Buzz
1. Đề đọc hiểu ngữ văn lớp 10 - Đề số 1
Người xưa có câu: “Con chiên ăn cỏ không phải để nhả cỏ, mà để biến thành bộ lông đẹp. Con tằm ăn dâu không phải để nhả dâu, mà để nhả tơ”. Học mà không biết tiếp thu, không khác gì con chiên nhả cỏ hay con tằm nhả dâu. Nếu học chỉ để lặp lại những gì người khác đã nói, con người sẽ trở thành máy móc. Georges Duhamel từng nói: “Đừng sợ máy móc bên ngoài, hãy sợ máy móc trong tâm hồn”. Một xã hội mà con người chỉ còn là máy móc thì văn hóa đã đến hồi kết, và tinh thần nhân loại cũng sẽ lụi tàn. Học mà không mang lại lợi ích cho bản thân còn làm giảm giá trị của con người so với máy móc. Có phải chính những trí thức nửa vời đang gây ra nguy cơ cho xã hội này?
(Trích từ sách Tôi tự học, Nguyễn Duy Cần, NXB Trẻ)
Câu 1: Đoạn văn trên thảo luận về vấn đề gì?
Câu 2: Nêu các câu hỏi tu từ trong đoạn văn trên và giải thích tác dụng của chúng.
Câu 3: Tác giả so sánh việc học không “tiêu hóa” với những hình ảnh nào?
Câu 4: Bạn có đồng ý với quan điểm “Nếu xã hội chỉ còn con người là máy móc thì sứ mạng của văn hóa đã đến hồi kết và tinh thần nhân loại cũng sẽ tiêu vong” không? Giải thích lý do.
Giải đáp
Câu 1: Hiện tượng học máy và ảnh hưởng của nó đến việc chuyển hóa kiến thức trong xã hội đang trở thành vấn đề đáng lưu ý. Máy móc có thể thu thập và phân tích dữ liệu nhưng thiếu khả năng hiểu biết về bản chất, ngữ cảnh và yếu tố phi số học. Điều này gây ra nhiều thách thức khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo để biến thông tin thành kiến thức giá trị cho xã hội.
Câu 2: Trong đoạn văn có những câu hỏi tu từ cụ thể như sau:
- Việc học khiến con người rơi vào tình trạng như vậy, không học có phải là tốt hơn không?
- Liệu tình trạng hiểm nguy hiện tại của xã hội phần lớn có phải do những người có học vấn “nửa vời” gây ra không?
Những câu hỏi này không chỉ phản ánh sự bức xúc và phê phán của tác giả về phức tạp của hiện tượng học máy mà còn nêu bật những tác hại tiềm tàng của việc học sai. Chúng nhấn mạnh sự cần thiết phải thận trọng khi áp dụng trí tuệ nhân tạo và cảnh báo về sự thay đổi cấu trúc xã hội nếu không kiểm soát kỹ lưỡng. Đồng thời, việc đặt câu hỏi giúp nâng cao hiệu quả truyền đạt thông điệp, buộc người đọc suy ngẫm sâu sắc hơn về ảnh hưởng của học máy trong một xã hội đang biến đổi.
Câu 3: Tác giả đã khéo léo sử dụng phép so sánh và ví dụ sinh động để mô tả việc học mà không 'tiêu hóa'. Cụ thể, hình ảnh con chiên nhả cỏ và con tằm nhả dâu được dùng để minh họa điều này.
Câu 4: Tác giả đã mạnh mẽ tuyên bố rằng 'Một xã hội mà con người chỉ còn là một bộ máy thì sứ mệnh của văn hóa đã đến ngày tàn, và tinh thần loài người cũng sẽ diệt vong.' Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm này và dưới đây là lý do ủng hộ:
- Sự sáng tạo bị đe dọa và đời sống tinh thần trở nên nghèo nàn: Học máy mang lại tiện ích nhưng lại làm giảm sự sáng tạo và khám phá của con người. Khi mọi thứ trở nên tự động và dựa vào thuật toán, khả năng sáng tạo và đổi mới sẽ bị hạn chế, dẫn đến đời sống tinh thần kém phong phú.
- Ảnh hưởng của sản phẩm văn hóa và nghệ thuật giảm sút: Khi con người chỉ tiêu thụ thông tin mà không tham gia sáng tạo, các sản phẩm văn hóa và nghệ thuật không còn tác động sâu sắc đến tâm hồn và tư duy. Văn hóa và nghệ thuật là nguồn cảm hứng và thách thức tư duy, sự mất mát này làm cuộc sống trở nên kém hấp dẫn.
- Xã hội bị đình trệ và không phát triển: Nếu con người không đóng góp kiến thức và kỹ năng của mình, xã hội sẽ bị ngưng trệ và không phát triển. Mỗi lĩnh vực cần sự chuyên môn và đóng góp từ những người am hiểu. Nếu con người chỉ thực hiện các nhiệm vụ cơ bản, sự phát triển xã hội sẽ bị hạn chế và chậm lại.
