Bạn đã nghe về cái máy hút bụi khổng lồ đang hoạt động chưa? Đây không phải là truyện khoa học viễn tưởng và 'Mammoth', một nhà máy ở Iceland, đã bắt đầu hoạt động.
'Mammoth' được xây dựng bởi công ty Climeworks của Thụy Sĩ và là nhà máy thu hồi khí carbon thương mại lớn nhất thế giới. Nó sử dụng công nghệ thu khí trực tiếp (DAC) để hút khí carbon từ không khí và gửi nó xuống lòng đất để cố định. Carbon sau đó sẽ chuyển hóa thành đá và trở thành một phần của lòng đất mà không gây hại cho hành tinh của chúng ta.
Sự cần thiết của việc khai thác carbon từ không khí
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu trở thành một vấn đề khẩn cấp toàn cầu, việc loại bỏ carbon khỏi bầu khí quyển Trái Đất ngày càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là mối đe dọa với sự tăng nhiệt toàn cầu mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến con người, động vật hoang dã và tự nhiên.
Điều này trở nên đặc biệt quan trọng khi chúng ta cân nhắc tầm quan trọng và phức tạp của việc đối mặt với các vấn đề liên quan đến khí hậu. Chúng không chỉ đòi hỏi cắt giảm lượng khí thải từ các nguồn năng lượng không tái tạo như nhiên liệu hóa thạch, mà còn đòi hỏi việc phát triển và áp dụng các giải pháp công nghệ để giảm lượng CO2 hiện tại trong khí quyển.
Công nghệ mà chúng ta đề cập đến, gọi là thu khí trực tiếp (DAC), đang trong quá trình phát triển nhưng đã đánh dấu một bước tiến lớn. DAC, với khả năng hút carbon ra khỏi không khí, có thể trở thành công cụ chính trong cuộc chiến chống lại hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Mammoth: Được giới thiệu và sự kỳ vọng về tương lai
Ngày 8 tháng 5, những người quan tâm đến việc chống biến đổi khí hậu đã tập trung sự chú ý vào Nhà máy điện tại Hengill, Iceland. Trong ngày lễ đánh dấu cột mốc quan trọng này, Mammoth, nhà máy thu khí trực tiếp (DAC) lớn nhất hành tinh, đã chính thức ra mắt.
Mammoth không chỉ là dự án đầy tham vọng với công nghệ tiên tiến, mà còn là một hiện thực trong những nỗ lực giảm lượng carbon trong không khí. Mỗi năm, Mammoth dự kiến sẽ thu hút và lưu trữ 36,000 tấn CO2 ra khỏi khí quyển, giảm bớt ô nhiễm tương đương với 7,800 ô tô chạy xăng trong cùng khoảng thời gian.
Mặc dù một nhà máy DAC như Mammoth không thể giải quyết mọi vấn đề về khí hậu, nhưng nó là một phương tiện hy vọng trong việc đối phó với lượng carbon tăng trong khí quyển. Mục tiêu trong thập kỷ qua chủ yếu là giảm lượng khí thải carbon, nhưng vấn đề làm thế nào để xử lý carbon đã có trong không khí?
Theo dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), để đạt được mục tiêu về khí hậu đề ra, chúng ta cần phải loại bỏ khoảng 70 triệu tấn carbon mỗi năm vào năm 2030, bên cạnh việc giảm lượng khí thải carbon.
Jennifer Granholm, Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ, đã nói rằng 'Chỉ giảm lượng khí thải không đủ để ngăn chặn tác động của biến đổi khí hậu. Chúng ta cần phải loại bỏ cả carbon đã thải ra trong khí quyển.'
Quy trình vận hành của các nhà máy DAC như Mammoth khá đơn giản và hiệu quả. Đầu tiên, chúng bơm lượng không khí lớn vào hệ thống thông qua nhiều máy thổi. Sau đó, không khí được xử lý và tách CO2 ra khỏi không khí.
Trong quy trình lọc, các chất hấp thụ chỉ thu giữ phân tử CO2, còn phần không khí khác không chứa CO2 sẽ được thải trở lại môi trường.
Trong quy trình lọc, các chất hấp thụ chỉ thu giữ phân tử CO2, còn phần không khí khác không chứa CO2 sẽ được thải trở lại môi trường.
Sau khi thu giữ, CO2 sẽ được lấy đi và chôn vùi dưới lòng đất. Một phần CO2 nhỏ có thể được tái sử dụng trong sản xuất nhiên liệu tổng hợp và vật liệu xây dựng. Nhưng phần lớn sẽ được giữ an toàn dưới lòng đất, đảm bảo không trở lại không khí.
'Mammoth' là biểu tượng cho sự phát triển mới của công nghệ DAC. Climeworks, công ty phát triển Mammoth, đã tạo ra nhà máy DAC đầu tiên với quy mô lớn nhất thế giới, được gọi là Orca, vào tháng 9 năm 2021.
