Buzz
Đa số vấn đề trên hộp số tự động xuất phát từ cách sử dụng của chủ nhân, vì vậy, quan trọng để người dùng hiểu rõ về các triệu chứng, nguyên nhân và cách chăm sóc bảo dưỡng.
Khám phá về hộp số tự động
Mặc dù lái xe số tự động đơn giản hơn, nhưng hộp số tự động lại có cấu tạo phức tạp. Hộp số tự động (AT) có khả năng tự động thay đổi tỷ số truyền động mà không cần sự can thiệp của người lái. Có nhiều loại hộp số tự động như:
Lợi ích của hộp số tự động là giúp lái xe trở nên đơn giản hơn, không cần sử dụng chân côn và bảng số. Điều này làm cho việc lái xe trở nên thuận tiện hơn, đặc biệt là khi di chuyển trong khu vực đông đúc.
Các dạng hộp số tự động.
Tuy nhiên, so với hộp số sàn, cấu trúc của hộp số tự động phức tạp hơn nhiều. Hộp số tự động bao gồm: Các bộ bánh răng hành tinh; Các bộ ly hợp thuỷ lực; Biến mô thuỷ lực; Bộ điều khiển điện tử.
Xe số sàn sử dụng ly hợp cơ khí, trong khi xe số tự động sử dụng ly hợp thuỷ lực. Do đó, trên xe tự động, không có bàn đạp ly hợp (chân côn). Người lái không cần thao tác chuyển số, mọi thứ tự động qua chế độ lái D (Drive).
Hộp số tự động điều chỉnh bánh răng hành tinh để tạo ra tỷ số truyền khác nhau giữa đầu vào và đầu ra.
Nhận diện dấu hiệu khi hộp số tự động bị hỏng
Dấu hiệu thường gặp và dễ nhận biết nhất là tiếng ồn kỳ lạ phát ra từ hộp số ngay cả khi đang đỗ hoặc di chuyển ở các số khác nhau. Đây có thể là tiếng kim loại va chạm vào nhau.
Ly hợp kẹt, chuyển số chậm hoặc không thể chuyển số, thường xuyên gặp vấn đề khi chuyển từ D sang R. Hộp số được thiết kế để tự động chuyển số theo sự điều khiển của lái xe (đối với số sàn) hoặc tự động chuyển số đúng thời điểm (đối với số tự động). Do đó, nếu có sự cố hay chậm trễ, đó là dấu hiệu của sự hỏng hóc.
Báo hiệu cho thấy hộp số gặp sự cố là đèn Check Engine sáng lên.
Xe rung, giật kèm theo âm thanh kỳ quặc. Theo kinh nghiệm lái xe ô tô, dấu hiệu thường gặp là tiếng nghiền rít bạn có thể cảm nhận khi chuyển số. Côn mòn, trượt thường tạo ra tiếng rít và mùi khét. Cũng có thể là do bộ đồng tốc mòn hoặc gặp sự cố, hoặc cần điều chỉnh lại cơ cấu sang số. Tiếng rít từ các bộ truyền bánh răng/đai truyền có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Vòng tua máy tăng cao mỗi khi chuyển số hoặc chỉ lên số khi vòng tua lớn ngay cả khi nhấn ga nhẹ. Vòng tua máy tăng đột ngột từ 3.000-5.000 vòng/phút dù cấp số và tốc độ vẫn giữ nguyên, chắc chắn là xe đang gặp vấn đề gì đó. Lúc này, hãy mang xe đi kiểm tra để phát hiện và sửa chữa kịp thời.
Đèn Check Engine sáng. Đèn 'Check Engine' sáng là dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề liên quan đến động cơ, trong một số trường hợp có thể do rung động của hộp số, hoặc ECU dự đoán sự cố của hộp số mà bạn chưa cảm nhận hoặc thấy. Lỗi được mã hóa dưới dạng một chuỗi ký tự (mã lỗi) và lưu trong bộ nhớ của máy tính trung tâm.
Hộp số quá nhiệt, điển hình là trường hợp của Kia Seltos, đặc biệt là đối với các dòng xe sử dụng hộp số DCT có ly hợp khô. Khi hộp số quá nhiệt, đèn báo lỗi hộp số trên xe sẽ sáng lên và cảnh báo cần ngừng xe. Nguyên nhân thường là do ly hợp ma sát nhiều do xe thường dừng/đi ngắn liên tục. Với các loại hộp số khác, hộp số nóng có thể do thiếu dầu, làm cho nhiệt độ dầu trong hộp số tăng cao.
Nếu khi đang lái xe, đèn báo lỗi hộp số quá nhiệt bật sáng, hãy đưa xe vào lề đường, đặt xe ở chế độ P, vẫn giữ động cơ hoạt động, chờ khoảng 5-10 phút để hộp số nguội. Nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần, hãy đưa xe đi kiểm tra.
