Có nhiều dấu hiệu cho thấy cá betta đang gặp vấn đề sức khỏe, từ cử động chậm chạp cho đến các đốm sáng trắng trên cơ thể của chúng. Ngay khi nghi ngờ một con cá betta đang gặp vấn đề, bạn nên tách nó ra khỏi các con cá khác, vì nhiều loại bệnh có thể lây nhiễm. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm mua thuốc chữa bệnh cho cá betta ở tiệm bán cá cảnh. Nếu không tìm được ở các cửa hàng, bạn có thể mua trên mạng.
Các bước
Chú ý các dấu hiệu cho thấy cá betta không khỏe

Quan sát hiện tượng cá bị bạc màu. Khi cá betta mắc bệnh, màu sắc của cá có thể sẽ nhạt đi, thậm chí mất màu hoàn toàn.

Chú ý đến tình trạng của vây cá. Vây cá betta khỏe mạnh sẽ nguyên vẹn, trong khi vây của cá bệnh có thể bị rách hoặc thủng lỗ chỗ.
- Một dấu hiệu khác cho thấy cá betta bị bệnh là vây cá trông như được gập lại vào cơ thể cá; tức là vây không mở ra như bình thường.

Quan sát cách cá di chuyển. Nếu cá betta bị bệnh, mức độ hoạt động của cá sẽ giảm xuống và không còn nhanh nhẹn như bình thường. Sự di chuyển của cá sẽ chậm lại.
- Một dấu hiệu khác là cá thường nép mình ở đáy hồ nhiều hơn bình thường.
- Trạng thái lờ đờ của cá có thể là do nhiệt độ nước quá thấp hoặc quá cao, vì vậy hãy đảm bảo rằng nhiệt độ nước luôn ở mức phù hợp.

Quan sát thói quen ăn của cá betta. Khi mắc một số bệnh, cá có thể từ chối ăn hoàn toàn. Nếu cá betta không muốn ăn, có thể là nó đã mắc bệnh.

Kiểm tra các dấu hiệu trên cơ thể cá. Tìm kiếm các đốm trắng nhỏ, đặc biệt là ở vùng quanh đầu và miệng cá. Triệu chứng này có thể là một dấu hiệu của một số loại ký sinh trùng, gọi là ich.

Phát hiện vấn đề về hô hấp ở cá. Việc kiểm tra vấn đề về hô hấp của cá có vẻ lạ lùng, nhưng nếu cá betta liên tục lên mặt nước để hít khí thì đó là một dấu hiệu không bình thường.
- Cá betta thỉnh thoảng lên mặt nước để thở, nhưng nếu lặp đi lặp lại như vậy thì không tốt.

Quan sát cách cá cọ hoặc gãi mình. Nếu bạn thấy cá betta cọ mình vào tường bể, đó có thể là dấu hiệu không tốt. Tương tự, nếu cá cố gắng cọ vào cây cối hoặc các vật dụng trong bể, có thể nó đã bị bệnh.

Tìm kiếm các biểu hiện về sức khỏe thể chất khác. Mắt lồi có thể là một dấu hiệu của bệnh. Hãy chú ý xem mắt của cá có lồi ra không.
- Vảy cá nổi lên cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh.
- Kiểm tra hơi thở của cá. Nếu hơi thở của cá không thích hợp, có thể cá đã bị sưng, và đó là một dấu hiệu khác cho thấy cá bị bệnh.
Xử lý vấn đề táo bón

Kiểm tra các dấu hiệu sưng phồng. Nếu cá betta bị sưng đột ngột, có thể nó đang gặp vấn đề về tiêu hóa. Bạn cần phải chữa trị tình trạng này cho cá ngay.

Tạm ngừng việc cho cá ăn thức ăn thông thường trong vài ngày. Biện pháp đầu tiên để chữa trị táo bón là ngưng cho cá ăn theo lịch trình thông thường trong một vài ngày. Điều này sẽ giúp cá có thời gian tiêu hóa và loại bỏ thức ăn từ cơ thể.

Thức ăn sống cho cá. Sau một vài ngày, bắt đầu cho cá ăn lại. Tuy nhiên, hãy cho cá ăn thức ăn sống trong một thời gian.
- Các loại thức ăn sống phù hợp cho cá betta có thể là tôm biển hoặc trùn huyết. Đảm bảo cho cá ăn đủ trong hai phút. Cho cá ăn hai lần mỗi ngày.

