Dấu hiệu Nổi bật của U xơ tử cung

U xơ tử cung (còn gọi là uterine fibroids hay uterine leiomyoma) là tình trạng xuất hiện những khối u lành tính, xuất phát từ lớp cơ trơn của tử cung. Ngược lại với một số người nghĩ, đây không phải là một dạng ung thư. U xơ tử cung là loại u lành tính phổ biến nhất trong các vấn đề phụ khoa, thường xảy ra ở tỉ lệ 70% phụ nữ trong độ tuổi 30 - 45. Mặc dù vậy, gần đây, khối u xuất hiện ở độ tuổi trẻ hóa. Hiếm khi xảy ra sau tuổi mãn kinh. Khoảng 25% phụ nữ da trắng và 50% phụ nữ da đen có khối u nhỏ phát triển thành khối u với triệu chứng.

Phần lớn u xơ ở tử cung nằm ở:

• Dưới thanh mạc (phần áo ngoài của thành tử cung)
• Trong cơ trơn của thành tử cung
• Dưới niêm mạc tử cung

Trong một số trường hợp, khối u có thể xuất hiện trong dây chằng rộng, ống trứng, hoặc cổ tử cung...

Khối u có độ đàn hồi, tách khỏi thành tử cung với kích thước dao động từ 1mm đến 50mm. Kích thước và số lượng khối u khác nhau ở từng bệnh nhân. Dù có kích thước dưới 50mm, nhưng trọng lượng có thể lên đến hàng chục kilogram. Điều này có thể gây đau đớn, rụt cổ tử cung và nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến vô sinh ở phụ nữ.

Đa số u xơ tử cung là những khối u lành tính, không thể phát hiện triệu chứng lâm sàng. Khoảng 30 - 50% bệnh nhân mới xuất hiện triệu chứng. Biểu hiện của căn bệnh này phụ thuộc vào kích thước của khối u, vị trí và tình trạng mang thai hay không mang thai.

Thường thì, u xơ tử cung có một số dấu hiệu như:

• Đau ở bụng dưới: đau thường xuyên xảy ra khi khối u lớn hơn 50mm, chèn ép vào niệu quản, bàng quang, trực tràng và đôi khi có thể làm tắc nghẽn ruột. Cơn đau thường âm ỉ ở vùng bụng dưới, có thể trở nên cấp tính. Cơn đau thường xuất hiện khi khối u bị nhiễm trùng, tử cung co bóp để đẩy khối u ra ngoài hoặc khối u xoắn cuống
• Xuất huyết âm đạo không bình thường (rụng kinh, rụng máu): đây là triệu chứng phổ biến của bệnh lý này. Người mắc u xơ tử cung thường gặp tình trạng xuất huyết âm đạo tăng, chu kỳ kinh kéo dài hơn, máu kinh có thể lẫn các mảnh mô tử cung. Máu thường có màu đen
• Giả mạo nhiều; người mắc u xơ tử cung thường bị tăng sản xuất khí hư không bình thường, có mùi khá khó chịu
• Đi tiểu thường xuyên: do kích thước của khối u lớn, làm tăng áp lực lên bàng quang, người bệnh có cảm giác tiểu tiện liên tục
• Niêm mạc tử cung nhợt, mệt mỏi, choáng váng khi thay đổi tư thế, suy nhược: khối u có thể tạo áp lực lên các mạch máu, gây vỡ mạch. Tình trạng xuất huyết có thể làm mất dần khả năng vận chuyển oxy, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, choáng váng...

Khi có một trong những dấu hiệu kể trên, bệnh nhân nên tìm kiếm sự giúp đỡ y tế thay vì tự mua thuốc điều trị tại nhà. Việc trì hoãn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, nghiêm trọng nhất là mất khả năng sinh sản.

U xơ tử cung (uterine fibroids) là một loại u lành tính, xuất phát từ sự tăng cao đột ngột của nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ, đặc biệt là hormone estrogen. Sự gia tăng estrogen kích thích tế bào ở thành tử cung phân chia quá mức, hình thành những khối u. Đây là lý do chủ yếu khiến u xơ tử cung phổ biến ở phụ nữ đang ở độ tuổi sinh đẻ, nơi mà hoạt động của estrogen vẫn duy trì. Đặc biệt, khi mang thai, nồng độ estrogen đạt đến đỉnh điểm, làm tăng nguy cơ phát triển u xơ. Ngược lại, sau tuổi mãn kinh, khi hoạt động nội tiết tố giảm, khối u sẽ ít gặp.