Quan điểm của tác giả cho rằng học máy móc có thể đe dọa đến tinh thần nhân loại và vai trò của văn hóa là hợp lý. Chúng ta cần duy trì sự sáng tạo và đóng góp của con người để bảo đảm sự phát triển bền vững.
2. Đề kiểm tra ngữ văn lớp 10 với đáp án - đề số 2
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Bản lĩnh là khả năng dám nghĩ, dám hành động và sống với thái độ tích cực. Để có bản lĩnh, bạn cần kiên trì rèn luyện. Những người có bản lĩnh thường được yêu mến. Bản lĩnh thực sự xuất hiện khi bạn có mục tiêu và phương pháp để đạt được mục tiêu đó. Nếu thiếu phương pháp, bạn sẽ như đang mù quáng trên con đường gập ghềnh.
Để thể hiện bản lĩnh, trước tiên bạn cần nhận diện hoàn cảnh và môi trường phù hợp. Tiếp theo, hãy trang bị cho mình sự tự tin, ý chí và nghị lực. Cuối cùng, khả năng của bạn, bao gồm kỹ năng và tri thức, là yếu tố quyết định sự mạnh mẽ hay yếu ớt của bạn.
Bản lĩnh tốt là khi bạn không chỉ đạt được mục tiêu cá nhân mà còn nhận được sự ủng hộ từ những người xung quanh. Khi có được bản lĩnh, bạn sẽ không chỉ thể hiện bản thân mà còn được nhiều người yêu mến và tôn trọng hơn.
(Tuoitre.vn - Phát triển bản lĩnh cá nhân)
Câu 1: Xác định cách thể hiện chính trong đoạn văn trên.
Câu 2: Những từ nào được lặp lại nhiều lần trong đoạn văn? Việc lặp lại từ ngữ đó có ý nghĩa gì?
Câu 3: Theo bạn, một người có bản lĩnh sống cần có những đặc điểm gì?
Câu 4: Theo tác giả, một người có bản lĩnh là như thế nào?
Đáp án
Câu 1: Bài viết chủ yếu sử dụng phương pháp nghị luận, kết hợp phân tích và thuyết phục để trình bày và bảo vệ quan điểm. Nghị luận là công cụ quan trọng để truyền đạt ý kiến và thuyết phục người đọc hoặc người nghe thông qua các lập luận, chứng minh và dẫn chứng, nhằm làm cho quan điểm trở nên rõ ràng và thuyết phục.
Câu 2: Đoạn văn này thường lặp lại các từ như 'bản lĩnh,' 'mục tiêu,' và 'phương pháp.'
Sự lặp lại này không chỉ là một kỹ thuật viết văn đơn thuần mà còn nhằm tạo liên kết chặt chẽ trong văn bản. Tác giả sử dụng sự lặp để làm cho các câu trong đoạn văn liên kết với một chủ đề quan trọng, từ đó nhấn mạnh bản lĩnh, mục tiêu và phương pháp, tạo ra cái nhìn toàn diện về mối quan hệ của chúng trong văn bản, giúp người đọc dễ dàng hiểu rõ hơn về chủ đề.
Câu 3: Theo quan điểm của tôi, để sống với bản lĩnh, một người cần phải:
- Để trở thành người bản lĩnh, ta cần không ngừng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và nâng cao kỹ năng cá nhân. Quan trọng hơn, phải có dũng khí để nghĩ lớn, hành động quyết liệt và chấp nhận trách nhiệm.
- Người bản lĩnh luôn có ý chí mạnh mẽ, quyết tâm không lay chuyển và nghị lực kiên cường. Họ liên tục đặt ra mục tiêu và làm việc hết sức để đạt được chúng.
- Một đặc điểm khác của người bản lĩnh là tư duy độc lập và quan điểm riêng biệt. Họ không ngại đối diện với ý kiến trái chiều và sẵn sàng bảo vệ quan điểm của mình, vượt qua thử thách và khó khăn để đạt được mục tiêu.
Bản lĩnh không chỉ là việc tích lũy kiến thức và kỹ năng, mà còn cần có lòng dũng cảm, quyết tâm và sự rõ ràng về mục tiêu cuộc sống. Ta phải luôn nỗ lực và sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn mà không bao giờ từ bỏ.
Câu 4: Theo tác giả, người bản lĩnh là những cá nhân dám vượt qua ranh giới và thách thức, luôn duy trì thái độ sống tích cực và hướng đến mục tiêu cuộc sống. Đây là một yếu tố quan trọng để hiểu về bản lĩnh và cách thể hiện nó trong cuộc sống thường ngày.
Người bản lĩnh không chỉ là những người dám nghĩ và làm, mà còn thể hiện sự sáng tạo và khả năng tìm kiếm giải pháp cho các thử thách. Họ không ngại đưa ra ý tưởng đột phá và hành động quyết đoán để thực hiện chúng. Họ cũng biết tận hưởng cuộc sống, trải nghiệm niềm vui và tạo ra giá trị thực sự trong cuộc sống hàng ngày.
