Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh và cách điều trị

Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh có thể được nhận biết thông qua các biểu hiện như màu da và cân nặng của trẻ. Hãy đồng hành cùng Mytour qua bài viết sau để tìm hiểu chi tiết về dấu hiệu, cách ngăn ngừa và phương pháp điều trị tình trạng thừa sắt ở trẻ nhé!

Trẻ sơ sinh cần bao nhiêu sắt là đủ?

Sắt là một chất dinh dưỡng quan trọng mà không thể thiếu đối với trẻ sơ sinh vì vai trò quan trọng của nó trong việc thúc đẩy sự phát triển của hồng cầu và đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của trẻ. Việc cơ thể không hấp thụ đủ sắt có thể dẫn đến quá trình sản xuất máu chậm và làm cho bé chán ăn.

Tuy nhiên, sự thừa sắt cũng có thể gây ra những tác động không tốt đến sức khỏe của trẻ. Để có thể nhận biết chính xác dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần nắm rõ nhu cầu sắt của trẻ mỗi ngày.

• Đối với trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn hoặc bú sữa mẹ 1 phần: Từ khi 4 tháng tuổi đến khi có thể ăn dặm, trẻ cần mỗi ngày được cung cấp 1 miligam sắt/kg cân nặng.
• Đối với trẻ bú sữa công thức: Sữa công thức có chứa nhiều khoáng chất, trong đó có sắt. Do đó, nếu trẻ bú sữa công thức hoàn toàn, không cần bổ sung sắt thêm.
• Đối với trẻ từ 7 - 12 tháng tuổi: Mỗi ngày, trẻ cần được cung cấp 11 miligam sắt.
• Đối với trẻ trên 12 tháng tuổi: Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ cần mỗi ngày từ 7 - 10 miligam sắt.
• Đối với trẻ sinh non: Mỗi ngày, trẻ cần khoảng 2 miligam sắt/kg cân nặng. Mẹ không nên bổ sung quá 15 miligam sắt/ngày cho trẻ sơ sinh.

Trẻ 7 tháng tuổi cần bổ sung 11mg sắt mỗi ngày

Nguyên nhân thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh là gì? Thừa sắt xảy ra khi lượng sắt trong cơ thể vượt quá nhu cầu cần thiết. Sắt là một kim loại nặng và không dễ bài tiết như nhôm, chì hay thủy ngân, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ vì hệ thống gan thận của trẻ chưa hoàn thiện. Nếu hấp thụ quá nhiều sắt, trẻ có nguy cơ bị ngộ độc và tổn thương các cơ quan như tuyến tụy, tuyến yên, tim, gan,...

Dưới đây là 3 nguyên nhân chính gây ra dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh:

Thừa sắt ở trẻ sơ sinh do di truyền

Nếu trẻ mang gen đột biến HFE di truyền, sẽ không thể tự điều tiết sắt trong cơ thể. Để phát hiện sớm tình trạng này, mẹ cần thực hiện xét nghiệm đo lường ferritin trong huyết thanh và mẫu bệnh sinh thiết gan của trẻ.

Thiếu hồng cầu có thể gây ra tình trạng thừa sắt ở trẻ

Nguyên nhân thừa sắt ở trẻ sơ sinh do vấn đề bệnh lý

Một số bệnh như thiếu hồng cầu, thiếu men G6PD, bệnh gan,... cũng có thể dẫn đến tình trạng thừa sắt ở trẻ sơ sinh.

Thừa sắt ở trẻ sơ sinh do bổ sung quá mức

Hấp thụ lượng sắt vượt quá nhu cầu cần thiết có thể dẫn đến tình trạng thừa sắt ở trẻ. Có rất nhiều trường hợp trẻ nhỏ uống nhầm viên bổ sung sắt của người lớn hoặc thực đơn hằng ngày chứa quá nhiều sắt, do đó hiện tượng này có thể xảy ra.

Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Cách nhận biết dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh mà ba mẹ có thể nhận biết bao gồm:

Dấu hiệu sớm của thừa sắt

• Trẻ mệt mỏi, thể trạng yếu, cơ thể suy nhược, quấy khóc liên tục do quá trình hấp thu dinh dưỡng bị rối loạn.
• Da trẻ có màu đồng hoặc đậm màu do hàm lượng sắt dư thừa tích tụ lại dưới da.
• Trẻ thường xuyên bị đau bụng không rõ nguyên nhân, bị táo bón, đầy hơi. Đây cũng là dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh rất phổ biến.
• Trẻ bị đau khớp, viêm khớp do tích tụ sắt lâu ngày.
• Trẻ dễ mắc các bệnh lý thường gặp do mất cân bằng dinh dưỡng làm giảm sức đề kháng khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào cơ thể.
• Trẻ thường xuyên căng thẳng, sợ hãi và có xu hướng chống đối do gặp các vấn đề về thần kinh.

