Dị ứng với sữa bò thường gặp ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không phải bà mẹ nào cũng nhận ra kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu về dấu hiệu và phương pháp điều trị từ chuyên mục chăm sóc bé 0 - 3 tuổi khi trẻ phát triển dị ứng đạm sữa bò nhé!
Dị ứng với sữa bò là gì?
Dị ứng với sữa bò là tình trạng trẻ phản ứng miễn dịch với các thành phần đạm có trong sữa bò và sản phẩm chế biến từ nó. Tỷ lệ mắc dị ứng với sữa bò dao động từ 2 - 7%, cao nhất trong các loại dị ứng thức ăn ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi. Hầu hết các trường hợp này sẽ tự khỏi trước khi trẻ đạt 5 tuổi.
Dấu hiệu của dị ứng đạm sữa bò ở trẻ
Hình ảnh về trẻ bị dị ứng đạm sữa bò
Dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra tình trạng trẻ quấy khóc
Dấu hiệu của việc trẻ bị đau quặn bụng do dị ứng đạm sữa bò
Dấu hiệu của việc trẻ bị nổi ban và ngứa do dị ứng đạm sữa bò
Dấu hiệu của việc trẻ bị ho, khò khè và khó thở do dị ứng đạm sữa bò
Nguyên nhân gây dị ứng đạm sữa bò
Các lý do dẫn đến dị ứng đạm sữa bò có thể được tổng kết như sau:
- Khi protein như Casein, Whey trong sữa bò vào cơ thể trẻ, hệ miễn dịch coi chúng là độc hại, kích thích sản sinh kháng thể IgE để chống lại chúng.
- Sau khi trẻ tiếp tục tiêu hóa đạm từ sữa bò, kháng thể này sẽ kích hoạt hệ miễn dịch, gây ra việc sản xuất histamine và các chất trung gian khác, dẫn đến dị ứng ở trẻ em như trẻ quấy khóc vào ban đêm, buồn nôn, phát ban,...
Dấu hiệu của dị ứng đạm sữa bò
Dị ứng đạm sữa bò có thể phát triển trong vài phút hoặc vài giờ sau khi trẻ tiêu thụ thực phẩm từ sữa bò. Một số trường hợp hiếm khi trẻ bị dị ứng vì sữa bò từ thức ăn của mẹ. Triệu chứng liên quan đến hô hấp, tiêu hóa và da có thể biểu hiện từ nhẹ đến nghiêm trọng, ngay lập tức hoặc kéo dài tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bé.
Dấu hiệu dị ứng đạm sữa bò xuất hiện ngay lập tức
Các biểu hiện của dị ứng đạm sữa bò xuất hiện ngay sau vài phút sử dụng sản phẩm từ sữa bò bao gồm:
- Một số dấu hiệu dị ứng da như đỏ da, phát ban, chàm sữa ở trẻ sơ sinh, ngứa,...
- Sưng môi, mặt, lưỡi và khó thở.
- Trẻ có thể nôn mửa, tiêu chảy sau khi tiêu thụ sữa bò.
Trẻ bị sưng môi, mặt do sữa bò
Dấu hiệu dị ứng đạm sữa bò kéo dài
Các triệu chứng muộn của dị ứng đạm sữa bò có thể xuất hiện sau 48 giờ tiêu thụ sữa và cần chú ý đến các biểu hiện nặng sau:
- Trẻ đau bụng, thường quấy khóc, mệt mỏi và có dấu hiệu ưỡn bụng.
- Có các biểu hiện viêm da nghiêm trọng như ngứa, phát ban, nổi mẩn đỏ khắp cơ thể.
- Trẻ bắt đầu ho, sổ mũi và có triệu chứng thở khò khè.
- Nôn mửa, trào ngược dạ dày.
- Trẻ bị tiêu chảy và phải đi nhiều lần trong ngày, phân lỏng có màu sắc khác thường.
Trẻ quấy khóc, phát ban khắp cơ thể do dị ứng đạm sữa bò
Phương pháp chẩn đoán dị ứng đạm sữa bò ở trẻ
Dị ứng đạm sữa bò ở trẻ thường dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Vì vậy, ba mẹ cần biết những phương pháp chẩn đoán ban đầu để xác định loại dị ứng này ở trẻ nhỏ.
Tiền sử bệnh lý của bé
Dị ứng thường có yếu tố di truyền, vì vậy tiểu sử bệnh lý là một yếu tố cần quan tâm. Ngoài ra, để đưa ra chẩn đoán sơ bộ, các bậc phụ huynh nên xem xét tiền sử bệnh của trẻ, loại sữa trẻ đang sử dụng, thời điểm xuất hiện triệu chứng và các biểu hiện liên quan đến da, hô hấp và tiêu hóa vì đây là những dấu hiệu của dị ứng đạm sữa bò.
