Trẻ có thể bị ngủ gà, rối loạn giấc ngủ, mất cân bằng, run cơ, mắt hướng lên trên, cơn giật nhãn cầu;
• Co giật, tụt huyết áp là các biểu hiện nặng của bệnh tay chân miệng ở trẻ, thường đi kèm với triệu chứng suy hô hấp, suy tuần hoàn;
• Biến chứng về tim mạch, hô hấp, bao gồm viêm cơ tim, phù phổi cấp, tăng huyết áp, suy tim, trụy mạch,...

Hiện nay, bệnh tay chân miệng đang gặp phải đỉnh điểm và số lượng trẻ nhập viện đang tăng lên. Đối với những trường hợp bé mắc bệnh tay chân miệng độ 1, việc tự điều trị tại nhà là khả thi. Tuy nhiên, một số bệnh viện đang ghi nhận trẻ mắc phải các độ nặng, yêu cầu phải nhập viện và thở máy.

Dấu hiệu trẻ mắc bệnh tay chân miệng thường xuất hiện ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, đặc biệt là những độ tuổi nhỏ hơn có thể là những trường hợp nặng. Hơn 90% trẻ sẽ hồi phục sau khoảng 7 - 10 ngày. Khi phát hiện dấu hiệu trẻ mắc bệnh tay chân miệng, phụ huynh cần đưa trẻ đến thăm bác sĩ chuyên khoa nhi. Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu nặng như sốt trên hai ngày, sốt cao hơn 39oC, không giảm sau khi uống thuốc, hoặc trẻ có dấu hiệu thở mệt, da nổi ban đỏ, hoặc mạch tim quá nhanh, trường hợp này cần đưa vào viện điều trị.

Sau khi đã được chẩn đoán triệu chứng bệnh tay chân miệng ở trẻ em, phụ huynh cần cho trẻ nghỉ ngơi tại nhà và thông báo cho giáo viên trẻ bị tay chân miệng để phòng tránh cho các em khác.

• Tình trạng bệnh tay chân miệng tiếp tục gia tăng, cảnh báo về những biến chứng nặng
• Vắc xin chống bệnh tay chân miệng vẫn chưa sẵn sàng, có nguy cơ tái phát nhiều lần
• Những điều cần biết khi trẻ bị bệnh tay chân miệng