Buzz
Đế chế đầu tiên trong lịch sử loài người được biết đến là Đế chế Akkadian. Nó nổi tiếng từ Mesopotamia cách đây 4.300 năm. Đế chế này chiếm lĩnh vùng Cận Đông, bao gồm Iraq, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay.
Hang Gol-e-Zard nằm dưới chân Núi Damavand, cao hơn 5.000 mét, là điểm nhấn của cảnh quan phía bắc Iran. Hang này chứa những dấu vết về biến đổi khí hậu cách đây hơn 4.000 năm, có ảnh hưởng đến sự sụp đổ của Đế chế Akkadian.
Nhà sáng lập của Đế chế Akkadian
Sargon huyền thoại của Akkad, vị hoàng đế đầu tiên của Đế chế Akkadian (2334-2279 TCN). Ông cai trị trong 54 năm.
Sargon từng làm vườn hoàng gia và làm rượu trước khi trở thành vị vua mạnh mẽ của Akkad. Ông đánh bại vua Kish và với một đội quân nhỏ, Sargon thành lập đế chế đầu tiên trong lịch sử.
Akkadia là đế chế đầu tiên trên thế giới. Được thành lập ở Mesopotamia cách đây 4.300 năm khi Sargon của Akkad thống nhất một loạt thành phố độc lập. Đế chế này ảnh hưởng từ miền nam Iraq, qua Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: ZME
Trong thời kỳ trị vì của mình, Sargon, hoàng đế đầu tiên trong lịch sử, đã thể hiện hành vi đế quốc 'tiêu biểu': Ông tuyên bố được sự ủng hộ của các vị thần và là hiện thân của thần đất; Ông mở rộng đế chế của mình khắp bốn phương thế giới đã biết; Ông cũng ra lệnh đúc tượng của bản thân để mọi người biết vị thế của mình; Sargon còn gả con gái cho các quan chức và bổ nhiệm hai cô con gái làm nữ tư tế tối cao; Sargon cũng làm cho tiếng Akkad trở thành ngôn ngữ chính thức của đế chế.
Bên cạnh đó, Sargon đã chinh phục Síp và thậm chí cử một đoàn thám hiểm quân sự đến Bahrain (điều này chưa từng được thực hiện trong lịch sử).
Đế chế Akkadian bao gồm các vùng đất với khí hậu đa dạng, từ vùng đất màu mỡ ở phía bắc phụ thuộc vào lượng mưa, đến các đồng bằng phù sa được tưới tiêu ở phía nam. Tuy nhiên, đế chế chủ yếu phụ thuộc vào nguồn cung lương thực từ vùng đất phía bắc để duy trì quân đội và cung cấp lương thực cho những vùng khác. Ảnh: Inverse
Hoàng đế Akkadian được tôn thờ như một vị thần sống!
Bạn đã bao giờ nghĩ về việc loài người thờ phượng các nhà cai trị từ khi nào chưa?
Câu trả lời nằm ở Đế chế Akkadian. Dân tộc của Sargon tôn thờ ông như một vị thần sống và ông có ngôi đền riêng. Điều này bắt đầu từ hoàng đế Akkadian thứ tư, cháu của Sargon, người đầu tiên xưng bản thân là một vị thần.
Khoảng một thế kỷ sau khi ra đời, Đế chế Akkadian bất ngờ sụp đổ, gây ra các cuộc di cư và xung đột hàng loạt. Ảnh: CNN
Hạn hán kéo dài 100 năm đã đưa đế chế đầu tiên trong lịch sử đến bờ vực suy tàn.
Đế chế Akkadian (2334-2154 TCN) là nền văn minh đầu tiên trong lịch sử. Tuy nhiên, thời kỳ hoàng kim của họ không kéo dài lâu. Chỉ sau 180 năm từ khi thành lập, đế chế đã sụp đổ. Nguyên nhân của sự suy tàn này bao gồm:
- Biến đổi khí hậu gây ra hạn hán nghiêm trọng, dẫn đến thiếu lương thực và sự di cư đám đông, gây nên bất ổn xã hội nghiêm trọng.
- Cuộc nổi loạn của nhân dân suy yếu quyền lực của chính phủ trung ương.
- Bị tấn công bởi các thế lực láng giềng.
Nỗi khổ của thời đại này được thể hiện một cách hoàn hảo trong văn bản 'Lời nguyền cổ xưa của Akkad', miêu tả một thời kỳ loạn lạc với tình trạng thiếu nước và lương thực: '... những vùng ruộng màu mỡ không ra nông sản, những ao hồ không có cá, những vườn cây không cho trái ngọt, những đám mây không mưa'.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ này là một đợt hạn hán kéo dài 100 năm bắt đầu vào khoảng năm 2200 TCN. Ngoài Đế chế Akkadian, hạn hán còn gây ra suy tàn của Ai Cập cổ đại, Trung Quốc cổ đại và nền văn minh Thung lũng sông Hồng. Ảnh: Inverse
Nguyên nhân của sự sụp đổ này vẫn là đề tài tranh luận giữa các nhà sử học và khảo cổ học. Một quan điểm phổ biến, được ủng hộ bởi khảo cổ học Harvey Weiss của Đại học Yale (xây dựng dựa trên ý kiến của Ellsworth Huntington), là hạn hán đột ngột ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vùng sản xuất lương thực ở phía bắc của đế chế.
Weiss và các nhà nghiên cứu của ông đã phát hiện chứng cứ ở miền bắc Syria chỉ ra rằng khu vực này từng thịnh vượng đột nhiên trở nên hoang vắng vào khoảng 4.200 TCN, khi mà lớp đất màu mỡ từ những kỷ đại trước đó đã bị thay thế bằng cát và bụi do gió thổi bay, chứng tỏ sự bắt đầu của hạn hán. Sau đó, dòng sông từ Vịnh Oman và Biển Đỏ mang theo bụi đến biển, cung cấp thêm bằng chứng cho hạn hán trong khu vực vào thời kỳ đó.