Thừa sắt gây rối loạn quá trình hấp thu dinh dưỡng, làm trẻ trở nên quấy khóc

Dấu hiệu thừa sắt ở giai đoạn muộn

• Trẻ bị tiểu đường.
• Trẻ bị suy tim.

Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh có đáng lo không?

Nếu không được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời, những dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, cụ thể:

• Hàm lượng đường huyết tăng: Quá trình sản xuất insulin sẽ gặp khó khăn khi cơ thể tích tụ quá nhiều sắt trong thời gian dài. Điều này dẫn đến nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường.
• Suy tim: Sắt thừa ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu, dẫn đến các vấn đề như rối loạn nhịp tim và suy tim.
• Rối loạn thần kinh: Thừa sắt gây ra sự mệt mỏi của não, dẫn đến mắc các bệnh thần kinh như rối loạn tăng động, Parkinson, Alzheimer, và hành vi bạo lực và chống đối xã hội.
• Suy gan, ung thư gan: Sắt thừa tạo áp lực lên gan, gây tổn thương cơ quan này và tăng nguy cơ suy gan và ung thư gan.
• Mắc các bệnh lý truyền nhiễm mãn tính: Sắt thừa là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sống và phát triển, dẫn đến các bệnh truyền nhiễm mãn tính.

Ngoài ra, nếu nhận thấy dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh như nôn mửa, táo bón, tiêu chảy, phân sẫm màu và căng bụng kéo dài, trẻ có thể bị hạ đường huyết, xuất huyết và dẫn đến tử vong. Nếu phát hiện những triệu chứng này, hãy đưa trẻ tới bệnh viện ngay lập tức.

Phương pháp điều trị thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Trong trường hợp phát hiện dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện kiểm tra sớm nhất. Dưới đây là một số biện pháp xét nghiệm và điều trị tình trạng thừa sắt ở trẻ nhỏ:

• Truyền máu - truyền thải sắt: Các bác sĩ sẽ lấy máu của trẻ 1 - 2 lần mỗi tuần để loại bỏ sắt dư thừa. Tần suất truyền thải sắt sẽ được điều chỉnh và ngừng khi hàm lượng sắt trong cơ thể trẻ ổn định. Sau mỗi lần truyền máu, ba mẹ cần cho trẻ uống đủ nước.
• Sử dụng thuốc điều trị: Trong các trường hợp cần thiết, các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.
• Mở tĩnh mạch: Đây là phương pháp thủ thuật được áp dụng khi phát hiện thừa sắt ở trẻ sơ sinh ở giai đoạn muộn và trẻ có các triệu chứng như tiểu đường, suy tim, suy gan,...
• Uống thuốc nhuận tràng: Nếu trẻ có thể hô hấp và hoạt động bình thường, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng biện pháp này.
• Đào thải sắt qua tĩnh mạch: Để loại bỏ sắt qua đường tiểu, trẻ sẽ được tiêm các loại thuốc chứa deferoxamine mesylate. Thời gian điều trị thường không quá 24 giờ.

Phương pháp lấy máu để điều trị thừa sắt ở trẻ

Biện pháp phòng ngừa thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Sau khi chia sẻ về các dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, Mytour sẽ giải thích thêm về các biện pháp ngăn ngừa tình trạng này:

• Chỉ bổ sung sắt khi trẻ có thiếu sắt: Trẻ dưới 3 tháng tuổi sinh khỏe mạnh không cần bổ sung sắt. Để xác định trẻ có thiếu sắt hay không, ba mẹ nên đưa trẻ tới bệnh viện để kiểm tra. Nếu trẻ xanh xao, còi cọc và có đường huyết thấp, trẻ mới cần bổ sung sắt.
• Bổ sung sắt cho trẻ đúng liều lượng: Nhu cầu sắt của mỗi trẻ khác nhau tùy vào độ tuổi và thể trạng. Ba mẹ có thể bổ sung sắt cho bé qua thực phẩm giàu sắt hoặc viên uống chức năng khi cần thiết.
• Đa dạng phương pháp bổ sung sắt: Nhiều ba mẹ nghĩ chỉ cần uống viên uống sắt là đủ (vitamin và khoáng chất,...). Tuy nhiên, sắt cần thiết cho trẻ sẽ bao gồm từ nhiều nguồn khác nhau mà trẻ hấp thụ vào cơ thể. Nếu mẹ chỉ tập trung vào sắt từ viên uống mà không quan tâm đến sắt trong chế độ ăn uống hằng ngày (sữa bột, phô mai,...), bé có thể bị thừa sắt.
• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Để hiểu rõ tình trạng thiếu sắt của trẻ, ba mẹ nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia.

Một vài lời khuyên từ Mytour

Thừa sắt cũng có mức độ nghiêm trọng không kém những tác hại của thiếu sắt vì nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm và có nguy cơ khiến trẻ tử vong. Vì vậy, nếu phát hiện dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện để có can thiệp kịp thời.

Phương Anh, Tổng hợp