Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng, cùng với những yếu tố di truyền như màu mắt, nhóm máu, chúng ta có thể thừa hưởng những tổn thương tâm lý từ các thế hệ trước, thậm chí từ những người thân mà chúng ta chưa từng gặp.
Nhiều người trong chúng ta đang trải qua những dấu hiệu của sự chấn thương: trầm cảm, lo âu, cảm giác sợ hãi ám ảnh... nhưng không hiểu chúng bắt nguồn từ đâu, không thể giải thích được.
Ban đầu, một số người có thể nghĩ rằng những cảm xúc này xuất phát từ bên trong chính họ, hoặc từ các trải nghiệm cá nhân đã trải qua. Tuy nhiên, cuốn sách “Đau Không Phải Tự Nhiên Thuộc Về Bạn” (gốc: It Didn’t Start With You) của Mark Wolynn mở ra một góc nhìn khác, rằng nỗi đau này không phải bắt đầu từ chính bạn, chúng ta chỉ đang kế thừa nó từ các thế hệ trước.
Đau Không Thuộc Về Bạn
Dựa trên kết quả của nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học thần kinh, di truyền học sinh học, tâm lý hậu sang chấn và những trải nghiệm cá nhân trong việc tự chữa lành cũng như làm việc với các thành viên trong gia đình, tác giả Mark Wolynn cho rằng mỗi cá nhân đều có khả năng di truyền những tổn thương tâm lý từ thế hệ trước.
Trong tiềm thức, chúng ta tái hiện lại nỗi lo lắng của mẹ, tái hiện sự thất vọng của cha, tái hiện những mối quan hệ tan vỡ của cha mẹ, ông bà. Vì nỗi đau ban đầu bị chôn vùi, đè nén nên nó tìm đường quay trở lại và được truyền đạt qua các thế hệ sau. Điều này được gọi là sang chấn liên thế hệ.
Cuốn sách “Nỗi đau này không thuộc về bạn” là một công trình tiên phong trong việc nghiên cứu, khảo sát, phân tích một cách chi tiết về việc hiểu biết và chữa lành những sang chấn liên thế hệ này.
Xuất hiện lần đầu vào năm 2017, cuốn sách của Mark Wolynn đã gây ra làn sóng trong cộng đồng tâm lý trên toàn thế giới, trở thành chủ đề được thảo luận liên tục và mở ra hướng đi mới cho lĩnh vực trị liệu tâm lý nói chung. Theo Mark Wolynn: “Bởi vì chúng ta không nhận ra nguồn gốc của những triệu chứng mà chúng ta gặp phải thực ra thuộc về một thế hệ trước, nên thường khiến cho chúng ta nghĩ rằng nguồn gốc của vấn đề đến từ trải nghiệm cá nhân của chúng ta, dẫn đến việc chúng ta đi vào con đường cùng, không tìm ra giải pháp.”
Khi một cú sốc xảy ra, nó không phải lúc nào cũng kết thúc ở cá nhân trải qua cú sốc đó. Theo tác giả, những bi kịch tổn thương như bị bỏ rơi, tự tử, chiến tranh hoặc sự mất mát quá sớm của một người thân, cha mẹ hoặc anh chị em có thể tạo ra những làn sóng trầm uất, lan tỏa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nói một cách đơn giản, nhiều người có thể vô thức hồi tưởng và tái hiện lại những bi kịch từ các thế hệ trước.
Kể từ chương đầu tiên đến chương cuối cùng, cuốn sách tả lại câu chuyện về những nỗi đau tiềm tàng, về những cảm xúc tiêu cực không thể giải thích mà đang ràng buộc và hủy hoại cuộc sống của bạn. Nhiệm vụ của bạn là nhận biết, đối mặt và đưa chúng trở lại nơi chúng thuộc về.
Hồi phục từ những đau thương qua thế hệ
Với ba phần cấu trúc chặt chẽ, “Nỗi Đau Này Không Thuộc Về Bạn” sẽ hỗ trợ bạn thay đổi những hậu quả của nỗi đau tinh thần được truyền từ thế hệ trước trong gia đình, phá vỡ chu trình để bạn có thể sống một cuộc đời đầy đủ hơn.
Sử dụng Phương Pháp Ngôn ngữ Lõi - phương pháp dựa trên ngôn ngữ để phân tích và khám phá các dấu hiệu giúp theo dõi nguồn gốc thực sự của cảm xúc - Mark Wolynn sẽ giúp bạn xác định và giải quyết nỗi đau căn nguyên. Từ đó, bạn có thể tìm ra con đường điều trị giúp chữa lành tận gốc những nỗi đau mà chúng ta vô thức mang theo từ quá khứ.
Trong suốt quyển sách, Mark cung cấp cho chúng ta các công cụ, bài tập và câu hỏi sâu sắc để khám phá ngôn ngữ cốt lõi của bản thân, đồng thời vượt qua những rào cản đang ngăn cản bạn tiến lên.
Con đường này không chỉ giúp bạn chữa lành hiện tại, xây dựng tương lai mới mà còn giúp bạn hiểu biết, yêu thương và trân trọng những người, những tổn thương và những rối loạn trong quá khứ của gia đình. Cuối cùng, chúng ta không nhất thiết phải thừa kế những di sản đau thương này. Chúng không bắt đầu từ chúng ta, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chấm dứt chúng.
Với nhiều người, việc đọc “Nỗi đau này không thuộc về bạn” có thể khá khó khăn với những từ ngữ chuyên môn và kiến thức phức tạp. Tuy nhiên, nếu bạn cẩn thận suy ngẫm và tóm tắt các ý chính, bạn sẽ thấy rằng đây là một quyển sách đầy đủ thông tin hữu ích được chứng minh từ những nghiên cứu thực tế. Ngoài ra, ở phần cuối sách còn có một bảng chú giải thuật ngữ hữu ích cho người đọc.
Đến nay, “Nỗi đau này không thuộc về bạn” đã được dịch sang hơn 30 ngôn ngữ và được xếp vào top 10 cuốn sách về chấn thương hay nhất năm 2023 do Oprah Daily bình chọn. Trước đó, cuốn sách đã nhận giải Bạc của Giải Thưởng Sách Nautilus năm 2016 trong lĩnh vực Tâm lý học. Đặc biệt, với phiên bản tiếng Việt, lần đầu tiên First News và Fonos hợp tác phát hành đồng thời sách in và sách nói trên ứng dụng Fonos.
Tiến sĩ Tara Brach, tác giả của cuốn “Radical Acceptance and True Refuge”, đã đánh giá: “Cuốn sách đột phá này cung cấp những kiến thức vô cùng thuyết phục về chấn thương liên thế hệ cũng như các công cụ mới và mạnh mẽ để giảm bớt nỗi đau đó. Mark Wolynn thực sự là một người hướng dẫn khôn ngoan và đáng tin cậy trong hành trình chữa lành này.”
Bác sĩ tâm thần Alexanndra Kreps, thành viên của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ, chia sẻ: “Sau khi đọc “Nỗi đau này không thuộc về bạn”, tôi có thể áp dụng ngay các hướng dẫn của Mark Wolynn cho bệnh nhân của mình và thấy kết quả thực sự đáng kinh ngạc dù thời gian thực hành ngắn hơn so với việc áp dụng các phương pháp trị liệu tâm lý truyền thống.”