Tắc tuyến lệ là hiện tượng khi ống dẫn nước mắt từ mắt vào mũi bị tắc, có thể do nhiễm trùng, chấn thương hoặc tình trạng bẩm sinh từ khi mới sinh ra. Trong một số trường hợp, việc can thiệp sớm là cần thiết để hỗ trợ trẻ vượt qua tình trạng tắc tuyến lệ.

Tắc tuyến lệ là khi ống dẫn nước mắt bị tắc, làm chất lỏng tuyến lệ không thoát được, gây ra nước mắt ở trẻ sơ sinh.

Ước tính có tới 30% trẻ sơ sinh mang theo tình trạng tắc tuyến lệ, nhưng hơn 90% trường hợp này tự khỏi vào ngày sinh nhật đầu tiên.

Một nguyên nhân phổ biến của tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh là van Hasner không mở ra đúng cách, tạo điều kiện cho ống dẫn bị tắc nghẽn. Ngoài ra, nó cũng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như hệ thống ống dẫn hẹp, rò túi lệ mũi bẩm sinh, nhiễm trùng, hoặc các vấn đề xương hàm mặt như hội chứng Down. Các triệu chứng có thể trở nên nặng hơn khi kết hợp với cảm lạnh.

Các dấu hiệu của tắc tuyến lệ ở trẻ có thể giống như triệu chứng nhiễm trùng mắt, như đau mắt đỏ. Các biểu hiện thường xuất hiện trong vài ngày hoặc tuần đầu tiên của cuộc sống, bao gồm:

• Trẻ sơ sinh chảy nước mắt liên tục, gây ẩm ướt. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiễm trùng mắt, tái phát
• Mí mắt sưng và đỏ nhẹ do trẻ thường xuyên gãi mắt
• Mí mắt dính lại
• Mắt bị sưng và có mủ

Mặc dù trẻ bị tắc tuyến lệ có thể không luôn xuất hiện triệu chứng, nhưng nếu chỉ một phần bị tắc, bạn chỉ nhận ra khi trẻ chảy nước mắt hoặc sổ mũi, thường xuyên khi trẻ mắc cảm lạnh.

Đối với trẻ bị tắc tuyến lệ đơn giản, không có nhiều triệu chứng khác. Hãy theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng xung quanh ống dẫn nước mắt, bao gồm:

• Sưng
• Đỏ
• Đau
• Sốt

Các biểu hiện này có thể là dấu hiệu của viêm túi lệ.

Chẩn đoán tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh thường dựa trên triệu chứng và tiền sử bệnh của trẻ. Lưu ý rằng nhiều trẻ sơ sinh không bắt đầu chảy nước mắt cho đến khi khoảng hai tuần hoặc lớn hơn một chút, nên triệu chứng có thể không rõ ngay từ khi mới sinh.

5.1 Có cách nào để tránh tắc tuyến lệ ở trẻ không?

Ở trẻ sơ sinh, tắc nghẽn ống dẫn nước mắt thường xuyên xảy ra do màng bám lại khi sinh. Không có cách nào ngăn chặn điều này.

Tuy nhiên, bạn có thể theo dõi trẻ để phát hiện các triệu chứng. Đảm bảo không hút thuốc gần trẻ hoặc hút thuốc trong nhà. Khói thuốc và không khí khô có thể kích thích đường mũi của trẻ, làm tăng triệu chứng tắc nghẽn.

5.2 Làm thế nào để điều trị tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh?

Hầu hết các trường hợp tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh tự khỏi, hoặc bố mẹ có thể thực hiện một số liệu pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, bao gồm:

• Mát-xa mũi (mát-xa góc bên trong mũi của trẻ theo hướng dẫn của người chăm sóc sức khỏe) 2-3 lần mỗi ngày.
• Làm sạch chất tiết hoặc mảy dính bằng khăn ấm
• Thuốc nhỏ mắt chống nhiễm nếu tiết dịch tăng nhanh (nếu cần làm sạch nhiều hơn 2 hoặc 3 lần mỗi ngày)
• Thuốc chống nhiễm trùng uống nếu trẻ có dấu hiệu viêm túi lệ.

Nếu tình trạng tắc tuyến lệ không tự giảm đi khi trẻ qua 3 tháng tuổi, có thể cần thực hiện:

• Từ 3 đến 8 tháng tuổi: Làm thông lệ đạo hoặc kê đơn thuốc, điều chỉnh túi lệ tùy thuộc vào tình trạng.
• Sau 8 tháng tuổi: Thực hiện làm thông lệ đạo (bao gồm mô mạch tại chỗ và mô mạch gây mê).
• Sau 1 năm tuổi: Nếu thông lệ đạo không giải quyết tình trạng tắc nghẽn, có thể cần phẫu thuật nối ống lệ với mũi.

Đối với trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ do nguyên nhân khác, bác sĩ sẽ tư vấn kế hoạch điều trị cụ thể, bao gồm:

• Đối với túi lệ dính: Phẫu thuật đóng lỗ túi lệ.
• Nếu không có điểm lệ: Có thể thực hiện mở lệ đạo.

Để đảm bảo sức khỏe của trẻ, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra. Hãy theo dõi triệu chứng nhiễm trùng và báo cáo ngay lập tức nếu trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ có vẻ bị ốm hoặc sốt.