Buzz
Việc xây dựng đề cương Vật lý lớp 8 cho học kì 2 giúp các em hệ thống hóa kiến thức để chuẩn bị tốt hơn cho kỳ thi.
1. Đề cương ôn tập môn Vật lý lớp 8 học kì 2
1.1. Diễn giải định luật công
Máy cơ đơn giản giúp chúng ta tiết kiệm công sức bao nhiêu lần thì sẽ làm tăng đường đi bấy nhiêu lần, và ngược lại.
1.2. Định nghĩa công suất là gì
Công suất là lượng công thực hiện được trong một khoảng thời gian nhất định.
Công thức tính công suất là P = A/t
- A là lượng công thực hiện, đơn vị J
- t là thời gian thực hiện công, đơn vị s
- P là công suất, đơn vị W
1.3. Vật có cơ năng trong những trường hợp nào
Khi một vật có khả năng thực hiện công cơ học, nó được gọi là có cơ năng
Cơ năng bao gồm hai dạng chính: Thế năng và Động năng
- Thế năng trọng trường: Là cơ năng của vật dựa vào độ cao so với mặt đất hoặc một mốc được chọn. Thế năng trọng trường tăng khi khối lượng vật lớn hơn và độ cao tăng.
- Thế năng đàn hồi: Là cơ năng liên quan đến sự biến dạng của vật, được gọi là thế năng đàn hồi.
- Động năng: Là cơ năng của vật do chuyển động, và tăng khi khối lượng vật lớn hơn hoặc tốc độ chuyển động nhanh hơn.
1.4. Các chất được cấu tạo như thế nào? Nguyên tử và phân tử có di chuyển hay đứng yên? Mối liên hệ giữa chuyển động của phân tử và nhiệt độ là gì?
- Các chất bao gồm những hạt nhỏ riêng lẻ gọi là nguyên tử và phân tử.
- Có khoảng cách nhất định giữa các nguyên tử và phân tử.
- Nguyên tử và phân tử luôn luôn chuyển động.
- Khi nhiệt độ tăng, chuyển động của nguyên tử và phân tử trong vật cũng trở nên nhanh hơn.
Lưu ý rằng cấu trúc, kích thước và khối lượng của nguyên tử và phân tử có thể khác nhau giữa các chất.
1.5. Hiện tượng khuếch tán
- Hiện tượng khuếch tán là quá trình mà các phân tử của các chất tự hòa trộn vào nhau.
- Khuếch tán xảy ra vì các nguyên tử và phân tử luôn di chuyển hỗn loạn và có khoảng cách giữa chúng.
- Tốc độ khuếch tán tăng lên khi nhiệt độ càng cao.
1.6. Nhiệt năng là gì? Làm thế nào để biến đổi nhiệt năng và nhiệt lượng? Đơn vị của nhiệt lượng là gì?
- Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu thành vật đó. Nhiệt độ cao hơn làm các phân tử chuyển động nhanh hơn, từ đó nhiệt năng của vật tăng lên.
- Để thay đổi nhiệt năng của một vật, cần thực hiện công hoặc truyền nhiệt.
1.7. Nhiệt lượng là gì? Ký hiệu và đơn vị của nhiệt lượng là gì?
- Nhiệt lượng là lượng nhiệt năng mà vật nhận thêm hoặc mất đi trong quá trình truyền nhiệt, ký hiệu là Q.
- Đơn vị của nhiệt năng và nhiệt lượng là Joule (J).
1.8. Các phương pháp truyền nhiệt
Có ba phương pháp truyền nhiệt: dẫn nhiệt, đối lưu và bức xạ nhiệt.
+ Dẫn nhiệt là quá trình truyền nhiệt năng từ một phần của vật này sang phần khác hoặc từ vật này sang vật khác. Đây là phương pháp chủ yếu trong các chất rắn.
+ Đối lưu là quá trình truyền nhiệt thông qua các dòng chảy của chất lỏng hoặc khí. Đây là phương pháp chính trong các chất lỏng và khí.
- Bức xạ nhiệt là phương thức truyền nhiệt qua các tia nhiệt, có thể xảy ra ngay cả trong môi trường chân không.
1.9. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến lượng nhiệt cần thiết để làm nóng vật? Hãy viết công thức và nêu rõ đơn vị của các đại lượng trong công thức. Nhiệt dung riêng của một chất cho biết điều gì?
- Lượng nhiệt cần thiết để làm nóng vật phụ thuộc vào khối lượng, sự thay đổi nhiệt độ của vật, và nhiệt dung riêng của chất cấu thành vật đó.
1.10. Hãy nêu nguyên lý truyền nhiệt và viết phương trình cân bằng nhiệt. Đảm bảo nêu rõ các đơn vị của các đại lượng trong công thức.
Nguyên lý truyền nhiệt là quá trình nhiệt chuyển từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn.
