Dấu hiệu của rối loạn lo âu ở trẻ em cần được lưu ý đặc biệt

Các biểu hiện của rối loạn lo âu ở trẻ em là tín hiệu cảnh báo về tâm lý đáng quan ngại vì chúng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và an toàn của trẻ. Vì vậy, trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ với các bậc phụ huynh về nguyên nhân, các biểu hiện và cách điều trị rối loạn lo âu ở trẻ nhỏ.

Rối loạn lo âu ở trẻ em là gì?

Rối loạn lo âu là một trạng thái cảm xúc rối loạn, thường đi kèm với cảm giác lo sợ cường độ cao hoặc cảm thấy không thoải mái mơ hồ, và thường xuất hiện các triệu chứng thần kinh tự động như mồ hôi, miệng khô, không thể ngồi yên một chỗ trước một tình huống hay sự kiện.

Nếu không được chăm sóc và can thiệp kịp thời, các vấn đề về sức khỏe tinh thần và sự phát triển của trẻ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Những đứa trẻ mắc chứng này thường cảm thấy tự ti, cô đơn, trở nên rụt rè trong giao tiếp và tránh xa các hoạt động xã hội.

Rối loạn lo âu ở trẻ em thường xuất hiện ở các dạng sau đây:

• Rối loạn lo âu ám ảnh cưỡng chế/OCD.
• Rối loạn lo âu lan tỏa/toàn thể.
• Rối loạn lo âu hoảng sợ.
• Rối loạn lo âu chia ly.
• Rối loạn lo âu stress sau khi trải qua sự chấn thương tâm lý.
• Câm nín chọn lựa.
• Ám ảnh sợ mất mát đặc biệt.
• Rối loạn lo âu xã hội/nỗi ám ảnh xã hội.

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến biểu hiện rối loạn lo âu ở trẻ em

Rối loạn lo âu thường khiến trẻ sợ hãi vượt quá mức

Dấu hiệu của sự lo âu ở trẻ em bắt nguồn từ đâu?

Trẻ em còn quá nhỏ để thích nghi với những thay đổi không bình thường từ môi trường. Đặc biệt là hầu hết trẻ thường phụ thuộc nhiều vào cha mẹ. Điều này khiến trẻ luôn sợ phải xa cách, mất tình yêu thương của cha mẹ, ông bà, sợ khi làm sai,...

Mặc dù không phải lúc nào tình trạng này cũng là vấn đề đáng lo ngại, đôi khi nó còn rất có ích cho sự phát triển của trẻ nhưng một khi căng thẳng, lo lắng kéo dài, biểu hiện rối loạn lo âu ở trẻ em sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân chủ yếu có thể xuất phát từ các yếu tố môi trường và sinh học.

Một số nguyên nhân phổ biến làm tăng tỷ lệ mắc rối loạn lo âu ở trẻ em:

• Đau khổ trong gia đình: Những sự kiện đau lòng như cha mẹ ly hôn, người thân qua đời,... hoặc thậm chí chỉ là mẹ có em bé mới,... có thể khiến trẻ cảm thấy không an toàn và có cảm giác bị bỏ rơi.
• Gia đình không hạnh phúc: Khi thường xuyên chứng kiến các cuộc tranh cãi, mâu thuẫn giữa cha mẹ, ông bà, trẻ có thể cảm thấy áp lực và sợ hãi.
• Học quá nhiều: Một số trường hợp trẻ đi học, cha mẹ sắp xếp thời gian học của trẻ quá kín cũng như quá kỳ vọng vào trẻ, thời gian nghỉ ngơi của trẻ sẽ bị ảnh hưởng.
• Bị bạo lực, bắt nạt: Thường xuyên bị bắt nạt cũng có thể khiến biểu hiện rối loạn lo âu ở trẻ em xuất hiện.

Ngoài ra, nếu trẻ thường xuyên tiếp xúc với các thông tin, hình ảnh đáng sợ, nguy hiểm, dễ tạo ra ấn tượng tiêu cực, thì sau một thời gian, triệu chứng rối loạn lo âu ở trẻ cũng có thể phát triển.

Dấu hiệu của sự rối loạn lo âu ở trẻ em

Phần lớn các biểu hiện của sự rối loạn lo âu ở trẻ thường bao gồm căng thẳng, lo lắng quá mức. Tuy nhiên, ở mỗi độ tuổi, các triệu chứng cũng có những đặc điểm riêng biệt.

Dưới đây là một số dấu hiệu rối loạn lo âu ở trẻ em thường gặp:

• Luôn cảm thấy sợ hãi quá mức với môi trường xung quanh.
• Không thể tập trung hoàn toàn vào một việc cụ thể.
• Thường muốn ở bên ba mẹ, không muốn đi học,
• Trẻ thường khóc đêm, đặc biệt là khi phải ngủ một mình và không được ngủ cùng ba mẹ.
• Thường trở nên cáu kỉnh, giận dữ mà không rõ nguyên nhân.
• Hay nhút nhát, tránh né giao tiếp với người lạ.
• Đỏ mặt, tay chân run rẩy, đổ mồ hôi, rối loạn nhịp tim, đau bụng, tiêu chảy,...

Biểu hiện của rối loạn lo âu ở trẻ em có thể bao gồm việc quấy khóc

Phương pháp điều trị rối loạn lo âu ở trẻ là gì?

