Dấu hiệu nhận biết viêm đường hô hấp trên ở trẻ nhỏ, sơ sinh

1. Dấu hiệu viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh, trẻ em

Hệ hô hấp của con người bao gồm nhiều cơ quan từ mũi đến phế nang của phổi, trong đó đường hô hấp trên bao gồm mũi, xoang, hầu, họng và thanh quản. Những cơ quan này có nhiệm vụ nhận không khí từ bên ngoài, làm ấm, làm ẩm và lọc trước khi đưa không khí vào phổi. Do đó, các cơ quan đường hô hấp trên dễ tiếp xúc với tác nhân gây bệnh hơn các cơ quan của đường hô hấp dưới.

Trẻ nhỏ và sơ sinh thường dễ mắc bệnh về đường hô hấp

Trẻ nhỏ, sơ sinh là nhóm rủi ro cao mắc các bệnh này do hệ miễn dịch yếu, khó thích nghi với biến đổi nhanh của môi trường và sức đề kháng chưa hoàn thiện. Theo nghiên cứu, trẻ sơ sinh trung bình mắc viêm đường hô hấp trên tới 7 lần trước khi đầy 1 tuổi, và nhiều trẻ tiếp tục mắc bệnh thường xuyên khi đến lớp học.

Triệu chứng của viêm đường hô hấp trên thường dễ phát hiện, thường bắt đầu với các dấu hiệu như: sổ mũi, hắt hơi, sốt nhẹ, tắc mũi, ho nhẹ, thở khò khè, nôn trớ,... Ban đầu, bệnh thường nhẹ nhàng, nhưng nếu chăm sóc không tốt hoặc hệ miễn dịch yếu, bệnh có thể tiến triển nặng nề, dễ nhận biết qua các triệu chứng. Thậm chí, ở một số trường hợp, viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh có thể phát triển thành viêm đường hô hấp dưới nguy hiểm.

Viêm đường hô hấp ở trẻ thường do virus gây ra

Nếu viêm đường hô hấp trên gây ra bởi virus, dịch mũi của trẻ thường trong suốt, lỏng, ít ban đầu nhưng sau này sẽ tăng lên. Trong trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc do vi khuẩn, dịch mũi sẽ đục, đặc, có màu vàng hoặc xanh trong vòng 2 - 3 ngày.

Những trường hợp viêm đường hô hấp trên nghiêm trọng thường cần được đưa sớm đến cơ sở y tế để kiểm tra, theo dõi và can thiệp y tế kịp thời. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể phát triển thành các biến chứng như viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi nặng có thể gây ra nguy hiểm đến tính mạng.

Ngoài các dấu hiệu trên, viêm đường hô hấp trên còn gây ra các triệu chứng khác như:

• Trẻ quấy khóc.

• Trẻ sốt cao đến co giật, da nổi ban đỏ, tinh thần lơ mơ.

• Trẻ ít bú, hoặc từ chối bú.

• Trẻ ho nhiều, ho khô hoặc có đờm và trở nặng vào ban đêm.

• Trẻ thở nhanh, khó thở, hoặc thở khò khè.

• Trẻ khó ngủ.

• Trẻ mắt đỏ, chảy nước mắt.

Các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường phức tạp, nhưng nếu không được điều trị tốt, bệnh có thể tiến triển thành viêm phổi, khiến cho các dấu hiệu trở nên nghiêm trọng hơn. Nhiều trường hợp trẻ không sốt, sức khỏe có thể hồi phục và các triệu chứng giảm dần, điều này khiến nhiều phụ huynh trở nên chủ quan.

Viêm đường hô hấp ở trẻ không gây nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị sớm

Cần chú ý đến những dấu hiệu biểu hiện viêm phổi ở trẻ như: trẻ bú yếu, quấy khóc, biếng ăn, thở không đều, lõm kẽ liên sườn, cánh mũi phập phồng, da xanh tái,...