Có thể bạn quan tâm:
Nguyên nhân hỏng hộp số tự động
Nguyên nhân đầu tiên là do thói quen của tài xế như thường xuyên chở nặng, điều này khiến hộp số phải làm việc ở điều kiện khắc nghiệt liên tục, dẫn đến dầu hộp số cháy nóng, oxy hóa và tạo ra lớp vảy cặn bên trong hộp số, làm mất tính nhờn theo thời gian.
Bên cạnh đó, các bộ phận bên trong hộp số thường chịu nhiệt độ cao liên tục, trở nên giòn và dễ vỡ, gây rò rỉ dầu. Vì vậy, việc kiểm tra dầu hộp chơi xổ sốu đặn là quan trọng; dầu quá ít hoặc quá nhiều đều có thể gây tổn thương hộp số.
Nguyên nhân chủ yếu khiến hộp số hỏng là do cách sử dụng của chủ xe.
Xe thiếu dầu bôi trơn. Dầu bôi trơn trong hộp số đóng vai trò quan trọng trong việc gây hỏng và tác động trực tiếp đến tuổi thọ của hộp số. Khi mức dầu dưới mức “Min”, áp suất dầu giảm, ảnh hưởng đến việc bôi trơn các chi tiết chuyển động trong hộp số và làm cho van dầu hoạt động không chính xác.
Không thay dầu, sử dụng dầu dơ, dầu kém chất lượng có thể tạo ra các mảnh kim loại trong hộp số. Nếu không thay dầu định kỳ hoặc sử dụng dầu không đúng chất lượng, các vết cặn kim loại có thể tắc nghẽn van điều khiển và hệ thống cung cấp dầu.
Sử dụng dầu không đúng loại. Mỗi hãng xe, mỗi dòng xe có yêu cầu về loại dầu bôi trơn cho hộp số tự động khác nhau, đặc biệt là đối với các dòng xe mới với tiêu chuẩn càng cao. Sử dụng dầu không đúng tiêu chuẩn có thể gây mòn và hỏng hóc nhanh chóng cho các bộ phận.
Có những nguyên nhân gây hư hỏng đặc biệt và hiếm gặp như đứt dây, va chạm mạnh, quá trình tháo lắp hộp số, v.v.
Ngoài ra, một lỗi phổ biến và nguy hiểm là thay nhầm dầu hộp số và dầu động cơ. Điều này có thể dẫn đến tình trạng hộp số 'đột tử' giữa đường đi. Do đó, tài xế cần phải tìm đến các địa điểm đáng tin cậy để chăm sóc và bảo dưỡng xe của mình.
Xem thêm: 5 lỗi ảnh hưởng đến động cơ khiến đèn check-engine báo sáng
Cách bảo quản và chăm sóc hộp số tự động
Kiểm tra dầu hộp số định kỳ. Trên nhiều loại ô tô, xe bán tải và SUV, việc kiểm tra dầu hộp số cũng dễ dàng như kiểm tra dầu động cơ: khi động cơ chạy không tải, rút que kiểm tra mức dầu để xem tình trạng dầu hộp số. Thông thường, dầu hộp số có màu đỏ tươi. Nếu mức dầu thấp không đúng cách, có khả năng dầu đang rò rỉ. Nếu màu sắc u ám, sẫm đen hoặc có mùi kháng khuẩn, hãy đưa xe đến tiệm ngay lập tức.
Thay dầu hộp số mỗi 50.000 km trên tất cả các dòng xe, bao gồm cả xe Nhật Bản và Châu Âu. Đối với hộp số CVT, hãy thay nhớt lần đầu tiên khi đạt 40.000 km và sau đó thay định kỳ mỗi 25.000 km.
Sử dụng dầu hộp số tổng hợp khi có khả năng, mặc dù chi phí có thể cao hơn gấp đôi so với dầu tự nhiên. Dầu tổng hợp giữ được đặc tính cơ lý của mình ổn định ở nhiệt độ cao và giúp chuyển số mượt mà hơn. Lưu ý chỉ sử dụng dầu chuyên dụng cho hộp số CVT.
Không chuyển số khi xe chưa dừng hoàn toàn. Lái xe cần phải thực hiện thao tác chuyển số một cách chắc chắn. Với xe số sàn, chỉ chuyển số khi đã nhả hết côn, tránh chuyển số khi đang tắt máy. Với xe tự động, không bao giờ chuyển sang số R (lùi) hoặc P (đỗ) khi xe chưa dừng hẳn. Hạn chế chuyển số khi vòng tua máy cao hơn mức an toàn.
Đợi xe ấm lên trước khi di chuyển. Luôn đảm bảo động cơ được ấm lên vài phút trước khi bắt đầu lái xe, đặc biệt là trong thời tiết lạnh và đối với xe sử dụng dầu.
Những lưu ý quan trọng với hộp số tự động
(Ảnh được lấy từ Internet)