Sau khi nhận biết các biểu hiện của rối loạn lo âu ở trẻ em, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế đáng tin cậy để thăm khám tâm lý. Các bác sĩ sẽ xác định chính xác tình trạng và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp. Tuỳ thuộc vào mức độ bệnh, cách điều trị rối loạn lo âu ở trẻ em cũng sẽ khác nhau.

Điều trị tâm lý

Hầu hết các dấu hiệu của rối loạn lo âu ở trẻ em thường được chữa trị bằng phương pháp tâm lý trị liệu để đảm bảo an toàn. Thực tế, việc điều trị sẽ cần sự hợp tác giữa các chuyên gia tâm lý và tâm thần. Các bác sĩ sẽ áp dụng các biện pháp chuyên môn để giúp trẻ kiểm soát hành vi và lo lắng của mình một cách từ từ.

Tâm lý trị liệu sẽ giúp trẻ học cách nhận biết và thay thế những suy nghĩ, hành vi tiêu cực bằng những suy nghĩ tích cực, lạc quan hơn. Không chỉ thế, trẻ còn được trang bị những kiến thức cơ bản để sử dụng trong các tình huống cần thiết trong tương lai. Tuy nhiên, để quá trình trị liệu đạt hiệu quả tốt nhất, cha mẹ cần chăm sóc và ủng hộ con mình, giúp con vượt qua nỗi sợ hãi.

Các dấu hiệu của rối loạn lo âu ở trẻ em có thể được điều trị bằng phương pháp tâm lý hoặc thuốc

Thuốc hỗ trợ

Một số trường hợp biểu hiện rối loạn lo âu ở trẻ em như OCD, lo âu chia ly,... có thể cần kết hợp tâm lý trị liệu và điều trị bằng thuốc. Các loại thuốc chuyên dụng sẽ giúp kiểm soát và giảm bớt các triệu chứng theo thời gian. Chỉ cần kiên nhẫn sử dụng từ 2 - 6 tuần, cha mẹ có thể thấy được những hiệu quả tích cực mà thuốc mang lại.

Tuy nhiên, khi được chỉ định sử dụng thuốc để điều trị chứng rối loạn lo âu, ba mẹ cần chú ý cho trẻ uống thuốc đúng giờ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tránh tác dụng phụ không mong muốn. Trong trường hợp ba mẹ phát hiện dấu hiệu bất thường nào ở trẻ, cần thông báo ngay với các chuyên gia để ngăn chặn kịp thời.

Phòng ngừa rối loạn lo âu ở trẻ

Ba mẹ cần quan tâm và chú ý đến các biểu hiện của rối loạn lo âu ở trẻ em vì nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi, sức khỏe, nhận thức và quá trình phát triển của trẻ. Để ngăn ngừa căn bệnh tâm lý này, ba mẹ cần áp dụng một số biện pháp sau:

• Xây dựng và rèn luyện cho trẻ thói quen sinh học lành mạnh để tăng cường tính độc lập.
• Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ các nhóm chất cần thiết để trẻ phát triển khỏe mạnh.
• Dạy trẻ cách kiểm soát cảm xúc và nhìn nhận vấn đề từ góc độ tích cực, hạn chế sự tức giận, tranh cãi trước mặt trẻ.
• Thường xuyên trò chuyện, tâm sự cùng trẻ, giúp trẻ chia sẻ những khó khăn, bức xúc mà trẻ đang phải đối mặt.
• Tránh chỉ trích, phê phán trẻ khi trẻ gặp thất bại để tránh làm tổn thương, tự ti cho trẻ, thay vào đó, ba mẹ cần động viên trẻ để trẻ không trở nên quá tiêu cực.
• Đảm bảo trẻ có đủ giấc ngủ, rèn luyện cho trẻ thói quen ngủ trước 22h, giữ không gian ngủ yên tĩnh, thoải mái, thoáng đãng, tránh làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ.

Ba mẹ cần thường xuyên trò chuyện cùng trẻ để giúp trẻ thả lỏng cảm xúc

Giải đáp các thắc mắc liên quan

Rối loạn lo âu và trầm cảm có liên quan không?

Trầm cảm ở trẻ và rối loạn lo âu là hai tình trạng tâm lý khác nhau nhưng có thể xuất hiện cùng nhau và được điều trị tương tự. Rối loạn lo âu có thể được coi là một biểu hiện của trầm cảm trong những giai đoạn nghiêm trọng. Trẻ thường mắc phải trầm cảm do rối loạn lo âu, như rối loạn hoảng loạn, rối loạn lo âu tổng quát,...

Nếu trẻ dùng thuốc, liệu có cần dùng mãi không?

Đa số các dấu hiệu rối loạn lo âu ở trẻ em chỉ cần sử dụng thuốc trong một thời gian ngắn và có thể ngừng hoàn toàn khi tâm lý của trẻ trở lại bình thường. Tuy nhiên, việc quyết định có tiếp tục sử dụng thuốc hay không cần phải được các chuyên gia theo dõi và quyết định.

Lời nhắn từ Mytour

Thường xuyên, các dấu hiệu rối loạn lo âu ở trẻ em rất phổ biến, dẫn đến suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Vì thế, cha mẹ cần chú ý đến tâm trạng của trẻ, tránh để các tình huống không mong muốn xảy ra.

Các bài viết từ Mytour/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho quá trình chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Phương Anh tổng kết