2. Phân biệt mức độ viêm đường hô hấp ở trẻ

Việc đánh giá mức độ bệnh giúp các bậc phụ huynh cũng như bác sĩ chọn phương pháp chăm sóc, điều trị phù hợp. Vậy làm thế nào để phân biệt mức độ bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ? 

Các phụ huynh cần nhận biết rõ những điểm sau:

2.1. Viêm đường hô hấp nhẹ (viêm đường hô hấp trên)

Nếu trẻ chỉ có ho, sốt nhẹ, sổ mũi thông thường, đó là biểu hiện của viêm đường hô hấp trên nhẹ. Đối với trẻ sơ sinh, hãy cho trẻ nghỉ ngơi, bú thường xuyên hơn và tiếp tục quan sát triệu chứng. Còn trẻ lớn hơn có thể sử dụng mật ong hoặc nước quất pha đường kính, triệu chứng sẽ giảm và trẻ sẽ nhanh chóng hồi phục.

2.2. Viêm đường hô hấp vừa

Ở mức độ này, triệu chứng của viêm đường hô hấp trên đã nặng hơn với ho, sốt vừa, thở nhanh,... Các dấu hiệu này cho thấy có thể bệnh đã tiến triển đến viêm phế quản hoặc viêm phổi nhẹ, cần đưa trẻ sớm đến cơ sở y tế để được khám và điều trị bằng thuốc phù hợp.

Cẩn thận với dấu hiệu viêm đường hô hấp nặng nguy hiểm ở trẻ

2.3. Viêm đường hô hấp ở mức độ nặng

Đặc biệt cần chú ý nếu nhận thấy trẻ mắc viêm đường hô hấp trên có các dấu hiệu sau: thở nhanh, sốt từ vừa đến cao, ho, co rút ngực,... Điều này cho thấy bệnh đã phát triển thành viêm phổi, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để điều trị.

2.4. Viêm đường hô hấp ở mức độ rất nặng

Nhận ra tình trạng nghiêm trọng này qua những dấu hiệu như: thở nhanh, co rút ngực, da hoặc môi tái tím, ho nhiều,... Khả năng lớn trẻ đã phát triển viêm phổi nặng và có biến chứng, cần cấp cứu càng sớm càng tốt.

3. Có thể ngăn ngừa viêm đường hô hấp trên ở trẻ không?

Để phòng tránh viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể thực hiện một số biện pháp sau:

• Sắp xếp lại không gian sống sạch sẽ, gọn gàng, đồng thời điều chỉnh nhiệt độ phòng ở mức khoảng 25 - 26 độ C ngay cả khi thời tiết nắng nóng. 

• Dinh dưỡng hợp lý: Trẻ cần nhận đủ dinh dưỡng qua việc bú đủ bữa, bổ sung Vitamin, DHA, và các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu chất dinh dưỡng,...

Dinh dưỡng tốt giúp cải thiện sức đề kháng, ngăn ngừa viêm đường hô hấp cho trẻ

• Vệ sinh mũi họng: Nên vệ sinh đường hô hấp cho trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối tự pha sạch, tránh sử dụng các bài thuốc truyền miệng như tỏi, hành, để tránh vi khuẩn từ môi trẻ.

• Tăng cường hệ miễn dịch: Các thực phẩm hỗ trợ chứa vi khoáng, vitamin thiết yếu, lysine,.. có tác dụng hỗ trợ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng, giúp trẻ ít mắc bệnh viêm đường hô hấp trên hơn.

Phát hiện sớm dấu hiệu viêm đường hô hấp trên ở trẻ nhỏ và có biện pháp xử lý thích hợp sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh chóng hơn, giảm nguy cơ biến chứng đáng tiếc.

Là một trong những đơn vị chuyên khoa hàng đầu của Mytour, khoa Tai - Mũi - Họng luôn nhận được sự đánh giá cao của bệnh nhân nhờ vào:

• Đội ngũ y bác sĩ hàng đầu, được đào tạo chuyên sâu trong và ngoài nước.

• Dịch vụ toàn diện, có thể thực hiện được nhiều kỹ thuật chuyên môn.

• Chăm sóc bệnh nhân chu đáo, chuyên nghiệp.