Buzz
1. Có cần phải lo lắng về dậy thì sớm và nguyên nhân gây ra hiện tượng này là gì?
1.1. Dậy thì sớm có phải là điều lo lắng không?
Những trẻ dậy thì sớm thường trải qua tâm lý e ngại và thiếu tự tin so với bạn bè cùng trang lứa. Điều này có thể gây ra những thay đổi trong hành vi của trẻ và để lại hậu quả khi trẻ lớn lên.
Trẻ gái dậy thì sớm thường có dấu hiệu ngực phát triển sớm
Ở trẻ gái: Phát triển vòng một
Tình trạng dậy thì sớm do sự không bình thường về nội tiết tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh cho trẻ trong tương lai. Ở trẻ gái dậy thì sớm có thể dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh về tuyến giáp, vú, tử cung - buồng trứng,... khi trưởng thành. Trong khi đó, ở trẻ trai, nếu dậy thì sớm, có thể gặp nguy cơ mắc nhiều loại bệnh lý, thậm chí là vô sinh hiếm muộn khi trưởng thành.
Một điều đáng lo ngại là khi trẻ dậy thì sớm, họ có khao khát tình dục sớm hơn so với bình thường. Với tuổi độ còn nhỏ, trẻ dễ bị mắc kẹt trong các tình huống nguy hiểm, dẫn đến nguy cơ mang thai không mong muốn và nhiều bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khác.
1.2. Tại sao trẻ bị dậy thì sớm?
Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng dậy thì sớm:
Giới tính: Thực tế, các bé gái thường có khả năng dậy thì sớm hơn so với các bé trai.
Các bé trai dậy thì sớm thường có dấu hiệu tăng nhanh chiều cao
Vì lượng estrogen trong cơ thể trẻ tăng cao: Nguyên nhân này có thể do nhiều vấn đề gây ra. Tuy nhiên, phần lớn là do trẻ ăn quá nhiều chất dinh dưỡng. Mặc dù xã hội ngày càng phát triển và chất lượng cuộc sống được cải thiện, nhưng việc bố mẹ cung cấp quá nhiều dưỡng chất cho trẻ không phải là lựa chọn tốt. Mặc dù vẫn chưa có bằng chứng cụ thể, nhưng thực tế đã chứng minh rằng trẻ béo phì thường có xu hướng dậy thì sớm hơn so với trẻ có cân nặng phù hợp với độ tuổi của họ.
Do yếu tố di truyền: Đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ.
Ngoài ra, nếu trẻ mắc phải một số bệnh lý và phải sử dụng thuốc, điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm cho trẻ.
2. Những dấu hiệu của việc trẻ dậy thì sớm
2.1. Phân loại các biểu hiện dậy thì sớm ở trẻ
Tình trạng dậy thì sớm ở trẻ có thể được phân loại như sau:
• Dậy thì sớm trung ương: Đây là các trường hợp dậy thì sớm mà các bộ phận như trục hạ đồi, tuyến yên, các cơ quan sinh dục,… bắt đầu hoạt động sớm hơn bình thường và phụ thuộc vào hormon hướng sinh dục.
Trẻ thường cảm thấy e ngại khi dậy thì sớm
• Dậy thì sớm ngoại biên: Là các trường hợp dậy thì sớm mà không phụ thuộc vào hormon hướng sinh dục.
• Dậy thì sớm 1 phần: Là các trường hợp trẻ phát triển sớm nhưng một đặc tính sinh dục thứ phát.
• Dậy thì sớm nhanh: Bé phát triển nhanh về chiều cao, cân nặng và có những thay đổi về các cơ quan sinh dục.
2.2. Biểu hiện dậy thì sớm ở trẻ
Những bé dậy thì trước 8 tuổi (ở nữ) và trước 9 tuổi (ở nam) thì được đánh giá là dậy thì sớm. Các biểu hiện dậy thì sớm phổ biến của trẻ như sau:
Ở bé gái: Ngực phát triển, mọc lông nách, lông mu, bắt đầu mọc mụn trứng cá và bé có thể bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên.
Ở bé trai: Khi dậy thì sớm, các bé trai cũng bắt đầu có hiện tượng mọc lông nách, lông mu, có mụn trứng cá, giọng nói của bé trai trầm hơn, tinh hoàn và dương vật to lên.
Ngoài những sự thay đổi kể trên, bé có thể còn thay đổi nhiều về tâm lý. Chẳng hạn như, bé quan tâm đến bản thân nhiều hơn, chơi nhiều với các bạn cùng giới, hay so sánh với các bạn cùng tuổi, có xu hướng tách khỏi cha mẹ,….
Cha mẹ nên dạy con cách vệ sinh cơ thể, tâm sự nhiều hơn với con khi trẻ dậy thì sớm
Khi quan tâm nhiều đến con, cha mẹ sẽ nhận biết rõ về cả những thay đổi sinh lý và thay đổi tâm lý ở trẻ. Vì thế, nếu nhận biết bất cứ thay đổi nào ở trẻ, mẹ cũng cần lưu ý để thay đổi cách giáo dục phù hợp đối với trẻ. Lúc này, mẹ cần dạy dỗ, chỉ bảo con nhiều hơn, mẹ nên dạy con cách vệ sinh cơ thể và đặc biệt, nên tâm sự nhiều hơn với con để tránh nguy cơ trẻ bị vấp ngã trước những cạm bẫy xã hội. Đồng thời đưa trẻ đi khám để nắm rõ về tình hình sức khỏe của trẻ và có hướng chăm sóc con tốt hơn.
Hiện nay, hiện tượng dậy thì sớm đang gia tăng nhanh chóng. Vì vậy, mọi phụ huynh cần hiểu biết và chăm sóc con một cách đúng đắn, ngăn ngừa các dấu hiệu dậy thì sớm ở trẻ. Dưới đây là vài lời khuyên dành cho cha mẹ:
Xây dựng cho trẻ một chế độ ăn uống hợp lý: Chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ. Mẹ cần bổ sung dinh dưỡng cho con đúng cách, hợp lý. Ăn quá nhiều chất có thể gây hại cho sức khỏe và tăng nguy cơ béo phì. Ngoài ra, tránh cho trẻ ăn thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều chất béo, tạo màu,… vì có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm.
Tránh việc dùng quá nhiều thực phẩm chức năng hoặc lạm dụng một số loại thuốc tăng trưởng, có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm cho trẻ.
Khuyến khích con tham gia các môn thể thao, tăng cường vận động,… Điều này không chỉ giúp trẻ duy trì cân nặng, tránh béo phì mà còn tạo điều kiện cho trẻ giao lưu, tương tác với mọi người. Mẹ cũng cần chú ý không để trẻ ở một mình, tránh nguy cơ trẻ tiếp xúc với nội dung không phù hợp với tuổi của mình.