Tuy nhiên, nếu khối u từ trước đã phát triển lớn sau tuổi mãn kinh, cần cảnh báo về khả năng ung thư ác tính. Tuy nhiên, điều này rất hiếm, chỉ chiếm khoảng 0,2%.

Ngoài yếu tố chính là nội tiết tố, u xơ tử cung còn có thể phát sinh do các nguyên nhân sau:

• Yếu tố di truyền
• Bị viêm nhiễm ở cổ tử cung và tử cung
• Thừa cân, béo phì

Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục khám phá những nguyên nhân khiến u xơ tử cung trở nên phổ biến ở độ tuổi ngày càng trẻ. Phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ từ 15 - 50 nên thực hiện kiểm tra định kỳ, siêu âm u xơ tử cung để phát hiện sớm và có phương pháp điều trị hiệu quả.

Không phải tất cả bệnh nhân mắc u xơ tử cung đều cần điều trị ngay lập tức. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất theo dõi khối u trong một khoảng thời gian. Đối với những khối u nhỏ không gây biến chứng, người bệnh chỉ cần kiểm tra siêu âm và định kỳ kiểm tra 3 tháng một lần. Thường thì những khối u nhỏ này sẽ teo giảm sau tuổi mãn kinh.

Khi kích thước của khối u tăng lên và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể đề xuất một số phương pháp điều trị sau:

• Điều trị nội khoa: sử dụng thuốc ức chế estrogen và progesterone, thuốc tiêm làm hoại tử nhân xơ
• Điều trị ngoại khoa: phẫu thuật loại bỏ khối u, cắt tử cung một phần hoặc toàn bộ

Các phương pháp hiện đại hơn có thể giảm bớt triệu chứng, nhưng hiệu quả và thời gian giảm triệu chứng của chúng còn chưa được đánh giá đầy đủ. Các phương pháp này bao gồm:

• Siêu âm tập trung cường độ cao
• Liệu pháp lạnh
• Mài mòn khối u bằng sóng radio
• Phẫu thuật siêu âm hội tụ kết hợp cộng hưởng từ
• Nút động mạch tử cung

Tuy phẫu thuật cắt tử cung là phương pháp điều trị triệt hạ và hiệu quả nhất, nhưng đồng thời cũng làm mất khả năng mang thai. Phẫu thuật này có thể thực hiện qua mổ mở, mổ nội soi bụng, hoặc cắt tử cung qua đường âm đạo. Vì vậy, quyết định về phương pháp điều trị cần được đưa ra sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ.

U xơ tử cung có thể dẫn đến nhiều vấn đề phức tạp, đặc biệt phụ thuộc vào việc có thai hay không có thai.

Đối với phụ nữ chưa có thai, những vấn đề có thể xuất hiện bao gồm:

• Khả năng mang thai giảm hoặc vô sinh: người mắc u xơ tử cung có thể gặp khó khăn trong việc có thai mặc dù không sử dụng biện pháp tránh thai
• Nhiễm khuẩn: xuất tiết có mủ, mùi khó chịu, kết hợp với vệ sinh kém có thể gây nhiễm khuẩn âm đạo, tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung và tử cung

Đối với phụ nữ mang thai, u xơ tử cung có thể gây ra những vấn đề sau:

• Sảy thai: cơ tử cung đàn hồi kém, gây rối loạn co bóp và tăng nguy cơ sảy thai, sinh non. Tỉ lệ sảy thai cao ở thai phụ mắc u xơ tử cung
• Rau bong non: khối u dưới rau thai chèn ép làm rau bong tróc ra, gây thiếu dinh dưỡng và oxy cho thai nhi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mẹ và con
• Cản trở đường sinh tự nhiên: kích thước khối u phát triển, đặc biệt là ở eo và cổ tử cung, có thể cản trở đường sinh tự nhiên
• Xuất huyết sau sinh: niêm mạc tử cung bị ảnh hưởng, gây ra xuất huyết lớn sau khi sinh

Để đối phó với những vấn đề nghiêm trọng này, phụ nữ nên thường xuyên kiểm tra siêu âm và định kỳ thăm khám để phát hiện sớm và có phương pháp điều trị, lựa chọn phương án sinh hợp lý (sinh tự nhiên hoặc sinh mổ).