Orca có tám thùng thu gom CO2, nơi diễn ra quá trình lọc carbon, có khả năng loại bỏ đến 4.000 tấn carbon mỗi năm. Tuy nhiên, 'Mammoth' với 77 thùng chứa CO2, đã vượt qua Orca và trở thành nhà máy DAC lớn nhất thế giới, có khả năng lọc bỏ tới 36,000 tấn CO2 mỗi năm.
Điều này đánh dấu một bước tiến đáng chú ý trong lượng CO2 mà công nghệ DAC có thể loại bỏ hàng năm, khi chỉ một nhà máy đã tạo ra sự khác biệt lớn hơn tổng sản lượng của tất cả các nhà máy DAC khác trên thế giới.
Giải pháp của Mammoth là vấn đề gây tranh cãi
DAC, còn được biết đến như một giải pháp hút CO2 khỏi không khí, đang nhận được nhiều phản hồi tích cực nhưng cũng gặp phải ý kiến trái chiều. Sự tranh cãi này chủ yếu xuất phát từ bốn khía cạnh.
Đầu tiên và quan trọng nhất, DAC là một công nghệ 'đắt đỏ'. Việc thu hồi CO2 từ không khí là một quá trình tốn kém với giá ước tính hiện tại là hơn 1000 USD/tấn theo Climeworks. Mặc dù công ty có kế hoạch giảm giá xuống 100 USD/tấn vào năm 2050, nhưng với chi phí hiện nay, đối với nhiều người, loại bỏ CO2 khỏi không khí là một giải pháp quá xa xỉ.
Thứ hai, đây là một công nghệ tốn năng lượng. Để thu hồi một lượng lớn carbon từ không khí, DAC yêu cầu một lượng năng lượng đáng kể, mà theo nhiều người phê bình, có thể đi ngược lại với mục tiêu cốt lõi của việc giảm lượng CO2 trong bầu khí quyển.
Tiếp theo, việc kiểm chứng hiệu quả của DAC ở quy mô lớn vẫn chưa thể thực hiện. Dù Mammoth và một số nhà máy DAC khác đã bắt đầu hoạt động, nhưng vẫn chưa có đủ dữ liệu để khẳng định về hiệu suất làm việc và khả năng đáp ứng nhu cầu toàn cầu.
Cuối cùng, một số người ủng hộ các giải pháp chống biến đổi khí hậu lo ngại rằng sự tập trung vào công nghệ loại bỏ CO2, như DAC, có thể làm giảm bớt sự chú ý đối với việc giảm phát thải từ con người và tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch hơn.
Tổng kết
Mặc dù các công nghệ mới như 'Mammoth' mang lại niềm hy vọng và khả năng lớn trong việc giảm bớt sự ô nhiễm và thay đổi hình ảnh hiện tại vốn đã mờ mịt vì khói bụi, nhưng hãy nhớ rằng vai trò của con người không kém phần quan trọng. Ý thức và hành động cá nhân chính là tấm chắn cuối cùng trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu.
Máy móc, dẫu mạnh mẽ tới đâu cũng không hẳn sẽ ngăn chặn được sự tàn phá do chính con người gây ra. Mỗi quyết định tiêu dùng thông minh, mỗi lần chọn các phương tiện giao thông không khí thải, mỗi chiếc rác được quăng đúng nơi quy định, mỗi giờ đồng hồ tiết kiệm điện nước, mỗi cây xanh được trồng thêm... mới thực sự là hành động có ý nghĩa và mang tính bền vững.
'Mammoth' có thể là 'nhà máy hút bụi' khổng lồ, nhưng mỗi con người chúng ta đều có thể là một 'nhà máy' nhỏ hơn, hoạt động mỗi ngày để loại bỏ không chỉ carbon mà cả sự thờ ơ, bất cẩn và lạm dụng phân tán trong không khí.
Điều mấu chốt là chúng ta cần hiểu, bất cứ cuộc cách mạng công nghệ nào cũng cần sự chấp nhận và tham gia tích cực từ phía con người để chứng tỏ thực sự hiệu quả. Hãy bắt đầu bằng việc thay đổi ý thức bản thân và hoàn thiện nó mỗi ngày. Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu phần lớn phụ thuộc không chỉ vào những dòng chảy của công nghệ mà còn cần sự tỉnh táo và quyết định đúng đắn từ mỗi cá nhân.
Nguồn: CNN
Bên cạnh việc trồng cây và hạn chế xả rác, việc ủng hộ các sản phẩm thân thiện với môi trường cũng rất quan trọng. Dưới đây là một số mẫu smartphone được làm từ vật liệu tái chế, từ các công ty hướng tới bảo vệ môi trường.