Giảm lượng thức ăn cho cá. Táo bón thường là dấu hiệu của việc cho cá ăn quá nhiều. Vì vậy, khi cá bắt đầu ăn lại, hãy giảm lượng thức ăn so với trước.
Chẩn đoán bệnh thối vây/đuôi và nhiễm nấm

Quan sát tình trạng vây và đuôi cá bị rách. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến đuôi hoặc vây, khiến cá trông mất phong độ.
- Lưu ý rằng một số loại cá có đuôi dài như cá betta bán nguyệt có thể cắn vây của mình khi chúng trở nên quá dài. Trong trường hợp này, hãy chú ý đến các biểu hiện khác ngoài việc đuôi bị rách.
- Hãy quan sát màu sắc ở phần đuôi.
Quan sát các mảng nấm màu trắng. Bạn có thể nhận biết bệnh này qua những mảng màu trắng trên cơ thể cá. Vây cá cũng có thể bị ảnh hưởng hoặc cá có thể di chuyển chậm hơn bình thường. Mặc dù bệnh nhiễm nấm khác với bệnh thối vây, nhưng cách điều trị thì tương tự.

Thay đổi nước. Bước đầu tiên là thay nước trong bể cá. Hãy chuyển cá sang bể khác khi thay nước. Bệnh này thường phát triển trong nước bẩn, vì vậy hãy cung cấp nước sạch cho cá. Đảm bảo làm vệ sinh bể trước khi thả cá trở lại.
- Sử dụng dung dịch tẩy rửa pha loãng với nước theo tỷ lệ 1:20 để làm sạch bể cá. Để hỗn hợp trong bể khoảng một giờ. Có thể ngâm cây giả trong dung dịch nhưng không nên ngâm đá hoặc sỏi vì chúng có thể hấp thu dung dịch.
- Sau khi sử dụng dung dịch tẩy rửa, nhớ rửa lại bể nhiều lần.
- Đối với đá sỏi trong bể, bạn cần nướng ở nhiệt độ 232 độ C trong một giờ trước khi đặt lại vào bể.

Sử dụng thuốc. Bạn có thể điều trị cho cá betta bằng thuốc tetracycline hoặc ampicillin dùng trong nước. Số lượng thuốc phụ thuộc vào kích thước của bể, hãy tham khảo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm.
- Bạn cũng cần sử dụng thuốc diệt nấm để loại bỏ nấm trong nước.
- Nếu chỉ có nhiễm nấm, cá betta không cần thuốc tetracycline hoặc ampicillin mà chỉ cần thuốc diệt nấm.

Lặp lại quá trình điều trị. Thay nước ít nhất mỗi 3 ngày một lần và thêm thuốc sau mỗi lần thay nước. Ngừng sử dụng thuốc khi thấy vây cá mọc lại, quá trình này có thể mất một tháng.
- Với bệnh nhiễm nấm, hãy quan sát xem các mảng trắng và các triệu chứng khác đã biến mất chưa. Khi đó, bạn có thể sử dụng Bettazing hoặc Bettamax để loại bỏ nấm.
Điều trị bệnh velvet

Chiếu sáng pin vào cá. Một phương pháp để kiểm tra bệnh velvet là chiếu sáng vào cá. Ánh sáng sẽ giúp bạn nhận biết các vẩy cá có màu vàng hoặc rỉ sét do bệnh này gây ra. Cá betta cũng có thể có các triệu chứng khác như lờ đờ, chán ăn và cọ mình vào thành bể hoặc các vật dụng trong bể. Vây cá cũng có thể thụt vào bên trong.
- Loại ký sinh trùng này có thể được ngăn chặn bằng cách thêm muối cá và chất làm mềm nước vào bể định kỳ. Pha 1 thìa cà phê muối cho mỗi 10 lít nước. Thêm 1 giọt chất làm mềm nước cho mỗi 4 lít nước, nhưng hãy đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì trước khi sử dụng. Chỉ nên thêm muối khi thay nước, không thêm thuốc khi thay nước.

Sử dụng Bettazing. Đây là loại thuốc hiệu quả nhất để chữa trị bệnh ich vì có chứa 2 hoạt chất chống lại căn bệnh. Pha 12 giọt cho mỗi 4 lít nước.
- Bạn cũng có thể sử dụng loại thuốc gọi là 'Maracide'.
- Tiếp tục điều trị cho đến khi cá không còn biểu hiện triệu chứng.

Xử lý toàn bộ bể cá. Cá nhiễm bệnh cần phải được cách ly, nhưng bạn cũng cần xử lý toàn bộ bể cá vì căn bệnh này dễ lây lan.
- Để cách ly cá bị bệnh, hãy chuyển chúng sang bể khác chứa nước sạch. Cả hai bể đều cần được xử lý.
Điều trị bệnh ich

Nhận biết các vết trắng trên cơ thể cá giống như muối. Ich là loại ký sinh trùng gây ra các vết trắng trên cơ thể cá. Bạn cũng cần chú ý đến việc vây cá bị dính và tình trạng lờ đờ của cá. Cá cũng có thể ngừng ăn.
- Tương tự như với bệnh velvet, loại ký sinh trùng này có thể được ngăn chặn nếu bạn xử lý nước đúng cách. Pha 1 thìa cà phê muối cá cảnh cho mỗi 10 lít nước. Nếu sử dụng chất làm mềm nước, bạn có thể thêm 1 giọt cho mỗi 4 lít nước, nhưng hãy đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng.

