Buzz
Colosseum | |
|---|---|
Đấu trường La Mã | |
| Vị trí | Regione III Isis et Serapis |
| Xây dựng vào | 70-80 Công nguyên |
| Xây dựng bởi | Vespasianus, Titus |
| Loại công trình | Đấu trường |
|
Đấu trường La Mã | |
Colosseum, còn được gọi là Đấu trường La Mã, là một trong những biểu tượng vĩ đại nhất của thành phố Roma. Công trình này, lần đầu được biết đến với tên gọi Amphitheatrum Flavium theo tiếng Latinh và Anfiteatro Flavio trong tiếng Ý, sau này được gọi là Colosseum hay Colosseo. Khi mới hoàn thành, nó có thể chứa đến 50.000 khán giả và đã được sử dụng để tổ chức các trận đấu võ sĩ và nô lệ, chủ yếu là những tù binh chiến tranh. Được xây dựng từ năm 70 đến năm 80 sau Công Nguyên dưới triều đại của hoàng đế Vespasian và hoàn tất vào năm 80 sau Công Nguyên dưới thời Titus, công trình này đã trải qua nhiều lần tu sửa dưới triều đại của hoàng đế Domitian.
Colosseum tiếp tục hoạt động gần 500 năm, với các trận đấu được ghi chép đến thế kỷ 6, rất lâu sau khi Đế chế La Mã sụp đổ vào năm 476. Ngoài các trận đấu võ sĩ, đấu trường còn được dùng cho các buổi biểu diễn công cộng, tập trận giả trên biển, săn thú và diễn kịch cổ điển. Tuy nhiên, từ thời Trung Cổ trở đi, công trình này dần dần không còn được sử dụng cho mục đích giải trí và được chuyển thành nhà ở, cửa hàng, nhà thờ, pháp trường và nhiều công dụng khác.
Mặc dù hiện tại Colosseum bị hư hại nhiều do động đất và nạn cướp đá, nó vẫn được coi là biểu tượng vĩnh cửu của Đế chế La Mã và là một trong những công trình kiến trúc La Mã đẹp nhất còn tồn tại. Colosseum là điểm đến hấp dẫn ở Roma và vẫn có nhiều mối liên hệ với Giáo hội Công giáo. Hằng năm, vào Thứ Sáu Tuần Thánh, giáo hoàng chủ trì nghi lễ Đàng Thánh Giá tại Colosseo.
Lịch sử
Cổ đại
Việc xây dựng Đấu trường Colosseum bắt đầu dưới triều đại của Hoàng đế Vespasian vào khoảng năm 70-72 sau Công Nguyên và hoàn tất vào năm 80 dưới thời hoàng đế Titus. Sau đó, công trình được điều chỉnh dưới triều đại của hoàng đế Domitian (81–96). Khu vực được chọn nằm trên một đồng bằng giữa các đồi Caeli, Esquiline và Palatine, với một con kênh chảy qua giữa các đồi. Đến năm 62, khu vực này đã có người cư trú đông đúc nhưng bị bỏ hoang sau trận hỏa hoạn lớn ở Roma năm 64, sau đó Nero đã chiếm đoạt phần lớn đất đai để xây dựng công trình hoành tráng Domus Aurea. Nero đã tạo ra một hồ nước nhân tạo bao quanh bởi các sảnh đường, vườn và cổng, và công trình cống nước Aqua Claudia được mở rộng để cung cấp nước cho khu vực. Colosseum of Nero cũng được xây dựng gần cổng vào của Domus Aurea.
Khu vực này đã được cải tạo dưới triều đại của Vespasian và các vị hoàng đế kế nhiệm. Trong khi Colosseum được bảo tồn, phần lớn công trình Domus Aurea đã bị hư hại. Hồ nước nhân tạo đã bị lấp và khu vực được tái sử dụng để xây dựng công trình Flavian Amphitheatre mới. Các trường đào tạo võ sĩ và các công trình phụ trợ khác cũng được xây dựng gần đó trong khuôn viên của Domus Aurea trước đây. Theo các văn bản khắc được phát hiện trong khu vực, hoàng đế Vespasian đã ra lệnh xây dựng đấu trường này từ chiến lợi phẩm của nhân dân mình, ám chỉ số tài sản lớn mà người La Mã đã cướp được sau chiến thắng trong cuộc Đại cách mạng Do Thái năm 70.