Lưu ý về tiền sử bệnh lý của trẻ trước khi chẩn đoán dị ứng đạm sữa bò
Xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò cho bé
Những cơ quan chịu ảnh hưởng rõ ràng của việc dị ứng đạm sữa bò là hệ hô hấp, tiêu hóa và da. Vì thế, bác sĩ sẽ thực hiện thêm một số xét nghiệm ngoài xét nghiệm dị ứng như:
- Lẩy da (Skin prick Test) với sữa
- Xét nghiệm IgE đặc hiệu với các protein sữa bò (RAST)
- Test loại trừ/cho ăn lại: Nếu các triệu chứng giảm sau 2 - 4 tuần kiêng sữa, thì cho ăn lại. Nhưng sau đó nếu các triệu chứng tái phát, thì trẻ có thể bị dị ứng với đạm sữa bò.
- Test thử thách đường miệng.
Cách điều trị cho trẻ mắc dị ứng đạm sữa bò
Cách điều trị dị ứng đạm sữa bò sẽ khác nhau tùy theo độ tuổi của trẻ. Các mẹ có thể tham khảo một số phương pháp sau đây:
Trẻ dưới 6 tháng tuổi
Đối với trẻ còn bú sữa mẹ hoàn toàn, sau khi được bác sĩ khám và nghi ngờ bị dị ứng đạm sữa bò, mẹ nên loại bỏ các thực phẩm chứa đạm sữa bò như trứng, đậu nành. Tuy nhiên, mẹ cần phải bổ sung lại lượng canxi và vitamin D cho cơ thể.
Trẻ dưới 6 tháng tuổi sử dụng sữa công thức thì mẹ nên lựa chọn các loại sữa có công thức đạm sữa bò thủy phân toàn phần hoặc Amino axit. Để dễ nhận biết các loại sữa được sản xuất theo công thức này, mẹ chú ý đến những dòng chữ được ghi trên bao bì như: “Hypoallergenic formula” (công thức giảm dị ứng), “Amino acid-based formula” (công thức axit amin).
Bé từ 6 tháng tuổi trở lên
Khi lựa chọn thực phẩm cho bé, ba mẹ cần chú ý đến thành phần của sản phẩm. Không nên chọn các sản phẩm chứa đạm từ sữa bò như: Phô mai, kem, sữa bột, váng sữa,...
Đối với các sản phẩm không có bảng thành phần ghi công thức từ sữa nhưng vẫn được thêm vào để chế biến như bánh quy, sô cô la, sinh tố, bánh bông lan, bánh mì ngọt,... Ba mẹ đặc biệt lưu ý đến những thực phẩm như vậy.
Khi bị dị ứng với đạm sữa bò, cơ thể trẻ thiếu hụt một số dưỡng chất quan trọng. Vì thế, ba mẹ nên bổ sung thay thế cho trẻ bằng thực phẩm hoặc thuốc bổ từ canxi và vitamin D.
Tình trạng dị ứng đạm sữa bò thường chấm dứt khi trẻ đạt 5 tuổi. Vì vậy, bố mẹ nên xem xét bổ sung sản phẩm chứa đạm sữa bò cho trẻ trên 1 tuổi nếu sức khỏe của bé ổn định và không có dấu hiệu dị ứng.
Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến từ sữa bò cho trẻ
Biện pháp phòng ngừa dị ứng đạm sữa bò cần được các bậc phụ huynh lưu ý
Cho bé tiếp tục bú sữa mẹ
Sữa mẹ chứa các thành phần đạm từ mẹ, là lựa chọn an toàn và tốt nhất cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. Đây cũng là biện pháp bảo vệ trẻ tránh khỏi nguy cơ mắc dị ứng đạm sữa bò từ thực phẩm. Bé có thể tiếp nhận đầy đủ chất dinh dưỡng từ sữa mẹ mà không cần lo lắng về thiếu hụt dinh dưỡng.
Tiếp tục cho bé bú sữa mẹ
Cho bé sử dụng sữa công thức thủy phân đạm toàn phần
Sữa công thức thủy phân đạm toàn phần là một lựa chọn cho trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ và trẻ bị dị ứng đạm sữa bò. Nếu trẻ vẫn có các triệu chứng của dị ứng đạm sữa bò sau khi sử dụng sữa, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời và nhận lời khuyên từ bác sĩ để có biện pháp xử lý chính xác.
Trên đây là những thông tin tổng quát về hiện tượng dị ứng đạm sữa bò ở trẻ. Hy vọng qua bài viết này, các bậc phụ huynh đã hiểu rõ hơn về dị ứng đạm sữa bò và có những biện pháp phòng ngừa cũng như xử lý khi trẻ gặp tình trạng này để hỗ trợ quá trình phát triển của trẻ.
Kim Loan tổng hợp