Thay đổi nhiệt độ nước để điều trị bệnh ich. Nếu bể cá lớn, bạn có thể thử tăng nhiệt độ nước lên 29,5 độ C để tiêu diệt ký sinh trùng. Tuy nhiên, cần lưu ý là tăng nhiệt độ quá cao có thể làm chết cá, đặc biệt là trong các bể cá nhỏ.

Thực hiện việc thay nước và vệ sinh bể cá. Để chữa trị bệnh lồi mắt, bạn cần thực hiện việc thay nước. Đồng thời, làm sạch bể cá như đã mô tả trong phần điều trị bệnh thối vây/đuôi và bệnh nhiễm nấm. Nếu bạn có bể nhỏ, bạn có thể di chuyển cá sang bể khác, làm sạch bể và tăng nhiệt độ nước lên 29,5 độ C trước khi thả cá trở lại.

Xử lý nước. Đừng quên thêm muối và chất làm mềm nước vào bể trước khi thả cá trở lại. Bước này sẽ ngăn chặn ký sinh trùng xâm nhập lại và tấn công cá.

Sử dụng thuốc Aquarisol. Thêm 1 giọt thuốc này vào mỗi 4 lít nước. Nên tiếp tục sử dụng thuốc mỗi ngày cho đến khi cá phục hồi. Thuốc sẽ tiêu diệt ký sinh trùng.
- Nếu không có Aquarisol, bạn có thể sử dụng Bettazing khi cần thiết.
Điều trị bệnh lồi mắt

Chú ý đến hiện tượng lồi mắt ở cá. Triệu chứng chính của bệnh này là mắt của cá bị lồi. Tuy nhiên, đôi khi điều này có thể là dấu hiệu của một bệnh khác.
- Ví dụ, lồi mắt có thể là triệu chứng của bệnh lao. Nếu cá mắc bệnh lao, thường sẽ không tự khỏi được.

Thực hiện việc thay nước và vệ sinh bể cá. Đối với bệnh lồi mắt ở cá, cung cấp nước sạch cho cá như đã đề cập trước đó. Đồng thời, bạn cũng cần phải làm sạch bể.

Sử dụng ampicillin. Ampicillin có thể chữa bệnh này nếu không phải là triệu chứng của một bệnh nặng hơn. Thêm thuốc vào bể mỗi lần thay nước và làm vệ sinh bể, thực hiện trong 3 ngày. Tiếp tục áp dụng chế độ này trong một tuần sau khi triệu chứng không còn.
Lời khuyên
- Cho cá chết nhân đạo cũng là một lựa chọn nếu bạn cho rằng con cá đang khổ sở vì đau đớn. Nhưng hãy đảm bảo cá không chỉ bị bệnh vặt trước khi làm điều này!
- Đừng lo lắng nếu cá betta thay đổi màu sắc. Sự biến đổi màu chỉ là bình thường, trừ khi có dấu hiệu của căng thẳng hoặc bệnh thối vây.
- Hiện tượng rách vây có thể do vật nuôi trong bể, vì vậy hãy loại bỏ chúng. Giữ nước ấm và sạch để cá tự phục hồi.
- Nếu cá thường xuyên nằm một chỗ, có thể nó bị nhiễm trùng. Nhưng hãy đảm bảo cá không đói hay buồn trước khi sử dụng thuốc.
Cảnh báo
- Nhớ rằng một số 'triệu chứng' không phải là thực sự là triệu chứng. Cá có thể trở lên lờ đờ do nước lạnh hoặc vây bị tưa/rách có thể do cá rỉa nhau hoặc va vào các vật sắc. Đừng nên dùng thuốc ngay khi chỉ thấy một triệu chứng! Hãy xem xét các dấu hiệu khác nữa.
- Cảnh giác với bệnh lao (Mycobacterium marinum). Bệnh này lây lan dễ dàng, gây tử vong và có thể lây sang người. Triệu chứng ở cá: Lờ đờ, lồi mắt, biến dạng xương/cong cột sống. Triệu chứng ở người: các khối u nang sưng to và đỏ, thường xuất hiện ở nơi vi khuẩn xâm nhập (ví dụ như vết thương hở). Nếu nghĩ rằng bạn bị nhiễm bệnh lao từ cá, hãy đến bác sĩ và nói rõ rằng bạn nuôi cá để giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác.
- Cá betta có thể mắc các bệnh không thể chữa khỏi. Ví dụ, phù nề là một trong số đó, khiến cá tử vong. Khi mắc bệnh này, bụng cá sẽ trương lên và vẩy cá không sát vào mình cá mà dựng lên. Bạn không thể chữa trị bệnh này cho cá, nhưng cần phải tách riêng con cá nếu nhận thấy dấu hiệu của bệnh.