Sự truyền nhiệt tiếp tục cho đến khi nhiệt độ của hai vật trở nên bằng nhau. Khi đó, lượng nhiệt mà một vật tỏa ra sẽ bằng lượng nhiệt mà vật kia hấp thụ.
Phương trình cân bằng nhiệt là: Q tỏa = Q thu
2. Các bài tập ôn tập
Phần 1: Các bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Trong các đơn vị sau, đơn vị nào không phải là đơn vị đo công suất?
A. J/s
B. W
C. KW
D. W/h
Đáp án là D
Câu 2: Khi nước từ trên đập cao rơi xuống, các dạng năng lượng sẽ chuyển hóa như thế nào?
A. Chuyển từ động năng thành thế năng
B. Chuyển từ thế năng thành động năng
C. Chuyển từ thế năng thành cơ năng
D. không có sự chuyển hóa năng lượng nào
Đáp án là B
Câu 3: Một quả dừa nặng 2,5N rơi từ độ cao 8 m so với mặt đất. Công của trọng lực là bao nhiêu?
A. A = 1600 J
B. A = 200 J
C. A = 180 J
D. A = 220 J
Đáp án là B
Câu 4: Trong các phát biểu dưới đây, phát biểu nào đúng theo định luật công?
A. Các máy cơ đơn giản đều mang lại lợi ích về công suất
B. Một máy cơ đơn giản có thể mang lại lợi ích về công nếu nó cải thiện cả lực và đường di chuyển
C. Một máy cơ đơn giản có thể cho lợi ích gấp nhiều lần về lực, nhưng sẽ làm tăng bấy nhiêu lần về đường đi, và ngược lại.
D. Các máy cơ đơn giản đều có lợi về công, nhưng lại thua thiệt về cả lực lẫn đường đi
Đáp án là C
Câu 5: Có hai cách để nâng một vật nặng lên độ cao h
Cách 1: Kéo trực tiếp vật lên theo phương thẳng đứng.
Cách 2: Kéo vật lên theo một mặt phẳng nghiêng có chiều dài gấp đôi độ cao, bỏ qua ma sát trên mặt phẳng nghiêng.
So sánh công thực hiện trong hai phương pháp. Hãy chọn câu trả lời chính xác.
A. Công thực hiện theo cách thứ hai lớn hơn vì đường đi dài gấp đôi.
B. Công thực hiện theo cách thứ hai nhỏ hơn vì lực kéo trên mặt phẳng nghiêng nhỏ hơn.
C. Công thực hiện theo cách thứ nhất lớn hơn vì lực kéo cần thiết lớn hơn.
D. Công thực hiện theo hai cách là như nhau.
Đáp án là D
Phần 2: Các câu hỏi tự luận
Câu 1: Khi bơm xe đạp, thân ống bơm nóng lên. Nguyên nhân của sự thay đổi nhiệt năng này là gì?
Khi bơm xe đạp, thân bơm nóng lên vì piton di chuyển liên tục trong ống bơm, cọ xát vào thân bơm và khí bị nén trong thân bơm tạo ra nhiệt.
Câu 2: Tại sao khi thả một cục đường vào cốc nước và khuấy, đường lại tan và nước trở nên ngọt?
Khi khuấy, các phân tử đường và nước di chuyển không ngừng và hòa quyện vào nhau. Sau một thời gian, đường hòa tan trong nước, làm nước có vị ngọt.
Câu 3: Tại sao vào mùa đông, mặc nhiều áo mỏng lại ấm hơn so với mặc một áo dày?
Mặc nhiều áo mỏng trong mùa lạnh giúp giữ nhiệt hiệu quả hơn vì các lớp áo tạo ra nhiều lớp không khí giữa chúng. Những lớp không khí này cách nhiệt tốt, giữ ấm cho cơ thể tốt hơn.
Câu 4: Tại sao khi mở lọ nước hoa, chỉ sau vài giây cả phòng đều cảm nhận được mùi nước hoa?
Hiện tượng này gọi là khuếch tán. Các phân tử nước hoa hòa lẫn với phân tử không khí trong phòng, di chuyển hỗn độn về nhiều hướng. Các phân tử nước hoa không di chuyển theo đường thẳng mà va chạm vào các phân tử khác trong không khí.
Câu 5: Tại sao vào mùa hè, không khí trong nhà mái tôn lại nóng hơn so với nhà mái tranh, còn vào mùa đông lại lạnh hơn?
Trả lời: Vào mùa hè, mái tôn dẫn nhiệt tốt hơn mái tranh, nên nhiệt độ bên ngoài dễ dàng truyền vào trong nhà hơn, làm không khí trong nhà mái tôn nóng hơn. Ngược lại, vào mùa đông, mái tôn dẫn nhiệt từ trong nhà ra ngoài nhanh hơn, khiến không khí trong nhà mái tôn lạnh hơn so với mái tranh.