Thời kỳ Trung Cổ
Trong thời kỳ Trung Cổ, Đấu trường La Mã đã trải qua nhiều biến động. Vào cuối thế kỷ 6, một nhà thờ nhỏ được xây dựng ngay bên trong đấu trường, và sân đấu trở thành một nghĩa trang. Các không gian dưới các bậc thang được tận dụng làm nơi cư trú hoặc xưởng thủ công, và việc cho thuê nhà tại đây kéo dài đến tận thế kỷ 12.
Vào năm 1349, một trận động đất nghiêm trọng đã làm sụp đổ toàn bộ các bức tường bên ngoài ở mặt phía nam. Một phần lớn lượng đá được khai thác đã được sử dụng để xây dựng các cung điện, nhà thờ, trạm xá và nhiều công trình khác. Đá hoa, đá cẩm thạch được dùng cho các lò vôi, trong khi lõi sắt và đồng thì bị đánh cắp.
Thời kỳ Hiện đại
Vào thế kỷ 16 và 17, các nhà chức trách tôn giáo đã tìm cách tận dụng Colosseum. Giáo hoàng Sixtus V (1585–1590) đã đề xuất ý tưởng biến công trình này thành một nhà máy để tạo việc làm cho những người thất nghiệp ở Rome, nhưng kế hoạch này không thực hiện được do ông qua đời sớm. Đến năm 1671, Đức Hồng y Altieri đã đề nghị sử dụng nó cho đấu bò, nhưng ý tưởng này bị phản đối mạnh mẽ và không thành hiện thực.
Đặc điểm của công trình
Phía bên ngoài
Kích thước của Colosseum: cao 57 m, dài 188 m, rộng 158 m
m.
Khác với những đấu trường trước đây, công trình này là một cấu trúc đứng độc lập, được xây dựng trên mặt đất bằng phẳng thay vì dựa vào đồi núi hay hố tự nhiên. Các bức tường bên ngoài có chu vi ban đầu là 545 m và được xây dựng bằng 100.000 m³ đá travertine, kết nối với nhau bằng 300 tấn vòng kẹp sắt. Colosseum có thể chứa từ 50.000 đến 80.000 người và được thiết kế để đảm bảo mọi người có thể thoát ra ngoài trong vài phút. Bí quyết nằm ở việc sử dụng các mái vòm cuốn, hành lang và bậc thang dẫn đến chỗ ngồi. Các mái vòm ở tầng trệt tạo ra 80 lối vào, mỗi lối vào được đánh số giúp khách dễ dàng tìm chỗ ngồi. Một tấm vải bạt khổng lồ thường được kéo trên để che nắng và mưa, và vào buổi tối, một đèn chùm bằng sắt lớn treo lơ lửng trên đấu trường. Tuy nhiên, qua nhiều thế kỷ, công trình đã bị hư hại bởi các hiện tượng thiên nhiên (động đất). Chu vi phía bắc của Colosseum vẫn còn nguyên vẹn với dấu vết trùng tu từ thế kỷ 19. Phần còn lại ngày nay chủ yếu là các bức tường gốc như khi mới xây.
Công dụng
Hiện tại
Colosseum hiện là một điểm đến du lịch nổi bật ở Rome, thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm. Phí vào cổng được trợ cấp một phần cho công dân châu Âu, và miễn phí cho công dân châu Âu dưới 18 tuổi và trên 65 tuổi. Tầng trên của tường bên ngoài hiện có một bảo tàng chuyên về Eros. Một phần của sàn đấu đã được lát lại, và vào mùa hè năm 2010, các lối đi ngầm dưới Colosseum, từng được dùng để di chuyển động vật và đấu sĩ lên sàn đấu, đã mở cửa cho du khách tham quan.
